Новости за 01.11.2021

Тажикстан Кытайдын каржылоосу менен аскердик база курууну жактырганын шардана кылуу менен талибдерге Бээжиндин колдоосуна ээ болгонун көргөзгүсү келгендей. Ал эми тажик-ооган чек арасындагы стабилдүүлүк Орусиянын да кызыкчылыгына төп келет. Аймак боюнча эксперт Франциско Олмос ойлору менен бөлүштү.

Казакстан Facebook социалдык түйүнүнүн мазмун (контент) тууралуу даттанууга мүмкүнчүлүк берген ички системасын колдонууга уруксат алды. Бул тууралуу казак өкмөтү менен Facebook түйүнүнө ээлик кылган Meta Platforms компаниясынын 1-ноябрдагы биргелешкен билдирүүсүндө айтылды.  "Facebook Казакстанга мазмунга даттануу системасын колдонууга түз жана эксклюзивдүү укук берди. Бул система казак өкмөтүнө Facebook түйүнүнүн саясатын жана Казакстандын жергиликтүү мыйзамдарын бузган контент тууралуу кабарлап турууга жардам берет"... Читать дальше...

Кыргызстандын президенти Садыр Жапаров “28-ноябрда Жогорку Кеңештин депутаттарын шайлоону эркин, таза жана ачык-айкын өткөрүүнү камсыз кылуу боюнча чаралар жөнүндө” жарлыкка кол койгонун басма сөз кызматы кабарлады. Жарлыкта Министрлер кабинетин жана аймактардагы жергиликтүү бийлик өкүлдөрүнө шайлоону таза өткөрүү боюнча талаптар жазылган. Анда бардык талапкерлерге бирдей шарт түзүү жана мамлекеттик кызматкерлердин үгүт иштерине кийлигишүүсүнө тыюу салынган. Борбордук шайлоо комиссиясы жана бардык... Читать дальше...

Шотландиянын Глазго шаарында дүйнө лидерлеринин климаттын өзгөрүшүнө арналган саммитинде Кыргызстандын президенти Садыр Жапаров 2-ноябрда сөз сүйлөйт. Бул тууралуу президенттин басма сөз кызматы маалымдады. “Мамлекет башчы иш-чаранын катышуучуларынын көңүлүн мөңгүлөрдү жана суу ресурстарын климаттын өзгөрүүсүнөн эле эмес, абийирсиз чарбалык ишмердүүлүктөн да сактап калуу маанилүү экенине көңүл буруп, айлана-чөйрөнү коргоо маселелерине токтолот”, - деп айтылат билдирүүдө. Шотландиянын Глазго шаарында... Читать дальше...

1-ноябрда дүйнө жүзүндө өпкөнү сезгентүүчү COVID-19 илдетинен көз жумгандардын саны 5 миллиондон ашты. АКШдагы Жон Хопкинс университетинин маалымат базасы көрсөткөндөй, 2019-жылдын декабрь айында Кытайда коронавирус адеп аныкталгандан бери бул инфекцияны жугузуп алгандардын саны 247 миллионго жетти. Дүйнөлүк саламаттык сактоо уюму коронавирустун курмандыктарынын чыныгы саны расмий айтылгандан 2-3 эсе көп болушу мүмкүндүгүн билдирип келет. Коронавирустан эң көп жабыркаган өлкөлөрдүн сап башында АКШ (745 миң өлүм)... Читать дальше...

Азыркы учурда Бишкек шаарынын бийлиги 934 млн. сомдун эсебин таппай жатат. Бюджеттен жоголгон 1 миллиард сомго жакын каражат борбор калаадагы жолдордун курулушуна жумшалмак. Мисалы, “Кудайберген” базары тараптагы Волкова көчөсүнө 2017-жылы 33 млн. сом бөлүнгөн, бирок жол азыркыга чейин оюлуп, чаң басып жатат. Бишкекте акчасы бөлүнүп, бирок салынбай калган жолдор ондоп саналат. “Азаттык” Бишкек шаарындагы ири коррупциялык схеманы иликтеди.

Борбордук шайлоо комиссиясы Бишкектин административдик сотунун Жогорку Кеңештин төрагасы Талант Мамытов боюнча чечимин жокко чыгаруу үчүн Жогорку сотко кайрылды. Кыйноолорду алдын алуу борборунун кызматкерлери абакта отурган Жеңиш Молдокматовду көрүп чыкты. Шотландиянын Глазго шаарында Улуттар Уюмунун климаттын өзгөрүшүнө арналган жыйыны башталды.

Ушул жылдын 10-11-ноябрь күндөрү Кыргызстан кол койгон Конвенцияга ылайык, Бириккен Улуттар Уюмуна (БУУ) кыйноо жана башка кысым көрсөткөн мамилеге каршы иштер боюнча баяндама жасайт. Кыргызстандагы “Кыйноолорго каршы коалиция” уюму кыйноого байланышкан өлкөдөгү абал жөнүндө альтернативдүү баяндама даярдады. Бул тууралуу уюмдан кабарлашты. Ал баяндамада өлкөдөгү кыйноого каршы аракеттердин натыйжасы жана кемчиликтери белгиленген. Көйгөйлөрдүн бири катары кыйноого кабылганы аныкталган жарандарга... Читать дальше...

Жыл башынан бери Түркияда доллар 29% кымбаттады. Өлкөдө доллардын кымбатташы азык-түлүккө, жол киреге жана виза төлөмдөрүнө да таасирин тийгизүүдө. Айрым кыргызстандык мигранттар аз айлыкка кайыл болуп иштөөгө мажбур экенин айтып жатышат.

Молдованын президенти Майя Санду көгүлтүр отундун импортуна байланыштуу орусиялык "Газпром" компаниясы менен беш жылга келишим түзүлгөнүн, өлкөдө энергетикалык кризис аяктаганын жарыялады. Жаңы келишимге ылайык, Орусия 1-ноябрдан тарта Молдовага кайра газ бере баштады. Эки өлкөнүн ортосундагы көгүлтүр отундун баасына байланыштуу пикир келишпестиктен улам Молдовада газдын тартыштыгы пайда болгон эле. "Молдовагаз" менен "Газпромдун" ортосунда келишимге кол коюлушу менен газ кризиси аяктады деп ишенем", - деп билдирди Майя Санду. Читать дальше...

Кыргызстандын Орусиядагы элчилиги социалдык тармактардагы “кош бойлуу кыргызстандык келин көчөдө калды” деген кабар жөнүндө маалымат таратты. Анда видеодогу келин аныкталып, жакын арада Кыргызстанга кайтарылаары айтылат. Элчиликтин маалыматына ылайык, видео социалдык тармактарга тарагандан кийин кыздын жакындары издеп тапкан. Туугандары анын бардык документтери жайында болгондуктан жакын арада Кыргызстанга жөнөтүлөөрүн билдиришкен. Элчиликтин маалыматына ылайык, келиндин беш айлык боюнда бар. ... Читать дальше...

Польшанын чек арачылары өткөн суткаларда беларус-поляк чек арасын 700дөн ашуун бузуу аракеттери болгонун каттады. Польша чек ара көзөмөлүн күчөтүп, Беларус тараптан келип жаткан мигранттардын агымын токтотуу чараларын көргөнүн чек ара кызматы жарыялады. Евробиримдиктин чек арасын кайтаруу күчөтүлдү Польшанын чек ара кызматы 30-31-октябрь күндөрү беларус-поляк чек арасын кесип өтүп, Евробиримдиктин аймагына кирүүгө 727 жолу аракет жасалганын билдирди. Алардын арасынан Ирактын төрт жараны кармалганы кабарланды. Читать дальше...

Шотландиянын Глазго шаарында дүйнө лидерлеринин климаттын өзгөрүшүнө арналган саммити башталды. Ага катышуу үчүн 120дан ашуун мамлекеттин башчылары жана жогорку жетекчилери Улуу Британияга келди. Алардын арасында Кыргызстандын президенти Садыр Жапаров да бар. Дүйшөмбүдөгү саммиттин ачылышында сөз сүйлөгөн британ премьери Борис Жонсон дүйнөдөгү климаттын өзгөрүшүн токтотуу үчүн убакыт аз калганын айтты. “Биздин ишибизге баа бере турган балдар жана алардын балдары азырынча төрөлө элек. Жаңы муун... Читать дальше...

Октябрь окуялары боюнча абакта отурган саясатчы Жеңиш Молдокматовдун тарапташтары ага №1 тергөө абагында басым болуп жатканын билдирип чыгышты. Жаза аткаруу кызматы, укук коргоо органдары жана Кыйноолордун алдын алуу боюнча улуттук борбор Молдокматовдон абакта басым болуп жатканы тууралуу эч кандай арыздануу болбогонун билдирди. Жети айдан бери октябрь окуялары боюнча абакта отурган саясатчы Жеңиш Молдокматовдун тарапташы, “Туран” партиясынын мүчөсү Эрлан Бекчоро уулу анонимдүү булактар ал отурган... Читать дальше...

Саясатчы Равшан Жээнбековдун бөгөт чарасын сотто кароо 3-ноябрга жылды. Отурум 1-ноябрда Бишкектин Биринчи май райондук сотунда болмок, бирок судья ооруп калгандыктан башка күнгө жылдырылганын адвокаты Замир Жоошев билдирди. Тергөө абагында отурган Равшан Жээнбековду Борбордук шайлоо комиссиясы Жогорку Кеңештин депутаттыгына талапкер кылып каттаган. Буга байланыштуу адвокат анын бөгөт чарасын өзгөртүп, камактан чыгаруу боюнча сотко арыз жолдогон. Жактоочу ал камактан бошотулуп, талапкер катары... Читать дальше...

Александр Крестинин Бишкектин "Дордой" футбол клубунун машыктыруучусу кызматынан кетти. Ал кызматтан кетүүгө өзү өтүнүч келтиргени клубдун сайтында кабарланды. Крестинин команданы 2017-жылдан бери машыктырып, башкы насаатчы катары 169 беттеш өткөргөн. 42 жаштагы Александр Крестинин мурда "Нефтчи" футбол клубунун башында турган. 2014-жылы Кыргызстандын футбол боюнча курамасынын башкы машыктыруучулук кызматына келген. Ага удаа Бишкектин командасын да машыктырган. Быйыл август айында Кыргызстандын... Читать дальше...

Бишкектик клуб футбол адисинин иштен кетүү боюнча өтүнүчүн кабыл алган. Крестинин команданы 2017-жылдан бери машыктырып келген.

Президенттин администрациясы Садыр Жапаров Шотландиянын Глазго шаарындагы Бириккен Улуттар Уюмунун климаттын өзгөрүшүнө арналган конференциясына менчик учак менен барганын ырастады. Анда "мамлекет башчы учуп жүргөн "Борт номер бир" катары таанылган "ТУ-154" учагы Европа Биримдигинин жана Британиянын техникалык нормаларына жооп бербейт, ушундан улам кыргыз тарапка мындай үлгүдөгү учак кондурулбасы кабарланган. Талапка жараша кыргыз делегациясы менчик учак менен барары тууралуу чечим кабыл алынган", деп айтылат билдирүүдө. Читать дальше...

Түндүк Македониядагы бир нече шаарда өткөн мэр шайлоону улай оппозициядагы "Македониянын ички революциялык уюму – Македония элинин биримдиги үчүн демократиялык партиясынын" (ВМРО-ДПМНЕ) лидери Христиан Мицкоски бийликти мөөнөтүнөн мурда парламенттик шайлоо өткөрүүгө чакырды. Ал өз партиясы жекшембидеги шайлоолордо ишенимдүү жеңишке жеткенин айтты. "Бийликтеги партия эми легитимдүү болбой калды. Бул жаңы реалдуулук. Азыр эң жакшы жол - бул чукул шайлоо", - деди Мицкоски. 31-октябрда 44 шаар... Читать дальше...

Бишкектеги Улуттук тарых музейинин ачылышын кечеңдетип жаткан карыз германиялык адистерге төлөндү. Кыргыз тарап эми немис адистеринин келишин күтүп жатат. Бул тууралуу "Азаттыкка" музейдин директору Гүлбара Абдыкалыкова билдирди: "Немис компаниясында да майда компаниялар иштеген. Алардын бош учуру ар кандай убакытка туура келүүдө. Ыңгайлуу күндү тандап, алып келебиз. Музейдин ачылышынын так күнү алардын келишинен көз каранды". Келишим боюнча акы толук төлөнгөндөн кийин немис адистери келип, музейдеги заманбап программаларды ишке киргизишет.

Жапониянын премьер-министри Фумио Кисида өзүнүн Либерал-демократиялык партиясы жекшембидеги парламенттик шайлоодо жеңишке жеткенин жарыялады. Бийликтеги бул партия жапон парламентинин 465 орундуу төмөнкү палатасында 261 мандатка ээ болуп, коалициялык көпчүлүктү сактап калды. Бир ай мурда эле премьер-министрлик кызматка келген Кисида 1-ноябрдагы билдирүүсүндө пандемия шартында экономиканы калыбына келтирүү, Кытайдын саясатына каршы туруу жана климаттын өзгөрүүсүн алдын алуу сыяктуу дымактуу планын жарыялады. Читать дальше...

Дин иштери боюнча мамлекеттик комиссиянын мурдагы төрагасы Акин Токталиевдин президент Садыр Жапаровдун жана анын мурдагы басма сөз катчысы Галина Байтеректин үстүнөн жазган арызы сотто каралат. Иш Бишкектин Биринчи май райондук сотунда 16-ноябрда караларын аталган соттун басма сөз кызматы билдирди. Токталиев соттон келген чакыруу кагазын "Азаттыктын" кабарчысына көрсөтүп, арызы үч жолу артка кайтарылып, оңдоп-түзөтүүлөр менен төртүнчү жолкусунда, 14-октябрда кабыл алынганын айтты. Ал "Дин иштери... Читать дальше...

Жакында эле кыргызстандык белгилүү жазуучу Арслан Капай уулу Койчиевдин "Добул-Таштык Заратустранын аңгемеси" аттуу чыгармасы түрк тилинде жарык көрдү. Евразия жазуучулар бирлиги анын бет ачарын Бишкек шаарында өткөрдү. Өткөн жылы Арслан Капай уулу Койчиевдин "Мисмилдирик" (Беделдеги каргыш) романы Евразия жазуучулар бирлигинин "Бенгү" басмаканасынан "Bedel gecidindeki lanet" деген аталыш менен жарык көргөн эле. Андан мурун "Бакшы менен Чынгыс хан" романы түрк тилине которулган. Биз жазуучу Арслан... Читать дальше...

Министрлер кабинетинин төрагасы Акылбек Жапаров Илич Марсбек уулун айыл чарба министринин орун басары кызматынан бошотту. Улуттук коопсуздук комитети (УКМК) Марсбек уулу менен айыл чарба министринин мурдагы орун басары Амангелди Исаевди өткөн аптада камаган. Анда айыл чарба азыктарын сыртка тоскоолдуксуз экспорттоодо материалдык пайда алуу максатында өз ара бири-бири менен сүйлөшүп алып жасалма тоскоолдуктарды жараткан кызмат адамдарынын жана жеке компаниялардын туруктуу тобу аныкталганы кабарланган. Читать дальше...