Новости за 17.02.2022

د افغانستان د موسیقۍ د ملي انستیوټ زده کوونکي چې پر دغه هېواد د طالبانو له واکمنۍ وروسته پرتګال ته کډوال شول، له شپږ میاشتني ځنډ وروسته یې اوس تازه د موسیقۍ د زده کړو د بېرته پیل خبر ورکړی دی.  د افغانستان د موسیقۍ د ملي انستیتیوټ مشر احمد ناصر سرمست وایي د موسیقۍ ۱۵۰ زده کوونکو یې خپل تمرینات او روزنې بېرته د پرتګال پلازمېنه لزبون کې د موسیقۍ په کنسرواتور کې پیل کړې.  د افغانستان د موسیقۍ د ملي انستیتیوټ دروازې کابل ته د طالبانو له ننوتلو وروسته د اګسټ میاشتې په ۱۵ وتړل شوې.  ښاغلی سرمست... Читать дальше...

د هند نومیالی سندرغاړی او موسیقار بپي لهري د فبرورۍ پر ۱۵مه د ۶۹ کلونو په عمر ومړ. نوموړی به خلکو د ډېسکو موسیقۍ د باچا په نوم یاداوه. دا تر لتا منګېشکر وروسته د هند د موسیقۍ دویم مشهوره هنرمند دی چې په فبرورۍ کې مړ شو. د لهري په اړه د اسوشيېټېډ پرېس اژانس ویډیويي رپورټ.

وروسته له هغه چې د امریکا ولسمشر جو بایدڼ پرېکړه وکړه چې د افغانستان د کنګل شوې شتمنۍ نیمایي برخه به د ۲۰۰۱کال د سپټمبر د بریدونو د قربانیانو کورنیو ته ورکول کېږي دې مسئلې په افغانستان کې غبرګونونو او اعتراضونه راپارولي او د زیاتېدو په حال کې دي. په دې لړ کې تازه د پنجشنبې په ورځ د افغان ښځو د سولې او ازادۍ موسسې هم په یوه ناسته کې پر امریکا غږ وکړ چې د افغانانو دغه شتمني دې په بشپړه توګه د دوی په واک کې ورکړي. د دې موسسې غړې او د غونډې یوې ګډنوالې ثنا ازادي راډیو ته وویل:" دا د افغانانو شتمنۍ... Читать дальше...

دا په داسې حال کې ده چې د پاکستان انتخاباتي کمېشن د فبرورۍ پر ۱۶مه د فیصل واوډا د سېنېټ پر خالي شوې څوکۍ د ټاکنو اعلان وکړ.

په افغانستان کې د اروپايي ټولنې سفیر او د افغانستان لپاره د اروپايي ټولنې د مرکچي پلاوي مشر په دوحه کې له طالب پلاوي سره تر لیدنې وروسته ویلي، طالب چارواکو ژمنه کړې چې د اساسي قانون د تطبیق په برخه کې د ټولنې له ټولو اقشارو سره د سلا مشورې پر بنسټ پرېکړه کېږي.  ښاغلي سفیر اون برنټ لیکلي چې د چهار شنبې په ورځ ناوخته یې د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي او مل پلاوي سره په دوحه کې لیدلي دي. د ښاغلي اون په خبره، طالب چارواکو دا ژمنه هم کړې چې اساسي قانون او نورو قوانینو ته به درناوی کوي.... Читать дальше...

د دغه ۷۶ کلن تن پیژندګلوي د عبدل (ر) په نوم شوې او په ده باندې تور دی چې د پلِ چرخي زندان د مشرۍ پر مهال یې د سیاسي بندیانو پر ضد جنګي جرمونه کړي دي.

د طالبانو د حکومت د دفاع وزارت د پېنټاګون رپورټ رد کړی دی. د وزارت ویاند عنایت الله خوارزمي د فبرورۍ پر ۱۶مه مشال راډيو ته وویل، داعش افغانستان ته "جدي ګواښ" نه پېښوي او دا چې هغه ډله له "دیني او عقیدوي اړخه" د هغه هېواد خلکو ته "د منلو نه ده."

د افغان ښځو د خود جوشه غورځنګ غړو تېره ورځ د مخکېني نظام د ملي مصالحې عالي شورا رئیس، عبدالله عبدالله سره په کابل کې لیدنه وکړه. ښاغلي عبدالله په خپل ټویټر کې لیکلي، په دې لیدنه کې زده کړې،کار او مشارکت د افغان ښځو اساسي حقونه وګڼل شول او یادو مېرمنو غوښتي چې د دوی غوښتنو ته رسېدنه وشي. د معترضو ښځو خود جوشه غورځنګ ځینې غړې وایي له دې لیدنې موخه، د مطرحو سیاسي مشرانو له لارې، طالب چارواکو ته د معترضو ښځو د غوښتنو رسول دي. ژولیا پارسي چې دې هم عبدالله عبدالله سره د چهارشنبې د ورځې په لیدنه... Читать дальше...

په خوست کې د سرې میاشتې سازمان له ۱،۰۰۰ بې وزله کورنیو سره د هغو خوراکي توکو مرسته کړې ده چې د جرمني یوه خیریه بنسټ افغانستان ته لېږدولي دي. د ۲۰۲۱ز کال د اګست په نیمايي کې پر افغانستان د طالبانو له واکمنېدو راهیسې اقتصادي ستونزې زیاتې شوې دي او ملګري ملتونه وايي، د هېواد مېلیونونه وګړي له لوږې او بې وزلۍ سره مخامخ دي چې مرستو ته اړتیا لري. د خوست یوشمېر اوسېدونکو د فبرورۍ پر ۱۶مه د مرستو تر اخیستو وروسته مشال راډیو ته وویل، لا زیاتو مرستو ته اړتیا لري. ویډیويي رپورټ.

د پاکستان د اطلاعاتو او نشریاتو وفاقي وزیر فواد چودري د فبرورۍ ۱۶مې پر ماخوستن شخصي ټېلېوېژن اې ار وای نیوز ته وویل، که یو کس چا ته پر ټېلېوېژن "ښکنځلې وکړي نو مقابل لوری به په ځواب کې څه کوي؟ په ډزو خو یې نه شي ویشتلی، یوازې له قانونه به مرسته غواړي."

د افغانستان بانک ۶۱۸ملیونه زاړه افغانۍ نوټونه وسوځول. د افغانستان بانک ویاند صابر مومند ازادي راډیو ته وویل، د افغانستان بانک د قانون د ۳۹ او ۴۲ مادې پر بنسټ شپږ ۶۱۸ ملیونه زاړه د سلګون، شلګون او لسګون افغانۍ نوټونه چې د استفادی وړ نه وو، وسوځول. د افغانستان بانک له افغانانو غواړي چې په ورځنیو راکړو ورکړ کې د افغانۍ بانک نوټونو په ساتنه کې هڅه وکړي، په دې وروستیو کې په بازار کې زاړه افغانۍ نوټونه ډېر شوي دي.

بلوڅ فعالان دعوه کوي چې په بلوچستان کې تر تازه وسله والو بریدونو وروسته د پاکستان له مختلفو تعلیمي ادارو څخه یوشمېر زده کوونکي ورک شوي دي. دوی تور پورې کوي چې د هغو زده کوونکو په ورکولو کې حکومتي استخباراتي ادارې لاس لري. حکومت د فعالانو د دې تور په غبرګون څه نه دي ویلي البته په تېرو وختونو کې یې دا ډول تورونه بې بنسټه بللي دي. د فبرورۍ په پیل کې د بلوچستان په پنجګور او نوشکي کې د بېلتونپاله ډلې بلوڅ لېبرېشن ارمي وسله والو د امنیتي ځواکونو پر مرکزونو بریدونه وکړل چې پکې د حکومت په وینا ۲۰ وسله وال او نهه سرتېري ووژل شول. Читать дальше...

د سیند حکومت ویاند مرتضا وهاب د فبرورۍ پر ۱۴مه پر ټوېټر په بیان کې ویلي ول چې له پولیسو او د زندان له چارواکو یې معلومات اخیستي او علي وزیر ته عدالت په یوه مقدمه کې ضمانت ورکړی خو په بله کې یې ضمانت نه دی شوی.

مسکو د اوکراین له پولې سره نږدې لا هم خپل پوځي حضور پیاوړی کوي. دا خبره سپینې ماڼۍ د دې سربېره کړې چې روسیې ویلي دي چې د اوکراین له سرحده یې د خپلو ځواکونو پر ایستلو لاس پورې کړی دی.  د لوېدیځ خپل منځي دیپلوماتیکي هڅې له دې وېرې روانې دي چې روسیه پر خپل ګاونډي برید ونه کړي.  ناټو هم له اوکراین سره پر پوله د ځواکونو د وتلو په اړه د روسیې ادعاوې تر پوښتنې لاندې راوستې دي، د ناټو د سرمنشي په وینا حقایق د مسکو له رسمي څرګندونو سره سر نه خوري.  ینس سټولټنبرګ چې په بروکسل کې د ناټو د دفاع وزیرانو... Читать дальше...

فرانسه وایي د ایران او د نړۍ د قدرتونو ترمنځ د شوي اټومي تړون ژغورنې ته یوازې څو ورځې پاته دي.  د فرانسې د بهرنیو چارو وزیر ژان لودریان وايي، اوس د سیاسي غوراوي حق له تهران سره دی چې د ۲۰۱۵کال تړون په اړه څه کوي.  لودریان پرون د خپل هېواد پارلمان ته وویل، د اټومي تړون د ژغورنې هڅې وروستي پړاو ته رسېدلي او په خبره یې اوس په اوونیو کې نه، بلکې په ورځو کې باید په دې اړه پرېکړه وشي.  د ایران ستر مرکچي علي باقري بیا پر خپله ټویټرپاڼه له لوېدیځو قدرتونو غوښتنه کړې چې باید ریښتیني و اوسي.  د دغه... Читать дальше...

د ننګرهار په اطلاعاتو او فرهنګ ریاست کې د فرهنګي چارو امر امرالله امېد وايي چې دوی په دې ولایت کې څلور کتابتونونه د خلکو د مطالعې لپاره پرانیستي دي او د کتاب مینه وال کولای شي چې له خپل ذوق سره سم، د مطالعې لپاره کتابونه په امانتي ډول یوسي.

د طالبانو د دفاع وزارت د داعش په اړه د امریکا تازه راپور په غبرګون کې وایي، امریکایان په دې ډول په افغانستان کې خپلې ماتې ته توجیه لټوي. د دې وزارت ویاند عنایت الله خوارزمي ازادي راډیو ته وویل، داعش ډله د افغانستان لپاره کوم جدي ګواښ نه دی او طالبان د ګرمي موسم لپاره بشپړ چمتووالی لري. خوارزمي وایي:" امریکا هغومره امکاناتو سره افغانستان کې ماته وخوړه؛اوس غواړي خپلې ماتې ته توجیه پیدا کړي؛ افغانستان کې د داعش په نوم هېڅ تهدید نه شته؛ داعش له عقیدتي او مذهبي پلوه د افغانستان له خلکو سره سازګاري... Читать дальше...

د بريتانیې نشرياتي ادارې سکای نيوز د یو راپور له مخې د افغانستان په هرات زندان کې د تېر حکومت یو شمېر مامورين هم بنديان دي. راپور وايي، په بنديانو کې هغه ماشومان هم دي چې د معمولي جرمونو په تور هلته ساتل شوي دي. تفصیل په ویډیويي راپور کې

د فوټسال له ۱۹ کلنو د کم عمره ځوانانو د مرکزي اسیا د فوټسال په سیالیو کې افغانستان نن خپله وروستۍ لوبه له ازبکستان سره کوي.  د نن ورځې لوبه به د افغانستان پر وخت دوه نیمي بجې پیلیږي.  که د افغانستان د نولس کلونو کم عمره ځوانانو لوبډله د ازبکستان د لوبډلې په وړاندې په لوی توپیر بری خپل کړي ښايې د دې سیالیو اتلولي ترلاسه کړي.  اوس مهال افغانستان د دې سیالیو د نومرو په جدول کې له ایران وروسته دوهم ځای لري.  که افغانستان لوبه وګټي نو د امتیازونو د جدول لومړی ځای خپلوي خو که ایران خپلې وروستۍ... Читать дальше...

د زابل په شهر صفا ولسوالۍ کې د هغه ۵ کلن ماشوم د ژغورنې هڅې روانې دي چې د برمې ۲۵ متره ژورې څا ته لوېدلی دی.  دا ماشوم د سې شنبې په ورځ څا ته لوېدلی، خو تر اوسه هم ژوندی دی او د چیغو غږ یې بهر را وځي.  د عصمت الله عمري په نوم د سیمې یو اوسېدونکی وایي، د څا شااوخوا د کېندنې کار په زغرده روان دی، خو په خبره یې ډبرو د کیندنې چارې سختې کړي دي.  له پرون راهیسې ټولنیزو رسنیو کې هم د دغه ماشوم انځورونه او ویډیوګانې ښکته پورته کېږي.

د لوېدیځو هېوادونو مشران په راتلونکو ورځو کې د اوکراین په پولو کې د لسګونو زره روسي پوځیانو د مېشتېدو له کبله د رامنځته شوي کړکېچ په اړه تازه خبرې کوي.  د جرمني د بهرنیو چارو وزارت په یوه اعلامیه کې وویل د نړۍ د ۷ سترو صنعتي هېوادونو د باندنیو چارو وزیران به راتلونکې شنبې د مونشن د امنیتي کنفرانس په څنډه کې د اوکراین د پولو په اوږدو کې د کړکېچ په اړه بیړنۍ غونډه جوړه کړي.

واشنګټن د اوکراین په ختیځ کې د مسکو له ملاتړه د دوو برخمنو بېلتون غوښتونکو سیمو د رسمیت پېژندلو لپاره د روسیې د پارلمان یا دوما وړاندیز په کلکه وغانده.  د امریکا د متحدو ایالاتونو د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلېنکن وویل، دا ډول اقدام د نړیوالو قوانینو زغرده سرغړونه ده.  اوکراین او لوېدیځ هیوادونه همداراز د اوکراین له پولو څخه د روسي ځواکونو د وتلو د پیل په اړه د روسیې ادعاوو ته د شک په سترګه ګوري، وايي چې مسکو د خپلو ځواکونو زیاتولو ته چې ورسره پر اوکراین د یرغل وېره زیاته شوې ده، دوام ورکوي. ... Читать дальше...

قطر ژمنه کړې چې د خپل هېواد په پوهنتونونو کې د زده کړو لپاره به افغان محصلانو ته سکالرشیپونه یا بورسونه ورکړي.  د طالبانو له واک ته رسېدو وروسته اکثرو هېوادونو افغان محصلانو ته د سکالرشيب ورکړه ودروله خو د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت وايي چې د قطر د تعلیمي چارو استازي له امیرخان متقي سره په کتنه کې وویل چې په افغانستان کې د تعلیمي ظرفیتونو د لوړولو لپاره به افغان محصلانو ته بورسونه ورکړي.  د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت نه دي ویلي چې قطر به څومره افغان محصلانو ته سکالرشیپ ورکړي.

راپورونه وايي چې په پنجشېر ولایت کې د طالبانو په دوو رېنجر موټرو ماینونه چاودلي دي.  په پنجشېر کې د طالبانو امنیه قوماندان مولوي داد محمد بتار ازادي راډیو ته وویل چې په دې دوو رېنجر موټرو کې پرون ماسپښین شااوخوا درې بجې د پنجشېر ولایت ودانۍ ته څېرمه د ګرګوتي په سیمه کې مقناطیسي ماینونه چاودلي دي.  د مولوي بتار په وینا په دې برید کې چا ته مرګ ژوبله نه ده اوښتې.

د اوبو او انرژۍ وزارت وايي چې د غزني د بند سردې پر جوړولو یې عملي کار پیل کړی دی.  دا بند چې په لومړی ځل یې کار په ۱۹۶۷کال کې پیل شوی و، د جوړېدو په صورت کې ۷۶زره هکتاره ځمکه خړوبولی شي.  د اوبو او انرژۍ وزارت پر اساس په سلو کې اویا خړوبېدونکې ځمکه به دولتي وي.   د افغانستان د تېر نظام له پرزېدو وروسته د اوبه لګونې او بندونو ګڼې پروژې نیم کاره پاتې شوې.