Новости за 30.09.2022

د کابل په ختیځ کې د جمعې په ورځ د کاج په روزنیز مرکز کې د برید له امله په لسګونو کسانو ته مرګ ژوبله واوښته. دا په کابل کې پر هزاره و یو له خونړیو بریدونو څخه و. د کابل لویدیځ کې اکثر هزاره ژوند کوي، دوی وایي تر دې حملې وروسته یې خپل امنیت ته اندیښنې ډیرې شوې دي.

د جمهوري نظام پر مهال د نورستان د منډول ولسوالۍ د پخواني امنیه قوماندان بهرام‌الدین کورنۍ خبرداری ورکوي چې د هغه د قتل بدله به واخلي. ادعا کېږي چې د نورستان د منډول ولسوالۍ پخوانی امنیه قوماندان بهرام‌الدین د طالبانو له‌خوا لومړی نیول شوی او له سختې شکنجې وروسته، وژل شوی دی. اوس د دې پخواني چارواکي د کورنۍ یو غړی چې نه‌غواړي د امنیتي ستونزو له امله نوم یې په راپور کې خپور شي، ازادي راډیو ته وویل، طالبان باید دا پیدا کړي چې بهرام‌الدین څه ډول او د چا له‌خوا وژل شوی، ګني دوی به خپل قصاص په خپله واخلي. Читать дальше...

په هغو مراسمو کې چې نن په کریملین کې جوړ شول د روسيې ولسمشر ولاديمير پوتین او د اوکرایين د دې څلورو سیمو مشرانو خپل نومونه په تړون کې ولیکل. دونېڅک، لوهانسک، خرسون او زاپوریژیا چې د اوکرايین د ټول قلمرو پنځلس سلنه جوړوي هره یوه په تقریبي ډول د امریکا له ماساچوست ایالت سره ورته مساحت لري. روسیې پر دې سیمو لا پخوا په پوځي، اقتصادي او نورو برخو کې ولکه ټینګه کړې ده. د دې سیمې ځینې نور خصوصیات: دونېڅک او لوهانسک د روس پلوو بېلتونپالو تر ولکې لاندې سیمې دي چې د دونېڅک د خلکو د جمهوریت او د... Читать дальше...

د کابل د ۱۳مې حوزې اړوند دشتي برچي سیمه کې چاودنې ۱۹ کسه وژلي او ۲۷ نور یې ټپیان کړي. چاودنه نن سهار نږدې اته بجې د کابل لوېدیځ دشت برچي سیمه کې د کاج په نوم په یو ښوونیز مرکز کې رامنځته شوه. د پېښې دوه عیني شاهدانو چې نه یې غوښتل په راپور کې یې نومونه واخیستل شي ازادي راډیو ته وویل پېښه داسې مهال رامنځته شوه چې په یاد ښوونیز مرکز کې له زده کوونکو د ازمايښتي کانکور ازموینه اخیستل کېده. يوه زده کوونکي وويل: "نن سهار شپږ بجې په کاج کورس کې موږ د کانکور ازمایښتي ازموینه درلوده چې لاړو ټول چې شپږ... Читать дальше...

د امریکا په فلورېډا ایالت کې د این په نوم سمندري طوفان لوی تاوانونه اړولي دي. ولسمشر جو بایډن وايي، دا ښايي د فلورېډا په تاریخ کې تر ټولو زیات ویجاړوونکی طوفان وي. تر اوسه په طوفان کې د مرګژوبلې په اړه معلومات نه شته خو سړکونو او ودانیو ته خورا زیات زیان رسېدلی دی. د رویټرز اژانس له ویډیوګانو جوړ رپورټ.

پرلتوال غوښتنه کوي چې د پېښې د پلټنو لپاره دې عدالتي کميسيون جوړ کړل شي، د خوست په ګډون دې د هرنايي له نورو سيمو څخه امنيتي ځواکونه و ایستل شي، د ضلعې واک دې انتظامي چارواکو ته وسپارل شي او خالقداد بابر دې په سرکاري توګه شهيد ومنل شي او د هغه کورنۍ ته دې د شهيدانو مراعات ورکړل شي.

د ماشومانو د ملاتړ موسسه یا (Save The Children) وايي، په پاکستان کې لسګونه زره افغان کډوال وروسته تر دې بې‌کوره شوي چې د کډوالو اړوند کمپونه یې وروستیو سېلابونو ویجاړ کړل. بلوچستان، سند او خیبر پښتونخوا هغه سیمې دي چې د ماشومانو د ملاتړ موسسې یا (Save The Children) له قوله، د ۱،۳ میلیونه افغانانو کورونه په‌کې دي. د ماشومانو د ملاتړ موسسې په یوه راپور کې چې د جمعې په ورځ یې خپور کړ لیکلي، د دې افغان کډوالو سم نیمايي ماشومان دي. خو په همدې سیمو کې وروستیو سېلابونو هغه افغانان خورا ډېر وځپل چې د کډوالو په کمپونو کې مېشت وو. Читать дальше...

کابل له څو میاشتو وروسته نن یو ځل بیا د یوې خونړۍ حملې شاهد و. د کابل ښار لوېدیځ کې پر کاج ښوونیز مرکز حمله کې لسګونه کسان وژل شوي او ټپيان شوي دي. ډېری قربانیان هغه زده‌کوونکي وو چې په کانکور ازموینه کې د ګډون لپاره‌یې چمتووالی نیوه.

امریکا او ملګرو ملتونو د سېپټېمبر پر ۲۹مه د روسیې د غونډې پلان غندلی دی. امریکايي ولسمشر جو بایډن ویلي دي چې هېواد به یې کله هم پر اوکراینۍ خاوره د روسیې قبضه په رسمیت و نه پېژني.

سمیع یوسفزی وايي، دواړه ډلې د پخواني افغان حکومت خلاف يوځای جنګېدلې دي. " افغان طالبان دومره ځواک لري چې تحريک طالبان پاکستان د افغانستان له خاورې بهر کړي خو داسې به و نه کړي ځکه چې دا به د افغان طالبانو د نظريې او اصولو خلاف کار وي."

د ۲۰۲۱ز په اګست کې پر افغانستان د طالبانو تر واکمنېدو وروسته ګڼ خلک پاکستان او ایران ته کډوال شول. په اسلام اباد کې د کډوالو لسګونه کورنیو له څلورو میاشتو راهیسې د احتجاج خیمې درولې دي او له ملګرو ملتونو غواړي چې پرمختللیو هېوادونو ته دې یې ولېږدوي. د ملګرو ملتونو د کډوالو ادارې د احتجاجیانو غوښتنې په اړه څه نه دي ویلي. ویډیويي رپورټ.

فنلند سر له نن څخه د (سپتمبر له ۳۰) دغه هېواد ته په سیاحتی ویزو سره د روسي اتباعو ننوتل منع کوي. په دې کار سره فنلنډ اروپایي ټولنې ته د هغو روسانو لاره بندوي چې د روسیې د ولسمشر ولادیمیر پوتین لخوا تېره اوونۍ د پوځي بسیج په خاطر جبري عسکري ته ورغوښتل شوي. د فنلنډ د بهرنیو چارو وزیرې پِکا هاویستو د دې پرېکړې هدف فنلنډ ته د روسي ګرځندوی او د دغه هېواد له لارې د ټرانزیټ په بشپړ ډول مخنیوی بللی دی. دا اقدام په دې مانا دی چې فنلنډ له پولنډ او بالتیک هېوادونو سره یو ځای له روسیې سره د ګډو ځمکنیو پولو د تېرېدو په برخه کې د سیلانیانو مخه نیولې. Читать дальше...

له ابتدايي معلوماتو سره سم، چاودنه د جمعې پر سهار شاوخوا اته بجې په کاج ښوونیز مرکز کې د کانکور ازموینې پر مهال شوې ده. ویل کېږي چې هغه وخت ۱۵۰ نجونې او هلکان په مرکز کې ول.

ناتو په بالتیک سمندرګي کې د نارډ سټریم نل‌لیکو ته د اوښتو زیانونو په اړه ژوره اندېښنه څرګنده کړې او دا پېښه یې قصدي، بې احتیاطه او غیرمسولانه تخریبي عملونه بللي دي. د ګازو په دغو نل‌لیکو کې د روانې اوونۍ په پیل کې په دریو ځایونو کې لیکونه چې دوه یې د ډنمارک او یو د سویډن په اوبو پورې تړلي دي، وموندل شول. د ګازو دغه نل‌لیکې چې له روسیې جرمني ته د ګازو د لېږدولو لپاره ډیزاین شوي په‌کې یې له څو ورځو راهیسې د ګازو لېږد درېدلی خو د نل‌لیکو په داخل کې تر اوسه ګاز شته. د سویډن ساحلي ګارډ پرون وویل... Читать дальше...

د افغاني سرې میاشتې ټولنه وایي، د خوست په سپېرې ولسوالۍ کې یې له ۴۰۰ زلزله‌ځپلو کورنیو سره مرستې کړي دي. دغې ادارې پرون په څو ټیونو کې ویلي چې، په دغو مرستو کې چې ترکیې ورسره کړي، وریجې، لوبیا، بوره، مکروني، چای، غوړي، او بیسکوټ شامل دي. د افغاني سرې میاشتې ټولنې ویلي چې زلزله‌ځپلي د را روان ژمي په درشل کې نورو مرستو ته اړتیا لري. په خوست او پکتیا ولایتونو کې په تېر دوبي کې سختې زلزلې له زرو زیات کسان مړه او په لسګونه زره نور بې کوره کړل.

د طالبانو حکومت وایي، د کابل ښار لپاره ګومارل شوې د سوالګرو د را ټولولو کمېټې تر اوسه له دې ښاره نژدې نهه نیم زره سوالګر راټول کړي دي. په هغه خبرپاڼه کې چې پرون د طالبانو د رئیس الوزرا د اقتصادي مرستیال ملا عبدالغني برادر له دفتره خپره شوې ویل شوي چې، د دغو سوالګرو په منځ کې ۶۴۹۵ یې ښځې، ۲۱۷۶ ماشومان او ۷۷۶ نارینه دي. طالبانو ویلي، له مستحقو سوالګرو سره به په دوامداره توګه مرستې کېږي خو تر اوسه نه‌ده څرګنده چې د مرستو مستحق سوالګر به په څه ډول په نښه کېږي. د طالبانو حکومت له کابل ښاره د سوالګرو د را ټولو بهیر درې اوونۍ مخکې پیل کړ. Читать дальше...

د سره صلیب نړیواله کمیټه وایي چې، په افغانستان کې یې د روان کال د جنوري له میاشتې تر جولای پورې له سل زرو زیاتو معلولینو درملنه کړې ده. د افغانستان لپاره د دې ادارې دفتر پرون په یوه ټویټ کې ویلي چې، دغه کسان په افغانستان کې د دې ادارې په اوو مرکزونو کې تداوي شوي دي. د سره صلیب نړیوالې کمېټې ویلي چې، په افغانستان کې د معلولینو شمېر لسګونو زره کسانو ته رسیږي چې ډېرو یې د جګړو او چاودنو په نتیجه کې د خپل بدن غړي له لاسه ورکړي دي.

د ملګروملتونو د کډوالو اداره یو ان ایچ سي آر وایي، د افغانستان په جنوب د کندهار په پنجوایي ولسوالۍ کې یې پر۱۳۷ کورنیو سولري کیټونه ویشلي دي. دغې ادارې په یوه ټویټ کې ویلي، دا هغه کورنۍ دي چې په افغانستان کې دننه له بې ځایه کېدو، یا له بهره بېرته خپلو سیمو ته راستنې شوي یا هم په سیمه کې مېشتې زیانګالې کورنۍ دي. دغې ادارې په یوه بل ټویټ کې د زابل په مرکز قلات کې له راستنه شویو سره د روغتیا په برخه کې د لومړنیو روغتیایي خدمتونو د یوه مرکز د پرانيستلو خبر هم ورکړی. د کډوالو عالي کمېشنرۍ ويلي،... Читать дальше...

د کابل په ۱۳مې حوزې اړوند دشت برچي سیمه کې چاودنې ۱۹ کسه وژلي او ۲۷ نور یې ټپیان کړي. د طالبانو کورنیو چارو وزارت ویاند عبدالنافع ټکور ازادي راډیو ته وویل، دغه چاودنه د کاج په نوم په یو ښوونیز مرکز کې رامنځته شوې. نوموړي وويل: "نن د کابل ښار د دیارلسمې حوزې اړوند د کاج په نوم یو کورس کې چاودنه رامنځته شوې چه له امله په تاسف سره زموږ ۱۹ عام بې ګناه زده کونکي په شهادت رسېدلي او همدارنګه ۲۷ نور زخمیان دي، عاملین زموږ د ځواکونو تر تعقیب لاندې دي، زر ده چې دوی ونیول شي." له بلې خوا بیا یو شمېر... Читать дальше...

روسیې پرون پنجشنبې اعلان وکړ چې د اوکرايین څلور سیمې به نن جمعه رسماً له خپلې خاورې سره ملحق کړي. د کریملین ویاند دیمیتري پیسکوف وویل چې، په دې مناسبت به نن د یو لړ مراسمو په ترڅ کې چې ولسمشر ولادمیرپوتین او د اوکرایين پر څلورو سیمو د مسکو تپل شوي مشران هم په‌کې حضور ولري، په دې اړه د روسیې له فدراسیون سره د دغو سیمو د الحاق موافقې لاسلیک شي. دا څلور سیمې، د اوکرايین لوهانسک، دونیڅک، خیرسون او زاپوریژیا سیمې دي چې په ډېرو سیمو کې یې د روسیې اوکرايیني ځواکونو ترمنځ تر اوسه سختې جګړې روانې دي. Читать дальше...

د ملګروملتونو د بشري مرستو د همغږۍ ادارې یا اوچا یو ځل بیا په افغانستان کې روان بشري وضعیت ته اندېښنه وښوده. دغې اداري په یوه ټویټ کې ویلي چې، د افغانستان خلک په بې‌ساري توګه مرستو ته اړتیا لري. د يادې ادارې په ټوېټ کې راغلي: "۲۴ ملیون وګړي د ژوندي پاتې کېدو لپاره بشري مرستو ته اړ دي، ۲۵ ملیون وګړي یې په بې وزلۍ کې ژوند کوي او نولس ملیون وګړي د خوړو خوندیتوب نه‌لري." دغې ادارې ویلي چې وخت باید ضایع نه‌شي او پر نړیوالو غږ کوي چې له زیانمنو شويو خلکو او ټولنو سره د مرستو لپاره بسپنه ورکړي. ... Читать дальше...

د نورستان ولایت د منډول ولسوال غلام قادر حيدري وایي، په پخواني حکومت کې د دې ولسوالۍ د امنیې قومندان د وژل کېدو پېښه په جدي توګه تعقیبوي او د همدې لپاره له یو شمېر نورو ولسوالانو سره کابل ته تللی دی. نوموړی وايي: "اوس زه راغلی یم، یوازې زه نه بلکې د غربي نورستان نور ولسوالان هم، له مشرانو سره کښېنو. په دې رابطه کې موږ هم په تشویش کې یاستو چې ولې داسې وشو. مشرانو موږ ته ډاډ راکړی چې مکمل به د دې پلټنه کوي. والي صاحب او تربره مسولینو پورې، نو ان شاالله له مشورو وروسته به تاسو سره نتیجه شریکه کړو."... Читать дальше...

مېل انلاین: مېل انلاین ورځپاڼې لیکلي طالبانو له هغو ښځو سره شخړه کړې چې د ژوند او ازادۍ شعارونه یې ورکول. د ورځپاڼې په وینا په ایران کې د مهسا امیني په نوم د پولیسو په توقیف کې د یوې ایرانۍ نجلۍ تر وژل کېدو وروسته د اعتراضونو لمن افغانستان ته پراخه شوه. مېل انلاین لیکي چې د پنجشنبې په ورځ شاوخوا ۲۵ افغان ښځو په کابل کې د ایران سفارت مخې ته د مهسا د وژنې پر ضد مظاهره وکړه. ورځپاڼې لیکلي، چې طالبانو مظاهره کوونکې ښځې په هوايي ډزو سره له سیمې لرې کړې. د ورځپاڼې لخوا په یوه خپاره شوي عکس کې... Читать дальше...

په غور ولایت کې د معتادینو د درملنې مرکز کارکوونکو له شپږو میاشتو راهيسې معاشونه نه دي اخيستي. غور یو له هغو ولایتونو څخه دی چې هلته د نشه يي بوټو کښت، نشه يي موادو توليد او قاچاق ډېر دی، له همدې امله په دې ولایت کې معتادین هم ډېر دي، خو د دې ټولو معتادینو لپاره په غور ولایت کې يوازې يو شل بستريز مرکز فعال دی. خو اوس په غور کې د دې مرکز کارکوونکي وايي چې له شپږو میاشتو راهيسې يې معاشونه نه دي اخیستي. د غور د شل بستريز روغتون یو ډاکټر عبدالغفار سروري وايي چې، د معاشونو نه اخيستلو له امله له جدي اقتصادي ستونزو سره لاس او ګرېوان دي. Читать дальше...

ملګري ملتونه له نړیوالې ټولنې څخه غواړي چې په افغانستان کې د نشه يي موادو د توليد او قاچاقو د ستونزې په برخه کې ځواب ويلو ته چمتو شي. یو کال کېږي چې نړیواله ټولنه په افغانستان کې د نشه يي بوټو کښت، نشه يي موادو توليد او قاچاقو وضعيت په مستقيم ډول نه څاري او په دې اړه د لومړي لاس راپور هم په لاس کې نه لري، ځکه يې نو د طالبانو د حکومت په تخميني ژمنو او راپورونو بسنه کړې ده. د ملګرو ملتونو له نشه يي موادو او جرمونو سره د مبارزې ادارې مشره مېرمن ګاډا ويلي وايي چې، په افغانستان کې په تېر يوه کال کې... Читать дальше...