Новости за 17.12.2020

د امریکا حکومت تأیید کړه چې په دې وروستیو کې یې پر یو شمېر شبکو سایبري حمله شوې ده. حکومت دا حمله لویه او دوامداره بللې ده.  په هغه ګډ بیان کې چې پرون چهارشنبه د امریکا د فدرال پولیسو تحقیقاتي ادارې اېف بي ای، د سایبر امنیت او د بنسټیزو تأسیساتو د امنیت ادارې او د ملي استخباراتو رئیس خپور کړی، ویل شوي چې وضعیت د ودې په حال کې دی او پلټونکي پر دې کار کوي چې د دغې حملې پر بشپړ پراخوالي ځان پوه کړي. پلټونکو ویلي چې په دغه حمله کې د فدرال حکومت شبکې اغېزمنې شوې دي.  په بیان کې دغه‌راز ویل شوي... Читать дальше...

د افغانستان د کډوالو او راستنېدونکو چارو وزارت چارواکي وایي ۳۰ تنه پناه غوښتونکي چې له جرمني ایستل شوي وو، په یوه الوتکه کې نن سهار کابل ته ورسېدل.  د جرمني د ډي پې اې خبري اژانس د راپور له مخې دا د ۲۰۱۶ کال د ډسمبر له میاشتې راهیسې د افغانانو ۳۴مه ډله ده چې جرمني یې بېرته افغانستان ته استوي.   جرمني تر اوسه ټول ټال ۹۳۷ افغانان چې په هغه هېواد کې یې د پناه اخیستو غوښتنلیکونه رد شوي، بېرته افغانستان ته استولي دي.  یو شمېر نورو اروپایي هېوادونو بېرته خپل هېواد ته د افغانانو د استولو پروسه پیل کړې ده. Читать дальше...

افغان ولسمشر اشرف غني نن سهار کندهار ته ورسېد.  د کندهار د والي ویاند بهیر احمدي ازادي راډیو ته وویل چې ولسمشر به نن د ۲۰۵ اتل قول اردو په قومانداني کې د دې ولایت د بېلابېلو قشرونو له استازو سره وګوري.  ښاغلی احمدي زیاتوي: "اجنډا ترتیب شوې ده. د کندهار بېلابېل اقشار به چې ځوانان، ښځې، علما، مشران او د ټولنې نور مخور په‌کې شامل دي، له ولسمشر او ورغلي پلاوي سره‌یې جلا جلا لیدنې کتنې ولري او د سولې او امنیت په ګډون پر یو لړ نورو مهمو مسایلو به خبرې وکړي." ولسمشر اشرف غني داسې مهال کندهار ته ځي... Читать дальше...

د افغانستان د بشر حقونو خپلواک کمېسیون په دې وروستیو کې په یو شمېر شمالي ولایتونو کې په مرموزه توګه د نجونو او ښځو د مخ پر زیاتېدونکو وژنو او اجباري ودونو په اړه اندېښنه ښوولې ده. په شمال کې د دغه ادارې ساحوي دفتر ویلي چې په بلخ، سمنګان او سرپل ولایتونو کې د نورو تاوتریخوالو ترڅنګ د ښځو مرموز قتلونه هم زیات شوي دي. په شمال کې د بشر حقونو خپلواک کمېسیون د ساحوي دفتر د ښځو څانګې مشره هدیه ارمغان په دې اړه وايي چې د روان هجري کال په ۹ میاشتو کې یوازې په بلخ کې د ښځو په وړاندې د تاوتریخوالي ۱۶۱ پېښې ثبت شوي. Читать дальше...

ډیپلومات ډیپلومات خپرونې په یوه مطلب کې د امریکا د منتخب ولسمشر جوبایډن په اړه لیکلي چې په افغانستان کې به د هغه هېواد د پوځي حضور په برخه کې کوم سیاست مخته یوسي. خپرونې لیکلي چې لا هم روښانه نه‌ده بایډن به له افغانستان څخه د امریکایي سرتېرو د ایستلو په برخه کې د امریکا د اوسني ولسمشر ډونالد ټرمپ پرېکړه تعقیب کړي او که به د ترورېزم پر وړاندې د مبارزې لپاره یو کوچنی ځواک هلته پرېږدي. خو د لیکوال په باور دواړه انتخابونه نیمګړي دي. د دې مطلب په دوام کې راغلي، له افغانستان څخه په وتلو سره به... Читать дальше...

د چین فضایي دستګاه د سپوږمۍ له سطحې ځمکې ته ډبرې او خاورې راوړې دي. د چین دولتي رسنۍ د دغه هېواد د ملي فضایي ادارې په وینا د چهارشنبې په ورځ خبر ورکړ چې د چینګ پنځه په نوم دا دستګاه د چین په شمال کې د منګولیا په سیمه کې ښکته شوه. تر اوسه څرګنده نه‌ده چې څومره مواد یې له سپوږمۍ راوړي، خو اټکل کېږي چې له دوو تر څلورو کیلوګرامه به وي. دا په څلورو لسیزو کې د سپوږمۍ د غولي لومړي تازه مواد دي چې ساینسپوهان‌یې ترلاسه کوي. تر دې مخکې د امریکا متحده ایالاتو په ۱۹۶۰ کلونو کې او پخواني شوروي اتحاد په ۱۹۷۰ کلونو کې له سپوږمۍ ځمکې ته نمونې راوړې وې.

د اروپایي ټولنې استازو موافقه وکړه چې پر بلاروس د دې لپاره نور اقتصادي بندیزونه ولګوي چې په خپل هېواد کې یې د اپوزېسیون اعتراضونه ځپلي دي. په دې بندیزونو کې ۲۹ کسان، ۷ شرکتونه یا سازمانونه او یو شمېر ډیپلوماتان شامل دي. دا بنسټونه او کسان د اروپایي ټولنې په هېوادونو کې سوداګري نه‌شي کولای، د اروپایي ټولنې هېوادونو ته سفر نه‌شي کولای او شتمنۍ به‌یې په دې ۲۷ غړو هېوادونو کې کنګل شي. دا درېیم ځل دی چې اروپایي ټولنه پر بلاروس یو لړ بندیزونه لګوي او سر له ننه به پلي کېږي.

د روغتیا نړیوال سازمان د چهارشنبې په ورځ خبر ورکړ چې د متخصصانو یوه ډله به د چین ووهان ښار ته راتلونکې میاشت سفر وکړي او د کرونا د اصل معلومولو لپاره به تحقیقات وکړي. دې وبا تر اوسه په نړۍ کې تر یو میلیون او شپږ لکه ډېر کسان وژلي دي او تر ۷۳ میلیونه ډېر کسان پرې اخته شوي دي. لاهم دې سؤالونو ته ځواب نه‌دی ویل شوی چې دا ویروس څرنګه پیدا شو او لومړی ځل څرنګه انسان ته انتقال شو. په پیل کې داسې باور و چې کرونا ویروس د ووهان په یوه بازار کې له څارویو انسان ته انتقال شوی دی، خو اوس متخصصان په دې فکر دي چې دا ویروس په بازار کې ډېر زیات شوی دی. Читать дальше...

ټاکل شوې ده چې د ترکیې پارلمان په افغانستان کې د ترکي پوځیانو د مأموریت د تمدید پر موضوع سبا بحث وکړي. د ترکیې جمهوري ریاست پرون یو وړاندیز وکړ چې په افغانستان کې د غوڅ ملاتړ مأموریت په چوکاټ کې د ترکي سرتېرو مأموریت د نورو ۱۸ میاشتو لپاره تمدید شي. د ترکي پوځیانو په شمول شااوخوا ۱۲ زره بهرني سرتېري د ناټو په مشرۍ د غوڅ ملاتړ مأموریت په چوکاټ کې افغان ځواکونه روزي، هغوی ته سلامشوره ورکوي او ملاتړ یې کوي.

د جرمني د اساسي قانون محکمې د چهارشنبې په ورځ پرېکړه وکړه چې په کندز کې به د ۲۰۰۹ کال د هوایي برید له امله د وژل شویو کسانو خپلوانو ته تاوان نه‌ورکوي. دې محکمې ویلي دي چې دا برید د ایساف ځواکونو له لوري شوی دی چې په‌کې ګڼ هېوادونه دخیل دي او یوازې په خپله افغانستان د خسارې اخیستو لپاره له محکمې غوښتنه کولای شي، نه افراد. د وژل شویو کسانو دوو تنو خپلوانو له جرمني څخه د تاوان غوښتنه کړې وه. په کندز کې د ۲۰۰۹ کال د سپټمبر میاشتې په څلورمه د جرمني ځواکونو په غوښتنه امریکایي الوتکو د شپې مهال د... Читать дальше...

ټاکل شوې ده چې نن ولسمشر اشرف غني کندهار ته سفر وکړي. د جمهوري ریاست مرستیال ویاند دواخان مینه‌پال ازادي راډیو ته د دې سفر په اړه وویل: "کندهار ته د ولسمشر سفر د یوې ورځې لپاره دی. د دې سفر هدف د کندهار د وضعیت ارزونه همدارنګه د سولې په برخه کې د کندهار د ولسونو مشورې دي." په وروستیو شاوخوا دوو میاشتو کې د کندهار ولایت امنیتي وضعیت تر پخوا خراب شوی دی او د کندهار ښار په نږدې ۲۰ کیلومترۍ کې د ارغنداب په ولسوالۍ کې طالبانو پراخ بریدونه وکړل او یو شمېر سیمې یې ونیولې.

د پښتون ژغورنې غورځنګ او د پاکستان د مرکزي پارلمان غړی علي وزیر د ناڅرګنده تورونو په تور ونیول شو. د پولیسو یوه افسر چې پرون‌یې په پېښور کې د علي وزیر د نیولو په پېښه کې حضور درلود ازادي راډیو ته وویل چې ښاغلی وزیر په کراچۍ کې د یوې قضیې په ارتباط توقیف شوی دی. د شاهد خان په نوم دې افسر پرته له دې چې د دې تور په اړه نور څه ووایي، څرګنده کړه چې علي وزیر به کراچۍ ته واستول شي. د پښتون ژغورنې غورځنګ مشر منظور پښتین وویل چې علي وزیر هغه وخت ونیول شو چې غوښتل یې د پېښور په یوه ښوونځي کې د ۱۵۰ کسانو... Читать дальше...

د پاکستان صدراعظم عمران خان وایي، هېواد به‌یې هڅه وکړي چې په افغانستان کې شخړې داسې کمې شي چې اوربند ته لار هواره شي. د ولسمشر اشرف غني ویاند صدیق صدیقي دا خبره په ټویټر کې وروسته تر دې ولیکله چې تېره شپه ولسمشر غني د پاکستان له صدراعظم عمران خان سره پر ټیلیفون خبرې وکړې. تر دې ټیلیفوني مکالمې مخکې پرون د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر په اسلام‌اباد کې د طالبانو له پلاوي سره تر لیدو وروسته وویل چې په افغانستان کې جګړه نوره د طالبانو په ګټه نه‌ده او دا خبره طالبانو ده ته کړې ده. شاه محمود قریشي... Читать дальше...