Новости за 16.11.2021

د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو اداره 'یو.اېن.سي.ار' وایي، په افغانستان کې ژمی ژر را روان دی او دوی له بې ځایه شوېو کسانو سره د سرپناه او کورونو رغولو په برخه کې خپلې هڅې زیاتوي. یو.اېن.سي.ار' پرون دوشنبه (د لړم ۲۴مه) په یوه ټویټ کې وویل، له بې ځایه شوېو سره مرستې د دې لپاره کوي چې وکولی شي د سخت ژمي پر وړاندې خپلې کورنۍ خوندي او ګرم وساتي. د ملګرو ملتونو د کډوالو د چارو اداره وایي، د اګسټ له لومړۍ نېټې راهیسې یې د هغه پروګرام په ترڅ کې چې خلکو ته د سرپناه جوړولو لپاره نغدې پیسې ورکوي، له ۷۷۰۰ زیاتو کسانو سره مرستې کړي دي. Читать дальше...

په داسې حال کې چې له افغانستانه د بهرنیو اتباعو او د بهرنیو ځواکونو د افغان همکارانو د ایستلو لړۍ روانه ده، د امریکا د بهرنیو چارو وزارت ځانګړی استازی په سیمه کې د افغانستان د مسالې په اړه د اجماع د راوستلو لپاره په لېدنو کتنو بوخت دی. تازه د افغانستان لپاره د امریکا او روسیې ځانګړو استازو ټام وېسټ او ضمیرکابلوف په مسکو کې د افغانستان په اړه د واشنګټن او مسکو پر دریځونو خبرې وکړې. ښاغلي وېسټ پر خپل ټویټر لیکلي دي: "نن مې په مسکو کې د ولسمشر پوتین له ځانګړي استازي کابلوف او د امنیت شورا له مرستیال... Читать дальше...

‏د افغانستان بانک نن د افغانيو د ثبات ساتلو په موخه لس میلیونه ډالر بازار ته وړاندې کوي. د افغانستان بانک له خوا په خپره شوې خبرپاڼه کې ويل شوي چې دغه اقدام د افغانيو د ارزښت د لوړولو په هدف ترسره کېږي. د افغانستان بانک په داسې حال کې دا اقدام کوي چې تېره ورځ د کابل په شهزاده سرای کې یو امریکايي ډالر په ۹۳ افغانیو پلورل کېده. د‌ راپورونو له مخې د ډالرو پر وړاندې د افغانیو ارزښت ټېټېدو سره بازارونو کې د خوراکي توکو بیې هم لوړې شوي دي.

د افغانستان د سوداګرۍ او صنایع خونې چارواکي وايي، له ازبیکستان سره يې د ځمکې له لارې د وارداتو او صادراتو کچه په روان لمريز کال کې شااوخوا ۷۵۰ ميلیونه ډالرو ته رسيږي. د دې خونې سرپرست يونس مومند نن سې شنبه (د لړم په ۲۵مه نېټه) ازادي راډیو ته وويل، ازبیکستان ته د صادراتو برخه کې تازه ميوې، د قره قل پوستکي او نور طبیعي بوټي شامل دي چې کچه يې تر ۲۰۰ ميلیونو ډالرو پورې ده. د نوموړي په خبره، په وارداتو کې برقي وسايل، درمل او يو شمېر نور توکي شامل دي چې کچه يې ۵۵۰ ميلیونو ډالرو ته رسيږي. د دې خونې... Читать дальше...

د افغانستان د زڼغوځیو کروند ګر وایي، دوی هیله مند دي چې په راروان وخت کې به یې د زڼغوځیو صادرول نورو هیوادونو ته هم پیل شي او ورسره به یې زیات خلک په روزګار شي. په دې اړه د رویټرز خبري اژانس راپور فرخنده اسد پښتو کړی دی.

په کونړ او نورستان کې د منځنيو ښوونځیو او لېسو ښځېنه زده کوونکې وايي، تعلیمي کال يې په ختمېدو دی، خو لا يې هم پر مخ د ښونځیو دروازې تړلي دي.   دوی وايي، اسلام پر نارینه وو او ښځو یو ډول د علم زده کړه فرض کړې ده، خو طالب چارواکو د نجونو پر مخ د ښونځیو دروازې تړلي دي. د دوی په خبره، هر سهار يې چې ورونه او نور خپلوان ښونځيو ته ځي خپه کېږي او خپلو کتابونو ته چې ګوري ورته اوښکې تویوي او داسې فکر کوي چې نور تعلیم ترې پاتې شوی او هيلې يي مړې شوي. د دوی په خبره د طالبانو له واکمنۍ وړاندې هم ښونځیو... Читать дальше...

د امریکا ولسمشر جوبایډن له خپل چینایي سیال شي جین پنګ سره په کتنه کې ویلي، دی هیله من دی چې د بشري حقونو او امنیتي مسالو پرسر په ډاګه خبرې وکړي. ویل شوي چې د ویډیو کنفرانس له لارې د دې مشرانو د لېدو هدف د همدې دوو ځواکمنو هېوادونو ترمنځ د نانندریو کمول دي. ښاغلي بایډن پرون دوشنبه(د لړم په ۲۴مه) په دې کتنه کې وویل، دواړه مشران باید دا ډاډ ترلاسه کړي چې د هېوادونو اړیکې یې د ښکاره سیالۍ تر حده ونه رسیږي او دې چاره کې باید عاقلانه چلند وشي. د چین ولسمشر شی جین پنګ هم بایډن خپل "قدیمي ملګری" وباله او وېې ویل، هغه سره له کتنې خوښ دی. Читать дальше...

له افغانستانه له خطر سره د مخامخ افغانانو د لېږدولو ملاتړی ائتلاف وایي، امریکا او نور متحدان یې باید دې بهېر سره نوره مرسته هم وکړي. د دې ائتلاف غړو پرون دوشنبه (د لړم ۲۴مه) د امریکا د بهرنیو چارو له وزیر انتوني بلېنکن سره د لیدو پرمهال دا خبره راپورته کړه. دوی چې د ویډیو له لارې یې له بلېنکن سره خبرې کولې ټېنګار وکړ چې امریکا او نور هېوادونه باید خپلې سرچینې د هغو لسګونه زره افغانانو د را ایستلو لپاره وکاروي چې ژوند یې له خطر سره مخامخ دی. تراوسه ۱۲۵ زره هغه افغانان او د کورنۍ غړي یې له هېواده... Читать дальше...

د بریتانیا د پوځ لوی درستیز جنرال سرنېک کارټر وایي، تر اوسه په افغانستان کې یو شمېر هغه افغانان پاتې دي چې له بریتانیا سره یې کار کړی او د دې وېره شته چې غچ به ترې واخیستل شي.  نوموړي دا خبره له سکای نیوز سره په وروستۍ مرکه کې کړې او په افغانستان کې ناڅاپي بدلون یې د تمې خلاف وباله او ویې ویل: "سخته وه، دا هغه نتیجه نه وه چې موږ یې غوښتنه کوله او تر پایه هیله من و چې د افغانستان حکومت او وسله وال ځواکونه به یې وتوانیږي چې پاتې شي او داسې شرایط رامنځته کړي چې یوه مناسبه روغه جوړه وشي. نو دا ډېره... Читать дальше...

د ازبیکستان د بهرنیو چارو وزیر وايي، په افغانستان کې سوله او له دغه هېواد سره عملي اړیکې د تاشکند لپاره خورا مهمې دي.  عبدالعزیز کاملوف پرون دوشنبه (د لړم ۲۴مه) په یوه مرکه کې د طالبانو له واک ته رسېدو وروسته له افغانستان سره د خپل هېواد اړیکو ته په اشارې وویل، دوی له پېړیو راهیسې له افغانانو سره څنګ په څنګ اوسېدلي، دواړه هېوادونه ورته کلتور او تمدن لري او د دوو هېوادونو د اړیکو سابقه هم څو پېړیو ته رسېږي.  ده زیاته کړه، ازبیکستان له افغانستان سره د دوه اړخیز درناوي او د یو بل په کورنیو چارو... Читать дальше...

د افغانستان لپاره د امریکا او روسیې ځانګړو استازو پرون دوشنبه (د لړم ۲۴مه) په مسکو کې د افغانستان په اړه د واشنګټن او مسکو پر دریځونو خبرې وکړې.  د افغانستان لپاره د ولسمشر ولادیمیر پوتین استازي ضمیر کابلوف د افغانستان لپاره د امریکا له ځانګړي استازي توماس وېسټ سره له کتنې وروسته ریانووسټي خبري اژانس ته وویل، په مسکو کې یې له توماس وېسټ سره د افغانستان د ټولو مسالو د حل په اړه خبرې کړي دي.  کابلوف په عین حال کې وویل، که څه هم طالبان هڅه کوي چې پر خپلو ژمنو عمل وکړي خو د هغوی هڅې ډېرې پڅې دي.

د خوړو نړیوال پروګرام د فرانسې له حکومته په دې مننه وکړه چې په افغانستان کې یې له دغه پروګرام سره ۲۵ میلیونه او ۵ سوه زره یورو مرسته کړې ده.  نیمايي افغانان خوراکي مرستو ته فوري اړتیا لري او د ملګرو ملتونو د خوړو نړیوال پروګرام بېلابېل هېوادونه هڅوي چې له افغانستان سره خپلې مرستې ډېرې کړي.  په افغانستان کې د خوړو د پروګرام رييسې او استازې ماري ایلن مکګروارتي (Mary-Ellen McGroarty)  وویل، د دې مرستې لپاره تر دې سخت حالت نه شوای راتلای.  دې زیاته کړه، ۲۲ میلیونه او ۸ لکه افغانان د خوراکي موادو... Читать дальше...

د جرمني پولیسو د خپل هېواد په جنوب کې په یوه کانټینر کې ۱۶ پناه غوښتونکي وموندل چې اکثره یې کم عمره دي.  د جرمني رسنۍ د پولیسو په قول وايي، دا کسان چې باور کېږي افغانان دي، د نوومبر په ۱۳ مه په بایرن کې د کانټینر په شاتنۍ برخه کې وموندل شول.  د 'ډي.پي.اې' خبري اژانس د راپور له مخې، پولیس وايي چې دا کسان یې د پناه غوښتونکو ځانګړو مرکزونو ته استولي او د کانټینر له چلوونکي څخه یې تحقیقات پیل کړي دي.  چلونکي ویلي، په دې نه پوهېږي چې دا کسان څه وخت او څنګه کانټینر ته ختلي دي.   پولیس باور لري... Читать дальше...

د افغانستان مرکزي بانک وایي، د بهرنیو اسعارو پر وړاندې د افغانۍ د پیاوړي کېدو لپاره به نن سې شنبه(د لړم ۲۵مه) لس میلیونه ډالره د بانکونو او صرافانو له لارې داوطلبي ته وړاندې کړي.  دا خبره دې بانک پرون په یوه خبرپاڼه کې کړې ده. د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې په دې وروستیو ورځو کې د افغانۍ ارزښت د امریکایي ډالرو پر وړاندې ډېر را لویدلی. د کابل په شهزاده سرای کې یو ډالر د نژدې ۹۴ افغانیو پر وړاندې تبادله کېږي. د افغانستان بانک له بانکونو او صرافانو غوښتي چې دغه داوطلبي کې ګډون وکړي او ویلي... Читать дальше...

د ایرباس الوتک جوړولو شرکت پرون دوشنبه (د لړم ۲۴مه) په دوبۍ کې د هوايي چلند په یوه نندارتون کې د میلیارډونو ډالرو یو قرارارداد لاسلیک کړ. د دغه قرارداد له مخې به چې ارزښت یې پنځلس میلیارډه ډالره دی، ایرباس شرکت ۱۱۱ الوتکې پلوري. د اسوشیټېډ پرېس اژانس د راپور له مخې د دغه اروپایي شرکت A350 ډوله نوې الوتکې چې د امریکایي بوینګ ۷۸۷ ډریم لاینر الوتکو سیالې بلل کېږي، ډېر ځلي له تولیدي ستونزو سره مخامخې وې.

وروسته له هغې چې پولنډ خبرداری ورکړ، پر پولو به یې د پخواني شوروي اتحاد له جمهوریتونو ډېر کډوال ورمات شي، اروپایي ټولنې اعلان وکړ چې په راتلونکو ورځو کې به پر بېلاروس د نوېو بندیزونو د لګولو اعلان وکړي.  د اروپایي ټولنې جګپوړي ډپلوماټ جوزېف بورېل پرون دوشنبه(د لړم ۲۴مه) په بروکسل کې خبریالانو ته وویل چې د دې ټولنې د بهرنیو چارو وزیرانو پر بېلاروس د پنځم ځل بندیزونو په لګولو سلا کړې او دا چاره به په راتلونکو ورځو کې نهایي شي. هغه زیاته کړه، نوي بندیزونه به په ځانګړي توګه په ډېرو مهمو افرادو او ادارو ولګول شي. Читать дальше...

د خوړو نړیوال پروګرام یا 'WFP' وایي، د افغانستان اقتصاد د دړې وړې کېدو په حال کې دی او په داسې حال کې چې ژمی را روان دی،  په دې هېواد کې لوږه هم په زیاتېدو ده. د خوړو نړیوال پروګرام دا خبره پرون دوشنبه (د لړم ۲۴مه) په یوه ټویټ کې کړې او ویلي یې دي چې د دې پروګرام خواړه به د هغو میلیونونو افغان کورنیو د ژغورنې یوازینۍ لاره وي چې را روان ژمی له لوږې سره مخامخ دي.   WFP ویلي، دوی نه شي کولی چې دغه اړ کسان ناهیلې کړي.  د ملګرو ملتونو د خوړو نړیوال پروګرام او د خوړو او کرنې ادارې په دې وروستیو... Читать дальше...

انډپنډنټ انډپنډنټ ورځپاڼې په افغانستان کې د روان بشري بحران په اړه یو مطلب خپور کړی چې سرلیک‌یې دی، «ژمی راروان دی او د افغانستان خلک د ځمکې پر سر دوزخ سره مخامخ دي". د مطلب لیکوال روح‌الله یعقوبي چې اوس د انډپنډنټ په تحقیقاتي مرکز کې د بهرنۍ پالېسۍ څېړونکی دی د طالبانو د تېرې واکمنۍ پر مهال د هزاره مېشتو سیمو د اقتصادي کلابندۍ په کلونو کې د لوږې له کبله د خپل ماشوم ورور د مړینې کیسه لیکلې. نوموړی لیکي، ده چې هغه وخت نهه کلن و، هڅه کوله خپل کوچنی ورور محمد ته په کاچوغه خواړه ورکړي، خو هغه... Читать дальше...

د پاسپورت ریاست وايي، د دې لپاره چې د بایو میټریک ماشینونه یې تخنیکي ستونزې لري، د پاسپورټ د وېش بهیر د څو ورځو لپاره ځنډوي.  د طالبانو د حکومت د پاسپورټ ريیس علم ګل حقاني وویل، رسنیو ته په استولي یوه غږیز پیغام کې وویل، وروسته له دې چې مشرانو ورڅخه وپوښتل چې د پاسپورټ په وېش کې ستونزه څه ده، ورته څرګنده شوه چې ماشینونه یې زاړه شوي او سم کار نه کوي.  ده زیاته کړه: "د دې لپاره چې موږ خپل کارکوونکي هم زیات کړو او د بایو میټریک ماشینونه هم پوره کړو، خپل کار سر له سبا دروو."  د ښاغلي حقاني په... Читать дальше...

د امریکا متحده ایالاتونو د روسیې له خوا د توغندي ازمېښت غندلی او دا کار یې " خطرناک او غیرمسولانه" بللی دی. دا توغندۍ پرون دوشنبه (د لړم په ۲۴مه) و ازمایل شو چې د روسیې یوه له کاره لوېدلې سپوږمکۍ یې وچووله او فضا کې یې ککړې وریځې رامنځته کړې. د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلېنکن ویلي، د روسیې دې کار نورو سپوږمکیو او نړیوال فضایي تم ځای ته خطر پېښ کړی دی. د سټلایټ ضد دغه توغندیز ازمېښت ۱۵ سوه ټوټې مداري کثافات تولید کړي او ممکن سلګونه زره نورې مداري ککړتیاوې خپرې کړي. د توغندي دا ازمایښت... Читать дальше...