Новости за 30.11.2020

د افغانستان دفاع وزارت وايي، په غزني ولایت کې یې په نظامي مرکز د ځانمرګي حملې طراح وژلی دی. د افغانستان دفاع وزارت لخوا خپرې شوې خبرپاڼه کې راغلي چې غزني ولایت کې د اردو په مرکز ځانمرګي برید کوونکي طراح حمزه نورستاني چې د پاکستان و، له اوو نورو کسانو سره وژل شوی دی. دفاع وزارت په خبر پاڼه کې زیاتوي یاد کسان، د ګیروي ولسوالۍ، علي شیرخیل کلي کې د هوايي ځواکونو په حملې کې وژل شوي. دا په داسي حال کې ده چې د یکشنبې په ورځ د غزني ده یک ولسوالۍ کې یو ځانمرګي بریدګر، د چاودېدونکو مواد څخه ډک هاموي... Читать дальше...

د ناټو عمومي منشي ینس سټولټبرګ وايي، په افغانستان کې د سولې لپاره د یو تاریخي فرصت شاهد دی. ښاغلي سټولټبرګ نن د بلیجیم په پلازمېنې بروکسل کې په دې اړه خبرې وکړې. نوموړي زیاته کړه، چې د ناټو د بهرنیو چارو وزیران به په راتلونکو دوو ورځو کې پر بېلابېلو مسالو له دې جملې په افغانستان کې ددې تړون پر ماموریت بحث وکړي. ینس سټولټبرګ په افغانستان کې د امریکايي ځواکونو د شمېر کمېدو ته په اشارې وویل چې پر دې سربېره به دې هېواد کې د ناټو د روزنې ماموریت دوام وکړي. د ناټو عمومي منشي چې د ناټو د بهرنیو... Читать дальше...

د افغانستان ولسي جرګې د دوشنبې په ورځ اوه نوماند وزیرانو او یوه نوماند رییس ته د رایې ورکولو پروسه ترسره کړه. په دې ډله کې د ښځو چارو کاندید وزیرې حسینه صافي وه چې رایې وانخیسته. د ولسي جرګې یوه غړې شینکۍ کړوخېل وايي ځینې وختونه وکیلان سیاسي چلند کوي او په کارپوه خلکو ته رایه نه ورکوي. له اغلې کړوخېل سره صفي الله ستانکزي مرکه کړې او د حسینه صافي په تړاو یې په پوښتنې سربېره دا پوښتنه هم کړې چې څومره باوري ده د ولسي جرګې غړیو خپلې رایې سمې کارولي دي؟ د دې مرکې د اورېدو لپاره لاندې لینک کېکاږئ... Читать дальше...

د بېلاروس د کورنیو چارو وزارت تایید کړه چې امنیتي ځواکونو پرون د لاریون کوونکو په وړاندې چې له واکه د الکساندر لوکا شینکا د لیرې کېدو غوښتنه کوي، له ځانګړو وسیلو کار اخیستی دی. د کورنیو چارو وزارت ویاندې ولها چمادونووا نن په ټلګرام کې ولیکل چې د قانون د تنفیض ځواکونو د لاریون کوونکو د تیت وپرک کولو لپاره هوایي ډزې وکړې او اوښکې بهونکی ګاز او غږیز بمونه یې استعمال کړل. هغې وویل چې ۳۱۳ تنه د ټولنیزو غونډو له اصولو د سرغړونو په خاطر نیول شوي دي. په مینسک کې دېره د ویاسنا په نوم د بشري حقونو مدافعې... Читать дальше...

د افغانستان د عامې روغتیا وزارت وايي، اوس د کابل او پنځه زونونو په دولتي روغتونونو کې د کرونا ویروس نمونې اخیستل کېږي. د هوا سړښت او د کروناویروس د خپرېدو دوهمه څپه. د افغانستان د عامې روغتیاوزارت وايي، وروسته له دې د کابل او پنځه زونونو په دولتي روغتونونو کې د کروناویروس نمونې اخیستل کېږي. ددغه وزارت د قانون د پلي کېدو د ارزونې رییس خالد احدي وايي، په کابل کې اتلس دولتي او۲۳ خصوصي روغتونونه د کرونا ویروس نمونې اخلي اود همدغو دولتي روغتونونو اړوند ګرځنده ټیمونه هم فعالیت ولري. دغه وزارت وايي،... Читать дальше...

د هرات د شیشې پشم د ایراني تولیداتو مخه نیسي. د دې فابریکې محصولاتو له ایران څخه د شیشې وړیو ۹۰ سلنه د وارداتو مخه نیولې او د چاپیریال د ککړتیا په کمولو کې د دې کارخانې رول مهم ګڼل کېږي. نور حال په راپور کې:

ایران کې د اټومي ساینسپوه محسن فخري زاده مړی، نن تهران ته نږدې خاورو ته وسپارل شو. د هغه تابوت د ایران په بیرغ کې پېچل شوی و، د امامزاده صالح له زیارت څخه تر انتقال مخکې د ایران د دفاع وزارت انګړ کې ورته د درناوي مراتب وړاندې شول. په دغو مراسمو کې ګڼو چارواکو ګډون کړی و. د ایران د اټومي ساینسپوه محسن فخري زاده د جنازې په مراسمو کې د ایران د دفاع وزیر امیر حاتمي هم برخه درلوده. حاتمي په خپلو خبرو کې وویل، د ایران «دښمنان» دې پوه شي، چې د ایران د وګړو له خوا به هېڅ جنایت، ترور او غیرعاقلانه عمل بې ځوابه پاتې نه شي. Читать дальше...

د افغانستان ولسي جرګې نن ۷ نوماند وزیرانو او ۱ نوماند رییس ته رایې ورکړې. د افغانستان ولسي جرګې نن پنځه نوماند وزیرانو او یو نوماند رییس ته د باور رایې ورکړې. نن په ولسې جرګه کې۲۴۴ غړي حاضر وو او د بریا لپاره هر وزیر ۱۲۳ رایو ته اړتیا درلوده. د ښار جوړونې وزارت ته نوماند محمود کرزي، د کانونو او پطروليم وزرات ته نوماند هارون چخانسوري، د کډوالو چارو وزارت ته نوماند نور الرحمان اخلاقي، ټرانسپورت وزارت ته نوماند قدرت الله ذکي، ټولګټو وزارت ته نوماند نجیب الله یمین، او د افغانستان د ملي امنیت عمومي... Читать дальше...

د افغانستان د پوهنې سرپرسته وزیره رنګینه حمیدي وايي، د دغه وزارت په نویو تشکیلاتو او بدلونونو کې د اسلامي تعلیماتو معینیت له منځه نه دی تللی بلکې د عمومي تعلیماتو د معینیت په چوکاټ کې یې ورته پراختیا ورکړې ده. اغلې حمیدي د دوشنبې په ورځ په کابل کې خبریالانو ته وویل، د دې وزارت په نویو تشکیلاتو او بدلونونو کې هڅه شوې چې په ښوونځيو او مدرسو کې د عمومي تعلیماتو کیفیت لوړ شي.  هغې زياته کړه: "د پوهنې وزارت هیڅکله داسې کارنه کوي چې خدای ناخواسته د اسلام مبارک دین تر سوال لاندې راولي، زه هیوادوالو... Читать дальше...

د افغانستان د ازادو رسنیو ملاتړ اداره یا ( نى ) وايي، د دوی د معلوماتو پر بنسټ هلمند کې د ازادي راډیو د خبریال الیاس داعي د وژل کېدو په تور د افغانستان ملي امنیت یو طالب قومندان نیولی. افغانستان کې د ازادو رسنیو ملاتړ اداره ( نى) وايي، د ازادي راډیو خبریال الیاس داعي د وژل کېدو په تړاو ملي امنیت په هلنمد ولایت کې یو مشکوک کس نیولی. د دې اداري مشر مجیب خلوتګر د دوشنبې په ورځ ازادي راډیو ته وویل، نیول شوی کس په هلمند کې د طالبانو یو قومندان دی. هغه زياتوي: "د نى د معلوماتو پر بنسټ د الیاس داعي... Читать дальше...

که څه هم افغان حکومت وايي، له طالبانو سره خبرو د بهیر پر وړاندې ټول خنډونه لرې کړي، خو طالبان وایي د افغان دولت د مذاکراتي ټیم تر منځ د همغږۍ نشتوالي د سولې خبرې له خنډونو سره مخ کړي. په داسې حال کې، چې افغان حکومت او د دغه حکومت د مذاکراتي ټيم ځینې غړي د سولې په خبرو کې د پرمختګونو خبرې کوي خو طالبان وایي په مقابل لوري کې د نه همغږۍ له امله دغه پروسه له ځنډ او خنډ سره مخ شوې. د طالبانو د فرهنګي کمېسیون مرستیال احمدالله وثیق د دوشنبې په ورځ ازادي راډيو ته وویل: "اوسمهال د مقابل جهت په مذاکراتي... Читать дальше...

د افغانستان په بېلابېلو ولایتونو کې خبریالان او د رسنیو کارکوونکي له حکومته غواړي، چې د محمد الیاس داعي د وژنې قضیه په جدیت وڅېړي. سمیه ولیزاده چې د افغانستان په لویدېځه حوزه کې د خبریالې په توګه کار کوي وايي، د داعي د وژنې په څېر د قضیې پر وړاندې د حکومت بېغوري د دې سبب کېږي، چې نور خبریالان له خپل له مسلکه لاس واخلي. هغه زياتوي: "دا په حقیقت کې د دولت د وسلوالو مخالفانو د روحیې د پیاوړتیا سبب کېږي، چې ورسره د خبریالانو پر وړاندې هره ورځ ګواښونه لا زیات شي، حتی د دې سبب کېږي، چې ځینې خبریالان... Читать дальше...

د ایراني اټومي ساینس پوه محسن فخري زاده جنازه نن په تهران کې خاورو ته وسپارل شوه. فخري زاده د نومبر په ۲۷ مه د تهران په یوه څنډه کې په پوځي بڼه په یوه برید کې چې ایراني چارواکو یې مسولیت پر اسراييلو اچولی، ووژل شو. اسراییل په دې اړه له نظرورکولو ورکولو ډډه کړې ده. د ایران ولسمشر حسن روحاني ویلي چې هیواد به یې د فخري زاده غچ واخلي خو په خپل وخت او بیړه نه لري چې په کومه لومه کې ونښلي.

په پاکستان کې په دوو ټرافیکي پېښو کې له شلو زیات کسان مړه شوي او لسګونه نور ټپيان دي. د پنجاب پولیسو وویل، چې نن لږترلږه ۱۳ تنه هغه مهال مړه شول چې یو بس او مسافروړونکي میني بس د دې ایالت په مرکزي د نارنګ منډي په سیمه کې ټکر وکړ. په دې پېښه کې شاوخوا شل تنه ټپیان شوي دي. تېره شپه په سند ایالت کې په یوه بله، د مسافروړونکي میني بس او پر خښتو بار د یوې لارې ترمنځ په ټکر کې یولس تنه مړه شوي دي. په پاکستان کې هر کال په زرګونو کسان په ټرافیکي پېښو کې مړه کېږي، چې خرابې لارې، زاړه موټر او د... Читать дальше...

ټاکل شوې چې د سوریې د حکومت، د اپوزیسیون او د مدني ټولنې استازي نن په جنیوا کې په دې هېواد کې د روانې جګړې د پای ته رسولو لپاره د سولې د نوي پړاو په اړه خبرې وکړي.  د سوریې لپاره د ملګروملتونو استازي ګیرپیدرسن هیله څرګنده کړې چې دغه خبرې به د ښکېلو اړخونو ترمنځ د باور فضا له جوړولو سره مرسته وکړي.  هغه وویل، خبرو اترو مهمه مسله به د نوي اساسي قانون پراصولو متمرکزه وي.  له ۲۰۱۱ کال راهیسې د سوریې په کورنۍ جګړه کې له څلورلکو زیات کسان وژل شوي او له ۱۲ ملیونونو زیات هم له خپلو سیمو بې ځایه شوي دي.

بریتانوي چارواکي وايي د کرونا ويروس ضد واکسین ۲ میلیونه نور ډوزونه یې هم ترلاسه کړي دي. د بریتانیا حکومت موافقه وکړه، چې د کرونا ويروس ضد واکسین ۳۵۰ میلیونه ډوزه له ۷ مختلفو تولیدوونکو شرکتونو رانیسي، خو دغه شرکتونه باید د دغه واکسین موثریت ثابت کړي. بریتانیا له وړاندې د کرونا ويروس ضد واکسین ۲ ملیونه ډوزه ترلاسه کړي دي. بریتانیا په پام کې لري، چې څومره ممکنه وي ژر تر ژره خپل ۶۷ ملیونه وګړي د کرونا ويروس پر وړاندې واکسین کړي. ګارډین او فایننشل ټایمز ورځپاڼو راپور ورکړی، د بریتانیا روغتونونو... Читать дальше...

په افغانستان کې سږ لمریز کال د کبانو د روزنې ۳۵۰ نوي فارمونه جوړ شوي دي. د کرنې او مالدارۍ وزارت ویاند اکبر رستمي نن ازادي راډیو ته وویل، چې دغه فارمونه د کرنې وزارت او خصوصي سکټور له لارې د هېواد په ۳۴ ولایتونو کې جوړ شوي دي. د کرنې وزارت وايي، د دغو ٣٥٠ فارمونو ترڅنګ د بڼوالۍ او مالدارۍ ملي پروژه د کب روزنې ۱۰۰ نوي فارمونه چې په کې د کبانو د بچیو دوه تولیدي فارمونه هم شامل دي د کونړ، بلخ، بغلان، لغمان، کندهار، خوست او هرات په ولایتونو کې جوړ کړي دي. دغه فارمونه د کبانو د ۲.۷ میلیونه بچیانو... Читать дальше...

د افغانستان د سوداګرۍ او صنعت وزارت وایي، لاهم له پاکستان سره ټرانزیټي ستونزې نه دي هوارې شوي. د سوداګرۍ او صنعت وزارت ویاند فواد احمدي نن ازادي راډیو ته وویل، چې د سوداګرۍ او صنعت وزارت هڅه کوي، چې له پاکستان سره په سوداګریزو چارو کې د خصوصي سکتور ټول خنډونه له مخې لرې کړي. دغه وزارت وايي، لوړه تعارفه، په کرښه د سوداګریزونو مالونو درول او د لارو بندېدل د خصوصي سکټور پر وړاندې لویې ستونزې او ننګونې دي. د سوداګرۍ وزارت چارواکو زیاته کړې، چې یو افغان پلاوی به په نږدې راتلونکي کې له پاکستانیو... Читать дальше...

فلسطیني اداره او عربي ټولنه وایي، هیله لري چې د امریکا متحده ایالاتو نوې اداره د فلسطین د خپلواک دولت په جوړېدو کې مثبت رول ولوبوي. د فلسطیني ادارې مشر محمود عباس او د عربي ټولنې عمومي منشي احمد ابو الغیظ پرون یکشنبه د مصر پلازمېنه قاهره کې د اسرائیل او فلسطین د شخړې په اړه خبرې وکړې. چارواکو ویلي، د اردن پادشاه عبدالله هم له محمود عباس سره کتلي او هیله‌یې څرګنده کړې چې د امریکا نوی ولسمشر جوبایډن د اسرائیل او فلسطین د شخړې په هواري کې رول ولوبوي. د اردن حکومت په بیانیه کې راغلي، د دغه هېواد... Читать дальше...

په هلمند کې د ازادي راډیو وژل شوي خبریال الیاس داعي هېڅکله هم نیت نه‌درلود چې له هلمنده ووځي. دا خبره یوه استرالیایي خبریال په هغه راپور کې چې د افغانستان د تحلیلګرانو په شبکه کې یې خپور کړی، کړې ده. اندریو کویلټي «Andrew Quiltyِ» چې له ۲۰۱۳ کال راهیسې په کابل کې اوسي او له داعي سره‌یې له نږدې کار کړی، په دې وروستیو کې یې 'له امریکا وروسته افغانستان' په نوم د انټرنټ له لارې په خپلواکه توګه د صوتي راپورونو خپرول هم پیل کړي دي. نوموړی وایي، پر داعي هلمند او خلک‌یې ډېر ګران ول. "هلمند زما روح... Читать дальше...

کابل چاپ ورځپاڼو په نننیو ګڼو کې تر ډېره پر غزني او زابل وروستیو بریدونو، د سولې روانو پرمختګونو او د کرونا نوې څپې په اړه لیکنې او تبصرې خپرې کړې دي.  مسیر  مسیر ورځپاڼې د ملي مصالحې عالي شورا په تړاو لیکلي چې پر ارګ له وړاندې فشار و چې دا شورا جوړه کړي، خو په وینا یې داسې ښکارېدله چې ارګ په قصدي او شعوري ډول د دې شورا د جوړېدو مخنیوی کاوه او یا یې هم داسې ګامونه اخیستل چې د شورا د جوړېدو پر ځای لانجې او اختلافات زیات شي.  د سرمقاله لیکونکي په وینا، د سولې په چارو کې تر اوسه اساسي ستونزه همدا وه چې ټول واکونه یوازې له ولسمشر سره وو. Читать дальше...

لوېدیځو رسنیو په غزني او زابل کې د یکشنبې د ورځې حملو ته ډېر پام اړولی دی.  لاس انجلس ټایمز لاس انجلس ټایمز ورځپاڼه لیکي، په دغو حملو کې چې په قطرکې د طالبانو او د افغانستان د دولت ترمنځ له خبرو سره په یوه وخت وشوې او مسؤلیت‌یې سمدستي چا یا کومې ډلې وانه‌خیست، له ۳۰ ډېر کسان ووژل شول.  د غزني چارواکو ازادي راډیو ته ویلي چې د ملي اردو د کمانډو پر یوه کنډک په موټربم چاودنه کې ۳۱ تنه وژل شوي او ۲۴ نور ټپیان شوي او د زابل د ولایتي شورا رئیس عطاجان حق‌بیان له یوې حملې چې د دې ولایت د امنیه قوماندان... Читать дальше...

نن به د امریکا منتخب ولسمشر جوبایډن د ورځنیو استخباراتي معلوماتو لومړنی راپور ترلاسه کړي. دا خبره د بایډن دفتر په یوه خبرپاڼه کې کړې ده.  دغه راپورونه چې "د ولسمشر د ورځنیو معلوماتو " په نوم پېژندل کېږي، په نړیواله کچه ملي امنیت ته د ورپېښو  لویو ګواښونو په اړه وي. له دې وړاندې د نومبر په ۲۴مه د برحاله ولسمشر ډونالد ټرمپ ادارې ویلي و، بایډن ته د لېږد پړاو په رسمي ډول پیلېدای شي.  بایډن او ټیم‌یې پخوا د استخباراتي معلوماتو له ترلاسه کولو منعه شوي وو. د منتخب ولسمشر دفتر ویلي، بایډن به له دې معلوماتو وروسته له سلاکارانو سره هم وګوري. Читать дальше...

د بریتانیا چارواکو ویلي، راتلونکو اوونیو کې د کرونا په ضد د پراخ واکسین له پیلولو مخکې یې دوه میلیونه دوزه نور واکسین هم برابر کړی. بریتانیا چې په اروپا کې د 'کووېډ-۱۹' ناروغۍ ډېره مړینه لري نن دوشنبه ویلي، هیله لري چې د کرونا واکسین په پیلېدو کې د نړۍ لومړنی هېواد شي. بریتانیا کې چې ۶۷ میلیونه نفوس لري، تر اوسه څه باندې ۵۸ زره کسان کرونا مړه کړي دي. د بریتانیا حکومت موافقه کړې چې له بېلابېلو تولیدي شرکتونو څخه به ۳۵۰ میلیونه دوزه واکسین واخلي، په دې شرط چې واکسینونه‌یې ګټور ثابت شي. ګارډین... Читать дальше...

په داسې حال کې چې ایران، د یوه وتلي اټمي ساینسپوه په وژنه کې اسرائیل په لاس لرلو تورن کړی، اسرائیل د دې حملې د مسؤلیت له منلو ډډه وکړه. د ایران د یوه مخکښ اټمي ساینسپوه محسن فخریزاده تر وژل کېدو وروسته، د ایران د دولت یوه ویاند وویل، تهران دې ډیپلوماتیکې هڅې د فخریزاده د قتل نه‌قرباني کوي. د جرمني خبري اژانس د ایران د دولت د ویاند علي ربیعي په حواله راپور ورکړی چې ویلي یې دي "موږ باید په دې لومه کې راګېر نه‌شو". د ایران پېژندل شوی اټمي ساینسپوه محسن فخریزاده تېره جمعه تهران ته نږدې په یوه وسله‌وال... Читать дальше...