Новости за 22.03.2022

افغانستان کې د وژل شوي هندي‌الاصله خبریال دانش صدیقي کورنۍ غواړي د نوموړي د قتل په اړه نړیوالو محاکمو ته ولاړ شي. دانش صدیقي چې د روېټرز خبري اژانس سره‌يې د تصویر اخیستونکي په توګه دنده درلوده د افغانستان د جګړې قرباني شو. نوموړی د تېر ۱۴۰۰ لمریز کال د سرطان میاشتې په وروستیو کې د خبر جوړولو پر مهال د کندهار په سپين بولدک ولسوالۍ کې په افغانستان کې د تېر حکومت د پوځيانو او طالبانو ترمنځ په جګړه کې ووژل شو. نوموړی د هندوستان اصلي اوسېدونکی و چې تر دې دمه‌يې د جګړې هېڅ اړخ د وژنې رسمي مسؤلیت نه‌دی منلی. Читать дальше...

په دې راپور کې یې کتلئ شئ.

د خیبر پښتونخوا او بلوچستان په ځينو برخو کې خلک د پاکو اوبو له نیشتوالي سره مخامخ دي. د اوبو نیشتوالي که یو خوا د خلکو کرکرونده اغېزمنه کړې ده نو بلخوا یې په ځينو سیمو کې خلک د خپلو کورونو پرېښودو ته اړ کړي دي.

د امریکا ولسمشر جو بایډن په اوکراین کې د روسیې لخوا د کیمیاوي وسلو د کارولو خبرداری ورکړی دی. روېټرز خبري اژانس د بایډن په حواله لیکلي چې روسیه د همداسې یوه برید په فکر کې ده. له نېږدې څلورو اوونیو راهیسې روسي ځواکونو پر اوکراین بریدونه پيل کړي، خو د راپورونو له مخې تر اوسه ‌یې کوم لوی ښار نه ‌دی نیولی. دا مهال د روسي ځواکونو ډېر تمرکز د اوکراین پر بندري ښار ماریوپول دی، خو پرون (مارچ ۲۱مه) په بل ښار خارکیف کې هم د تودې جګړې راپور ورکړل شوی دی. بلخوا د اوکراین حکومت وايي چې په محاصره شوي ساحلي... Читать дальше...

د اوکراین پوځي چارواکو وویل، د روسیې ځواکونه ښايي په اوکراین کې پر زېربنايي او ملکي اهدافو خپلې حملې لا پسې زیاتې کړي. راروانه پنجشنبه پر اوکراین د روسیې د یرغل یوه میاشت پوره کېږي، خو دغه جګړه لا هم ختمه شوې نه‌ده.   مهم بندري ښار ماریوپول د سختو نښتو شاهد دی چې اوکرایني ځواکونه په‌کې د روسیې د مرګونو حملو د مخنیوي هڅه کوي. د دغه ښار اوسېدونکي په وروستیو دوو اوونیو کې د اوبو، خوړو او سونګ موادو له کموالي سره مخامخ دي. په ماریوپول کې تر جګړې وړاندې تر څلور لکو ډېرو کسانو ژوند کاوه. د ازادي... Читать дальше...

د پاکستان صدراعظم عمران خان وايي که د طالبانو حکومت په رسمیت ونه‌پېزندل شي افغانان به له سخت بشري ناورین سره مخ شي. ښاغلي خان د پاکستان په پلازمېنه اسلام‌اباد کې د اسلامي همکاریو د سازمان د ۴۸مې غونډې په لومړۍ ورځ د خپلو خبرو پر مهال وویل، له تېرو ۴۰ کالو راهیسې افغانان داسې ستونزې ګالي چې د نړۍ هېڅ قوم نه‌دي تجربه کړي او افغانان نه‌غواړي چې نور خلک پرې خپله خبره تحمیل کړي. نوموړي په نړیوالو غږ وکړ چې باید د طالبانو له حکومته بندیزونه لیرې کړي او په رسمیت‌يې وپېژني ځکه د ده په خبره په دې سره به افغانستان باثباته شي. Читать дальше...

په بلوچستان کې د څښلو د پاکو اوبو ستونځه اوس یوازی د کلیوالو سیمو پوری تړلې نه ده ، بلکه ددغه ستونزو سره ښاریان هم مخ شوي دي

د روسیې یوې محکمې د اپوزېسیون مشر الکسي ناوالنۍ په اختلاس او تحقیرولو مجرم وپېژاند. دغه تورونه کولای شي د هغه د بند پر سزا ۱۰ کاله نور هم ورزیات کړي. قاضي مارګاریتا کوتووا نن سې شنبه له مسکو دباندې په هغه زندان کې چې ناوالنۍ په‌کې ساتل کېږي، دغه حکم ولوست، خو د هغه لپاره‌یې کومه سزا اعلان نه‌کړه. څارنوالانو د ناوالنۍ لپاره د ۱۳ کلونو د بند سزا غوښتنه کړې ده.

د افغانستان پخواني ولسمشر محمد اشرف غني ويلي چې که له تېرو وختونو څخه درس واخیستل شي نو افغانستان به سم لوري ته حرکت وکړي او که داسې ونه شي نو بېرته به د تېرو ۴۰ کلونو جګړو ته ور وګرځي. اشرف غني چې حکومت يې طالبانو د تېر کال (۲۰۲۱ز) په اګست مياشت کې ورختم کړ او نوموړی له هېواده ووت، دا څرګندونې پرون (مارچ ۲۱مه) د نوروز په مناسبت پر خپله فېسبوک پاڼه په ثبت شوي پيغام کې کړې. د نوموړی وينا وه چې د نړیوالو پام اوس په اروپا کې د جګړې بل شوي اور ته اوښتی او د افغانستان خلک باید نور بهرنیو مرستو ته سترګې ځیر نه‌ کړي، بلکې خپل غم باید په خپله وخوري.

څه د پاسه اووه میاشتې وشوې چې طالبان پر افغانستان د دوهم ځل لپاره واکمن شوي، خو په دومره وخت کې یې رژیم هېڅ هېواد، ان هغو هم په رسمیت نه‌دی پېژندلی چې له طالبانو په ملاتړ تورن دي. تازه د افغانستان د وندنبرګ ائتلاف کاري ډلې د جو بایډن له ادارې غوښتي چې پر طالبانو لګول شويو بندیزونو ته دوام ورکړي او تر هغه چې دې ډلې په خپلې یوې ژمنې عمل نه‌وي کړی، په رسمیت دې یې نه‌پېژني. دا ډله  چې  د پخوانیو امریکايي دولتي چارواکو، نظامیانو، اکاډمیکو شخصیتونو او متخصصانو له‌خوا جوړه شوې، د متحده ایالاتو کانګرس او د جو بایډن حکومت ته سلا مشورې ورکوي. Читать дальше...

نن (مارچ ۲۲مه) په اسلام اباد کې د اسلامي هېوادونو د همکارۍ سازمان او ای سي د بهرنيو چارو وزيرانو ۴۸مه غونډه پيل شوې چې دوې ورځې به دوام ولري. دا دوه ورځنۍ غونډه د پاکستان د قامي اسمبلۍ په ودانۍ کې کېږي چې د پاکستان وزيراعظم عمران خان هم ګډون پکې وکړ. نوموړي غونډې ته د خپلې وينا په پيل کې خوښې وښوده او ګډونوالو ته يې مبارکي ورکړه چې ملګرو ملتونو د مارچ ۱۵مه د "اسلامو فوبيا" يا له اسلام څخه د وېرې، کرکې يا تعصب د مخنيوي ورځ ټاکلې ده. د ملګرو ملتونو عمومي اسمبلۍ د روان ۲۰۲۲ز کال د مارچ پر ۱۵مه... Читать дальше...

د طالبانو د پوهنې وزارت وايي، سبا به د نوي ښوونیز کال له پیل سره سم، ټول هغه ښوونځي پرانیستل شي چې تېرو نږدې اووه میاشتو کې د نجونو پر مخ تړل شوي وو. دغه وزارت په یوه خپره کړې اعلامیه کې افغانانو ته ډاډ ورکړی چې د ټولو ښوونیزو او روزنیزو حقونو ته ژمن دي. واک ته د طالبانو له بیا ځلي رسېدو وروسته، له شپږم ټولګي پورته د نجونو پر مخ د ښوونځیو دروازې بندې وې چې اوس‌یې بېرته د پرانیستې زېری کېږي. د طالبانو د پوهنې وزارت چارواکو په یوه اعلامیه کې لیکلي، له خپلې ټولې وړتیا او امکاناتو په ګټې اخیستو... Читать дальше...

د افغانستان بانک ویلي چې په پام کې لري، سبا چهارشنبه ۱۲ ملیونه امریکايي ډالر د ازادې سیالۍ له لارې په لیلام وپلوري. دغه بانک نن په خپل ټویټر کې لیکلي چې تجارتي بانکونه، د صرافۍ او پولي خدمتونو شرکتونه کولای شي چې په دې داوطلبۍ کې برخه واخلي. که څه هم د ډالرو په وړاندې د افغانیو ارزښت یو څه لوړ شوی، خو خلک شکایت لري چې د خوراکي او نورو ضروري موادو بیې لا هم ټیټې شوې نه‌دي.

د ماشومانو د ملاتړ لپاره د ملګرو ملتونو مرستندوی صندوق (یونېسف) یو چارواکی وايي، په کندهار کې له ۱۰ کسانو ۸ تنه‌یې ناپاکې اوبه څښي، ځکه بل انتخاب نه‌لري. د جنوبي اسیا لپاره د یونېسف محلي مشر جورج لاریا ادجي نن د مارچ پر ۲۲مه، یا  د اوبو نړیوالې ورځې په مناسبت په یوه ټویټ کې ویلي، د کندهار د ارغنداب ولسوالۍ میانجوی کلي ته تر تګ وروسته‌یې ولیدل چې ګڼ کسان د پاکو اوبو د څښلو امکان نه‌لري. هغه د اوبو نړیوالې ورځې په مناسبت له نړیوالو ادارو غوښتنه کړې، چې ماشومانو او کورنیو ته د پاکو اوبو برابرولو لپاره په ګډه لاس په کار شي.

د امریکا ولسمشر جو بایډن په اوکراین کې د روسیې له‌خوا د کیمیاوي وسلو د کارولو خبرداری ورکړی دی.  روېټرز خبري اژانس د بایډن په حواله لیکلي چې روسیه د همداسې یوه برید په فکر کې ده.  له نږدې څلورو اوونیو راهیسې روسي ځواکونو پر اوکراین بریدونه پيل کړي، خو د راپورونو له مخې تر اوسه‌یې کوم لوی ښار نه‌دی نیولی. دا مهال د روسي ځواکونو ډېر تمرکز د اوکراین په بندري ښار ماریوپول دی، خو پرون په بل ښار خارکیف کې هم د تودې جګړې راپور ورکړل شوی دی.

د کرملېن یوې پلوۍ ورځپاڼې ویلي، د اوکراین د جګړې له پيله تر اوسه نږدې ۱۰ زره روسي سرتېري وژل شوي دي.  د کومسومول سکایا پروده (Komsomolskaya Pravda) په نوم ورځپاڼې دا راپور د روسیې د دفاع وزارت په حواله انلاین خپور کړ، خو له خپرېدو څو شېبې وروسته‌یې بېرته لیرې کړ. روسیې بیا د اوکراین په جګړه کې په رسمي ډول د نږدې ۵۰۰ سرتېرو مړینه تأیید کړې، خو اوکرایني او امریکایي چارواکي اټکل کوي چې ممکن تر اوسه د ۷ زرو او ۱۰ زرو ترمنځ روسي سرتېري وژل شوي وي.  په همدې حال کې د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زلنسکي... Читать дальше...

د پاکستان د سيند پوليس وايي چې د مارچ پر ۲۱مه روهړي ښار ته څېرمه د سکر ضلعې په یوه کلي کې  وسله والو  ۱۶ کلنه هندوه نجلۍ پوجا کماري  په ډزو وژلې ده. د پوليسو په وينا  چې بریدګر د پوجا کماري کور ته ننوتلي، د هغې د تښتولو هڅه يې کړې او چې هغې مقاومت ورسره کړی نو وسله والو په ډزو وژلې ده. د سيند د سکر ضلعې د پوليسو سينيېر سپرنټنډنټ (اېس اېس پي) سنګهار ملک د مارچ پر ۲۱ مه ناوخته مشال راډيو ته وويل چې د پوجا کماري د وژنې اصلي تورن وحيد بخش لاشاري نيول شوی او د وژنې وسله هم پوليسو ترلاسه کړې ده. د نوموړي په وينا په دې اړه نورې پلټنې هم روانې دي. Читать дальше...

د خېبر پښتونخوا په سوات ميادم کې درې ورځنۍ کلتوري ميله شوې چې د بيلابيلو لوبو تر څنګ پکې د موسيقۍ پروګرام هم وشو. د مېلې تابيا کونکي وايي چې مقصد يې د پښتنو کلتور نړۍ ته ښودلو سره سيلګرۍ ته وده ورکول دي. د ميلې په اړه د مشال راډيو ويډيويي راپور وګورئ

د افغانستان پخوانی ولسمشر اشرف غني وایي، افغانستان اوس په یوه دوه لاره کې دی، که له تېر څخه درس واخیستل شي، سم لوري ته به حرکت وکړي کنه د تېرو ۴۰ کلونو جګړو ته به وروګرځي او دا هېواد به د نړیوالو د مرستو مستعمره شي. اشرف غني چې څه باندې اووه میاشتې مخکې یې جمهوري نظام ته طالبانو د پای ټکی کېښود او له هېواده ووت، دغه څرګندونې پرون د نوروز په مناسبت یوه وینا کې چې په خپله فېس‌بوک پاڼه کې ایښي، وکړې. نوموړي په دغه وینا کې له اوسني حالت څخه د افغانستان د وتلو لپاره د اوو مهمو ټکو یادونه وکړه او خبرداری... Читать дальше...

وروسته له هغې چې د طالبانو حکومت سږکال د نوروز د جشن رسمي مراسم لغوه کړل او په دې مناسبت‌یې عمومي رخصتي هم له‌منځه یوړه، د کار او ټولنیزو چارو وزارت‌یې پرون اعلان وکړ چې نن به هم چې مخکې کلونو کې د بزګر ورځ لمانځل کېده، عمومي رخصتي نه‌وي. دغه وزارت وایي، نن سې شنبې د وري یا حمل دوهمه په افغانستان کې رخصتي نه‌ده او د بزګر مېله چې معمولاً هر کال به په همدې ورځ لمانځل کېده، د حمل په پنځمه د راتلونکې جمعې په ورځ ولمانځل شي. دې وزارت رسنیو ته په یوه استولې خبرپاڼه کې دغه‌راز ویلي چې ټولې ادارې به نن عادي کارونه مخ ته وړي. Читать дальше...

روسیه افغانستان ته د مایع ګازو لېږد چې د ۲۰۲۰ کال په نیمایي کې یې د کرونا وبا په ګډون د ځینو لاملونو له امله درولی و، بېرته پیلوي. د روېټرز خبري اژانس د راپور له مخې روسیه دغه اقدام وروسته له هغې کوي چې د اوکراین د جګړې له امله‌یې له لوېدیځ سره د سوداګرۍ دودیزې لارې له لاسه ورکړې دي. د راپور له مخې روسیې د ۲۰۲۰ کال په نیمایي کې له خپرې شوې کرونا وبا سره د تړلو بندیزونو او د کمزورې ګټې له امله افغانستان ته د مایع ګازو لېږد درولی و. د رېفېنېټېف ایکون وېب‌پاڼې د معلوماتو له مخې د روسیې په اورینبورګ... Читать дальше...