Новости за 01.11.2021

د سپين بولدک - چمن دروازه نن سې شنبه(د لړم ۱۱مه نېټه) د ټرانزیټ او د مسافرو د تګ راتګ پر مخ پرانيستل کېږي.  د کندهار د سپين بولدک د کميسارۍ مرستيال مولوي همايون همت تېره شپه ناوخته ازادي راډیو ته وویل، د سپين بولدک دروازه له پاکستان سره له توافق وروسته له نن اتو بجو پرانيستل کېږي او هره ورځ  به اته ساعته پرانيستې وي.  د ښاغلي همت په وینا تر دې وروسته د سپين بولدک پر لار سوداګریز موټر او عام خلک په عادي ډول تګ راتګ کولی شي او هغه مسافر چې د افغانستان پاسپورټ او د کندهار تذکره ولري، ورته اجازه ورکول کېږي چې پر دې لاره سفر وکړي. Читать дальше...

په نړۍ کې د کرونا وبا له خپرېدو وروسته په څه کم دوو کلونو کې د دغه ویروس له کبله د مړو شوېو کسانو شمېر تر ۵ میلیونو واوښت.  کووېډ- ۱۹ په دې موده کې نه یوازې بې وزلو هېوادونو ته سخت ګوزار ورکړی، بلکې په شتمنو هېوادونو کې یې هم چې ښه روغتیايي سیستمونه لري، ډېر کسان مړه کړي دي.  د کرونا له کبله د مړینو نیمايي راپورونه امریکا، اروپايي اتحادیې، بریتانیا او برازیل ورکړي چې خلک یې شتمن یا د متوسط عاید خاوندان دي.  یوازې په متحدو ایالاتونو کې څه باندې ۷ لکه ۴۵ زره تنه په کرونا مړه شوي چې تر بل هر هېواد... Читать дальше...

د سعودي عربستان د تېلو شرکت په درېيو میاشتو کې ۱۵۸ سلنه ګټه کړې ده. د سعودي ارامکو شرکت وايي، د سږ کال د درېیم فصل په درېيو میاشتو کې یې ناخالص عاید ۳۰ میلیارډه او ۴۰۰ میلیونه ډالره وو، حال دا چې د تېر کال په ورته موده کې ۱۱ میلیارډه او ۸۰۰ میلیونه ډالره وو. د دې راپور له خپرېدو سره هم مهاله د ارامکو د ونډو ارزښت کابو یو فیصد لوړ شو او د دې کمپنۍ ارزښت تر دوو تریلیونه ډالرو واوښت. د سعودي عربستان دغه ستر شرکت د کرونا وبا د خپرېدو له کبله په تېرو دوو کلونو کې ډېر تاوان کړی و.

د افغانستان د کرکټ ملي لوبډلې په نړیوال شل اووره جام کې د خپلې څلورمې مسابقې لپاره پرون تمرینونه وکړل.  ټاکل شوې ده چې د افغانستان د کرکټ ملي ټیم سبا چهارشنبه(د لړم ۱۲مه نېټه) له هند سره په ابوظهبۍ کې مخامخ شي.  د کرکټ بورډ ویاند فرید هوتک وايي، تر دې دمه پرېکړه نه ده شوې چې د پخواني کپتان او تکړه لوبغاړي اصغر افغان په ځای به څوک په لوبډله کې شامل کړل شي.  اصغر افغان د یکشنبې په ورځ له نامیبیا سره له سیالۍ وروسته له ملي لوبډلې استعفا ورکړه.   افغانستان تراوسه پورې په تېرو درېيو مسابقو کې... Читать дальше...

د نیوزیلنډ حکومت خپل یو دپلوماټ د افغانستان لپاره ځانګړی استازی وګوماره.   د نیوزیلنډ د بهرنیو چارو وزیرې Nanaia Mahuta نانایا ماهوتل ویاندې پرون دوشنبه (د لړم۱۰مه) وویل، په متحده عربي اماراتو کې د نیوزیلنډ سفیر ماتیو هاوکینس د افغانستان لپاره د نیوزیلنډ ځانګړی استازی ګومارل شوی او دا دنده د دې لپاره ورسپاري چې له افغانستانه د نیوزیلنډیانو او هغو افغانانو په ایستلو کې مرسته وکړي چې د نیوزیلنډ وېزې لري.  د نیوزیلنډ حکومت تر ۱۲۰۰ ډېرو افغانانو ته چې افغانستان کې یې د نیوزیلنډي ځواکونو ملاتړ کړی... Читать дальше...

د بشري چارو تر ۱۰۰ ډېرو ډلو د امریکا له ولسمشر جو بایډن څخه غوښتي چې افغانستان کې د هغو افغانانو د ایستلو لپاره نور اقدامات وکړي چې خطر سره مخامخ دي.  د واشنګټن ټایمز ورځپاڼې د راپور له مخې، د نړیوالې پراختیا موسسو، بشر پالو ادارو او د کډوالو د سازمانونو مشرانو تېره اوونۍ د متحدو ایالاتونو د ملي امنیت سلاکار جېک سولیوان ته په استولي لیک کې په دې نه هیلي ښوولې چې د متحدو ایالاتونو حکومت په مجموع کې له افغانستانه د ایستل کېدونکو کسانو په اړه محدودو کسانو ته لومړیتوب ورکړی دی.  دوی د بایډن له حکومته... Читать дальше...

د پاکستان حکومت د ناقانونه ګرځول شوي تحريک لبیک سره د احتجاجونو ختمولو لپاره، د اکتوبر په ۳۱مه لوظنامه وکړه خو تفصيل یې په ډاګه نه کړ.  له پنجابه راولاړې شوې، دې مذهبي ډلې د خپل مشر، سعد حسین رضوي د خوشي کولو او له پاکستانه د فرانس سفیر د ویستلو لپاره د اکتوبر له ۲۱مې څخه په کړو مظاهرو کې سړکونه بند کړي وو. په فرانس کې يوې طنزیه مجلې د حضرت محمد (ص) کارټونونه جوړ کړي وو. سعد رضوي اوه میاشتې مخکې د عامه امنيت د ګډوډولو په تور نيول شوی دی.   د پنجاب پولیسو مشر راو سردار علي خان رسنيو ته ويلي چې... Читать дальше...

د سپين بولدک-چمن دروازه سبا سې شنبه د ترانزیټ او د مسافرو د تګ راتګ پر مخ پرانيستل کېږي. د کندهار د سپين بولدک د کميسارۍ مرستيال مولوي همايون همت ازادي راډیو ته وویل، د سپين بولدک دروازه له پاکستان سره له توافق وروسته سر له سبا اتو بجو پرانيستل کېږي او هره ورځ به ۸ ساعته پرانيستې وي. همت وويل چې تر دې وروسته به د سپين بولدک پر لار سوداګریز موټر او عام خلک په عادي ډول تګ راتګ کولای شي او مسافر د کندهار پر تذکره او پاسپورټ سفر کولای شي. د طالبانو حکومت شااوخوا یوه میاشت مخکې له افغانانو سره د... Читать дальше...

له تېرو ۲۴ ساعتونو راهیسې په روسیه کې ۱،۱۵۸ کسان په 'کووېډ-۱۹' مړه شوي دي.  دا شمېرې د پرون ورځې پرتله یوازې درې کمې دي چې وروستیو کې بې‌سارې بلل شوې وې.  په دغه هېواد کې له کرونا سره د مبارزې مسؤلانو نن وویل، له پرون راهیسې څه باندې ۴۰ زره او ۴۰۰ کسان نوي په کرونا اخته شوي دي.  دا درېیمه پرله‌پسې ورځ ده چې روسیه کې په ورځني ډول په کرونا د اخته کېدونکو شمېر له ۴۰ زرو اوړي.  روسیه کې روغتیایي مسؤلان وایي، دا مهال ۹۳۲ زره کرونایي ناروغان تر درملنې لاندې دي. روسیه ۱۴۶ ملیونه وګړي لري چې تر اوسه‌یې ۸،۵ ملیونه په کرونا اخته شوي دي. Читать дальше...

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت وایي، هغه چکي موډله به خوشې کړي چې د نشه‌یي توکو د قاچاق په جرم په څه باندې ۸ کاله بند محکومه شوې وه. دا اعلان وروسته تر دې وشو چې د تیریزا هلوسکوا مدافع وکیل نن وویل، استېناف محکمې د هغې د برائت حکم صادر کړی دی. ۲۵ کلنه تیریزا په ۲۰۱۸ کال کې پاکستان کې ونیول شوه او د ۲۰۱۹ کال په مارچ کې په ۸ کاله او ۸ میاشتې حبس محکومه شوه. نوموړې هغه مهال د محکمې پر پریکړه غبرګون ښودلی و او ویلي یې و چې بل چا یې بکس کې نشه یي توکي ایښي و.  د چک جمهوریت بهرنیو چارو وزارت هم تایید کړې چې دا تبعه به یې لنډو ورځو کې خوشې شي.

د یو شمېر دولتي پوهنتونونو ځیني محصلان وايي، لا یې هم پر مخ د پوهنتون دروازې تړلې دي. دوی په دې اړه اندېښنه ښيي او زیاتوي، اوس‌مهال په یوه بې‌برخلیکه حالت کې دي. یو له دوی ۲۲ کلن مسعود شریفي نابینا او د کاپیسا ولایت اوسېدونکی دی. دی وايي، له ډېرو ستونزو سره سره وتوانېد د کابل پوهنتون د حقوقو او سیاسي علومو پوهنځي ته بریالی شي. د ده په خبره، اوس د خپل راتلونکي په اړه اندېښمن دی او له ازادي راډیو سره په خبرو کې اوسنی وضعیت او د پوهنتونونو تړلي پاتې کېدل د ځوانانو لپاره له مرګ سره پرتله کوي او وایي، ټولې هیلې یې له خاورو سره خاورې شوي. Читать дальше...

افغان لوبغاړي اصغر افغان د اکتوبر پر ۳۰مه نېټه د نړیوال کرکټ پرېښودو اعلان وکړ چې ورسره سم د نوموړي د نړیوال کرکټ ۱۲ کلن سفر پای ته ورسېد. اصغر افغان خپله وروستۍ لوبه په متحده عربي اماراتو کې د اکتوبر پر ۳۱مه د کرکټ په ۲۰ اوریزه نړیوال جام کې وکړه. افغان لوبډلې په سیالۍ کې نامېبیا ته په ۶۲ منډو ماتې ورکړه. د اسوشیېټېډ پرېس اژانس ویډیويي رپورټ.

ټاکل شوې د نوبل د سولې جایزې ګټونکي د ډسمبر په ۱۰مه په اوسلو کې خپلې جایزې ترلاسه کړي. د نوبل کمېټې نن د "نومبر په لومړۍ نېټه" دا اعلان وروسته تر دې وکړ چې په ستاکهلم کې د نوبل د نورو جایزو د ورکړې مراسم د کرونا له کبله په پرله‌پسې دوهم کال هم لغوه شول.  د نوبل د سولې جایزه سږ کال دوو خبریالانو ماریا ریسا او دمیتري موراتوف ته ورکړل شوه چې ماریا په روسیه او موراتوف په فیلیپین کې خبریال دی.  دوی ته دا جایزه د بیان ازادي لپاره د "زړورې مبارزې" په خاطر ورکړل شوې ده.

د ورکو بلوڅانو موندلو لپاره مبارزه کوونکي سازمان (وایس فار بلوچ مېسنګ پرسنز) د اکتوبر پر ۳۱مه په کوټه کې احتجاجي مظاهره وکړه او له حکومته يې وغوښتل چې لادرکه بلوڅان پيدا او عدالت ته وړاندې کړي. د دې سازمان مرستيال چيرمين ماما قدير وايي، قدير بلوچ د اکتوبر پر ۳۱مه مشال راډيو ته وويل، د ورکو کسانو د موندلو لپاره د مرکزي حکومت کمېشن غير فعاله او غير موثره دی. د نوموړي په وينا، حکومت د ورکو کسانو د مسلې د حل لپاره نه خو سياسي عزم او نه هم توان لري.     ''له حکومتي کمېشن سره د ورکو کسانو د بازيابۍ هېڅ اختيارات نشته. Читать дальше...

کتابپلورونکي وايي، که وضعیت همداسې دوام وکړي، نه خو به څوک کتاب د چاپ لپاره راوړي او نه به هم ورسره چاپ کړي کتابونه خرڅ شي.

چارواکو ويلي په چاودنه کې دوه لارويان وژل شوي او د اېف سي ځواک درې عسکر ټپيان شوي دي.

دغه مرسته به په افغانستان کې څه باندې دوه نیمو ملیونو خلکو سره کېږي چې لویه برخه به یې ښځو او نجونو ته ورسېږي.

بلېنکن له سي‌ بي‌ اېس سره خپله نوې مرکه کې وویل، غني دا ډاډ هم ورکړی وو، که طالبان دا کار و نه‌کړي، تر مرګه ورسره جنګېږي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې خونه وايي، تر اوسه هم له بانکونو د پیسو اخیستلو ستونزه نه‌ده حل شوې. د سوداګرۍ او پانګونې خونې مرستیال یونس مومند نن دوشنبه (د لړم په ۱۰مه) ازاډيو ته وویل، دا چې افغان سوداګر نه‌شي کولای ډېرې پیسې له بانکونو واخلي، هېواد ته د وارداتو کچه هم ټیټه شوې ده. ښاغلی مومند وايي، سوداګر کولای شي په اوونۍ کې ۲۰ زره افغانۍ او یا ۲۰۰ ډالره له بانک څخه واخلي، له همدې امله نه‌شي کولای چې له هېواده بهر د وارداتي توکو پیسې ورکړي او توکي افغانستان ته وارد کړي. د ښاغلي مومند... Читать дальше...

د معاملاتو د لارښوونې د دفترونو یو شمېر مالکان وايي، د طالبانو په واکمنېدو سره په افغانستان کې د املاکو بیې ټیټې شوې دي. د انلاین معاملاتو او لارښوونو مسؤل تمیم یوسف ازادي راډیو ته وویل چې د طالبانو واکمنېدو سره په کابل کې د کورونو د کرایې او خرڅلاو بیې ۶۰ سلنه راټيټې شوې دي. ښاغلی یوسف وايي، په تېر حکومت کې به په وزیر اکبرخان مېنه کې د یوه ښه کور میاشتنۍ کرایه ۱۳،۰۰۰ امریکايي ډالره وه، خو اوس هماغه کور په ۴۵۰ ډالره کرایه ورکول کېږي. ښاغلی یوسف وايي، د کورونو د خرڅلاو په بیو کې هم ۶۰ سلنه کموالی راغلی دی. Читать дальше...

نن دوشنبه د سکاټلند په ګلاسکو کې د اقلیمي بدلون د وضعیت د کنټرول په تړاو د دوه اوونیو په مخه کنفرانس جوړېږي. دغه کنفرانس ته به د نړۍ د نورو مشرانو ترڅنګ د بریتانیا صدراعظم بورېس جانسون هم د ځمکې د ګرمایښت په اړه او له امله‌یې انسانانو ته د شته ګواښ په تړاو خبرې وکړي. جانسون چې د سکاټلند په ګلاسکو کې د دغه دوه اوونیز کنفرانس کوربه هم دی، د نړۍ له هېوادونو به وغواړي چې له خپلو پخوانیو کړیو هوکړو لا زیات نوي اقدامات ترسره کړي، څو د ځمکې د ګرمایښت درجه د سانتي ګراد په کچه ۱،۵ وساتل شي. په دې... Читать дальше...

رپورټونه د نومبر پر دویمه د خبریالانو پروړاندې په جرمونو کې د ککړو کسانو د معافیت ختمولو نړیوالې ورځې په مناسبت خپاره شوي دي.

طالبان د اکسټ په۱۵مه طالبان پر کابل واکمن شول او جمهوري نظام سقوط وکړ، خو ښکاري چې واک ته د طالبانو رسېدل، د دوی جګړه‌ییز قوت نه، بلکې د یوې هوکړې پایله وه. هغه هوکړه چې واک‌یې طالبانو ته لېږداوه، خو له اوسني شکل په یوه بله بڼه. تازه د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلېنکن وايي، د افغانستان ګوښه شوي جمهور رئیس محمد اشرف غني ورسره پر هغه پلان هوکړه کړې وه چې واک به د طالبانو په مشرۍ یو ټول‌ګډونه حکومت ته سپاري. خو بلېنکن وايي، ښاغلی غني د دې هوکړې له عملي کېدو مخکې له افغانستان ووت. ښاغلي... Читать дальше...

د چین د بهرنیو چارو وزیر له افغانستانه د ۴۰ ټنو ځلغوزیو ور رسېدل، د پیکېنګ او کابل ترمنځ د همکارۍ لویه نښه بللې ده. وانګ یي نن پر خپله ټویټرپاڼه لیکلي چې د ځلغوزیو دا کارګو د چین پوډونګ هوایي ډګر ته ور رسېدلې ده. وانګ یي ویلي، د دې کار ګټه دواړو هېوادونو ته رسېږي او عاید یې د افغان بزګرانو جېبونو ته ځي. د طالبانو حکومت پرون خبر ورکړ چې په کام ایر الوتکه کې یې دا ځلغوزي چین ته صادر کړل. چین د افغانستان د ځلغوزیو لوی پېرېدونکی دی او نږدې دوه کاله وړاندې یې خصوصي سکټورونو دې برخه کې د ۲،۲ میلیارده ډالرو په ارزښت تړون لاسلیک کړ.

په کراچۍ کې مېشت بنګالیان وايي، له کلونو راهیسې په پاکستان کې اوسي خو د هغه هېواد تابعیت یا شهریت نه ورکول کېږي. د همدې له وجې، د اکتوبر پر ۳۱مه د ښځو په ګډون لسګونه بنګالیانو د کراچۍ د خبریالانو مرکز مخې ته مظاهره وکړه. د بنګالیانو اېکشن کمېټۍ په وینا، حکومت بنګالیانو ته شناختي کارډ نه ورکوي او د هغو کسانو شناختي کارډونه یې هم تړلي دي چې په تېرو وختونو کې یې جوړ کړي ول. د کورنیو چارو وزیر شیخ رشید وايي، د بنګالیانو د شهریت موضوع به په کابینه کې فیصله شي. نوموړی زیاتوي، په ناقانونه ډول جوړ شناختي کارډونه یې بلاک کړي دي. Читать дальше...