Новости за 08.04.2021

د غزني له مرکزه کابو ۱۳۰ کیلومترۍ لېرې د کابل ـ کندهار پر لویه لاره مقر ولسوالۍ کې د غازي امان الله خان ماڼۍ موقعیت لري.  دغه درې پوړیزه ماڼۍ کابو ۹۵ کاله وړاندې د وخت باچا غازي امان الله خان په ځانګړي سپارښتنه د یو لړ موخو لپاره جوړه شوې وه، خو د تېرې ۱۴مې پېړۍ په وروستۍ نیمايي کې د کورنیو جګړو له امله سخته زیانمنه شوه.  چارواکي وايي، اوس یې بېرته رغنیزې چارې په بشپړېدو دي.  د غزني د والي ویاند  واحدالله جمعه زاده ازادي راډیو ته وویل، د یادې ماڼۍ د بیارغونې چارې په ۱۳۹۸ کال کې پیل شوې وې:... Читать дальше...

د پاکستان بشري حقونو خپلواک کمېشن او د انساني حقونو لپاره نورو کارکوونکو د جنسي تيري په اړه د وزیراعظم عمران خان څرګندونې غندلې او له هغه یې غوښتنه کړې چې بخښنه دې وغواړي. د اپرېل په څلورمه پر ټيليويژن په ژوندۍ بڼه خپرېدونکي د خلکو پوښتنو ته د ځوابونو ورکولو په پروګرام کې د عمران خان کړو خبرو په اړه دې کمېشن ويلي چې دا څرګندونې د منلو وړ نه دي. د پاکستان بشري حقونو کمېشن د اپرېل په شپږمه پر ټويټر زیاته کړه چې ‌له همدې امله بايد وزیراعظم خپلې خبرې واپس واخلي.‌ وزيراعظم عمران خان ويلي وو چې که... Читать дальше...

د میرویس حوزوي روغتون نوکریوال ډاکټر وايي، خوارځواکي یا سوېې تغذيه هغه ناروغۍ ده چې د ماشومانو په وجود کې د غذايي موادو د کمښت له امله رامنځته کېږي. دې روغتون کې بستره یوه ماشومه نجلۍ چې په خوارځواکۍ اخته شوې، مور یې ستار وايي، دا يې دوهمه لور ده چې په خوارځواکۍ اخته شوې: "موږ د خپلې ډوډۍ پیسې لا درلودې،ما د دې ماشومې شېدې له کومه کړي وای، خپلې شیدې نه لرم، زموږ خلک خپلو ښځو ته نه پیچکاري ور پریږدي او نه هم نور درمل وايي، داګناه لري." زرغونه يوه بله مېرمن ده چې لور يې په خوار ځواکۍ اخته شوې وايي،... Читать дальше...

۲۵ کلنه پېګا د جورجيا په پارکونو کې بنډارونه کوي، سندرې وايي او د خپلې خوښې جامې اغوندې. په خپل ملک ایران کې پرې د دې پابندي وه چې له امله یې زندان هم تېر کړی. په اړه یې دا ويډيو وګورئ. په جورجیا کې د هغې د ژوند او احساساتو په اړه د مشال راډیو د مرکزي څانګې یو رپورټ درته منورشاه وړاندې کوي.

د افغانستان ولسمشر اشرف غني وایي، په هېواد کې د سولې لپاره یو داسې بې ساری فرصت رامنځته شوی چې په تېرو څه باندې څلورو لسیزو کې نه وو رامنځ ته شوی.  ښاغلي غني دغه څرګندونې پرون(چهارشنبې-د وري ۱۸مه) په ارګ کې د سولې لپاره د خپلې طرحې د تشریح کولو پر مهال وکړې او وېې ویل چې د ترکیې د غونډې او له امریکایي لوري سره د نورو بحثونو لپاره بشپړ چمتووالی نیول شوی دی.  غني وویل، د ترکیې غونډې ته به له بشپړ چمتووالي سره ځي، خو هلته یوازې له طالبانو سره د سولې یوه جوړجاړي ته رسېدل مطرح نه دي، بلکې افغانستان... Читать дальше...

د بشري حقونو د څار سازمان هېومن رایټس واچ د ترکیې په راتلونکې غونډه کې د افغان ښځو د بشپړ ګډون غوښتنه کوي.  دې سازمان پرون چهارشنبه (د وري ۱۸مه) په یوه خبرپاڼه کې د ملګرو ملتونو له چارواکو وغوښتل چې دا ژمنه دې چې افغان مېرمنې به د دې غونډې په اساسي خبرو کې بشپړ ګډون کوي، په ښکاره وکړي نه دا چې دا ډول ژمنې په هغو حاشیوي غونډو کې وکړې چې ترڅنګ یې د مدني ټولنو ډلو ته ځانګړې شوي دي.  د ملګرو ملتونو تر څارنې لاندې د ترکیې په غونډه کې به چې ویل کېږي د اپریل په ۱۶مه نېټه به جوړه شي، د افغانستان د دولت چارواکي او د طالبانو استازي ګډون وکړي. Читать дальше...

بریتانوي چارواکو سپارښتنه کړې چې د کووېډ- ۱۹ ضد اسټرازینیکا واکسین دې تر ۳۰ کلونو کم عمره لویانو ته نه ورکول کېږي، ځکه شواهدو ښودلې چې ښایي د دغه واکسین ډوز د وینې له غوټه کېدو سره تړاو ولري.  د غه سپارښتنه داسې مهال کېږي چې د اروپایي ټولنې د درملو د تنظیم ادارې وویل چې د وینې د غوټې کېدو ډېرې نادرې پېښې ښایي د اسټرازینیکا له جانبي عوارضو څخه وي خو دې ادارې بیا هم ټینګار وکړ چې د دغه واکسین ګټې د هغه له خطرونو زیاتې دي.  یو شمېر هېوادونو خپلو ځوانو وګړو ته د دغه واکسین کارول تېره میاشت د لنډې... Читать дальше...

د جرمني د بایرن ایالت د روسیې د کرونا ضد سپوټنیک-وي د دوه نیم میلیونه ډوزه واکسین د پېرلو یو تفاهم لیک لاسلیک کړ او کله چې د اروپایي ټولنې د درملو اداره دغه واکسین تایید کړي، عملي چارې به یې پیل شي.  د دې ایالت والي، مارکوس شوېدر پرون چهارشنبې (د وري ۱۸مه) وویل، د دغه واکسین د پیرلو لپاره تفاهم لیک له هغې کمپنۍ سره لاسلیک شو چې د اروپا د درملو د ادارې تر تایید وروسته به دغه واکسین د جرمني په ایلیر ټیسین کې تولید کړي.  د بایرن د روغتیا وزیر کلاوس هولیچچیک وویل چې ښایي دې ښار کې د دغه واکسین تولید سږ کال پیل شي. Читать дальше...

د روسیې د بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف پاکستان ته د سفر پرمهال ویلي چې هېواد به یې د ترورېزم پرضد د مبارزې برخه کې د ګډې همکارۍ د پیاوړي کېدو په هدف پاکستان ته پوځي تجهیزات ورکړي. نوموړي په دې اړه نور جزئیات نه دي ورکړي چې څه ډول تجهیزات ؟ سرګي لاوروف پرون چهارشنبه (د وري ۱۸مه) دا هم وویل چې روسیه او پاکستان به ګډه سمندري او ځمکني پوځي تطبیقات هم ترسره کړي. ښاغلي لاوروف په دې دوه ورځني سفر کې د افغانستان د سولې خبرو په تړاو له پاکستاني چارواکو سره خبرې وکړې او په دې هېواد کې یې د ترهګرو ډلو د فعالیتونو په اړه اندېښنه وښوده. Читать дальше...

افغان چارواکي وایي، د میدان وردګ ولایت په بهسود ولسوالۍ کې یې د ځایي غیر مسول قوماندان عبدالغني عليپور قرارګاه نیولې ده. د ۲۰۳م تندر قول اردو د پنځمې پلې لوا د رسنیو دفتر تېر ماښام په یوه اعلامیه کې وویل چې د علیپور قرارګاه د امنیتي او دفاعي ځواکونو د ګډو عملیاتو په نتیجه کې نیول شوې ده. دغو ځواکونو تېره ورځ د بهسودو ولسوالۍ په حصه اول کې په همدې هدف ځانګړي عملیات پیل کړي وو. په اعلامیه کې دې اړه نور جزئیات نه دي ورکړل شوي . قوماندان علیپور شااوخوا درې اوونۍ دمخه منلې وه چې د ده وسله والو... Читать дальше...

درې زره افغانانو ته د هند یوه خصوصي تحصیلي موسسې له خوا جعلي سندونه ورکړل شوي دي. دا خبره له اداري فساد د سره د مبارزې کمېسیون مشر څارنپال عبدالقیوم نظامي پرون چهارشنبه (د وري ۱۸مه) په کابل کې خبریالانو ته وکړه. نوموړي دغه موسسې یا بنسټ د لسانس، ماسټرۍ او دکتورا په کچه جعلي سندونه ورکړي دي. هغه د دغه بنسټ په اړه جزئیات ورنه کړل، خو ویې ویل چې د همدغو جعلي سندونو له مخې ځیني افغانان په لوړ پوړو دولتي پوستونو کې کار کړی. ځینو راپورونو بیا د ښاغلي نظامي له قوله ویلي چې ارزونې یې ښیې دغه بنسټ... Читать дальше...

تمه ده نن پنجشنبه (د وري ۱۹مه) د پاکستان د ولسي جرګې مشر اسد قیصر د یوه شپاړلس کسیز پلاوي په مشرۍ کابل ته سفر وکړي. نوموړی به له ولسمشر محمد اشرف غني او نورو افغان چارواکو سره د افغان سولې په اړه خبرې وکړي. د افغانستان لپاره د پاکستان ځانګړي استازي محمد صادق هیله ښودلې چې دا سفر به د دواړو هېوادونو ترمنځ د همکاریو له پیاوړي کېدو سره مرسته وکړي. د افغانستان ولسي جرګې په یوه اعلامیه کې ویلي چې دا سفر د افغانستان د ولسي جرګې په رسمي بلنه ترسره کېږي. د افغانستان د ولسي جرګې د مشر مېر رحمن رحماني... Читать дальше...

افغان حکومت وايي په بدخشان کې په سلګونو کسان په غیر مسلکي ډول د سرو زرو کان کیندنه کوي. د غیر مسؤلو وسله والو ډلو له خوا د کانونو څخه د سرو زرو راویستل هم دوام لري. په دې ویډیويي راپور کې تاسو کتلی شئ چې د بدخشان یفتل ولسوالۍ یو شمېر ځايي اوسېدونکي د غره له تله سره زر څنګه راوباسي.

په بدخشان کې د سرو زرو د کانونو ناقانونه او غیر مسلکي کیندنه دوام لري. په بدخشان کې د سرو زرو غیر مسلکي کیندنه د دې ولایت د یو شمېر اوسېدونکو د عاید یوازینۍ سرچینه ده. افغان حکومت وايي، په بدخشان کې په سلګونو کسان د سرو زرو کان کیندنه کوي. په ورته وخت کې د غیر مسؤلو وسله والو ډلو له خوا د کانونو څخه د سرو زرو استخراج هم دوام لري. ازادي راډیو په دې راپور کې تاسو د بدخشان یفتل ولسوالۍ ته وړي، چیرې چې د دې سیمې یو شمېر اوسېدونکي د غره له تله سره زر راباسي. بشپړ ویډیويي راپور دلته وګورئ... Читать дальше...

په داسې حال کې چې د افغانستان د سولې بهیر یوه حساس پړاو ته رسیدلی، روسیې او پاکستان د افغانستان د امنیتي وضعیت د خرابوالي له کبله اندېښنه څرګنده کړې. دا څرګندونې په پاکستان کې د دې هېواد له لوړپوړو چارواکو سره د روسیې د بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف د لیدو پرمهال شوي دي. دواړه هېوادونه له ډېرې مودې په افغانستان کې تاریخي ښکېلتیا لري. د روسیې د بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف اسلام اباد ته د خپل دوه ورځني سفر پر مهال پرون چهارشنبه (د وري ۱۸مه) د پاکستان له صدراعظم عمران خان، د بهرنیو چارو وزیر شاه... Читать дальше...

د افغانستان ولسمشر وایي، یو بې ساری تاریخي فرصت د ۴۲ کلنې جګړې د ختمېدو او سولې د راوستلو لپاره رامنځته شوی دی. محمد اشرف غني په ارګ کې د دولتي چارواکو یوې غونډې ته د سولې لپاره د خپلې طرحې د تشریح کولو پر مهال وویل چې یوه لویه لاره یا دروازه نه بلکه د سولې پر لور یوه کړکۍ پرانېستل شوې ده. په دې ویډیو کې چې پرون خپره شوه ولسمشر وایي، اړینه ده چې د افغانستان دولت او ملت دواړه په ټول تدبیر او تمرکز سره د سولې پر لوردا کړکۍ لا نوره پرانېزي. ولسمشر غني وايي: "په تېرو ۴۲ کلونو کې په لومړي ځل دا... Читать дальше...

ډیپلومات ډيپلومات خپرونه په خپله تازه ګڼه کې د تېرو دوو لسیزو په ترڅ کې په افغانستان کې لاسته راړونو ته اشاره کوي، بیا لیکي تېر کال ته د عطف نقطې په سترګه کتلی شو، ځکه چې د سولې خبرې پیل شوې، د کال په لومړیو میاشتو کې شخړې یو څه کمې شوې او مرستندویانو له افغانستان سره د خپل ملاتړ ژمنې تازه کړې.  خپرونه بیا لیکي، له بده مرغه د سولې تړون لاهم نه‌دی شوی او تېر سپڼمبر چې بین‌الافغاني خبرې پیل شوې شخړې ورسره زیاتې شوې. له اقتصادي پلوه د کرونا وبا له پيله کورني ناخالص تولید پنځه په سلو کې کم شو، د... Читать дальше...