Новости за 13.11.2021

د شل اوورونو د کرکټ د نړیوال جام پایلوبه سبا د نیوزیلنډ او اسټرالیا ترمنځ په دوبۍ کې ترسره کېږي.  دا لوبه د کابل په وخت د ماښام شپږ نیمې بجې پيلېږي.  نیوزیلنډ په الف ګروپ کې په نیمه پایلوبه کې انګلستان ته ماتې ورکړه او اسټرالیا په ب ګروپ کې پاکستان له مخې لېرې کړ.  دا لوبې چې ټاکل شوې وې په هند کې ترسره شي د کرونا وبا له امله متحد عربي اماراتو او عمان ته انتقال شوې.  دا لومړی ځل دی چې د نیوزیلنډ او اسټرالیا لوبډلې د شل اوورونو نړیوال جام پایلوبې ته رسیدلې دي.

قطر وایي، متحد ایالاتونه باید افغانستان هېر نه کړي، خو په ورته وخت کې د قطر د بهرنیو چارو وزیر وویل چې د افغانستان په اړه د دوحې او واشنګټن اندېښنې سره ورته دي.  د قطر د بهرنیو چارو وزیر محمد بن عبدالرحمان ال ثاني اسوشیټېډ پرېس اژانس ته پرون په واشنګټن کې وویل: "کله چې د افغانستان وضعیت څارو او د طالبانو له حکومت وروسته تغیراتو ته ګورو، هلته موږ ډېرو شیانو ته اندېښنه ښکاره کړې او د متحد ایالاتونو په ګډون نورو هم دا اندیښنه څرګنده کړې ده. دا اندېښنې په اساسي ډول د بشري حقونو له موضوعاتو سره تړلي،... Читать дальше...

د طالبانو د بهرنیو چارو سرپرست وزیر وایي، د مخکني رژیم د ملي امنیتي او دفاعي ځواکونو غړیو ته په خپلو لیکو کې ځای نه ورکوي او افغانستان نور ستر پوځ ته اړتیا نه لري.  امیرخان متقي پرون دا خبرې په اسلام اباد کې د ستراتیژیکو مطالعاتو په انسټیټیوټ کې وکړې.  متقي زیاته کړه چې وړوکی پوځ باید له داسې کسانو جوړ وي چې وفادار او هېواد پالنې ته ژمن وي.  د افغانستان له مخکني پوځ سره ناټو او د امریکا متحد ایالاتونو د تجهیز او روزنې په برخو کې مرستې کولې او ویل کېدل چې د افغانستان د امنیتي دفاعي ځواکونو شمېر شااوخوا درې لکو ته رسېده.

چارواکي وایي، امریکایي سوداګر ګلین دي وریس یوه میاشت وروسته تر دې مړ شو چې دا خوب یې پوره شو چې فضا ته ولاړ شي.  نهه څلویښت کلن دي وریس فضا ته په بلو اوریجن ستوربیړۍ کې تللی و.  د ده وړه الوتکه پرون د نیویارک په شمال لویدیځ کې  ټکر شوه. په دې پېښه کې یو بل ۵۴ کلن توماس فیشر هم ومړ.  دي وریس په خپله ماهر پيلوټ و او فیشر د الوتنې ښوونځی درلود، خو دا څرګنده نه ده چې پرون په دوی کې کوم یوه 'سیسنا یوسل او دوه اویا' الوتکه چې یو ماشین لري چلوله.  دي وریس  د اکتوبر په دیارلسمه په یوه تجارتي فضایي بیړۍ کې فضا ته تللی و.

د ننګرهار په سپین غر ولسوالۍ کې د جمعې ورځې چاودنې او په کې خلکو ته د مرګ ژوبلې په رسېدو باندې یو شمېر لویدیځو ورځپاڼو مقالې خپرې کړي دي.  ډېلي مېل د جمعې د لمانځه پر مهال د سپین غر په ترېلې سیمه کې جامع جومات د یوې بمي چاودنې هدف وګرځېد چې په کې لږ تر لږه د درېیو کسانو وژل کېدل او د ۱۵ نورو ژوبلېدل تایید شو.   د ډېلي مېل له خوا په خپره شوې مقاله کې راغلي، دا چاودنه په افغانستان کې د طالبانو د نوي رژیم په وړاندې د ګڼو موجوده ننګونو یوه بېلګه ده.   د داعش یا اسلامي دولت ډلې خطر چې طالبان... Читать дальше...

طالبان وايي چې امنیتي ځواکونو یې د ننګرهار ولایت په سپین غر ولسوالۍ کې د پرونۍ چاودنې ۳ تنه عاملان نیولي دي.  د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد پرون ماښام پر ټویټر ولیکل چې د دې چاودنې له عاملانو سره به د اسلامي شریعت له حکمونو سره سم چلند وشي. ښاغلي مجاهد نه دي ویلي چې دا حمله د کومې ډلې کسانو کړې وو او نور جزییات یې هم نه دي ورکړي.  د سپین غر ولسوالۍ په تریلي سیمه کې پرون د جمعې د لمانځه پرمهال چاودنې د چارواکو په وینا درې لمونځ کوونکي ووژل او پنځلس نور یې ټپیان کړل. سیمه ییزو سرچینو... Читать дальше...

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلېنکن ټولو امریکايي وګړو او هغو کسانو ته چې له افغانستانه وتلو ته یې تیاري ښودلې، د یوه نوي فرصت خبر ورکوي.  ښاغلي بلېنکن پرون د نوومبر په ۱۲مه نېټه، په واشنګټن کې له خپل قطري سیال محمد بن عبدالرحمان الثاني سره د کتنې پر مهال وویل، دا کسان کولی شي له دې فرصته استفاده وکړي: "زه دا خبره تاییدوم چې د نوومبر له لسمې څخه ټولو هغه امریکايي وګړو ته چې له افغانستانه د وتلو لپاره یې له متحدوایالاتونو څخه د مرستې غوښتنه کړې او هغوی ته چې وايي، وتلو ته چمتو دي او د سفر... Читать дальше...

د روغتیا نړیوال سازمان یا 'WHO' وايي چې افغانستان کې د شري د خپرېدو له کبله زرګونه ماشومان په دې ناروغۍ اخته شوي او په روان کال کې نژدې سل تنه ماشومان له دې کبله مړه شوي دي.  د 'WHO' ویاندې مارګریت هریس پرون جمعه له کابله د ویډیو کنفرانس له لارې په جنیوا کې خبریالانو ته وویل، د دې ناروغۍ خپراوی په ځانګړي ډول ځکه د اندېښنې وړ دی چې افغانستان د غذايي بې امنیتۍ او خوارځواکۍ له ستونزو سره لاس ګرېوان دی. مېرمن هریس زیاته کړه، شری د هغو ماشومانو لپاره چې خوارځواکۍ ځپلي دي، د مرګ د حکم حیثیت لري.  ... Читать дальше...

د کرکټ نړیواله شورا وايي، که څه هم د افغانستان کرکټ بورډ ډاډ ورکړی چې په افغانستان کې به د نجونو کرکټ دوام کوي خو وايي دا نړیواله اداره په دې برخه کې عملي اقداماتو ته سترګې په لاره ده.  سږکال د کرکټ په شل اوورېز نړیوال جام کې د افغانستان ګډون وروسته له هغه له خطر سره مخامخ شو چې طالب چارواکو وویل، د دوی حکومت به نجونو ته د کرکټ اجازه ورنه کړي.  د فرانس پرېس اژانس د راپور له مخې د دې شورا مشر جف الاردایس پرون، د لړم په ۲۱مه په دوبۍ کې خبریالانو ته وویل، افغان کرکټ بورډ دوی ته ویلي چې د نجونو کرکټ... Читать дальше...

فرانسې د متحدو ایالاتو او اروپايي ټولنې له هغو اندېښنو سره غږ غبرګ کړی چې اوکراین ته نژدې د روسیې د پاروونکو اقداماتو په اړه یې ښودلې دي.  د فرانسې د بهرنیو چارو او دفاع وزیرانو ژان ایویس لي دریان او فلورنس پارلي دا خبرداری پرون د لړم په ۲۱مه، په پاریس کې له خپلو روسي سیالانو سره د کتنې پر مهال ورکړ.  د فرانسې د بهرنیو چارو وزارت په بیان کې راغلي چې لي دریان او پارلي، سیرګي لاوروف او سیرګي شویګو ته ویلي چې د اوکراین په سرحد کې د خرابېدونکي وضعیت له کبله اندېښنه لري. بیان زیاتوي چې ښاغلي لي... Читать дальше...

د متحدوایالاتونو په کانګرس کې د ډموکرات او جمهوريپال ګوندونو استازو د تاجکستان پر ولسمشر امام علي رحمان غږ کړی چې د ازادي راډیو د تاجکي څانګې پر خبریالانو او د هغوی پر کورنیو د فشارونو او ګواښونو په ختمولو کې مرسته وکړي.  د کانګرس اتو غړو په یوه لیک کې چې د اکتوبر په ۲۹مه نېټه یې د تاجکستان ولسمشر ته استولی، لیکلي دي چې د ازادي راډیو د تاجکي څانګې له خبریالانو او د هغوی له کورنیو سره د بد چلند او ګواښونو او همدا راز د هغو خنډونو له کبله چې د تاجکستان حکومت د ازادي راډیو د ازادانه فعالیت پر وړاندې جوړ کړي دي، خپله اندېښنه څرګندوي. Читать дальше...

د طالبانو جګپوړی ډپلومات مولوی امیرخان متقي وايي، اسلام اباد ورسره منلې ده چې افغانستان ته به د پاکستان له لارې له هند سره د راکړې ورکړې اجازه ورکوي. د روان کال د زمري په ۲۴مه نېټه پر افغانستان د طالبانو له واکمنېدو وروسته له اسلام اباد سره د طالبانو د اړیکو په اړه شکونو ته په پام سره د افغانستان او هند ترمنځ اړیکې ساړه شول. د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو سرپرست وزیر چې د اسلام اباد په رسمي بلنه د چهارشنبې په ورځ پاکستان ته ولاړ پرون د لړم په ۲۱مه، د دې هېواد له صدراعظم عمران خان سره هم وکتل. Читать дальше...

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلېنکن وايي، قطر منلې ده چې د طالبانو تر واکمنۍ لاندې افغانستان کې به د متحدو ایالاتونو د ګټو ساتونکی وي. له دې موافقې څخه اټکل کېدای شي چې ښايي متحدایالات په افغانستان کې خپل سفارت په نژدې راتلونکي کې نه فعالوي. ښاغلي بلېنکن چې پرون جمعه (د لړم ۲۱مه) په واشنګټن کې د دې موافقې د لاسلیک په مراسمو کې د خپل قطري سیال شیخ محمد بن عبدالرحمن الثاني کوربه و، د هغو دوو موافقو پر څرنګوالي خبرې وکړې چې دواړو هېوادونو په افغانستان کې په خپلو کې د همکارۍ په برخه کې لاسلیک کړل. Читать дальше...

د پولنډ – بېلاروس په پوله کې وضعیت ورځ تر بلې مخ په کړکېچنېدو دی.زرګونه پناه غوښتونکي په داسې حال کې چې د دواړو هېوادونو د عسکرو تر منځ ایسار دي دغې پولې سره دېره شوي او غواړي پولنډ ته ننوځي.   ګڼو رهبرانو په دې وضعیت اندېښنې ښودلي او تازه د امریکا ولسمشر جو بایډن هم په دې تړاو څرګندونې کړي: "زه فکر کوم دا یوه لویه اندېښنه ده. موږ خپله اندېښنه روسیې سره شریکه کړې ده. موږ همدا راز خپل تشویش بېلاروس ته رسولی دی. زه فکر کوم دا یوه ستونزه ده." بایډن دا عکس العمل سپینه ماڼۍ کې خبریالانو ته وکړه. Читать дальше...