Новости за 03.11.2021

په کندز کې د وطني غالیو اوبدونکي او پلورونکي شکایت کوي چې هېواد کې د سیاسي تحولاتو په رامنځته کېدو سره د وطني غالیو بازار خورا پیکه شوی دی. د کندز د چهاردرې ولسوالۍ د عین المجر د سیمې اوسېدونکی ۶۰ کلن جان محمد وايي، له ۴۰ کالو راهیسې خپل روزګار د غالۍ اوبدلو له لارې چلوې، خو هېواد کې د نظام بدلون یې پر کار او بار منفي اغیز کړی. دی زیاتوي: "پخوا د غالیو کاروبار ښه وو، خو دې وروستیو کې زموږ کاروبار ر په ټپه ولاړ دی، موږ له نړیوالو غواړو چې د افغانستان اوسنی نظام په رسمیت وپيژني، څو بهرنیو هېوادونو... Читать дальше...

د افغانستان د اطلاعاتو او فرهنګ وزارت پخوانی مرستیال وايي، په بامیان ولایت کې د وسله والو طالبانو له خوا پر بودا مجسمو د برید ویډیو اندېښمن کړی دی. هارون حکیمي، پرون پر خپل ټویټر کې لیکلي: "موږ او نړیوال د تېرو شلو کاله د پخوانیو زخمونو درملنې ته حیران وو چې اوس یې بیا پر یادګارونو برید کېږي." په هغه ویډیو کې چې ظاهراً د روان میلادي کال د سطپټمبر پر لومړۍ نېټه اخیستل شوې، شااوخوا لس وسله وال کسان ښکاري چې د بودا پر مجسمو ډزې کوي. د طالبانو د فرهنګي کمېسیون یوه غړي، احمد الله وثیق ازادي راډیو... Читать дальше...

د طالبانو حکومت  یو ځل بیا له خلکو غوښتي چې پر بهرنیو اسعارو دې راکړه ورکړه بنده کړي.  د طالبانو د مطبوعاتي ډلې غړي، بلال کریمي تېره شپه په یوه اعلامیه کې ویلي: "ملي ګټې ایجابوي چې ټول افغانان په هره راکړه ورکړه کې افغانۍ کرنسۍ وکاروي." طالبانو له افغانانو، سوداګرو او کسبه کارانو هم غوښتنه کړې چې هر ډول راکړه ورکړه په افغانۍ ترسره او د بهرنۍ کرنسۍ له کارولو څخه په کلکه ډډه وکړي. پرافغانستان د طالبانو د ولکې له ټینګولو وروسته د افغانستان د اقتصادي رکود ستونزه زیاته شوې ده. طالبانو ویلي له سرغړوونکو سره به قانوني چلند کېږي.

په کابل کې د پاکستان سفیر وايي، د چمن- سپین بولدک او تورخم دروازې د ټولو خلکو پرمخ پرانیستل شوي دي. منصور احمد خان ازادي راډیو سره په خبرو کې وویل، پردغو دروازو له پرون راهیسې عام خلک او تجارتي لارۍ تګ راتګ کولی شي. احمد خان زیاته کړه: "پر تورخم دروازه د سوداګریزو توکو او ویزه لرونکو خلکو تګ راتګ بېرته پیل شوی. د چمن دروازه د افغانستان له لوري تړل شوې وه چې هغوی ښايي په دې تړاو خپلې غوښتنې درلودې." په چمن کې ځايي چارواکو پرون وویل، دغه دروازه چې د اکتوبر له پنځمې نېټې د طالبانو د حکومت له... Читать дальше...

د پاکستان په جنوب لویدیځ کې د سړک غاړې بم په چاودنه کې ۱۳ تنه ټپیان شوي دي. د پولیسو یوه مسوول، دین محمد حسني اسوشېټېډ پریس خبري اژانس ته وویل، دغه بمي حمله پرون د بلوچستان ایالت په خاران سیمه کې شوې او زیاتره ټپیان ملکي وګړي دي. خاران د کوټې د جنوب لویدیځ په ۳۵۰ کیلومترۍ کې پرته سیمه ده. که څه هم د دې تازه حملې مسوولیت چا نه دی منلی، خو پاکستاني چارواکو تر دې مخکې په دغسې حملو کې د بلوڅانو بېلتونپالې او نورې ملیشه ډلې دخیلې بللې دي.

د افغان خبریالانو د خوندیتوب کمېټه وايي، د تېر کال له نومبر میاشتې په افغانستان کې ۱۲ خبریالان وژل شوي او ۲۳۰ تنه نور د تاوتریخوالي له بېلابېلو بڼو سره مخامخ شوي دي. دغې کمېټې پرون د نومبر پر دویمه د ژورنالیستانو پر وړاندې د مجازاتو د معافیت د ختمېدو نړیوالې ورځې په مناسبت په یوه اعلامیه کې دا خبره کړې ده. د افغان خبریالانو د خوندیتوب کمېټې په خبره پر افغانستان د طالبانو د ولکې ټېنګولو پر مهال هم د یوه خبریال د وژل کېدو او د دوی پر وړاندې د تاوتریخوالي ۶۷ قضیې ثبت شوي دي. د ازادي راډیو خبریال... Читать дальше...

د ۱۱۰ هېوادونو مشرانو چې د نړۍ ۸۵ فیصده ځنګلونه په کې دي، ژمنه وکړه چې تر ۲۰۳۰میلادي کاله پورې به د ځنګلونو وهل ودروي. د امریکا د متحدو ایالاتونو ولسمشر جو بایډن پرون سې شنبه د اقلیمي بدلون په اړه د سکاټلنډ په ګلاسکو کې رابللل شوې غونډې ته وویل: "د ځنګلونو او نورو ایکو سیسټمونو ساتنه، کولی شي صفر ته د ګازونو د خپرېدو د راوستلو په تګلاره او زموږ د اقلیمي موخو ترلاسه کولو کې مهم رول ولوبوي. امریکا به په خپل هېواد کې د مثال یوه نمونه شي او د نورو هغو هېوادونو ملاتړ به وکړي چې د پراختیا په حال کې... Читать дальше...

د روسیې په تاتارستان کې یوې محکمې یو وتلی اسلامي څېړونکی د یوې منع شوې، مذهبي ډلې د یوې څانګې د رهبرۍ په تور په شپږنیم کاله بند محکوم کړ. د عابد رحمان نعیموف مدافع وکیل روسلان ناګي یف پرون سې شنبه ازادي راډیو ته وویل، مؤکیل یې د 'نور اسلامي غورځنګ' د یوې څانګې د رهبرۍ له کبله محکوم شوی دی. نعیموف چې په تاتارستان کې د روسیې د اسلامي پوهنتون د استاد په توګه کار کاوه او د یوه جومات ملا امام و، د تېر کال په مارچ میاشت کې ونیول شو. د نور په نامه اسلامي غورځنګ په ۲۰۰۸میلادي کال کې په روسیه کې ممنوع اعلان شوی دی.

واشنګټن پوسټ په واشنګټن پوسټ ورځپاڼه کې د امریکا د پخواني ولسمشر ډونالد ټرمپ د وخت د ملي امنیت سلاکار جان بولتون مقاله خپره کړې ده. بولتون لیکي، په تېرو ۲۰ کلونو کې له افغانستانه د امریکا پر متحده ایالاتو هېڅ ترورېستي برید ونه‌شو، خو په دې موده کې د امریکا یوه ولسمشر هم دې ته یا لېوالتیا ښکاره نه‌کړه یا یې ورپام نه‌شو چې په افغانستان کې محدود شمېر امریکایي پوځیان وساتي او د کابل د منتخب حکومت حمایت وکړي.  د لیکوال په باور کومو کسانو چې له افغانستانه د امریکایي ځواکونو د ایستلو پلوي کوله د ترورېستي جدي ګواښ فکر یې هم نه‌کاوه. Читать дальше...

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو مرستندوی ماموریت یا یوناما وايي، ملګري ملتونه په کابل کې د سردار محمد داوود خان پر ۴۰۰ بستري روغتون حمله غندي. یوناما پرون ناوخته په یوه ټویټ کې ویلي، پر طبي پرسونل او هغو ملکیانو چې غواړي روغتیايي خدمات ترلاسه کړي، دا ډول حمله له بشري حقونو او نړیوالو بشردوستانه قوانینو سرغړونه ده. په افغانستان کې د روغتیا نړیوال سازمان یا (WHO) بیا پر روغتون د حملې پر مهال د وژل شوېو له کورنیو سره خواخوږي ښوولې ده. دغه سازمان په ټویټر کې لیکلي چې روغتیايي تاسیسات او مرکزونه باید د حملو هدف نه وي. Читать дальше...

د افغانستان د کرکټ ملي ټیم لوبغاړي له خپلو مینه والو غواړي چې د هند پر وړاندې د مسابقې د نندارې پر مهال نظم رعایت کړي. افغانستان د شلو اوورونو په نړیوال جام کې د خپلې څلورمې مسابقې لپاره چې د کابل پر وخت د مازیګر څلورنیمې بجې د ابوظبۍ د کرکټ په سټډیوم کې پیلېږي، د دوشنبې په ورځ تمرینات وکړل. د ملي لوبډلې وتلي ستوري، راشد خان پرون پر خپل ټویټر په یوه ویډیويي پیغام کې له هغو کسانو چې د نننۍ لوبې نندارې ته ورځي وغوښتل: "له تاسو دا هیله ده چې کله میدان ته راځئ له ځان سره ټکټ راوړئ، ټکټ واخلئ او هڅه وکړئ له ټکټ پرته رانه شئ. Читать дальше...

په بامیان کې یوه ډله ډاکټرانو ویلي، که په دغه ولایت کې د کرونا د تشخیص او درملنې روغتون بېرته فعال نه شي، یو انساني ناورین به رامنځته شي. په دغه ولایت کې پرون یوه ډله ډاکټرانو په یوه اعتراض کې د دغه روغتون د بېرته فعالېدو غوښتنه وکړه. دا غوښتنه داسې مهال کېږي چې روغتیايي متخصصان وايي، په افغانستان او ګاونډیو هېوادونو کې د کرونا وبا تازه څپه خپره شوې ده. په همدې حال کې په افغانستان کې د روغتیا نړیوال سازمان ویلي چې کاپیسا کې د کرونا ویروس یا کووېډـ۱۹ ناروغۍ د تشخیص بل لابراتوار پرانیستل شو.... Читать дальше...