Новости за 19.05.2021

فرانسې له مصر او اردن سره په همغږۍ امنیت شورا ته یو داسې پرېکړه لیک وړاندیز کړی چې د اسراییل او فلسطین ترمنځ د اوربند غوښتنه په کې شوې.  د فرانسې ولسمشرۍ ماڼۍ  پرون سې شنبه (د غويي ۲۸مه) ناوخته یوه بیان کې ویلي چې د دوی ولسمشر ایمانویل مکرون، مصري سیال یې عبدالفتاح السیسي او د اردن پاچا ملک عبدالله  پرهمداسې یوه پرېکړه لیک هوکړه کړې ده.  درې واړو هېوادونو په درېیو مسئلو هوکړه وکړه، لومړی د جګړې درېدل، دویم اوربند او درېیم هم دا چې د ملګرو ملتونو امنیت شورا باید دا موضوع جدي تعقیب کړي.  مصر... Читать дальше...

د روژې میاشت تیرېدو وروسته هم د چرګانو نرخونه کم نه شو او اوس هم د يو فارمي چرګ قيمت له ۶۰۰ څخه تر ۷۰۰ پورې دي.د چرګانو کاروباریان وايي چې سږ کال د چرګانو ساتنې سامانونه او خوراک د ګرانۍ له کبله یو شمېر فارمونه بندې پراتې دي او په منډیو کې په لومړۍ ځل فارمي چرګان په ګرانه بیه پوړل کېږي. نور حال په دې ویډیويي راپور کې.

د افغانستان لپاره د امریکا ځانګړی استازی وایي، دا بیانونه ناسمې وبللې چې افغان امنیتي ځواکونه تیت او پرک او طالبان لنډ وخت کې واک ته رسېږي. زلمي خلیلزاد دا څرګندونې په سېشنبه (پرون د مې پر ۱۸مه نېټه) د امریکا قانون سازانو ته وکړې. ده وویل، د ویرې خورولو هېڅ اړتیا نشته او په خبره یې نړیوال ځواکونه له طالبانو سره د هوکړې له مخې له افغانستانه وځي. په همدې غونډه کې امریکایي قانون سازانو له افغانستانه د هغو زرګونه کسانو د ایستلو غوښتنه کړې چې له امریکایي او ایتلافي ځواکونو سره یې کار کړی دی. دوی... Читать дальше...

په پروان ولایت کې د فوټبال غوره لیګ سیالۍ پیل شوې. د دغه ولایت د فوټبال فدراسیون مشر یاسین رحیمي نن چهارشنبه ( د غویي په ۲۹مه) ازادي راډیو ته وویل چې په یادو سیالیو کې لس غوره لوبډلې لوبېږي. تجربوي، استقلال، پامیر، ازاد نعمان، تجارت، نعمان، صادقي، د پروان عقابان،  ستاره ګان او شمال عقابان لوبډلې په دغه لیګ کې د دوو میاشتو لپاره لوبیږي. د پروان د غوره لیګ اتله لوبډله به د مرکزي زون سیالیو ته لار ومومي.

فرانسې له مصر او اردن سره په همغږۍ د ملګرو ملتونو امنیت شورا ته د اسراییلو او فلسطین د روانې جګړې د درولو لپاره د یوه پرېکړه لیک وړاندیز کړی دی.  د فرانسې ولسمشرۍ ماڼۍ  پرون سې شنبه(د غويي ۲۷مه) ناوخته یوه بیان کې ویلي چې د دوی ولسمشر ایمانویل مکرون، مصري سیال یې عبدالفتاح السیسي او د اردن پاچا ملک عبدالله  پر همداسې یوه پرېکړه لیک هوکړه کړې ده.  درې واړو هېوادونو په درېیو مسلو هوکړه وکړه، لومړی ډز بندي، دویم اوربند او درېیم هم دا چې د ملګرو ملتونو امنیت شورا باید دا موضوع جدي تعقیب کړي.  مصر... Читать дальше...

ټاکل شوې د امریکا او روسیې د بهرنیو چارو وزیران انتوني بلېنکن او سرګي لاوروف نن چهارشنبه (د غويي ۲۹مه) د لومړي ځل لپاره مخامخ سره وګوري.  دغه لیده کاته داسې مهال ترسره کېږي چې د نړۍ د دغو دوو سیالانو روسیې او امریکا ترمنځ اړیکې په کړکیچن حالت کې دي.  روسي چارواکو ویلي چې دغه دوه لوړپوړي ډيپلوماتان د شمال قطب شورا د غونډې په څنډه کې ملاقات کوي.  دا غونډه نن د ایسلند په پلازمېنه ریکياوېک کې جوړېږي.  د امریکا او روسیې د بهرنیو چارو وزیران به راتلونکې میاشت د خپلو ولسمشرانو جوبایډن او ولادیمیر پوتین د احتمالي لیدو کتو په اړه هم خبرې وکړي.

هشت صبح هشت صبح ورځپاڼې ټینګار کړی چې د دولت عالي شورا لپاره مشورتي رول کافي نه دی. د لیکوال په وینا چې د دولت عالي شورا د ١٣٩٩ کال د ثور د ٢٨مې د سیاسي هوکړې پر بنسټ جوړیږي چې هدف یې سیاسي اجماع ده. وړاندې راغلي چې د دغه اجماع د جوړولو دنده دا ده چې ولسمشر ته په ملي مسایلو کې سلا مشورې ورکړي او غړي به یې هم د سیاسي مشرانو او ملي شخصیتونو له منځه غوره کېږي. د ليکوال د معلوماتو له مخې چې تر مشورې هاخوا دغې شورا ته هېڅ واک کې نه دی ورکړل شوی چې دا د دولت عالي شورا لپاره کافي نه ده او په خبره... Читать дальше...

د افغانستان د سولې لپاره د امریکا ځانګړی استازی زلمي خلیلزاد وایي، دا اندېښنه بې ځایه ده چې ویل کېږي افغان امنیتي ځواکونه تیت او پرک او طالبان په لنډ وخت کې واک ته رسېږي.    زلمي خلیلزاد دا څرګندونې پرون سې شنبې (د غویي په ۲۸مه) د امریکا د کانګرس یوې استماعیه غونډې ته وکړې.    خلیلزاد وویل، اړتیا نشته چې ویره رامنځته شي او په خبره یې نړیوال ځواکونه له طالبانو سره د هوکړې له مخې له افغانستانه وځي.   نوموړي وویل: "د افغانستان له خاورې به پر موږ د هرې حملې د یوې ځالې په توګه د القاعده یا بلې هرې... Читать дальше...

نیشنل انټرسټ نیشنل انټرسټ خپرونه، امریکایان د افغانستان په اړه د ولسمشر جوبایډن د پرېکړې ملاتړ کوي، تر سرلیک لاندې په یوه مطلب کې لیکي، په افغانستان کې د بشري ناورینونو په اړه کیسې تل خپریږي، خو متحده ایالات یې د مخنیوي لپاره محدود امکانات لري. ولسمشر بایډن پرېکړه کړې چې د روان کال د سېپټمبر تر ۱۱مې نېټې پورې به ټول امریکایي ځواکونه له افغانستانه ووځي او په دې توګه به هغه جګړه چې د امریکا په تاریخ کې تر ټولو اوږده جګړه بلل کېږي، پای ته ورسېږي. نیشنل انټرسټ لیکي: له افغانستانه بد خبرونه باید... Читать дальше...

د امریکا د متحدو ایالاتونو حکومت، افغانستان کې د یوې امریکایۍ خیریه کارکوونکې د موندنې پرسر د څه باندې ۵ میلیونو ډالرو انعام اعلان کړ.  په هغه اطلاعیه کې چې پرون سې شنبه (د غويي ۲۸مه) ناوخته په کابل کې د امریکا سفارت هم خپره کړې، ویل شوي: د سیډني مایزل په نوم دغه بشرپاله کارکوونکې په ۲۰۰۸میلادي کال په کندهار کې له خپل موټر چلوونکي محمد هادي سره لادرکه شوه.  د اطلاعیې له مخې مایزل چې په پښتو یې هم خبرې کولی شوې، درې کاله په دغه ولایت کې تېر کړي وو چې په کندهار پوهنتون کې د انګرېزۍ ژبې ښوونکې هم وه.

د امریکا مرکزي قومانداني وايي، له افغانستانه د امریکايي ځواکونو وتل له ۱۳ تر ۲۰ فیصدو پورې بشپړ شوي دي.  د دې قوماندانۍ په خبره له کله چې ولسمشر جو بایډن له افغانستانه د امریکايي ځواکونو د وتلو سپارښتنه کړې (C-17) ډوله الوتکو په ۱۱۵ هغو کې وسایل او تجهیزات بار او له افغانستانه ایستل شوي دي.  قومانداني وايي، تر ۵۰۰۰ زیات نور پوځي وسایل د تخریب لپاره د امریکا دفاع وزارت ته سپارل شوي دي.  د فرانسې خبري اژانس په حواله، د امریکا دفاع وزارت په پام کې لري چې د سېپټمبر تر ۱۱مې نېټې خپل ۲۵۰۰ پوځیان او ۱۶۰۰۰ نور قراردادیان له افغانستانه وباسي. Читать дальше...

د افغانستان د ولسمشر محمد اشرف غني او د مذاکره کوونکي هیئت غړو پرون سې شنبه (د غويي ۲۸مه) د جرمونو نړیوالې محکمې له څارنوال سره بحث وکړ. د جمهوري ریاست د اعلامیې له مخې، اول د افغانستان مذاکراتي هیئت د جرمونو نړیوالې محکمې له څارنوال سره د خپلو غونډو راپور ورکړ. اعلامیه وايي، ولسمشر غني د افغانستان حکومت ته د جرمونو نړیوالې محکمې د څارنوال له خوا د دوسیو د څېړنې د صلاحیت د لېږد هرکلی وکړ. د ولسمشر غني په خبره، د افغانستان حکومت به د جرمونو نړیوالې محکمې په همکارۍ د لوګر د پُل علم او د کابل... Читать дальше...

د افغانستان د روغتیا د پخواني وزیر، جواد عثماني د کورنۍ دوه غړي، د درنو جرمونو پر وړاندې د مبازرې عدلي او قضايي مرکز لومړنۍ محکمې له خوا په لسو- لسو کلونو بند محکوم شول. د سترې محکمې ویاند احمد فهیم قویم پرون سې شنبه (د غويي ۲۸مه) ازادي راډیو ته وویل: "د رشوت اخیستلو په جرم دوه تنه فاعلین چې احمد شکران عثماني او فریدون سلطاني نومېږي هر یو په لسو- لسو کلونو تنفیذي بند او د پیسو د ټاکلې اندازې په ورکړه محکوم شول." د ښاغلي قویم په خبره، د همدې قضیې په تړاو د حامد حمیدي په نوم بل شخص په دوو کلونو او شپږو میاشتو بند محکوم شو. Читать дальше...

د اوبو د تنظیم ملي اداره وايي، د بدخشان په شورابک ولسوالۍ کې د 'فرهاد او سرشهر' کانالونو د جوړولو چارې په چټکۍ مخ ته روانې دي. د دغې ادارې ویاند، نظام الدین خپلواک پرون سې شنبه (د غويي ۲۸مه) ازادي راډیو ته وویل: "دغه کانالونه د اوبو د مدیریت، د کرنیزو ځمکو د خړوبولو او خلکو ته د کار پیدا کولو په موخه جوړېږي چې د جوړولو چارې یې تر ۷۰ فیصدو پورې مخ ته تللي دي. دغه کانالونه به د ۳۰۰۰ هکټاره کرنیزې ځمکې د خړوبولو وړتیا ولري. د دې تر څنګ به ۶۰۰۰ کورنۍ ترې ګټه اخلي." د دغو کانالونو د جوړونې لګښت د دولت له پراختیايي بودجې ورکول کېږي.

د چک جمهوریت اوسني ولسمشر په ۱۹۹۹ میلادي کال کې پر پخوانۍ یوګوسلاویا د ناټو د بمبارۍ له کبله پرون سې شنبه (د غويي ۲۸مه) بښنه وغوښته. په هغو کلونو کې میلوش زیمان د چک جمهوریت صدراعظم و چې هېواد یې په هغه پوځي مبارزه کې برخه واخیسته. د درېیو میاشتو لپاره د هغې بمبارۍ هدف، په کاسوو کې د البانیايي ټبره بېلتون غوښتونکو پر وړاندې د سربیا د زورواکي سلوبودان میلوویچ د ځپونکو اقداماتو  مخنیوی و. کاسوو هغه وخت د البانیا یو جنوبي ولایت و چې وروسته یې په ۲۰۰۸میلادي کال کې خپله خپلواکي اعلان کړه. د امریکا... Читать дальше...

د امریکا د متحدو ایالاتونو د بهرنیو چارو وزیر، په شمالي قطب کې د پوځي تحرکاتو د زیاتېدو په اړه اندېښنه وښوده. انتوني بلېنکن چې په یوه ډیپلوماتیک سفر وتلی، له خپل روسي سیال سره به هم مخامخ خبرې کوي. هغه پرون سې شنبه (د غويي ۲۸مه) د ایسلنډ په پلازمېنه ریک­یاویک کې خبریالانو ته وویل: "موږ په شمالي قطب کې د ځینو زیاتېدونکو پوځي فعالیتونو په اړه چې د ګواښونو او ټکرونو احتمال یې زیات کړی، اندېښمن یو چې د سوله ییز او پایداره راتلونکي ګډ هدف کمزوری کوي." د امریکا د بهرنیو چارو وزیر بلېنکن په داسې حال... Читать дальше...

د سولې په چارو کې د دولت د وزارت یو سلاکار هیله من دی چې د طالبانو پلاوی به د استانبول په غونډه کې برخه واخلي. عزیز الله فضلي وايي، په قطر کې د دولت او طالبانو مذاکره­ کوونکو ډلو تېره جمعه په خپله کتنه کې د استانبول د غونډې پر چمتووالی هم بحث وکړ. د قطر په پلازمېنه دوحه کې د مذاکراتي ډلو ترمنځ دغه غونډه تر یوې اوږدې وقفې وروسته وشوه. طالبانو مخکې ویلي وو، تر  هغو په بین الافغاني مذاکرو کې برخه نه اخلي چې امریکايي ځواکونه د مې میاشتې تر لومړۍ نېټې له افغانستانه وتلي نه وي. د سولې په چارو... Читать дальше...