Новости за 21.08.2022

یو شمېر افغان محصلان چې په بېلابېلو برخو کې د هند بورسیې لري وایي، د سیاسي بدلونونو له امله زده کړو پاتې دي. مومن ذاهد د سمنګان ولایت اوسېدونکی او د هند چنای ښار په یو انسټیټیوټ کې د ساینس او ټکنالوژۍ برحاله محصل دی. دی وایي، دی چې تېر کال د کابل له سقوط یوه اونۍ مخکې افغانستان ته راغلی، په سبا یې د هند له سفارت څخه ایمیل تر لاسه کړ چې هند ته یې د بېرته ستنېدو ویزه لغوه شوې ده. نوموړی زیاتوي: "یو کال کېږي له خپلو درسونو شا ته پاتې یم. زه د کابل له سقوط یوه اونۍ مخکې افغانستان ته راغلی یم او... Читать дальше...

یو شمېر ښځینه سوداګرې وايي، په تیر یو کال کې د طالبانو د حکومت د نه ملاتړ او د سوداګرۍ لپاره د ښه فرصتونو د نه شتون له امله اړ شوي چې خپل سوداګریز فعالیتونه ودروي. مریم جامي احمدي ۱۸ کاله وړاندې هرات کې په ۵۰ زره افغانیو د کرنې په برخه کې سوداګري پیل کړه. نوموړې وايي، د بانو په نوم د کرنیزو محصولاتو یوه لویه کار خونه درلوده، چې شاوخوا ۴۵ مېرمنې په کې په دنده بوختې وي او کار یې هم ښه پرمخ روان و. خو احمدي وايي، چې د طالبانو په بیا ځلي واکمنېدو سره یې خپله کارخونه وتړله او خپله هم له افغانستانه ووته. Читать дальше...

د طالبانو حکومت د شهیدانو او معلولینو وزارت وايي، په تېر یوه کال کې دوی شاوخوا ۱ لکو ۲۷ زره معلولینو، یتیمانو او کونډو ته له ثبت وروسته د تېرو شپږو میاشتو حقوق ورکړي. په داسې حال کې چې د طالبانو حکومت د شهیدانو او معلولینو وزارت په تېر یو کال کې له یو لک زیاتو معلولینو، یتیمانو او کونډو ته د دوی د حقوقو د ورکړې خبره کوي، خو یو شمېر معلولینو له ازادي راډیو سره په خبرو کې وویل چې دوی د تېر یو کال حقوق نه دي ترلاسه کړي. دغه معلول چې نه غواړي نوم یې په راپور کې واخیستل شي، په تېر حکومت کې پوځي بریدمن و. Читать дальше...

افغان سینماګران وايي، د طالبانو په یو کلنه واکمنۍ کې ټولې سینماوې تړل شوې او هغه پروډکشنونه او سینماګران چې په شخصي لګښت یې فلمونه جوړول، اوس د ډېرو کارونه په ټپه درېدلي دي. سلیم شاهین چې د افغانستان د سینما لوبغاړی دی وايي، د طالبانو په واکمنۍ کې یې هم په پټه فلمونه جوړول. نوموړی چې اوس جرمني ته تللی، وايي سینماوې وتړل شوې او د طالبانو له لوري ټولو سینماګرانو ته وویل شول چې نجونې او ښځینه لوبغاړې باید په فلمونو کې نه وي. شاهین وايي، دې محدودېتونو د فلم جوړولو او خپلې کورنۍ ته د یوې مړۍ ډوډۍ ګټلو لارې پرې وتړلې، ځکه اړ شو چې وطن پرېږدي. Читать дальше...

د لوګر په خوښۍ کې سېلاب. دغه سېلاب د روانې زمري میاشتې په ۲۹مه د شنبې په ورځ له ماسپښین وروسته راوتلی و چې د دې ولسوالۍ اوسېدونکو ته یې ځاني او مالي زیانونه واړول.

لوګر کې د طالبانو چارواکي وايي، په دې ولایت کې له تېرې ورځې د سېلاب د راوتو له امله لږ تر لږه ۲۰ تنه مړه شوي او ۳۰ نور ټپیان دي. د دې ولایت د والي ویاند عمر منصور مجاهد خبریالانو ته ویلي چې سېلابونو په خوښۍ ولسوالۍ کې خلکو ته درانه مالي زیانونه هم اړولي دي. مجاهد وویل: " نږدې شل تنه شهیدان شوي چې دوه تنه یې ماشومان دي. وژل شویو کې دوه مېرمنې هم شاملې دي، شاوخوا درې زره کورونه بشپړ او یا نیم ویجاړ شوي دي، زرګونه جریبه ځمکه هم خرابه شوې. دوه زره څاروي هم له منځه تللي دي." د خوښۍ ولسوالۍ اوسېدونکو... Читать дальше...

د طالبانو مشر په یوه فرمان کې د پنجشېر او اندراب لپاره نوی عمومي نظامي مسوول ټاکلی. په هغه فرمان چې د طالبانو ویاند ذبیح‌الله مجاهد د ملاهبت‌الله له قوله خپور کړی راغلي، چې ملا عبدالقیوم ذاکر د دې دندې لپاره نوی مسوول ګماري. ملا عبدالقیوم ذاکر د طالبانو د دفاع وزارت مرستیال و او د طالبانو په لیکو د یوه جنګي قوماندان په توګه مشهور دی. طالبان وروسته تر دې پنجشېر او اندراب لپاره نوی نظامي مسوول ټاکي چې وروستیو کې هلته د مقاومت ملي جبهې ادعا وکړه چې ۴۰ وسله‌وال طالبان یې اسیران کړي او بېرته یې خوشې کړي دي. Читать дальше...

د افغانستان د کرکټ د ملي لوبډلې لوبغاړي قیس احمد په افغانستان کې د وروستیو سېلاب ځپلو لپاره په اسټرالیا کې د مرستو راټولولو خبر ورکړی. قیس احمد په خپله رسمي فېسبوک پاڼه یوه ویډیو خپره کړې او زیاتوي، د اګسټ په ۲۲ مه اسټرالیا ته ځي او هلته سېلاب ځپلو افغانانو ته د مرستو راټولولو خېمه ودروي. هغه زیاته کړې، د مرستو راټولولو بهیر به د اګسټ ۲۸ مې روان وي. له دې وړاندې یو افغان لوبغاړي راشد خان په پکتیکا او خوست کې د زلزله ځپلو لپاره څه د پاڅه سل زره پونډه مرسته راټوله کړې وه.

البانیا دوه روسان او یو اوکراینی د جاسوسۍ په تور نیولي دي. د البانیا دفاع وزارت په یوه اعلامیه کې ویلي چې د دې هېواد دوه سرتېري هغه مهال ټپیان شول چې غوښتل یې د ګرامش کارخانې د عکس اخیستلو څخه د درېیو بهرنیانو مخه ونیسي. د معلوماتو له مخې په دغو بهرنیانو کې دوه نارینه او یوه ښځه وه. ګرامش کارخانه د البانیا له پلازمېنې تیرانا څخه اتیا کیلومتره لیرې پرته ده. په اعلامیه کې راغلي چې بهرنیانو د دې کارخانې پر ساتونکو بې حسه کوونکې سپرې وشیندله. دواړه ساتونکي د تیرانا روغتون ته انتقال شوي او تر درملنې لاندې دي. Читать дальше...

په تېرو څلورویشت ساعتونو کې د افغانستان بېلابېلو ولایتونو کې سېلابونه راوتلي چې ډېر شمېر خلکو ته يې مالي تلفاتو تر څنګ ځاني زیانونه هم اړولي. د لوګر ولایت د خوښۍ ولسوالۍ اوسېدونکی حاجي نجیب د سېلابونو له امله د خپل کور د ویجاړېدو او بد وضعیت کیسه کوي. هغه وايي، سېلابونو یې ټول هستي له منځه وړې او د بېړنیو مرستو غوښتنه کوي. نوموړي وویل: "خلک تباه شول، خوښۍ کې زښت زیات سېلاب راغلی، هر څه له منځه ولاړل، ځمګې کورونه تخریب شول، بارانونه هم شدیداً دوام لري، د خلکو وضعیت ډېر بد دی." د لوګر ولایت... Читать дальше...

هند له افغانستان سره په روغتیایي برخه کې مرسته وکړه. د هندي رسنیو په وینا د طبي مرستو لسمه جوپه د شنبې په ورځ په کابل کې د اندراګاندي روغتون ته وسپارل شوه. وروسته تر دې چې طالبانو کابل نیولی دی، هند تر اوسه تر دېرش ټنه ډېره دوا له افغانستان سره مرسته کړې ده. هند څو اونۍ مخکې کابل کې خپل سفارت بېرته پرانیست او ویل کېږي افغانانو سره بشري مرستو ته دوام ورکوي.

ترکیه وایي، له هغو افغانانو سره به نقدي مرسته وکړي چې بېرته له ترکیې افغانستان ته ستنېږي. د ترکیې سرې میاشتې پرون وویل، له هر هغه افغان سره چې د اقتصادي ستونزو لپاره ترکیې ته تللی دی او اوس بېرته خپل هېواد ته ستنېږي، نقدي مرسته کوي، خو د ترکیې سرې میاشتې د دې مرستو اندازه نه ده اعلان کړې. ترکیې په وروستیو کې یو شمېر افغانان بېرته افغانستان ته لېږلي دي او د شاوخوا درې نیم سوه افغانانو په ارتباط یې ویلي دي چې ډېر ژر به افغانستان ته ستانه کړي.

د طالبانو حکومت ادعا کوي چې تېره اونۍ د دوی د کانونو او پټرولیم وزارت تر څلور سوه میلیونه افغانیو ډېر عواید راغونډ کړې دي. د طالبانو ویاند ذبیح اله مجاهد په ټویټر کې لیکلي دي چې تر څلور سوه دوه میلیونه ډېرې افغانۍ او تر درې میلیونه او درې لکه ډېر ډالر یې په یوه اونۍ کې بسپنه کړې دي. طالبان په داسې وخت کې د کانونو د عوایدو د زیاتېدو خبر ورکوي چې په افغانستان کې په غیرمسلکي ډول د کانونو پر استخراج سخت انتقادونه کېږي.

د طالبانو تر واک لاندې باختر اژانس خبر ورکړ چې د کرنې، اوبه لګونې او مالدارۍ وزارت دوه زره دوه سوه ټنه غنم هلمند ته واستول چې د کار په مقابل کې یې خلکو ته ورکړي. دا له افغانستان سره د هند مرسته شوي غنم دي. هند ژمنه کړې ده چې پنځوس زره میټریک ټنه غنم به له افغانستان سره مرسته وکړي، د دې غنمو یوه برخه افغانستان ته انتقال شوې ده.

د ملګرو ملتونو سرمنشي وایي، له اوکراین څخه د غله دانې د صادراتو په برخه کې یې موافقه ترلاسه کړې ده. انتونیو ګوتیرش د شنبې په ورځ په استانبول کې خبرې کنفرانس ته وویل: "همدا پرون زه د اودیسه په بندر کې وم، په یوې بېړۍ کې مې د غنمو بارول ولیدل، ډېر اغېز یې راباندې وکړ چې لیده مې ټوله کښتۍ په غنمو ډکېږي. دا په نړۍ کې د ډېرو کسانو لپاره یوه هیله وه." د ګوتیرش په وینا د اکراین، روسیې او ترکیې پلاوي، همداراز د ملګرو ملتو څارونکي د تورسمندرګي له لارې په بېړیو کې د اوکرایني غله دانو د لېږد څارنه کوي.

د ایران د اصلاح غوښتونکو مخکښ ایتلاف د پېژندل شوي سیاستوال مصطفی تاج زاده د خوشې کېدو غوښتنه وکړه. تاج زاده تېره میاشت د ایران د ملي امنیت د کمزوري کولو د هڅې په تور ونیول شو. د ایران د اصلاح غوښتونکو د ایتلاف مشر بهزاد نبوي په یوه پرانیستي لیک کې د ایران قضایه قوې ته لیکلي دي چې د تاج زاده دوسیه دې د یوې بې پرې څارنوال له لورې په یوه علني محاکمه کې وڅېړل شي. پنځه شپېته کلن مصطفی تاج زاده پروسږ کال د ولسمشرۍ انتخاباتو ته ځان کاندیداوه. دی پخوا د کورنیو چارو وزارت مرستیال و او د ایران د مشر ایت اله علي خامنه اي له سختو منتقدانو څخه دی.

اوکرایني چارواکي وایي، د میکولاف پر سیمه د اوکراین له دوهمې اټومي بټۍ څخه یوازې دېرش کیلومتره لرې د روسیې ځواکونو په ډزو کې یو شمېر کسان ټپیان شوې دي. د میکولایف والي ویتالي کیم د شنبې په ورځ خبر ورکړ چې د روسیي ځواکونو د ډزو پرمهال د وزنسنسک په ښارګوټي کې یوه پنځه پوړه ودانۍ او یو شمېر کورونو ته سخت زیان اوښتی دی، د ده په وینا بالکونونه چپه شوي او کړکۍ یې ماتې شوې دي. د ویتالي کیم په وینا، په دې پېښه کې د څلورو ماشومانو په ګډون دولس ملکیان ټپیان شوې دي. وزنسنسک ښارګوټي د پیفدن نوکراینسک له... Читать дальше...

په افغانستان کې د ورښتونو او سېلابونو لړۍ د شمال لور ته غځېدلې ده او ټاکل شوې ده چې نن یکشنبې او سبا دوشنبې د افغانستان په یو شمېر شمالي، مرکزي، ختیځو او جنوبي ولایتونو کې سخت ورښتونه وشي او سېلابونه راشي. په افغانستان کې د هوا پېژندنې ادارې نن او سبا په ۲۱ ولایتونو کې د سختو بارانونو د ورېدو او د سېلابونو د بهېدو اټکل کړی دی. د ورښتونو دا جوپه له وړمې ورځې راهیسې پيل شوې ده. د طالبانو د حکومت طبیعي پېښو ته د رسېدو په چارو کې د دولت د وزارت د نشراتو رییس مولوي محمد نسیم حقاني تېره شپه ناوخته ازادي راډیو ته وویل... Читать дальше...

د ملګرو ملتونو یو جګپوړی چارواکی وایي، دغه سازمان به د افغانستان د کلیو  پراختیا پروګرام پلی کړی، څو په دغه هېواد کې د ناوړه بشري وضعیت مخه ونیول شي. د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړی استازی وایي، په بشري برخه کې به د ملګرو ملتونو ماموریت تر ډېره  د کلیو پراختیا او بزګرانو ته د کارونو د موندلو برخو ته ځانګړی شي. په دې اړه رامز الاکبروف وایي: "افغانستان یو بېوزله هېواد دی، د پراختیا کچه په دې کلیوال هېواد کې ټیټه ده. هغه څه چې موږ باید پاملرنه ورته وکړو هغه دا دی چې د کلیو د پراختیا په برخه... Читать дальше...