Новости за 04.12.2020

د تاجکستان چارواکي وايي، تراوسه پورې یې د اپوزیسیون د مشر مهمراد ادینه یف د موندلو لپاره لټون له دې سره سره نه دی پیل کړی چې د هغه خپلوانو یې غوښتنه کړې ده. د کورنیو چارو وزارت ویندوی نصرت الله محمودزاده وویل، د اپوزیسیون د سیوسیال دیموکرات ګوند د مرستیال مشر اودینایف نوم د ورکو کسانو په لیست کې د دې لپاره نه دی ثبت شوی چې پولیسو د ده د خپلوامو غوښتنه نه ده ترلاسه کړې. د ادینه یف د نوومبر په شلمه بې درکه دی. د ده خپلوانو ازادي راډیو ته وویل، چې نوموړی څو ورځې وروسته له دې ورک شو چې د فیسبوک... Читать дальше...

د افغانستان خال وهوونکې ښځه خالونه وهل په افغانستان کې یو لرغونی دود دی خو اوس د خالو یا ټاټو وهلو دود په ټوله نړۍ کې خپور شوی.  سهیلا شاهدي په افغانستان کې د ټاټو د هنرمندې یا خال وهونکې په توګه کار کوي. سهیلا افغانستان ته تر ستنېدو مخکې په ایران او ترکیه کې د پناه غوښتونکې په توګه وخت تېر کړی. دا وايي، کله چې پوه شوه په افغانستان کې د ټاټو یا خالونو وهلو ښځینه کارکوونکې نه وې، دې پرېکړه وکړه بېرته هیواد ته ستنه شي او په دې برخه کې کار وکړي. هغه زياتوي: "ما له هیواده دباندې دا کار نشو... Читать дальше...

ټکنالوجي نه یوازې په ښارونو کې د خلکو ژوند بدل کړی بلکې اوس په کلیو کې هم د رمو په څرولو کې ورڅخه استفاده کېږي. اوس د جولان پر غونډیو د غواوو د څار لپاره د سپو غپا نه اورېدل کېږي بلکې پر ځای یې له ډرون کمرو استفاده کېږي.  ډرون کمرې له لیرې په ریموټ کنټرولېږي. ډرون کمرې په هوا کې غواوې څاري او په ژوندۍ بڼه یې ويډیو د غواوو څېښتن ته لېږي. د اسرایل نُعام ازران د بیف فري ارګو شرکت مشر دی چې د ډرون کمرو په واسطه حیوانان څاري. د شپون یا سپي په پرتله ډرون کمرې د څارویو لپاره داسې وضعیت رامنځته کوي چې هغوی د فشار احساس ونه کړي. Читать дальше...

د ایران د بهرنیو چارو وزیر محمدجواد ظریف وايي، هغه قانون چې د دغه هېواد په پارلمان کې تصویب شوی، په هغه صورت کې نه تطبیق کېږي چې پر ایران نړیوال بندیزونه لېرې شي. د ایران پارلمان یو قانون تصویب کړ چې پر اساس یې د دغه هېواد د اټومي پروګرام د چټکتیا غوښتنه شوې ده. ظریف پرون د ویډیو له لارې د ایټالیا یوه دیپلوماتیک کنفرانس ته وویل، دا قانون به تطبیق کړي ځکه چې دا د ایران قانون دی، بېرته اخیستل کېدای نه شي. ده په عین حال کې وویل، وروسته له دې چې د امریکا ولسمشر دونالډ ترمپ په یو اړخیز ډول د ایران... Читать дальше...

فارن پالیسي  فارین پالیسي دوحه کې د سولې د خبرو په اړه یو مطلب خپور کړی او دا سرلیک یې ورکړی دی: "افغانستان د سولې پر لور یو وړوکی ګام پورته کړ."  د مطلب په دوام راغلي، له څو میاشتو خبرو وروسته د بین الافغاني خبرو پر تګلارې هوکړه که څه هم یو وړوکی ګام دی، خو لیکوال دا د پام وړ پرمختګ او نوی پړاو یاد کړی دی. په مطلب کې راغلي، د بین الافغاني خبرو اجنډا هم یو بحث دی او د لیکوال په باور، دواړه لوري د اجنډا په لومړیتوبونو هم یوه خوله نه دي. مطلب کې لیکل شوي، د دولت مرکچیانو ته لومړیتوب اوربند... Читать дальше...

یو اوکراینی زده کوونکی د ونو له پاڼو کاغذ جوړوي. نولس کلن والینتین فریخیک د ښوونځي له وختو د ونو له پاڼو د کاغذ جوړولو کار پیل کړی. دی د اوکراین په یوه کلي کې اوسي. د ونو له لوېدلو پاڼو د کاغذ جوړولو پروژه یې درې کاله مخکې پیل کړې وه. دی د ونو له لوېدلو پاڼو څخه کاغذي کڅوړې او پوښونه جوړوي. له دې سره دی غواړي چې د چاپېریال د ککړتیا کچه راټيټه شي. دا ډېره اسانه مفکوره ده. هغه شیان چې موږ فکر کوو کثافت دي بېرته کارېدلای شي. پاڼې داسي کثافت دی چې باید له پارکونو ټولې شي ځکه د ورستېدو پر مهال ډېر کاربن خارجوي. Читать дальше...

اذربایجان جمهوریت اعلان وکړ چې د نګورنو قره باغ پر سر له ارمنستان سره په ۴۴ ورځنۍ جګړه کې یې نږدې ۲ زره ۸۰۰ پوځیان وژل شوي او سل نور یې بې درکه شوي دي. په دې جګړه کې، چې د سپټمبر په ۲۷ نېټه پیل او د نوومبر تر ۱۰ پورې یې دوام وکړ، ۷ سیمې اذربایجان بېرته ونیولې او د نګورنو قره باغ کنټرول تر ۵ کلونو پورې د روسیې سوله ساتو ته وسپارل شو څو په دې موده کې هغه کسان چې په درو لسیزو یا د وروستیو جګړو په لړ کې له خپلو مېنو بې ځایه شوي دي، بېرته خپلو سیمو ته وګرځي. د نګورنو قره باغ اکثره اوسېدونکي ارمنیان دي. Читать дальше...

په کندز ولایت کې له سلګونو کورنیو سره، چې جګړې بې ځایه کړي، مرستې وشوې. په کندز کې د ماشومانو د ملاتړ د نړیوالې موسسې استازی سیدمحمود قریشي وايي، تراوسه پورې یې ۶۶۶ کورنیو ته مرستې ورکړي او دا لړۍ دوام لري. د دې ولایت په بېلابېلو ولسوالیو کې د وروستیو سختو جګړو له کبله زرګونه تنه د خپلو مېنو پرېښودو ته اړ شوي او دا په داسې حال کې ده چې هوا هم سړه شوې ده. د چارواکو په وینا، په تېرو دريو میاشتو کې د دې ولایت پر مرکز برسېره له خان اباد، امام صاحب او دشت ارچي ولسوالیو څخه څه باندې 11 زره کورنۍ د جکړو له کبله بې ځایه شوي دي.

ایم ډي هیليکوپتر کمپنۍ وايي، د امریکا له پوځ سره یې د ۳۴ ميلیون ډالرو په ارزښت یو قرارداد لاسلیک کړ چې پر اساس به یې دا شرکت د افغانستان د هوايي ځواک د سپکو جنګي الوتکو (MD 530F) او هیليکوپترو لوژستیک ملاتړ کوي. د دې قرارداد پر اساس، ایم ډي هیليکوپتر کمپنۍ به د اریزونا په میسا او د افغانستان په کابل کې د افغان هوايي ځواک د الوتکو ترمیم، ساتنه او ارتقا په غاړه اخلي. دا کمپنۍ به خپل کار د ۲۰۲۱ د مې تر ۳۱ پورې بشپړوي. دې کمپنۍ د افغانستان هوايي ځواک ته تراوسه ۶۰ سپکې جنګي الوتکې ورکړي دي.

د امریکا متحد ایالتونه د عراق په پلازمېنه بغداد کې د خپل سفارت یوه اندازه کارکوونکي باسي. دا په داسې حال کې ده، چې د ایران او عراق له ملېشه ډلو سره په وروستیو کې کړکېچ زیات شوی دی. د عراق لپاره د امریکا سفیر ماتیو تیولر پرون د رسنیو تر راپورونو وروسته د لنډ وخت لپاره د سفارت د کارکوونکو د کمېدو خبره تایید کړه. دا لا معلومه نه ده، چې له سفارت څخه چې د امریکا تر ټولو ستر سفارت ګڼل کېږي، د څو سوه ډیپلوماتانو له جملې څو تنه ایستل شوي دي. دا اقدام په داسې کېږي، چې د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ... Читать дальше...

د افغانستان ولسمشر محمد اشرف غني وايي، افغان ښځې د کرونا ویروس د خپرېدو له کبله تر ټولو زیاتې ناخوندي او زیانګالې وې. ښاغلي غني تېر ماښام په یوه انلاین کنفرانس کې د ملګروملتو عمومي اسمبلۍ ته په وینا کې همداراز وویل، افغانستان په سږني ژمي کې د کوېډ۱۹ له دوهمې څپې سره مخامخ دی. ده د کرونا ویروس په دوهمه څپه کې د نړیوالې سولې لپاره د ملګروملتو د سرمنشي غوښتنه هم تکرار کړه. عصمت څاروان په دې اړه راپور برابر کړى چې د لاندې لينک په کېکاږلو سره يې اورېدلى شئ:

د پکتیا د ملي امنیت ځواکونه وايي، چې د وسله والو طالبانو د غړیتوب او له دې ډلې سره د اړیکو په تور یې یو شمېر کسان نیولي دي. د پکتیا د والي ویندوی عبدالرحمان منګل پرون ناوخته وویل، افغان ځواکونو ۱۴ تنه په وروستۍ یوه اوونۍ کې په ګردېز او د پکتیا په ولسوالیو کې نیولي دي. ده وویل، چې یو شمېر نیول شویو کسانو پر خپلو جرمونو اعتراف کړی او وسلې هم ورڅخه ترلاسه شوې دي. طالبانو په پکتیا کې د خپلو غړیو د نیول کېدو په اړه څه نه دي ویلي.

بریتانیا لومړنی لوېدیځ هېواد دی چې د کوویډ نولس پر ضد عمومي واکسیناسیون ته یې اجازه ورکړه. په بریتانیا کې سر له نن څخه سلګونو زرو خلکو ته د کرونا ویروس پر ضد واکسیناسیون پیلېږي. ټاکل شوې چې فایزر کمپنۍ د دغه هېواد روغتیا وزارت ته ۸ لکه ډوزه واکسین وسپاري چې ۴ لکه تنو ته یې پیچکاري کړي.  د بریتانیا د روغتیا وزیر مټ هانکاک د چهارشنبې په ورځ وروسته له دې چې هېواد یې د امریکا د فایزر او د جرمني بایو این ټیک کمپنیو له لوري جوړ شوي واکسین ته د تزریق اجازه ورکړه، اعلان وکړ چې د کوویډنولس په وړاندې مرسته په لاره ده. Читать дальше...

شااوخوا ۱۷ کاله وړاندې کله چې د افغانستان اساسي قانون کې ازاد بازار ومنل شو، په دغه هېواد کې اوسنی عصري بانکي سیسټم رامنځته او په فعالیت یې پیل وکړ. تر ډېره تمه دا وه چې بانکي سیسټم به د افغانستان اقتصادي وده چټکه او ستر بدلونونه به رامنځته کړي، خو د بېلابېلو لاملونو ترڅنګ روانې جګړې، لکه د نورو برخو په څېر بانکداري هم اغېزمنه کړې ده. تر۲۰۱۰ میلادي کال په افغانستان کې بانکي سیسټم پراخ شو او د سیمې په کچه افغانستان چټکه اقتصادي وده خپله کړه چې په همدې کلونو کې د دغه هېواد اقتصادي وده ان تر ۱۱ سلنه لوړه شوه. Читать дальше...

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت ویاند زاهد حفیظ چودري د ډېسېمبر پر درېیمه په اسلام اباد کې د اوونیزې خبري غونډې پر مهال وویل، هېواد یې د افغان حکومت او طالبانو ترمنځ د مذاکراتو ملاتړ