Новости за 21.06.2020

نن د یکشنبې ورځې ناوخته ماسپښین د خوست محبس لسګونو بندیانو چې له شنبې ورځې يې خولې د اعتراض په ډول ګنډلې وې، خپل اعتصاب پای ته ورساوه. دوی د بندیانو دوسیو ته پر وخت نه رسېدل، د بندیانو ناسم غذايي رژیم، خپلو کورنیو سره هغوی د ملاقاتونو اجازې نه ورکول، په دې محبس کې له اصلي ظرفیته د زیاتو کسانو استوګه او په محبس کې د نه‌شه يي توکو د پېر، پلور او کارونې ډېروالی د اعتصاب لاملونه وبلل. د بندیانو ستونزو او غوښتنو د اورېدو لپاره د خوست مرستیال والي په مشری یو پلاوی هم محبس ته ورغلی وو، چې د بندیانو... Читать дальше...

ملګري ملتونو په افغانستان کې پر روغتیایي مرکزونو او روغتیایي کارکونکو وروستي بریدونه چې هغه یې قصدي بریدونه یاد کړې، اندېښنه ښکاره کړه.

د فياض رحمت په نوم يو ډاکتر خلکو ته وړيا روغتيايي خدمات وړاندې کوي او د مرکز ښرنې سربېره د پکتيکا ګڼو ولسواليو کې په خلکو ماسکونه او صابونونه ويشي څو له کرونا خوندي پاتې شي. فريد الله سعادت يې په اړه له پکتيکا دا راپور چمتو کړی دی:

د تخار سیمه‌ییز چارواکي په چاه اب ولسوالۍ کې د وسله‌والو طالبانو په برید کې د ولسي پاڅون کوونکو د ۱۰ وسله‌والو د وژل کېدو خبر ورکوي. د تخار د امنیه قوماندانۍ ویاند عبدالخلیل اسیر نن یکشنبې ازادۍ راډیو ته وویل چې پاڅونوالو ته دا مرګ‌ژوبله په بېشتیک سیمه کې اوښتې. هغه زیاته کړه: "طالبانو تېره شپه لس بجې د چاه اب ولسوالۍ د بېشتېک سیمې پر پوستو چې ولسي پاڅونوال په کې دي برید وکړ، له دوه ساعته نښتې وروسته طالبانو ته هم درنه مرګ اوښتې ده خو له بده مرغه لس تنه پاڅونوال وژل شوي او دوه نور ټپیان دي."... Читать дальше...

چارواکي وايي، طالبانو پکتیا کې افغاني الاصله سېک تښتولی دی. د څمکنیو ولسوال عبدالرحمن زرمتي د یکشنبې په ورځ ازادي راډیو ته وویل، چې نوموړی څلور ورځې وړاندې هغه مهال چې دې ولسوالۍ ته د خپل درمسال د زیارت او مذهبي مراسمو لپاره راغلی و، د دې ولسوالۍ د بابوخېلو سیمې اړوند د بنګښ له سیمې تښتول شوی. د یادې ولسوالۍ د ولسوال په وینا نوموړی د وسله والو طالبانو د یوې ډلې له لوري، چې د پاکستاني استخباراتو ملاتړ له ځانه سره لري تښتول شوی، خو په خبره یې د دې پېښې په تړاو تر اوسه ۵ مشکوک کسان هم نیول شوي دي. Читать дальше...

افغان حکومت پر طالبانو تور لګولی چې په تېره یوه اوونۍ کې یې نږدې یونیم سل ملکي افغانانو ته مرګ‌ژوبله اړولې ده. د افغانستان د ملي امنیت شورا چې د روژې میاشتې له پیله د طالبانو له‌خوا د ملکي وګړو د وژنې په نوم اونیز راپورونه خپروي، نن یکشنبې په یوه بیان کې وايي، طالبانو په تېره یوه اوونۍ کې د هېواد په ۱۸ ولایتونو کې ۴۲ ولسي وګړي وژلي او له ۱۰۵ زیات نور یې ټپیان کړي دي. په بیان کې راغلي چې ولسي وګړو ته ډېری دا مرګ‌ژوبله د سړک د غړې ماینونو په چاودنو، مخامخ جګړو او د طالبانو په هدفي حملو کې اوښتې ده. Читать дальше...

د افغانستان د بهرنیو چارو سرپرست وزیر محمد حنیف اتمر نن په تهران کې له خپل ایراني سیال محمدجواد ظریف سره په ایران کې له افغان وګړو سره د ناوړه چلند د وروستیو پېښو او نورو مسایلو په اړه خبرې وکړې. د بهرنیو چارو وزارت  ویاند ګران هېواد رسنیو ته په یوه پیغام کې ویلي چې اتمر او ظریف د دې پېښو د تکرار د مخنیوي پر لارو چارو خبرې وکړې. نوموړي زیاته کړه: "په غونډه کې تفاهم وشو چې د دواړو هېوادونو ګډې کاري کمېټې په سرحد او ایران کې دننه د وروستیو پېښو په اړه هراړخېز بحثونه وکړي، د هغو عوامل مالوم او تحقیقات... Читать дальше...

په اسپانیا کې چې د کرونا ویروس له کبله سخت ځپل شوی، له یوې میاشتې راهیسې نافذ بېړنی حالت نن پای ته ورسېد. په دې ترڅ کې اسپانیا چې د توریزم یې سخت ځپل شوی دی له پرتګال پرته له نورو ټولو ارپايي هېوادونو سره خپل سرحدونه پرانیستل. د اسپانیا د اقتصاد په سلو کې څه باندې دولس د توریزم له عوایدو څخه ترلاسه کېږي. په همدې حال کې په لاتینه امریکا کې د کرونا وبا د خپرېدو په حال کې ده او په دې ترڅ کې په برازیل کې چې ۲۱۲ میلیون وګړي لري په 'کووید-۱۹' ناروغۍ د اخته کسانو شمېر له یو میلیون او د مړو شمېر له ۵۰ زرو واوښت.

په صربیا کې خلک نن په هغو پارلماني ټاکنو کې رایې ورکوي چې د حکومت سیاسي مخالفینو تحریم کړي دي. تمه ده چې د دې ټاکنو نتیجه به د صدراعظم الکساندر ووچیچ په مشرۍ د واکمن ښي اړخي محافظه کار ګوند واکمني نوره هم پیاوړې کړي. تمه ده دا ګوند به چې له تېرو اتو کلونو راهیسې واکمن دی په سلو کې د شپېتو رایو او سوسیالیست ګوند چې د واکمن ګوند سره په ائتلاف کې شامل دی په دوهم مقام کې په سلو کې د لسو رایو په ګټلو بریالی شي. دا د کرونا ویروس له خپرېدو وروسته په اروپا کې لومړنۍ ټاکنې دي. د رایو ورکولو پرمهال... Читать дальше...

د قرنطین پر مهال د واټونو پر سر د توکو پلور ته د افغان زده کونکو مخه کولو، د افغانستان د بشري حقونو خپلواک کمېسیون اندېښنې راپارولي.

چارواکي وایي، په پکتیکا کې ۸ وسله‌وال طالبان د افغان ځواکونو په ځوابي بریدونو کې وژل شوي دي. د پکتیکا د امنیه قوماندانۍ ویاند شاه محمد ارین نن ازادۍ راډیو ته وویل چې وسله‌والو طالبانو تېره شپه د پکتیکا ولایت په جانيخېلو او مټاخان ولسوالیو کې پر امنیتي پوستو ډله‌ییزې حملې وکړې چې په ځوابي عملیاتو کې یې اووه تنه وسله‌وال ووژل شول. ښاغلي ارین زیاته کړه چې په عملیاتو کې د جانیخیلو ولسوالۍ په زیړې سیمه کې د طالبانو د غلچکیو بریدونو مسؤل او د مخابراتي سیستم جوړونکی طیب اغا هم وژل شوی دی. د ارین په... Читать дальше...

تمه ده چې د خوست د غلام خان مهم تجارتي بندر سبا پرانیستل شي. افغان ولسمشر اشرف غني تېره اوونۍ د خوست والي ته د دې بندر د پرانیستو لارښوونه وکړه او نن رسنیو د پاکستاني چارواکو په حواله راپور ورکړی چې دا لاره سبا د چنګاښ په دوهمه د دواړه اړخیزې سوداګرۍ پرمخ پرانیستل کېږي. غلام خان له تورخم او سپین بولدک وروسته د هېواد درېیم لوی بندر دی چې چارواکي یې د پرانیستو خبر ورکوي. افغان چارواکي وايي، د غلام خان لاره د پاکستان ستر سوداګریز بندر کراچۍ ته د نورو لارو پرتله نږدې ۴۰۰ کیلومتره لنډه ده.

شاهین قول اردود بلخ ولایت په چاربولک ولسوالۍ کې له افغان ځواکونو سره په جګړه کې د ۲ طالبانو د وژل کېدو او ۳ نورو د ټپي کېدو خبر ورکوي. ۲۰۹ شاهین قول اردو په یوه بیان کې چې نن سهار خپور شو وايي چې د وسله‌والو طالبانو یوې لویې ډلې تېره شپه ناوخته د چاربولک ولسوالۍ د بر تیمورک سیمې پر پوستې حمله وکړه خو افغان ځواکونو شنډه کړه. په بیان کې یادونه شوې چې په دې جګړه کې افغان ځواکونو ته زیان نه‌دی اوښتی.

د چینايي رسنیو د راپورونو له مخې په پام کې ده د چین پارلمان د هانګ کانګ د ملي امنیت د نوي قانون په اړه چې د مسودې د طرحې مهم جزئیات یې پرون د جون په شلمه خپاره شول په یوه اوونۍ کې د دوهم ځل لپاره بحث وکړي. ټاکل شوې د چین د خلکو د ملي کانګرس کمېټه د راتلونکې اوونۍ د یکشنبې په ورځ په دې اړه د بحث لپاره په پېکېنګ کې درې ورځنۍ غونډه پیل کړي. تمه ده دا قانون د جولای په لومړۍ نېټه چې له بریتانیا څخه چین ته د هانګ کانګ د سپارلو د ۲۳ مې کلیزې په مناسبت تصویب شي. د هانګ لپاره دا نوی قانون د چین امنیتي ادارو ته په هانګ کې د فعالیت اجازه ورکوي. Читать дальше...

د افغانستان د عامې روغتیا وزارت د دغه هېواد په یو شمېر ولایتونو کې د 'کوويډ-۱۹' ناروغانو د درملنې لپاره د وینې له پلازما څخه د استفادې په هدف څېړنې پیل کړي.

د خوست امنیتي چارواکي وايي، ۱۸ تنه وسله وال پرون وروسته له هغه ووژل شول چې پر افغان ځواکونو یې د خوست موسی خیلو د لویې لارې د بیارغونې پرمهال برید وکړ. د تندر قول اردو د رسنیو مسوول ایمل خان مومند نن یکشنبې ازادۍ راډيو ته وویل، طالبانو ته دا مرګ ژوبله هغه مهال واوښته چې پر افغان ځواکونو یې حملې وکړې. هغه زیاته کړه: "د دې لارې د پرانیستې په لړ کې وسله والو طالبانو په بېلابېلو سیمو کې پر امنیتي ځواکونو بریدونه وکړل چې د افغان ځواکونو له کلک غبرګون سره مخ شول، په ټوله کې ۱۸ وسله وال طالبان وژل شوي... Читать дальше...

برازیل په سویلي امریکا کې لومړنی هېواد دی چې د کرونا ویروس له کبله په کې د مړینو شمېر ۵۰ زرو ته رسېږي او تر یو میلیون زیات کسان په کې په دې وبا اخته شوي دي.

د افغانستان د بهرنیو چارو سرپرست وزیر محمد حنیف اتمر په مشرۍ افغان پلاوی داسې مهال ايران ته سفر کوي چې په دې وروستیو کې په ایرن کې له مېشتو افغان کډوالو سره د ایراني چارواکو چلند د کابل او تهران ترمنځ اړيکي ترينګلي کړي دي.

که څه هم پاکستان تل د افغانستان د سولې په برخه کې د مرستې او همکارۍ ژمنه کړې، خو داسې ښکاري چې دا ژمنه يوازې ژمنه پاتې شوې.

سږ کال د مزار شریف د بېنډيو حاصلات ۱۵زره ټنو ته پورته شوي دي. د بلخ د کرنې او مالدارۍ ریاست اعلان کړی چې د دوي ارزونې په ګوته کوي چې سږکال د دغه ولایت د بېنډيو حاصلات د پام وړ زیاد شوي او دا به د بزګرو له اقتصادي ودې سره مرسته وکړي. د بلخ د کرنې او مالدارۍ ریاست امر ذبیح‌الله زوبین وایې، تېرکال د بلخ د بېنډپو حاصلات ۱۴زره ا و ۴۹۶ متریک تنو ته رسېدل. د بلخ د کرنې او مالدارۍ ریاست په وینا سږکال د بېنډیو حاصلات د تېر کال په پرتله نږدې ٦ سلنه زیات شوي دي. بېنډۍ د هېواد یو له هغو سبزیو یادېږي... Читать дальше...

افغانستان د ټرانسپورټ وزارت وایي، په غبرګولي میاشت کې د ٤٠٠ زرو ټنو زيات واردات لرل. د دغه وزارت ویاند اشرف حق شناس نن ازادي راډیو ته وویل چې د اوسپنې پټلۍ له لارې هېواد ته د توکو د لېږد بهیر هم روان دی. نوموړي وویل، چې د ۱۳۹۹ کال په غبرګولي میاشت کې تر ۷ زرو ٣٣٨ د توکو واګونونه په حیرتان-مزار شریف، تورغونډۍ او اقینې تمځایونو کې خالي او بار شوي دي. د ټرانسپورټ وزارت په وینا، دغو واګونونو شااوخوا ٤٢٢ زروه او ٧٤٤ ټنه مالونه هېواد ته وارد کړي، چې یوازې ١٨٧ زره او ٥٠٠ ټنه یې د غنمو، اوړو او غوړیو په ګډون خوراکي مواد جوړوي. Читать дальше...

د امریکا د متحده ایالاتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ له مارچ میاشتې وروسته خپله لومړۍ پراخه غونډه اکلاهما په تُلسا کې جوړه کړه. د کرونا ویروس په ارتباط تر لګول شویو محدودیتونو وروسته ټرمپ هڅه کوي، چې بیا د ولسمشر په توګه د ټاکل کېدو لپاره خپل کمپاین تنظیم کړي. دا پراخه غونډه د کرونا ویروس د خپرېدو په اړه له اندېښنو سره-سره په اکلاهما ایالت کې جوړه شوه، چې د کرونا ویروس تازه پېښې په کې په وروستیو کې زیاتې شوې دي. ډونالډ ټرمپ په خپلو خبرو کې ډاډ وښود، چې دی به خپل سیال کاندید جوبایډن ته چې ده د خوبولي خطاب ورته وکړ، ماتې ورکړي. Читать дальше...

په برازیل کې نن یکشنبه په کرونا ویروس یا 'کوویډـ۱۹' ناروغۍ د مړو شمېر تر ۵۰۰۰۰ واوښت. د سویلي امریکا دغه هېواد چې هڅه کوي دغه وبا کنټرول کړي، په کرونا ویروس د څه باندې یو میلیون کسانو اخته کېدل تأیید کړي دي. د برازیل روغتیا وزارت وايي، په دغه هېواد کې یوازې پرون شنبه یوزر او ۲۲ کسان په کرونا ویروس مړه شوي دي. برازیل د لاتینې امریکا ډېر نفروس لرونکی هېواد دی، چې ۲۱۱ میلیونه وګړي په ژوند کوي او د کرونا ویروس لومړۍ پېښه په کې د فبرورۍ پر ۲۶ مه ثبت شوې وه. ځینې متخصصان وايي چې په کرونا ویروس د اخته کسانو شمېر ښايي تر دې زیات وي.

کابل چاپ ورځپاڼو په خپلو نننیو ګڼو کې په بېلابېلو مسایلو لیکنې او تبصبرې کړي دي.

د بریتانیا رسنیو راپور ورکړی، چې د لندن په لوېدیځ کې د چړې په واسطه په برید کې ۳ کسان وژل شوي دي. د بي بي سي او سکای نیوز په حواله، پولیسو دا پېښه د ټروریزم اړونده بللې ده او د دې پېښې انګېزه لا معلومه نه‌ده. پولیس وايي، دوی د پېښې په ځای کې یو سړی نیولی دی. دوی په پېښه کې د چا مړینه تآیید کړې نه‌ده خو ټلګراف ورځپاڼې، بي بي سي او سکای نیوز ویلي په پېښه کې ۳ کسان وژل شوي دي. د بریتانیا صدراعظم بوریس جانسن ویلي، په دې ډاروونکې پېښه کې د اغېزمنو شویو کسانو په سوچ کې دی.