Ashton: Duhet bërë kompromise për diçka më të madhe
Ish-përfaqësuesja e Lartë e Bashkimit Evropian për Punë të Jashtme, Catherine Ashton, ka folur të premten në Prishtinë për rëndësinë e bërjes së kompromiseve në dialogun mes Kosovës dhe Serbisë për të arritur diçka më të madhe.
Në një bashkëbisedim me ish-të dërguarin amerikan për Ballkanin Perëndimor, Philip Reeker, Ashton ka folur për vështirësitë në dialogun mes dy vendeve në kohën kur ajo e ka ndërmjetësuar këtë proces 10 vjet më parë.
“Shpresoj që e kuptoni sa të rëndësishëm jeni për mua”, ka thënë ajo, duke shtuar se beson që e ardhmja e Kosovës do të jetë në Bashkimin Evropian.
Në diskutimin e organizuar nga Grupi për Ballkanin, për dialogun mes Kosovës dhe Serbisë, Ashton ka thënë se dialogu nuk ka qenë kurrë i lehtë, dhe zbatimi i marrëveshjeve është gjithmonë diçka më e vështirë sesa arritja e tyre.
“Është e rëndësishme që dialogu të shihet si diçka që rrjedh në vazhdimësi, nuk më takon mua, apo Reekrit, ju takon juve. Dialogu ju takon juve dhe Serbisë”, ka thënë Ashton.
“BE-ja bën vazhdimisht kompromise të brendshme për të fituar diçka më të madhe, por pa hequr dorë nga parimet. Megjithatë, duket gjetur mënyra si mund të bëni ndryshime të vogla për të krijuar diçka më të madhe”.
Ashton, e cila është në Prishtinë për promovimin e librit të saj "Dhe më pas çka: Rrëfimet e brendshme të diplomacisë së shekullit XIX”, ka thënë se synimi i saj kryesor gjatë ndërmjetësimit të dialogut, ka qenë që t’i përgatisë dy vendet për t’u anëtarësuar në BE.
Nën ndërmjetësimin e saj, Kosova dhe Serbia e kanë arritur marrëveshjen e parë në kuadër të dialogut, me qëllim të normalizimit të marrëdhënieve.
"BE-ja ka përgjegjësi dhe BE-ja duhet t’i jetësojë zotimet për të cilat është deklaruar. Nuk kam dyshim që nëse Kosova i përmbush të gjitha kërkesat e BE-së, do të bëhet anëtare e BE-së”.
Mirëpo e ka theksuar se Kosova duhet të jetë e vendosur në këtë drejtim.
“Kosova nuk e ka luksin të thotë se BE-ja nuk po i përmbush zotimet. Duhet t’i tregoni BE-së që jeni gati”, duke e përmendur se aty përfshihet edhe angazhimi në dialogun me Serbinë.
Mes tjerash, Ashton ka thënë se shpreson që dialogu mes dy vendeve do të kalojë në fazë të re, ndonëse e ka përmendur se nuk do të jetë e lehtë.
“Jam e përkushtuar për dialog dhe për të ndihmuar në për t’iu ndihmuar vendeve në rrugën e tyre drejt BE-së”.
Rundi i ri i dialogut të nivelit të lartë mes Kosovës dhe Serbisë, është mbajtur më 14 shtator.
Takimi ka përfunduar pa ndonjë rezultat.
Departamenti amerikan i Shtetit është shprehur i zhgënjyer për një epilog të tillë.
Ashton ka pasur një këshillë për liderët aktualë që janë pjesë e dialogut – të pyeten se në çfarë drejtimi i shtyn përpara udhëheqësia e tyre.
“Nëse nuk ju pëlqen diçka që prezantohet, në rregull, por çfarë mund të bëni ju më shumë? Neve na intereson që Brukselit t’i thuhet nuk na pëlqen kjo, por e kemi këtë propozim, kjo është shumë e rëndësishme për ne”.
Pati zëra kundër prezencës amerikane në dialog
Ish i dërguari amerikan për Ballkanin Perëndimor Philip Reeker, ka thënë në Prishtinë se sheh ndryshim të madh në zhvillim të Kosovës, në krahasim me herën e parë kur ka qenë në këtë vend, më shumë se një dekadë më parë.
Duke e komentuar dialogun, Reeker ka thënë se fillimisht ka pasur zëra që nuk e kanë dëshiruar prezencën amerikane në këtë proces.
“Herën e parë që udhëtova në Bruksel, më thanë që të ulesha diku në qoshe të dhomës. Në fund të diskutimeve ata më pyesnin për ide e qëndrime të SHBA-së rreth procesit, dhe më pas më ftuan në tavolinë të dialogut”.
Ai ka thënë se i gjithë përparimi që është arritur mes Kosovës dhe Serbisë në kuadër të dialogut, është sepse ato kanë dashur diçka të tillë.
“Nëse ka pasur sukses është sepse dy palët kanë dashur të ketë sukses, duke i lënë anash emocionet dhe kanë arritur marrëveshje që do të mund të ofronin mundësi më të mira për qytetarët. Prandaj ekziston diplomacia”.
Ai ka thënë se ekzistenca e BE-së është shembulli më i mirë se çfarë vendimesh duhet të marrin liderët, duke e përmendur se si është formuar blloku evropian – në të mirë të qytetarëve – duke i tejkaluar dallimet që ekzistojnë mes 27 vendeve anëtare.
“Ajo që ka ndodhur 10 vjet më parë ka qenë e jashtëzakonshme dhe ka treguar se çfarë mund të bëhet”, ka thënë diplomati i pensionuar amerikan, duke iu referuar marrëveshjes së arritur mes Kosovës dhe Serbisë më 2013.
Kosova dhe Serbia janë pjesë e dialogut të ndërmjetësuar nga BE-ja, për normalizim të raporteve, prej vitit 2011.
Palët kanë nënshkruar një mori marrëveshjesh, por jo të gjitha janë zbatuar.