Новости за 27.06.2020

ټاکل شوې چې مصر، حبشه او سوډان تر راتلونکو دوه یا درې اوونیو پورې پر نیل سیند د اوبو د یوه لوی بند د جوړولو هوکړه لاسلیک کړي. دا هوکړه تر هغه وروسته کېږي چې د دغه بند د جوړولو پر سر د ۱۰ کلنو شخړو هواري کې افریقایي ټولنې منځګړیتوب وکړ. په تېرو ۱۰ کلونو کې د مصر، حبشې او ګاونډي سوډان چارواکي یې په دې کار نه سره سلا کېدل، خو د دغو هېوادونو مشرانو د جنوبي افریقا له ولسمشر سره تر ملاقات یوه ورځ وروسته د موافقې خبره وکړه. دغه بند د سوډان د سرحد په ۱۵ کیلومترۍ کې د حبشې د خاورې دننه د نیل پر سیند جوړېږي او څلور میلیارده ډالره لګښت پرې راځي.

طالبان وایي، نن‌یې بدخشان کې له خپل حبس نه ۳۴ پوځیان او پولیس خوشې کړل. د طالبانو د قطر دفتر ویاند سهیل شاهین پر خپله ټویټرپاڼه لیکلي، دغو کسانو سره‌یې یوه اندازه مرسته کړې او خپلو کورنیو ته استول شوي دي. طالبانو تر اوسه له دوی سره د زرو زندانیانو له ډلې له نیمایي ډېر هغه خوشې کړي دي. د طالبانو یو پلاوی په کابل کې دی او هلته د خپلو زندانیانو د خوشې کېدو بهیر څاري.

پاکستان کې د تېلو بیه په بې‌ساري ډول لوړه شوې ده. د یوه راپور پر بنسټ چې نن خپور شو، د پطرولي تولیداتو په بیو کې له ۲۷ نه تر ۶۰ فیصده پورې زیاتوالی راغلی دی. دا په داسې حال کې ده چې دوه اوونۍ مخکې پاکستان وویل، ۲۰۱۹ کال کې یې د نا خالصه تولیداتو عوایدو ص ۰٫۴ فیصده کسر کړی دی. له دې وړاندې تمه کېده چې دغه عواید به په سلو کې ۲٫۴ وده ولري. په ۲۰۱۸ کال کې د عمران خان د واکمنۍ له پيله د پاکستان اقتصاد مخ په ځوړ روان دی. تېره مارچ میاشت کې چې کله حکومت د کرونا ویروس د خپرېدو له وېرې بندیزونه ولګول، د پاکستان اقتصاد بله ضربه وخوړه. Читать дальше...

که څه هم په کابل ښار کې د پولیسو له‌خوا د موټرو د تورو ښيښو د سپينولو او فلمونو ليرې کولو کمپاین له یوې مودې راهیسې روان دی، خو دوی ورته د شک په سترګه ګوري.

افغانستان کې وروسته له دې چې د کوویډ ۱۹ ناروغۍ له امله ۶ خبریالان مړه شول ،د رسنیو ملاتړ بنسټ نی، خبریالانو ته د پاملرنې غوښتونکی دی.

د امریکا متحده ایالاتو د جون پر ۲۶ مه د کرونا ویروس څه باندې ۴۰۰۰۰ د کرونا ویروس نوې پېښې ثبت کړې چې دا په دې هیواد کې په یوه ورځ د یاد ویروس تر ټولو لوړه شمېره ده.

‎ولسمشر محمد اشرف غني تازه لارښوونه کړې چې لومړی مرستیال یې امرالله صالح په لویو ښارونو کې د جنایاتو د مهارولو، په مالي نظام کې په ځانګړې توګه په ګمرکونو کې د فساد پر وړاندې مبارزه او په کلیو ولسوالیو او ولایتونو کې د سیمه ییزې حکومتوالۍ څارنه وکړي.

د افغانستان ولسمشرۍ ماڼۍ وايي، د طالبانو له خوا سولې ته هېڅ ښکاره ژمنه او هوډ نه ویني. د ولسمشر ویاند صدیق صدیقي وایي، دوی د تاوتریخوالي د کمښت او سولې ته د رسېدو لپاره نږدې څلور زره طالب زندانیان ازاد کړي، خو وایي، طالبانو د تاوتریخوالي د کمښت ژمنه نه ده ساتلې. ښاغلي صدیقي نن په کابل کې خبریالانو ته وویل، اوس د دې وخت دی چې طالبان له خپله اړخه د تاوتریخوالي د کمښت او ښه نیت یو ګام پورته کړي. هغه زیاته کړه: "زمونږ په باور، د قضیې دې اړخ ته د سولې د خبرو هېڅ خنډ نشته، خو په خواشینۍ سره، کله... Читать дальше...

د فرانسې په پاریس ښار کې ایفل برج د لیدونکو لپاره پرانستل شو. د دې تاریخي برج د تړلو علت د کرونا ویروس خپریدل او له کبله یې په ټولې فرانسې کې د محدودیتونو لګول وو . هرکال میلیونونه کسان د دې برج لیدو ته ورځي.

د افغانستان د بشري حقونو خپلواک کمېسیون وایي، په کابل کې د نن سهار چاودنې قربانیان د دوی کارکوونکي وو. دغه کمېسیون په یوه خبرپاڼه کې ویلي، دغه کارکوونکي یې سهار د احمدشا بابا مینې اړوند بت خاک څلور لاره کې د مقناطیسي ماین په چاودنه کې ووژل شول. کمېسیون دغه برید وحشیانه یاد کړی دی او ویلي یې دي چې د انګېزې په اړه یې پلټنې کوي. د کابل پولیس وایي، وژل شوي کسان یو نرینه او یوه ښځه ده چې کورولا ډوله موټر پسې یې ماین سریښ شوی و. تر اوسه چا د دغې پېښې مسئولیت نه دی اخیستی.

د امریکا اسخبارتي سرچینې وايي، تېر کال د روسیې یوې څارګرې ډلې له طالبانو سره تړلو وسله والو ته په پټه افغانستان کې د امریکا په مشرۍ د ائتلافي سرتېرو د وژلو پر سر د انعامونو وړاندیز کړی و.

د زابل والي او د دغه ولایت د کرنې رئیس هم د کروندګرو ستونزې مني او وايي چې د زابلي کروندګرو او بڼوالانو لپاره یو شمېر اړين پروګرامونه په پام کې لري.

په پکتیا کې ۱۸ وسله والو طالبانو ته مرګ ژوبله اوښتې. په پکتیا کې د ۲۰۳ تندر قول اردو مطبوعاتي مسئول ایمل مومند وایي، چې تېره شپه ناوخته ۱۱:۳۰ بجې د دې ولایت د میرزاکې ولسوالۍ په مقام وسله والو طالبانو برید وکړ، چې د افغان ځواکونو په ځوابي ډزو کې ۱۲ تنه وسله وال طالبان وژل شوي او ۶ نور ټپیان شوي دي. دی وایي، د جنګ په ډګر کې د وسله والو طالبانو دوه جسدونه او یو شمېر درنې او سپکې وسلې هم پاتې شوي. دده په وینا په برید کې یو پولیس وژل شوی او دوه نور ټپيان شوي دي. وسله والو طالبانو تر اوسه په دې اړه رسنیو ته څه نه دي ویلي.

امریکا کې پرون جمعه په یوه ورځ د کرونا ویروس څه باندې ۴۰ زره پیښې ثبت شوې چې په ورځنۍ توګه د پېښو تر ټولو لوړ شمېر دی. له دې سره یو شمېر ایالتونه له هغه ګامه په شا شوي چې غوښتل یې لګول شوي بندیزونه لرې کړي. ټکزاس او فلوریډا هغه ایالتونه دي چې وروستیو درېیو ورځو کې د نورو پرتله ډېرې پېښې په کې رامنځته شوي. د ټکزاس والي، دغلته د ټولو بارونو د تړلو امر کړی دی او په فلوریډا کې د بارونو دننه د شرابو څښل منعه شوي دي. چارواکي وایي، امریکا کې د کرونا پېښې ځکه بېرته په ډېرېدو شوې چې ایالتونو بېرته... Читать дальше...

د افغانستان د متشبثینو عالي بورډ وايي، د کابل د احمد شاه بابا مينې په سيمه کې د شینوارو په نوم یوه مارکېټ کې تېره شپه د اور لګېدو له امله دوکاندارانو ته نږدې سل لکه افغانۍ زیان رسېدلی دی. د دغه بورډ مشر رحم الدین حاجي اغا نن ازادي راډیو ته وویل چې دغو دوکانونو کې تر ډېره کالي او سیمساري خرڅېدل. نوموړي وویل په اور لګېدنه کې لسګونه دوکانونه سوځېدلي دي. د متشبثینو عالي بورد وایي، د زیانونو په اړه حکومتي پلاوی تللی او موضوع څېړي. خو تراوسه د اور لګېدو لامل نه دی روښانه شوی. تر دې وړاندې هم... Читать дальше...

د میدان وردګو ولایت د کرنې او مالدارۍ ریاست په دغه ولایت کې د کچالو او پیازو د ۱۴۰ سړو خونو د پرانیستل کېدو خبر ورکوي. د دغه ریاست رئیس ولید احمد تسل نن ازادي راډیو ته وویل، چې د دغو سړو خونو پروژه د اسیا پراختیایې بانک د ۸۲ میلیونه افغانیو په ارزښت پلي کېږي. نوموړي وویل چې په دې کې ۱۰۹ د کچالو او ۳۱ د پیازو سړې خونې دي. د میدان وردګو ولایت د کرنې وزارت وایي، دا به د کروندګرو د کروندو په ساتلو او بازار ته د وړاندې کېدو لپاره ګټور رول ولري. د دوي په وینا کروندګر کولای شي د دې پروژې په پلې... Читать дальше...

‎ کابل چاپ ورځپاڼو په خپلو نننیو ګڼو کې تر ډېره د سولې پروسې او د تاوتریخوالي زیاتیدو په اړه لیکلي دي.

پاکستاني چارواکو د هوايي شرکتونو ۲۸۲ تنه پیلوټان د الوتکو له چلولو منع کړل. پاکستاني چارواکو دا پرېکړه په دغه هېواد کې د پي آی اې هوايي شرکت د یوې الوتکې له لوېدو وروسته په دې خاطر وکړه چې ممکن د پېلوټانو اسناد جعلي وي. د پاکستان د هوايي چلند وزیر غلام سرور خان پرون (جمعه) وویل، له پیلوټانو تحقیقات روان دي او د هوايي ملکي چلند ادارې له ۵ جګپوړو مامورینو، چې په درغلیو کې د لاس لرلو په تور له دندو ګوښه کړای شوي دي. په هغو پیلوټانو کې، چې شک کېږي اسناد به یې جعلي وي، ۱۴۱ تنه یې د پاکستان په دولتي هوايي شرکت یا پي آی اې پورې اړه لري. Читать дальше...

د کندهار امنیتي چارواکي وايي، تېره شپه د نړیوالو ځواکونو په برید کې د دې ولایت په ارغنداب ولسوالي کې لږترلږه ۱۵ وسله وال طالبان ووژل شول. د کندهار امنیه قوماندانۍ نن وویل، تېره شپه وسله والو طالبانو د ارغنداب ولسوالي په سیاسنګ دره کې غوښتل چې پر امنیتي ځواکونو حمله وکړي چې د نړیوالو ځواکونو له لوري پرې هوايي بریدونه وشول. د کندهار د امنیه قوماندانۍ د خبرپاڼې له مخې، په دې بریدونو کې ۱۵ طالبان وژل شوي او ۶ نور ژوبل دي. طالبانو تر دې دمه په دې اړه څه نه دي ویلي.

په کابل ښار کې نن سهار په یوه چاودنه کې دوه تنه ووژل شول. د کابل د امنیه قوماندانۍ ویندوی فردوس فرامز ازادي راډیو ته وویل، د سهار په ۱۵ کمې ۸ بجې د پلچرخي په سیمه کې په یوه کورولا موټر کې د مقناطیسي بم چاودنه وشوه چې په نتیجه کې یې یوه ښځه او یو نارینه ووژل شول. د وژل شویو کسانو د هویت په اړه څه نه دي ویل شوي. د دې پېښې د انګېزې په اړه هم چارواکو څه نه دي ویلي.

نړیوالو ورځپاڼو په خپلو نننیو ګڼو کې د افغانستان په اړه بېلابېل مطالب خپاره کړي دی.

د امریکا په الینوی ایالت کې د ډزو په پېښه کې ۲ کسان ووژل شول او یو ټپي شو. د پولیسو په وینا، د جمعې په ورځ د الینوی ایالت په مرکزي برخه کې په یوه ګودام کې یوه کارکوونکي پر خپلو همکارانو ډزې کړي. د سپرینګ فیلډ ښار د پولیسو مشر کیني وینسلو وویل چې د دوو کارکوونکو مړي پولیسو د ودانۍ د پلټنې پر مهال وموندل. یوه ښځه کارکوونکې د موټر په پارکېنګ کې په ټپي حالت کې موندل شوې چې روغتون ته یووړل شوه. د پولیسو په وینا ډزې کوونکی ۴۸ کلن مایکل کولین نومېږي او د ده مړی یې په موټر کې په ډزو ویشتل شوی موندلی دی.

د سکاټلنډ پولیسو د جمعې په ورځ یو مشکوک کس په ډزو وواژه چې په ګلاسګاو کې د پناه غوښتونکي لپاره په یوه هوټل کې يې د چړې په حمله کې شپږ کسان ټپيان کړل. په ټپیانو کې یو پولیس هم شامل دی. د سکاټلنډ د پولیسو په وینا دا پېښه تروریستي نه ګڼي او له خلکو یې وغوښتل چې د دې حملې د دلیل په اړه دې له انګېرنو ډډه وکړي. پنځه ټپیان ټول روغتون ته انتقال شوي دي. د بریتانیا حکومت د کرونا ویروس د خپرېدو د مخنیوي په خاطر پناه غوښتونکي په پارک این هوټل کې اوسي. دا پېښه په داسې حال کې شوې چې تر یوه اوونۍ په لږ... Читать дальше...

د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین او د ده فرانسوي سیال امانویل مکرون ژمنه کړې چې د نړیوال کړکېچ د مخنیوي لپاره به همکاري لا زیاته کړي. پوتین د جمعې په ورځ د جون په ۲۶مه وویل چې له مکرون سره د اوکراین بحران، سوریه او لیبیا او په بالکان سیمه کې د کړکېچ پر موضوعاتو خبرې وشوې. د ده په وینا په خبرو کې وویل شول چې د ګډ تهدید پر وړاندې باید ګډې هڅې وشي لکه د کرونا ویروس وبا، نړیوال تروریزم او اقلیمي بدلون. مکرون وویل چې په سیمه کې له بحرانه تجربه تر لاسه شوې چې په ټوله سیمه کې له لیزبونه نیولې تر ولادي... Читать дальше...

د پروان یو پولیس د ناپېژانده وسله والو په ډزو وژل شوی دی. د پروان د والي ویاندې وحیده شهکار ازادي راډيو ته وویل: "د پولیسو دا سرتېری پرون غرمه د کار پر لور روان وو چې حمله ورباندې وشوه." د دې په وینا په دې اړه څېړنې روانې دي. د دې پېښې مسئولیت تر اوسه چا نه دی منلی.