Новости за 11.11.2021

له بلاروس سره پر پوله پرتو اروپایي هېوادونو خبرداری ورکړی چې دغلته د کډوالو ناورین ممکن په پوځي شخړه واوړي.  دا په داسې حال کې ده چې د بلاروس او پولنډ ترمنځ پوله کې سلګونه پناه غوښتونکي د خوړو له کمښت او یخې هوا سره مخامخ دي او هڅه کوي چې پولنډ ته واوړي.  په دغو پناه غوښتونکو کې د افغانستان، منځني ختیځ او افریقا اتباع شامل دي.  پولنډ پر بلاروس تور پورې کړی چې د سرحدي لانجو په برخه کې د "دولتي ترهګرۍ " رول لوبوي. د پولنډ د دفاع وزارت په یوه ټویټ کې ویلي، د بلاروس له‌خوا ورغلو پناه غوښتونکو... Читать дальше...

اسلام اباد نن ( پنجشنبه) د ترویکا پلس په نوم د هېوادونو د غونډې کوربه و. د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر شامحمود قریشي او د افغانستان لپاره د امریکا، چین او روسیې ځانګړو استازو په دې غونډه کې برخه درلوده. د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر په دې غونډه کې وویل نړۍ باید نه یوازې له طالبانو سره راکړه ورکړه وساتي بلکې زیاته یې کړي.

د طالبانو حکومت د عامې روغتیا وزارت وايي، د نومبر له لومړۍ نېټې راهیسې په هېواد کې د 'کووېډ-۱۹' ناروغانو د درملنې ۳۷ مرکزونه تړل شوي دي. د دغو مرکزونو د فعاليت د درولو لامل د کافي تجهيزاتو نشتوالى او د معاشونو نه‌ورکول دي. د عامې روغتیا وزارت د خدماتو مرستیال عبدالباري عمر د پنجشنبې په ورځ «۱۴۰۰ کال د لړم ۲۰» ازادي راډیو ته وویل چې دغه مرکزونه مخکې د نړیوال بانک له‌خوا تمویل کېدل او اوس‌یې د فعالیت د بندولو امر ورته کړی دی. ښاغلي عمر پر نړیوال بانک او نړیوالو سازمانونو غږ وکړ چې د افغانستان روغتیايي سکټور دې په سیاسي چارو کې نه‌ښکېلوي. Читать дальше...

د اریانا افغان هوایي شرکت له کابله اسلام‌اباد ته په اوونۍ کې دوه ځله الوتنې پيل کړې. دې شرکت د پنجشنبې او دوشنبې ورځو ته خپلې الوتنې پلان کړې دي.  له دې وړاندې کام‌ایر هوایي شرکت د کابل-اسلام‌اباد ترمنځ الوتنې پيل کړې وې. اسلام‌اباد ته د کام‌ایر شرکت د ټکټونو بیه څه باندې زرو ډالرو ته پورته شوې وه، خو اوس اریانا شرکت ویلي، له کابله اسلام‌اباد ته د ټکټ بیه ۴۰۰ ډالره او له هغه لوري ۱۰۰ ډالره ده.  اریانا افغان هوایي شرکت په دې اوونۍ کې له کابله دوبۍ ته هم الوتنې پیل کړې.

د ترویکا پلس نننۍ غونډه چې په اسلام‌اباد کې جوړه شوې وه، په یوه ۱۵ ماده‌ییزه اعلامیه پای ته ورسېده. دې غونډه کې چې نن په اسلام‌اباد کې جوړه شوې وه د افغانستان لپاره د امریکا، چین، روسیې او پاکستان ځانګړو استازو ګډون درلود او د افغانستان په وروستي وضعیت‌یې بحث وکړ. دوی په سر کې د افغانستان د جدي بشري او اقتصادي وضعیت په اړه اندېښنه ښودلې او د افغانانو د کلک ملاتړ غوښتنه‌یې کړې ده.  د غونډې ګډونوالو له طالبانو مننه کړې چې افغانستان ته او له افغانستانه بهر یې د تګ راتګ اسانتیاوې رامنځته کړي او د بشري مرستو الوتکو ته‌یې هوایي ډګرونه پرانیستي.

دا اوونۍ مو "هارون باچا هنري ګړۍ" خپرونې ته پېژندلی سندرغاړی فياض خان خېشکی مېلمه کړی وو. نوموړی وايي، تل يې هڅه کړې چې د ښه شعر په سندره کولو ټولنې ته مثبت پيغام ورکړي. خېشکی موسيقي د انساني ژوند د يوه لازم عنصر په توګه يادوي او زياتوي چې د ښې سندرې ويلو لپاره د رياضت ترڅنګ د نفس تزکيه هم ضروري ده. د فياض خان خېشکي دا خبرې او ځينې سندرې يې د غږ په ځای کې اورېدای شئ.

د روان میلادي کال د اګست میاشتې په ۲۶مه نېټه چې د کابل هوايي ډګر په دروازه کې د داعش وسله‌والې ډلې د خراسان څانګې له لوري په شوې انتحاري حمله کې د ۱۳ امریکایي سرتېرو په ګډون له ۱۷۲ زیات کسان ووژل شول.

نن د نومبر پر ۱۱مه نېټه د پاکستان په پلازمېنه اسلام‌اباد کې د (ټرایکا پلس) ناسته پیل شوه چې د کوربه هېواد (پاکستان) د بهرنیو چارو وزیر شاه محمود قریشي ړرته پرانستونک وینا وکړه. هغه وویل، نړۍ دې له طالبانو سره خپلې اړیکې نه‌ پرې کوي ځکه د ده په وینا طالبان له نړۍ سره تعامل غواړي او د یو باثباته او په پښو ولاړ افغانستان لپاره هڅې د ټولې نړۍ یو ګډ مسولیت دی. نوموړي نن د (ټرایکا پلس) په ناسته کې پر نړیوالو غږ وکړ چې له افغانستان سره خپلې بشري مرستې زیاتې کړي. د نوموړي په وینا، هېڅ یو هېواد نه‌ غواړي... Читать дальше...

په داسې حال کې چې د امریکا دفاع وزارت په افغانستان کې د خپلو پوځیانو د پاتې کورنیو پر ایستلو ټینګار کوي پر کابل هوایي ډګر د خونړۍ چاودنې د قربانیانو کورنۍ هم له دې هېواده د مرستې غوښتنه کوي. په هغه پېښه کې د یوه وژل شوي کس کورنۍ وایي امریکا باید له هغوی سره مرسته وکړي چې خوندي ځای ته ولاړ شي. د روان میلادي کال د اګسټ میاشتې په ۲۶مه نېټه چې د کابل هوايي ډګر په دروازه کې د داعش وسله‌والې ډلې د خراسان څانګې له لوري په شوې انتحاري حمله کې د ۱۳ امریکایي سرتېرو په ګډون له ۱۷۲ زیات کسان ووژل شول. ... Читать дальше...

نن په اسلام‌اباد کې د (ترویکا پلس) ناسته پیل شوه. د دې ناستې  پیلییزه وینا د کوربه هېواد (پاکستان) د بهرنیو چارو وزیر شاه محمود قریشي وکړه. هغه وویل، نړۍ دې له طالبانو سره خپلې اړیکې نه‌پرې کوي ځکه د ده په وینا طالبان له نړۍ سره تعامل غواړي او د یو باثباته او په پښو ولاړ افغانستان لپاره هڅې د ټولې نړۍ یو ګډ مسؤلیت دی. نوموړي نن د (ترویکا پلس) په ناسته کې په نړیوالو غږ وکړ چې افغانستان سره خپلې بشري مرستې زیاتې کړي. د نوموړي په وینا، هېڅ یو هېواد نه‌غواړي چې افغانستان دې یو ځل بیا د جکړې په میدان بدل شي. Читать дальше...

په غور کې بې وزلۍ نوې ناوې اړ ایستلې چې خپل جهېز وپلوري په غور ولایت کې فقر او بې وزلي لامل شوې چې یو شمېر اوسېدونکي د کور توکي خرڅ کړي. په دغو کسانو کې داسي ښځې هم شته چې نوي يې ودونه شوي او د خوړو اخیستلو لپاره هغه جهېز پلوري چې د پلار له کوره یې له ځان سره خپل نوي کور ته وړي.

د مشال مرکه کې کږ له کوټې د کویلې کانکیندونکو ژغورنې اتحادیې (پاکستان سېنټرل ماین فیډرېشن) مشر سلطان لالا مېلمه دی. نوموړي له تېرو شلو کالو راهيسي د کانکيندونکو حقوقو لپاره کار کوي. سلطان لالا وايي، په ټول هېواد کې د کانکيندونکو شمېره نژدې پينځه لاکه ده چې زياتره یې د خيبر پښتونخوا او بلوچستان سره تعلق لري. د ده په خبره د سکرو په کانونو کې پېښو تر ټولو لوی علت د سهولتونو نېشتوالي دي. د دې خپرونې کوربه ګل اياز دی.

د اروپایي ټولنې مشرانو مینسک تورن کړی دی چې له جګړه ځپلو او خوارو هېوادونو خلک راغونډوي او بیا یې له کسته د پولېنډ پولې پر خوا ورپورېوهي، چې د اروپایي ټولنې په ختیځو سرحدونو کې ګډوډي پيدا کړي.

د افغانستان کرکټ ملي لوبډلې غوره لوبغاړي راشد خان وايي که مینه وال یې پر لوبو نیوکې لري نو د هغې ښه ځواب د ښې لوبې په کولو سره ورکول کېدای شي. له نوموړي سره د ډیوه رېډيو خبریالې منزه شهید په ټي ۲۰ نړیوال جام کې د افغان لوبډلې پر کارکردګۍ مرکه کې کړې ده.

اروپایي ټولنه د پولنډ-بېلاروس پولې ته نژدې د پناه غوښتونکو د کړکېچ په خاطر پر بېلاروس د سزا په هدف بندیزونه لګوي.  اوس مهال دغلته د افغانستان، منځني ختیځ او افریقا په سلګونو پناه غوښتونکي له سړې هوا او د خوراکي توکو له کمښته رنځ وړي.  د اروپایي ټولنې د ۲۷ غړو هېوادونو استازو پرون چهارشنبه موافقه وکړه چې دا وضعیت له قانوني اړخه نورو بندیزونو ته زمینه برابروي.  اټکل دا دی چې دا بندیزونه د راتلونکې اوونۍ په پيل کې د بېلاروس د بهرنیو چارو د وزیر په ګډون په ۳۰ کسانو او بنسټونو ولګول شي.  اروپایي... Читать дальше...

د بشري حقونو څار نړیوال سازمان په افغانستان کې د پراخې قحطۍ د مخنیوي لپاره پر دغه هېواد د بندیزونو او محدودیتونو د تعدیل غوښتنه کړې ده. دغه سازمان له مرسته کوونکو هېوادونو، ملګرو ملتونو او نړیوالو مالي بنسټونو څخه غوښتي چې د افغانستان پر اقتصادي او بانکي سیستمونو بندیزونه ژر تر ژره بدل کړي. طالبانو د اګسټ په ۱۵مه د لوېدیځ له ملاتړه برخه‌من حکومت وپرځاوه چې تر دې وروسته امریکا د افغانستان نږدې نهه‌نیم میلیارده ډالره شتمني کنګل کړه.  له دې سره په تېرو څو اوونیو کې د لومړنیو خوراکي او غیر خوراکي... Читать дальше...

په خوست کې په لومړي ځل د روغتیا نړیوال سازمان په مالي لګښت د کرونا ویروس د تشخیص لپاره د 'پي.سي.ار' لابراتوار پرانیستل شو. د خوست روغتیايي مسوولین وايي، پخوا به ناروغان د پي سي ار اړوند معایناتو لپاره پاکستان او نورو هېوادونو ته تلل، خو اوس مهال دا اسانتیا په خوست کې برابره شوه. د روغتیايي مسوولینو په وینا په دې لابراتوار کې به د کرونا ویروس سربېره د'HBS,HCV,HIV' ویروسونو هم تشخیصېږي او په ورځ کې د ۱۵۰ معایناتو ظرفیت لري. نن پنجشنبه (د لړم په ۲۰مه) د خوست د عامې روغتیا یو مسوول ډاکټر حبیب شاه... Читать дальше...

د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر وایي، د سوله ییز، باثباته، ازاد او نېکمرغه افغانستان لپاره هڅې یو ګډ مسوولیت دی. شاه محمود قریشي دا څرګندونې نن په اسلام اباد کې د ترویکا پلس غونډې په پرانیستونکې وینا کې کړې دي. د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت مطبوعاتي څانګې پر خپله ټویټرپاڼه د ښاغلي قریشي په حواله ویلي چې دا ډول غونډې د افغانستان له اقتصادي پراختیا سره مرسته کوي. د ترویکا پلس نننۍ غونډې اصلي ګډونوال د افغانستان لپاره د امریکا، چین روسیې او پاکستان ځانګړي استازي دي. د طالبانو د بهرنیو چارو د وزیر... Читать дальше...

د ملګرو ملتونو د خوړو نړیوال پروګرام وایي، افغانستان کې یې د مرستې رسونې چارې ګړندۍ کړي دي. د دغه پروګرام اجرائیوي مشر ډیوېډ بېسلي وایي، افغانستان کې څه باندې ۲۲ میلیونه اړمن کسان شته او دوی هڅه کوي چې ټولو ته ورسېږي. ښاغلي بېسلي نن سهار د کابل له هوایي ډګره یوه ویډیویي پيغام کې ویلي، د دغه شمېر اړمنو د لاسنیوي لپاره په میاشت کې ۲۳۰میلیونه ډالرو ته بېړنۍ اړتیا لري. دی وایي: "تاسو پوهیږئ او ناورین سره بلد هم یئ، دلته شخړه وه، خو اوس پر اقتصادي پلانونو کار روان دی، دلته څه باندې ۲۲ میلیونه اړمن... Читать дальше...

اروپایي ټولنه د پولنډ-بېلاروس له پولي سره د کړکېچ په خاطر بېلاروس ته د سزا ورکولو په لور یو بل ګام نژدې شو. د پولنډ او بېلاروس له پولي سره نژدې د افغانستان، منځني ختیځ او افریقا په سلګونو کډوال بند پاتې دي، د دوی خواړه په خلاصېدو دي او هوا هم ډېره سړه ده.  د اروپایي ټولنې د ۲۷ غړیو هېوادونو استازیو پرون موافقه وکړه چې شرایط له قانوني پلوه د نورو بندیزونو لګولو ته چمو دي چې ښایي د راتلونکې اوونۍ په پيل کې د بېلاروس د بهرنیو چارو د وزیر او هوایي چلند په ګډون پر شااوخوا ۳۰ کسانو او شرکتونو ولګول شي. Читать дальше...

د زړو اوسپنو سوداګر شکایت کوي چې په افغانستان کې د دوی له لوري د زېرمه شوېو اوسپنو د خرڅلاو لپاره مناسب بازار نه شته. د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې خونې له لوري په خپره شوې خبرپاڼه کې راغلي چې د اوسپنو سوداګرو د دغې خونې له لومړي مرستیال سره په لیدنه کې ویلي چې له دې وړاندې یې په زیاته اندازه زړې اوسپنې پېرلې او زېرمه کولې یې، خو د خرڅلاو لپاره يې مناسب بازار نه لري. سوداګرو وړاندیز کړی چې حکومت دې دوی ته اجازه ورکړي څو له دوی سره له اړتیا پرته زېرمه شوې اوسپنې له هېواده بهر صادرې کړي. د... Читать дальше...

افغانستان د روان لمریز کال له پیل راهیسې د ۱۱۲ میلیونه امریکایي ډالرو په ارزښت انځر بهر ته صادر کړي. د طالبانو حکومت د سوداګرۍ سرپرست وزیر نورالدین عزیزي نن پنجشنبه (د لړم په ۲۰مه) رسنیو ته وویل، د روان کال له پیل راهیسې د افغانستان په بېلابېلو ولایتونو کې ۱۸ زره ټنه انځر تولید شوي وو چې له دې شمېرې ۷۰ سلنه یې هند او ۳۰ سلنه یې هم پاکستان ته صادر شوي دي. ښاغلی عزیزي زیاتوي چې له دې صادراتو افغانستان ۱۱۲ میلیونه ډالر عاید درلوده. دا په داسې حال کې ده چې پر افغانستان د طالبانو له واکمنۍ راهیسې... Читать дальше...

د بېلاروس او پولینډ پر پوله زرګونه کډوال جمع شوي چې په ناقانونه توګه اروپايي ټولنې ته اوښتل غواړي. د دې له وجې د نومبر پر نهمه ډېپلوماټیکه ترینګلتیا زیاته شوه ځکه چې اروپايي ټولنه د پولینډ او روسیه د بېلاروس ترڅنګ درېدلې ده. په عین وخت کې پر پوله د بشري ناورین نښې نښانې هم ښکاري. د مشال راډیو د خبرونو مرکزي څانګې پر دې موضوع د بېلا بېلو اژانسونو له ویډیوګانو رپورټ جوړ کړی دی.

د امریکا د ولسمشر مرستیالې کامالا هاریس د فرانسې له ولسمشر ایمانویل مکرون سره له کتنې وروسته د فضا او سایبري امنیت په برخو کې له فرانسې سره د همکارۍ د زیاتوالي اعلان وکړ.  سپینې ماڼۍ په یوه بیان کې وویل چې هاریس او مکرون پرون چهارشنبې موافقه وکړه چې د فضا په اړه به د امریکا – فرانسې هر اړخیز ډیالوګ پیلېږي، ترڅو د فضا په اړه ملکي، تجارتي او د ملي امنیت همکاریو ته پراختیا ورکړي.     دغه کتنه د واشنګټن د هغې هڅې یوه برخه ده چې هدف یې له پاریس سره د اړیکو بېرته ښه کول دي. پاریس وروسته له هغې له... Читать дальше...

ملګرو ملتونو په تېره یوه میاشت کې په افغانستان کې شااوخوا ۲۳ نیم زره روغتیایي کار کوونکو ته تنخواوې ورکړي چې نژدې اته میلیونه ډالره کېږي. د رویټرز د راپور له مخې د ملګرو ملتونو پراختیایي ادارې 'UNDP' او د روغتیايي مرستو نړیوال وجهي صندوق سازمان په ګډه هغه پروګرام بېرته احیا کړی چې د نړیوال بانک په مالي مرسته په افغانستان کې د پخواني حکومت په وخت کې عملي کېده او په اګسټ میاشت کې واک ته د طالبانو له رسېدو وروسته ځنډول شوی و.  له کله چې طالبان واک ته رسېدلي، ملګري ملتونه افغانستان ته د نغدو پیسو... Читать дальше...