Новости за 04.11.2021

د سعودي عرب په مشرۍ پوځي اتحاد ادعا کوي چې په یو شواروز کې یې د یمن مارب ښار سره نېږدې ۱۴۵ حوثي یاغیان وژلي دي. که څه هم د دې ادعا خپلواکه تصدیق نه دی شوی خو حوثي یاغیان ویلي چې د یاد ښار څنډو ته نېږدې شوي دي. په یمن کې له ۲۰۱۴ز کال راهیسې د ایران پلوه حوثي یاغیانو او سعودي عرب په مشرۍ پوځي اتحاد جګړه کې په زرګونو کسان وژل شوي او په لکونو نور بې کوره شوي دي. تفصیل په دې رپورټ کې. ویډیو: رویټرز. ایډیټ او رپورټ: منورشاه

یورواېشیا نټ یورواېشیا نټ خپرونه لیکي د اګسټ له ۱۵مې وروسته چې طالبانو کابل نیولی دی، داعش په جنوبي اسیا کې پر هغو ډلو ټپلو بریدونه زیات کړي چې له چین سره اړیکې لري.  د خپرونې په باور له ۲۰۱۴ کال راوروسته چې داعش خراسان څانګه په افغانستان کې فعاله شوې ده دا ډله له چین سره دښمني کوي. په چین کې له اویغور مسلمانانو سره د چینایي چارواکو د ظلمونو له راپورونو څخه دا ډله د اسیا په جنوب کې د خپلو تبلیغاتو لپاره استفاده کوي. ایرواېشیا نټ وړاندې د افغان اویغورانو په وینا لیکي چې د طالبانو نوی حکومت ظاهراً د چین په لارښوونه له دوی سره بد چلند کوي. Читать дальше...

د بشري حقونو د څار سازمان وايي، د طالبانو قوانینو د ښځینه مرسته رسوونکو کارمندانو کار له ننګونو سره مخ کړی دی. دې سازمان نن وویل، یو سند ښيي چې طالب چارواکو د اکټوبر میاشتې له ۲۸مې نېټې راهیسې یوازې په درې ولایتونو کې د مرستې رسونې ښځینه کارکوونکو ته له قید او شرط پرته د کار اجازه ورکړې ده، خو د بشري حقونو د څار د دې سازمان په وینا د هېواد تر نمايي په زیاته برخه کې ښځینه مرسته رسوونکي له جدي محدودیتونو سره مخ دي. د بشري حقونو سازمان وړاندې وايي په بغلان کې طالب چارواکي د مرستې رسونې هېڅ ښځینه کارکوونکې ته د کار اجازه نه‌ورکوي. Читать дальше...

د شل اووریز کرکټ جام د لوبو په لړۍ کې نن بنګله‌دېش د اسټرالیا په وړاندې په لوی توپیر ماتې وخوړه.   بنګله‌دېش لومړی بېټنګ وکړ په ۱۵ اوورونو کې یې واړه لوبغاړي وسوځېدل او د سیالې لوبډلې لپاره‌یې د ۷۱ منډو اسانه هدف ورکړ.  د اسټرالیا ځواکمنې لوبډلې یوازې په ۶،۲ اوورونو کې د ۲ لوبغاړو په سوځېدو سره ۷۸ منډې وکړې او سیالې لوبډلې ته‌یې د اتو وېکټو په توپیر په داسې حال کې چې ۸۲ بالونه‌یې لا پاتې وو، ماتې ورکړه.  نن همداراز د کابل په وخت د ماښام په شپږ نیمو بجو د سریلانکا او وېسټ اندیز د لوبډلو ترمنځ یوه بله لوبه هم په پام کې ده. Читать дальше...

په ټوله نړۍ کې اقلیمي بدلون، د کم بارانه ژمي راتګ او د ناورین او قحطي د رامنځته کېدو وېره. شدیدې وچکالۍ او د کرنیزو حاصلاتو کموالي افغانستان له بې‌وزلۍ، لوږې او شدید بشري کړکېچ سره مخ کړی دی. یو شمېر نړیوالو سازمانونو په افغانستان کې د سخت ژمي د راتګ، وچکالۍ او قحطۍ ترڅنګ د نورو ناورینونو او کړکېچونو د رامنځته کېدو په اړه خبرداری ورکړی دی. دغه طبیعي پېښې د ملیونونو انسانانو په ځانګړې توګه په افغانستان کې د ښځو او ماشومانو ژوند ګواښي، هغه هېواد چې د طالبانو په راتګ سره بې‌وزلي او بې‌کاري لا اوج ته په‌کې رسېدلې دي. Читать дальше...

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت د طالبانو په لاس د افغانستان د سقوط د څرنګوالي په اړه څرګندونې وکړې. د دغه وزارت ویاند ند پرایس د چارشنبې په ورځ ناوخته په یوه خبري کنفرانس کې ویلي، له واکه د لیرې شوي افغان ولسمشر محمد اشرف غني له کابله وتل او د افغان حکومت سقوط د دې لامل شو چې په افغانستان کې د ټول‌ګډونه حکومت د جوړېدو لپاره هڅې بې‌ګټې کړې. ښاغلي پرایس وویل چې طالبانو ته په سوله‌ییز ډول د واک انتقال او په ټول‌ګډونه حکومت هوکړه شوې وه، خو له کابله د پرځول شوي افغان ولسمشر محمد اشرف غني وتل دا هر څه ګډوډ کړل. Читать дальше...

د اکتوبر له۲۱مې نېټې راهیسې پر تورخم د افغانستان غاړې ته په زرګونه افغان وګړي چې پاکستانۍ ویزې لري، دغه هېواد ته د داخلېدو لپاره انتظار باسي. دوی وايي، پاکستان ته د اوښتو پر وخت تر سخت کړاو لاندې تېرېږي، ناروغان یې هم په اوږدو قطارونو کې دوه او درې شپې انتظار وباسي او د ویزې لرلو باوجود په اسانه پاکستان ته نه شي اوښتی. نور حال په دې ویډیويي راپور کې.

د پاکستان سېنېټ د قانون او انصاف کمېټۍ هغه قانوني مسوده رد کړې چې پکې د دې هېواد په ايين کې د ښځو مېراث د بنيادي حق په توګه د شاملولو غوښتنه شوې وه. غونډه د نومبر پر درېيمه نېټه د کمېټۍ د مشر سيد علي ظفر په مشرۍ کې وشوه. د سېنېټ پر ويبسايټ خپره کړې اعلاميه کې ويل شوي چې په غونډه کې د مسلم ليګ نواز ډلې سېنېټرې سعدیه عباسي له خوا د ښځو د مېراث قانوني مسوده وړاندې شوه. په دې کې هغې غوښتنه کړې چې په قانون سازي کولو سره دې په ايين کې ۲۴-اې ماده شامله کړل شي چې له مخې يې د ښځو مېراث بنیادي حق ومنل شي. Читать дальше...

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت د طالبانو په لاس د افغانستان د سقوط د څرنګوالي په اړه څرګندونې وکړې. د دغه وزارت ویاند ند پرایس د چهارشنبې په ورځ ناوخته په یو خبري کنفرانس کې ویلي، له واکه د لیرې شوي افغان ولسمشر محمد اشرف غني له کابله وتل او د افغان حکومت سقوط د دې لامل شو چې په افغانستان کې د ټول‌ګډونه حکومت د جوړېدو لپاره هڅې بې‌ګټې شي. ښاغلي پرایس وویل چې طالبانو ته په سوله‌ییز ډول د واک انتقال او په ټول‌ګډونه حکومت هوکړه شوې وه، خو له کابله د پرځول شوي افغان ولسمشر محمد اشرف غني وتل دا هر څه ګډوډ کړل. Читать дальше...

دوی وايي، له یوې خوا پوهنتونونه په پرله پسې توګه رخصت دي او بل لوري ته خلک په ځانګړې ډول ځوانان په خپل راتلونکې باور نه لري او فکر کوي چې په اوس وخت کې زده کړه او تحصیل دوی لپاره کومه ګټه نه رسوي.

د امریکا په کنټیکیټ ایالت کې چارواکو او د کډوالو د حقونو مدافعانو د اپارتمانونو له څښتنانو څخه غوښتي چې هغو لسګونو افغان کورنیو ته دې کورونه په کرایه ورکړي چې افغانستان کې د طالبانو تر واکمنۍ وروسته له دې هېواد څخه امریکا ته کډه شوي او ځیني یې په دې ایالت کې ځای پر ځای کېږي. د اسوشیټډ پرس خبري اژانس وايي، دا کسان تضمینوي چې د کورونو کرایه به ورکول کېږي. هغه ډلې چې د کډوالو د ځای پر ځای کېدو په برخو کې کار کوي، په دې هڅه کې دي څو امریکا ته تللیو افغان کډوالو ته سلګونه کرایي اپارتمانونه پیدا کړي،... Читать дальше...

په کابل کې د امریکا د بې‌پیلوټه الوتکې د برید له امله د وژل شویو د کورنۍ غړي وايي، ژوند یې له ګواښ سره مخ دی او باید ژر تر ژره له افغانستانه وویستل شي. دوی له ازادي راډيو سره په خبرو کې د امریکا دفاع وزارت تازه څرګندونو ته په غبرګون کې وايي، له هغې ورځې چې پېښه رامنځته شوې دوه میاشتې کېږي، خو له دوی سره پرته له ژمنو او تش خبرو نور هېڅ هم نه‌دي شوي.  د امریکا دفاع وزارت په تازه څرګندونو کې ویلي چې په دغه برید سره‌یې هېڅ قانون تر پښو لاندې کړی نه‌دی.  د دې کورنۍ غړي اېمل احمدي له ازادي راډیو... Читать дальше...

نیب تر اوسه ۸۲۱ اربه روپۍ له خلکو  راغونډې کړي دي، خو د نوموړي په وینا د ۸۱۵ اربه روپیو هېڅ پته نه لګېږي چې چېرته دي.

د پاکستان وزیراعظم عمران خان د ګرانۍ د اغېز کمولو لپاره پر ځینو خوراکي شیانو د ۱۲۰ اربه روپیو رعایت اعلان کړی دی. نوموړي بېګا ولس ته په ټېلېوېژني وینا کې وویل، د کورونا وایرس جهاني وبا له وجې پر نړیوال کچ ګراني زیاته شوې. ده وویل، حکومت یې پرېکړه کړې چې تر ۳۰ فیصده پورې له رعایت سره د اوړو، غوړیو او دالونو بیې راښکته کړي چې پر ولس د ګرانۍ بار کم کړي. عمران خان وویل، په رعایتي نرخونو د خوراکي شیانو د خرڅلاو پروګرام به تر شپږو میاشتو پورې دوام ورلري. ده البته زیاته کړه چې په نړیوال بازار کې د... Читать дальше...

د پاکستان تر انتظام لاندې کشمیر په پونچ سیمه کې په یوه ټرافیکي پېښه کې لږ تر لږه ۲۲ کسان مړه شوي او یو شمېر نور ژوبل دي. پولیس وايي، د نومبر پر درېیمه د پېښې ښکار ګاډی له کشمیره راولپنډۍ ښار ته په لاره وو. نور تفصیل په دې ویډیويي راپور کې وګورئ.  ویډیو: رویټرز  ایډیټ او رپورټ: منورشاه

ټاکل شوې ده چې سبا د "امن" په نوم په کابل کې د فوټبال د اتلوالۍ سیالۍ پیل شي. دا لوبې د افغانستان د فوټبال د فدراسیون په لوبغالي کې کېږي. د دې فدراسیون رییس یوسف کارګر نن ازادي راډیو ته په دې اړه وویل: "په دې سیالیو کې شپږ لوبډلې، شاهین اسمايي، سیمرغ البرز، هریرود توپان، میوند اتلان، د اباسین څپې او د هندوکش عقابان ګډون کوي او لس ورځې به دوام وکړي." د اګسټ له پنځلسمې راهېسې چې کابل د طالبانو لاس ته لویدلی دی، دا د فوټبال لومړنۍ سیالۍ دي چې په دې ښار کې ترسره کېږي.

د کرکټ د شل اوورېزو نړیوالو لوبو په لړۍ کې افغانستان د یکشنبې په ورځ د ابوظبۍ په ښار کې د نیوزیلنډ پر وړاندې د لوبې ډګر ته وځي. افغانستان د هند پر وړاندې پرونۍ لوبه د ۶۶ منډو په توپیر وبایلله. افغانستان تردې مخکې هم په هېڅ شل اووریزه لوبه کې نه دی توانیدلی چې هندوستان ته ماتې ورکړي. افغان لوبډلې تردې مخکې سکاټلنډ او نامیبیا ته ماتې ورکړې او له پاکستانه یې ماتې خوړلې وه. د کرکټ د شل اووریزو نړیوالو لوبو په ترڅ کې ټاکلې ده چې نن استرالیا او بنګله دیش او ویست انډیز او سرېلانکا د یو بل په وړاندې لوبې وکړي.

د هندوستان وګړو د دې هېواد په ګوټ ګوټ کې نن د دیوالي لمانځل پیل کړي دي. د اسوشیټېډ پرېس خبري اژانس وايي، د دیوالي جشن سږکال د کرونا وبا د خپرېدو او د هوا د ککړتیا په اړه د زیاتیدونکو اندېښنو سره همهاله دی. هندوستانیان د دیوالي په مراسمو کې خپلو کې راټولیږي – کورنۍ او دوستان یو بل ته ډالۍ ورکوي. تېر کال د کرونا وبا د شدت له کبله په هندوستان کې د دیوالي جشن ونه لمانځل شو، خو سږکال سره له دې چې د دې هېواد حکومت له خلکو غوښتي چې د لویو راټولیدنو څخه دې ډډه وکړي، هندوستانیان د دې مراسمو له پیل مخکې... Читать дальше...

د غزني یو شمېر اوسیدونکي وایي، په ودونو کې ډېر لګښت ځوانان بې برخلیه او د کورنیو ترمنځ د ستونزو د پیدا کېدو لامل ګرځي. ګلشن محمدي څو ورځې وړاندې په ډله ییز واده کې واده شوه. دغه واده کې د ۱۲ پېغلو او ځوانانو ترمنځ د ګډ ژوند مراسم ترسره شول. ګلشن وايي، دغه کار ته یې ځکه غاړه کېښوده چې د دې د پلارګنۍ او خسرګنۍ دواړو د واده لګښتونه راکم شي. نوموړې وایي، په ودونو کې زیات لګښتونه د دې سبب شوي چې په دواړو کورنیو بوج راشي او د کورنیو ترمنځ ستونزې رامنځ ته کړي. دا زیاتوي: "زه د دواړو لورو په خوښه... Читать дальше...

ټاکل شوې ده چې د نړۍ د پياوړیو قدرتونو او ایران ترمنځ د دوه زره پنځلسم کال د اټمي تړون د بیا را ژوندي کېدو لپاره د دې میاشتې په ۲۹مه په ویانا کې خبرې بیا پيل شي.  دا خبرې له پنځو میاشتو وقفې وروسته پیلېږي له دې سره په لویدیځ کې د ایران د اټمي هڅو د پرمختګ په اړه اندېښنې پيدا شوي دي.  د اروپایي ټولنې د بهرنۍ تګلارې عملیاتي برخې په یوه بیان کې د چهارشنبې په ورځ وویل، د دې خبرو مشري به اروپایي ټولنه کوي او د بریتانیا، چین، فرانسې، جرمني، روسیې او ایران استازي به ګډون په کې کوي.  د ایران د بهرنیو... Читать дальше...

په خوست کې ناروغان او د هغوی د کورنیو غړي وايي، ولایتي روغتون یوشمېر اړینې اسانتیاوې نه لري. روغتیاپالان او چارواکي هم مني چې ستونزې شته خو وايي، په وروستیو کې ورسره نړیوالو ادارو مرستې کړې دي. چارواکي هیله من دي چې د دواګانو او نورو اسانتیاوو نه شتون مسله به ژر هواره شي. ویډیويي رپورټ.

د افغانستان بانک له بانکونو څخه د پیسو په را ایستلو شته محدودیوتونه نور هم راکم کړي او اوس د بانکونو مشتریان کولی شي په اوونۍ کې ۴ سوه امریکایي ډالر او یا دیرش زره افغانۍ له خپل حسابه راوباسي. د افغانستان بانک پرون د یوې اعلامیې په خپرولو سره ویلي، که د بانکونو مشتریان غواړي چې په میاشتني ډول خپلې پیسې له بانکه راوباسي، نو کولای شي ۱۲۰۰ ډالر یا ۱۰۰ زره افغانۍ په یوه میاشت کې راوباسي. له دی وړاندې د ډالري حسابونو لرونکو په اونۍ کې یوازې د ۲۰۰ ډالرو د را ایستلو او د افغانیو حساب لرونکو په اوونۍ کې د ۲۰ زرو افغانیو د راایستلو اجازه درلوده.

د فراه ولایت مرکز او په دغه ولایت کې د ابو نصر فراهي سوداګریز بندر ترمنځ د دویم لین سړک د جوړولو چارې بیا پیل شوې. د فراه لپاره د طالبانو د حکومت مرستیال والي مولوي عبدالصمد فاروق پرون چهارشنبه(د لړم ۱۲مه) د دغه سړک د رغونې د کار پیل په مهال رسنیو ته وویل، یاد سړک چې د فراه مرکز د ابو نصر فراهي له سوداګریز بندر سره نښلوي، ۱۲۰ کیلومتره اوږدوالی لري چې ۶۰ کیلومتره به یې د ایران په مالي مرسته جوړیږي. د دغه سړک د جوړولو چارې په ۱۳۸۶ کال کې پیل شوی او هغه مهال یوازې ۶۰ کیلو متره جوړ، خو د امنیتي ستونزه له امله ۶۰ کیلو متره له جوړېدو پاتې وو.

د ملګروملتونو امنیت شورا پرون چهارشنبه (د لړم ۱۲مه)  په یوه خوله د بوسنیا هرزیګوینا د سوله ساتي ځواکونو ماموریت تمدید کړ. دغه اقدام وروسته له هغې وشو چې د چین او روسیې په خاطر په دې اړه د یوه پرېکړه لېک ملاتړ وکړي، له هغه د نړیوال سوله ساتي د استازي دفتر ترې لېرې کړای شوی دی. د دغه پریکړه لېک له مخې د اروپایي ټولنې په مشرۍ ۶۰۰ کسیزځواک ته چې د EUFOR په نوم یادیږي، د یوه بل کال لپاره هلته پاتېږي. په تصویب شوي پرېکړه لېک کې د عالي استازولۍ د دفتر عبارت وروسته له هغې لېرې کړای شو چې اوسني استازي... Читать дальше...

افغانستان په تېرو لسو میاشتو کې ۸ سوه میلیونه ډالر صادرات درلودل. د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې خونې رئیس توکل احمدیار د پنجشنبې (د لړم په ۱۳مه) په ورځ ازادي راډیو ته وویل، افغانستان په تېرو لسو میاشتو کې زرګونه ټنه پیاز، وچه میوه، تازه میوه لکه انګور، انار، مڼې او هوږه بهر ته صادر کړې چې ټولیزه بیه يې ۸ سوه میلیونه امریکایي ډالرو ته رسیږي. دا په داسې حال کې دی چې تېرو دوو میاشتو کې په بانکونو کې د افغان سوداګرو د پیسو بند پاتې کېدو او د افغانستان د سوداګریزو بندرونو او ګمرکونو د تړلي پاتې... Читать дальше...