Новости за 15.04.2021

د امریکا متحده ایالات غواړي چې له نن څخه پر یو شمېر روسي چارواکو او ادارو بندیزونه اعلان کړي.  روېټرز خبري اژانس او بلومبرګ د نامعلومو سرچینو په قول ویلي چې پر شاوخوا ۳۰ روسي ادارو به په دې خاطر بندیزونه ولګول شي چې تېر کال‌یې د امریکا حکومت یا شرکتونو د کمپیوټرونو په شبکې کې مداخله کړې یا هک کړي او د امریکا په انتخاباتو کې یې لاسوهنه کړې ده. په دې بندیزونو کې د روسيې د استخباراتي چارواکو په ګډون شاوخوا ۳۰ ادارې هم شاملې دي. د بندیزونو پر اساس به شاوخوا ۱۰ تنه روسي مأمورین او ډیپلوماتان د امریکا له خاورې وایستل شي. Читать дальше...

ناټو اعلان کړی چې له افغانستانه د غوڅ ملاتړ مأموریت د ځواکونو ایستل به د مې په لومړۍ نېټه پیل او د سپټمبر په ۱۱مه نېټه بشپړ کړي.  دا اعلان په هغه اعلامیه کې شوی چې ناټو تېره شپه خپره کړه.  پرون له دې مخکې د امریکا ولسمشر جو بایډن اعلان وکړ چې له افغانستانه د امریکایي ځواکونو د وتلو بهیر به د سږني کال د مې په لومړۍ نېټه پیل او د سپټمبر په ۱۱مه نېټه بشپړ شي.  ناټو هم په خپله اعلامیه کې طالبانو ته د بایډن خبرداری تکرار کړی او ویلي یې دي چې که طالبان د دې ټلوالې پر سرتېرو د وتلو پر مهال برید وکړي، نو ځواب به‌یې د ځواک په کارولو ورکړي. Читать дальше...

د افغانستات کرنې او مالدارۍ وزارت وایي، په ۱۳۹۹ کال کې د هېواد په کچه ۷۴ زره مټریک ټنه مالوچ تولید شوي دي. په ۱۳۹۸ لمریز کال بیا دا کچه ۷۳ زره مټریک ټنو ته رسېده.  د کرنې او مالدارۍ وزارت ویاند اکبر رستمي ازادي راډیو ته وویل، سږ کال په بلخ ولایت کې څه باندې ۲۸ زره ټنه مالوچ تولید شول چې تر نورو ولایتونو يې کچه لوړه وه.  د هغه په خبره هلمند، کندز، نیمروز، تخار، جوزجان او بغلان نور هغه ولایتونه دي چې د مالوچو د تولید له اړخه مهم بلل کېږي.  مالوچ د صنعتي نباتاتو له ډلې دی چې په سیمه‌ییزه او نړیواله کچه ښه بازار لري.

د نړۍ په زياتره هېوادونو کې د اپرېل له ۱۳مې روژه پيل شوه. پر دې مهال په يو شمېر هېوادونو کې ځانګړي ترتيبات نيول شوي دي. احمد شاه اعظمي په مصر، فلسطين، سعودي عرب، انډونيزيا او ترکيه کې د روژې د مراسمو په اړه د اسوشيېټيډ پرېس اژانس له خپرو شويو ويډيوګانو څخه راپور جوړ کړی دی.

د سې شنبې او چهارشنبې په منځنۍ شپه وسله‌والو طالبانو د غزني ولایت د قره‌باغ ولسوالۍ پر مرکز برید وکړ چې د تېرې شپې تر ناوخته‌یې دوام درلود. د یادې ولسوالۍ سرپرست امنیه قوماندان وايي، دغه جګړه د شپې ۱۰:۴۵ دقیقې پیل شوه. رمضان ځیرک تېره شپه ناوخته ازادي راډیو ته وویل، وسله‌وال طالبان اوس هم د ښار ځینو برخو کې شتون لري او پر امنیتي ځواکونو د لیزري وسلو بریدونه کوي. رمضان ځیرک زیاتوي، که مرکزي دولت له دوی سره د هوايي ځواک مرسته ونه‌کړي، جګړه به ستونزمنه او دغه ولسوالۍ به سقوط شي. رمضان ځیرک وايي... Читать дальше...

بایډن چارشنبه ناوخته وویل، د ۲۰۰۱ م کال د سپټمبر د ۱۱مې د بریدونو موخه دا نه وه چې امریکايي پوځیان ۲۰ کاله وروسته لا هم په افغانستان کې پاتې شي.

په پام کې ده چې د امریکا متحده ایالات نن پر یو شمېر روسي چارواکو او ادارو بندیزونه ولګوي. روېټرز او بلومبورګ د ځینو سرچینو له قوله چې هویت‌یې نه‌دی په ډاګه شوی، ویلي، دغه بندیزونه به پر شاخوا ۳۰ هغو ادارو ولګول شي چې تېر کال د امریکا په انتخاباتو کې د لاسوهنې یا د امریکا د حکومت او لویو شرکتونو د کمپیوټرونو په هک کولو تورنې شوي. په دغو بندیزونو کې به دغه‌راز د استخباراتي چارواکو په ګډون شاوخوا ۱۰ تنه هم په نښه شي.  د راپورونو له مخې تمه ده چې په دغه اقدام کې به ۱۰ روسي چارواکي او ډیپلوماتان هم له دې هېواده وایستل شي. Читать дальше...

د امریکا هغه روغتیایي مشورتي ډله چې د 'کووېډ-۱۹' په وړاندې یو شمېر کسانو ته د جانسن انډ جانسن د ورکړل شوي واکسین په اړه چې ایا هغه د وینې د غوټه کېدو سبب شوی که نه، څېړنه کوي، وایي مخکې له دې چې په دې اړه پرېکړه وکړي، نورې څیړنې ته اړتیا لري.  د دغې ډلې دا پرېکړه چې پرون چهارشنبه‌یې کړې، دا معنی لري چې په متحده ایالاتو کې به د جانسن انډ جانسن د واکسین بهیر ځنډول کېږي.  د امریکا دغې روغتیایي مشورتي ډلې دغه پرېکړه په یوه بېړنۍ غونډه کې یوه ورځ وروسته له هغې وکړه چې د امریکا د درملو د تنظیم ادارې... Читать дальше...

د ازادي را‌‌ډیويي مجلې په دې خپرونه کې مشهور شاعر ممتاز اورکزی د شعر په اړه راته غږېږي او خپل شعرونه هم را اوروي. یو وويشتمه پېړۍ او د ژبو پایښت کتاب له لیکوال استاد ایمل ښمر سره مرکه لرو. د غزني له یوه انځورګر ځوان رفیع الله رسولي سره غږېدلي یو. او د ننګرهار مېشتو سندرغاړو له حاله مو خبروو چې وايي، له هنر سره د خلکو کمې علاقي د دوی کاروبار اغېزمن کړی دی. دا خپرونه د لاندې لېنک په کېکاږلو سره اورېدلی شئ:

د امریکا د استخباراتو د مرکزي ادارې، سي‌ای‌اې رئيس له افغانستانه د امریکايي او ائتلافي ځواکونو له وتلو وروسته د ستر ګواښ خبرداری ورکړ. ویلیم برنز، د ولسمشر بایډن له لوري د ځواکونو د ایستلو تر اعلان څو ساعته وړاندې د امریکا د سنا جرګې استخباراتي کمېټې ته وویل، کله چې امریکايي او ائتلافي ځواکونه له افغانستانه ووځي، ستر خطر به رامنځته شي. ده په عین حال کې وویل چې امریکا به دا امکان ولري چې ځیني امکانات بېرته ترلاسه کړي. د امریکا ولسمشر جو بایډن چهارشنبه ناوخته اعلان وکړ چې له افغانستانه ټول امریکايي... Читать дальше...

له افغانستانه د امریکایي ځواکونو د وتلو مسئلې د نړیوالو چاپي خپرونو پاملرنه د ځان لور ته اړولې ده.  نیویارک ټایمز نیویارک ټایمز لیکي، ګڼ افغانان دا وېره لري که امریکایي ځواکونه نه‌وي افغانستان په یوازې دا توان نه‌لري چې د ډیموکراسۍ او د ښځو د حقونو په برخو کې لاسته راوړنې خوندي کړي.  د ورځپاڼې په باور د کابل په ښوونځیو کې د یولسم ټولګي یو زده‌کوونکی به وېره لري چې د زده‌کړو د دوام چانس به ترلاسه نه‌کړي.  په کندهار کې به یو بزګر دا وېره لري چې کله به‌یې هم له پټیو د طالبانو ایښي ماینونه پاک نه‌شي. Читать дальше...

پاکستان وايي، د دغه هېواد د پوځ لوی درستیز پرون د امریکا له بهرنیو چارو وزیر سره د افغانستان د سولې او د سیمې د امنیت په اړه خبرې وکړې.  د پاکستان د پوځ مطبوعاتي څانګې په یوه خبرپاڼه کې ویلي، د پوځ لوی درستیز جنرال قمر جاوېد باجوه او انتوني بلېنکن پر دوه اړخیزو مسئلو او د افغانستان د سولې په پروسه کې د وروستیو انکشافاتو په شمول د سیمې د امنیت په اړه خبرې وکړې.  د پاکستان د پوځ د خبرپاڼې پر اساس، د دغه هېواد لوی درستیز د امریکا د بهرنیو چارو وزیر ته د افغانانو په مشرۍ او مالکیت د سولې د پروسې د ملاتړ بشپړ ډاډ ورکړ. Читать дальше...

له افغانستانه د سپټمبر پر ۱۱مه د ځواکونو د ایستلو په اړه د ولسمشر بایډن پر پرېکړه د کانګرس یو شمېر غړو عکس‌العمل ښوولی، خو په ناټو کې د امریکا یو شمېر متحدانو بې له دې چې دا پرېکړه تأیید یا رد کړي ویلي چې دوی هم خپل پوځیان باسي. د جرمني دفاع وزیره وايي، له افغانستانه د ځواکونو د ایستلو په برخه کې به خپل پلان د امریکا له نوي پلان سره همغږی کړي. د جرمني دفاع وزیرې انګرېت کرمپ کارینبویر (Annegret Kramp-Karrenbauer) پرون (چهارشنبه) د جرمني ملي راډیو ته په مرکه کې وویل، دوی تل دا خبره کړې چې په ګډه افغانستان ته تللي او په ګډه به ورڅخه وځي. Читать дальше...

د پاکستان حکومت وايي، پر هغه سخت‌دریځه اسلامي ګوند به بندیز ولګوي چې په دغه هېواد کې د فرانسې ضد مظاهرو له لارې تاوتریخوالو ته لمن وهي.  د پاکستان د کورنیو چارو وزیر شېخ رشید پرون (چهارشنبه) په اسلام‌اباد کې خبریالانو ته وویل، د پاکستان پر لبیک تحریک به د پاکستان د ترورېستي ضد قوانینو پر اساس بندیز ولګول شي.  ده زیاته کړه، پرېکړه‌یې کړې چې پر دې ډلې بندیز ولګوي ځکه چې نه‌غواړي چې د نړۍ په کچه یو سخت‌دریځی هېواد وپېژندل شي.  د پاکستان د کورنیو چارو وزیر دا اعلان څو ساعته وروسته له دې وکړ چې... Читать дальше...

د ایران په اټمي موافقه کې درېیو شاملو هېوادونو جرمني، بریتانیا او فرانسې پرون (چهارشنبه) د ایران له لوري تر ۶۰ سلنې د یورانیمو د غني کولو او د پرمختللو سانترفیوزونو د کارولو پر پرېکړې سخته اندېښنه ښکاره کړه.  دوی په یوه ګډه اعلامیه کې ویلي چې په دې پیمانه د یورانیمو غني کول د اټمي وسلې د جوړولو لور ته مهم ګام دی او له سوله‌ییزو هدفونو سره، سر نه‌خوري.  د ایران حکومت د نطنز په اټمي تأسیساتو کې له چاودنې دوه ورځې وروسته اعلان وکړ چې یورانیم تر ۶۰ سلنې پورې غني کوي.  د ایران ولسمشر حسن روحاني ویلي چې دا کار د نطنز د چاودنې په ځواب کې کوي.

سعودي عربستان پر نړیوالې ټولنې غږ وکړ چې د ایران له لوري د اټمي وسلې د جوړولو د مخنیوي لپاره لارې چارې ولټوي.  سعودي پرون (چهارشنبه) تر ۶۰ سلنې پورې د یورانیمو د غني کولو په اړه د ایران پر اعلان د اندېښنې د څرګندولو په ترڅ کې وویل، دا اقدام د سوله‌ییزو هدفونو له پروګرام سره سمون نه‌لري.  سعودي عربستان د ایران له حکومته په کلکه غوښتي چې د کړکېچ له زیاتولو ډډه وکړي او د سیمې امنیت او ثبات له خطر سره مخامخ نه‌کړي.

د هند د کرکټ غوره لیګ یا 'ای‌پي‌اېل' د سیالیو په دوام کې تېره شپه د بنګلور رایل چلېنجرز لوبډلې د سن رایزرس حیدراباد ته په ۶ منډو ماتې ورکړه.  په دې سیالۍ کې راشد خان د تېرې مسابقې په شان بیا ښه وځلېد. ده په څلورو اورونو کې نه‌یوازې د خپل ټیم تر نورو لوبغاړو لږ منډې ورکړې، دوه لوبغاړي یې هم وسوځول.  راشد خان په بېټنګ کې سره له دې چې د لوبې په وروستیو شېبو کې میدان ته راووت، په ۹ توپونو ۱۷ منډې وکړې.  دا د سن رایزرس حیدراباد لوبډلې دوهمه ماتې ده.

پاکستان تېره شپه جنوبي افریقا ته د کرکټ په درېیمه ۲۰ اوریزه سیالۍ کې ماتې ورکړه.  سره له دې چې د جنوبي افریقا لوبډلې د ۵ لوبغاړو د سوځېدو په بدل کې پاکستان ته ۲۰۴ منډې هدف ټاکلی و، خو پاکستاني لوبغاړو یوازې د یوه لوبغاړي د سوځېدو په بدل کې دا هدف پوره کړ او مسابقه‌یې په ۹ وېکټونو او ۱۲ توپونو وګټله.