Новости за 18.10.2023

افغان‌الاصله فرانسوي خبریال مرتضی بهبودي د چارشنبې په ورځ( د اکتوبر ۱۸مه) د طالبانو د حکومت له زندانه خوشې شو. د بهبودي مېرمنې الکساندرا مستوفایا ازادي راډیو ته د نوموړي د خوشې کیدو خبر تایید کړی. د بې پولې خبریالانو ټولنې هم د یوې اعلامیې له خپرولو سره دغه خبر تایید کړی او ویلي چې بهبودي له ۲۸۴ ورځو وروسته را خوشې شوی. مرتضی بهبودي د تېر ۱۴۰۱ کال د جدي پر ۱۵مه کابل کې د طالبانو له خوا نیول شوی و. د طالبانو د حکومت چارواکو د نوموړي د خوشې کیدو په اړه څه نه دي ویلي. نوموړی داسې مهال را خوشې... Читать дальше...

افغانستان کې د عزیزي ګروپ په نامه د دې سوداګریز شرکت مسئولین وايي چې تر ژمې مخکې به د زلزله ځپلو لپاره تر ۶۰۰ زیات کورونه جوړ کړي. دا په داسې حال کې ده چې په هرات ولایت کې ورستیو زلزلو زرګونو کسانو ته مرګ ژبله اړولې او لسګونو زره نور یې بې کوره کړې دي. دغه زیانمن شوي اندېښنه لري چې ژمی او ساړه رارسیدلي خو دوی به د استوګنې مناسب ځای ونلري. په دې اړه تفصیل په دې راپور کې وګورئ چې منورشاه د رویټرز اژانس له ویډیوګانو جوړ کړی دی.

د امریکا ولسمشر جوبایډن وایي، داسي ښکاري چې د غزې تړانګې په یوه روغتون کې چاودنه چې په سلګونو کسان پکې وژل شوي، د اسراییل کارنه دی. بایډن د اسراییل له صدراعظم بنیامین نتانیاهو سره په کتنه کې وویل، له هغو شواهدوچې ده لیدلي، داسې ښکاري چې دا د مقابل لوري کاردی نه ستاسو . بایډن په دې اړه چې ولې دی باورکوي چې د دغې چاودنې لامل اسراییل نه و، نورجزییات ورنکړل.

د امریکا خزانې وزارت نن اعلان وکړ چې د حماس پر لسو غړیو، فعالانو او مالي تسهیل کوونکو یې بندیزونه لګولي دي. دا اقدام داسې مهال کیږي چې پراسراییل د دې سخت دریځي ډلې له ناڅاپي برید وروسته په سیمه کې کړکېچ زیات شوی دی. د امریکا خزانې وزارت ویلي چې په نویو بندیزونو کې په غزه کې مېشت افراد او همدارنګه د سودان، ترکیې، الجزایر او قطر په ګډون په نورو ځایونو کې افراد په نښه شوي دي. د حماس دوه جګپوړي چارواکي، قطر مېشتي محمد احمد عبدالدایم نصرالله او ایمان نوفل چې ګومان کیږي د سې شنبې د ورځې په هوایي برید کې وژل شوی، شامل دي.

د جرمني صدراعظم اولاف شولتز د پلازمېنې برلین د یهوادنو پر یوه عبادت ځای یا کنیسه اور اچوونکي بمي حمله په سختو ټکو غندلې. هغه نن وویل چې د یهودانو پرمرکزونو بریدونه په هیڅ ډول د منلو نه دي. د جرمني پولیس وایي چې نن سهار وختي په برلین کې یوې کنیسې ته دوه اور غورځوونکي بمونه ور ګوزار شول. دغو بمونو چاته زیان ندی رسولی، خو د جرمني پولیسو هغه په منځني ختیځ کې له شخړو سره تړلې او ویلي یې دي چې په جرمني کې د یهودانو په وړاندې تاوتریخوالی زیات شوی دی. په جرمني کې د یهودانو یوې ډلې ویلي چې په ننۍ... Читать дальше...

د خوړو نړیوال پروګرام، ډبلیو ایف پي د هرات له زلزله ځپلو سل زره کسانو سره د خوړو د بېړنۍ مرستې لپاره د نولس ملیون ډالرو عاجلې مرستې غوښتنه کړې ده. په هغه خبرپاڼه کې د خوړو نړیوال پروګرام نن چهارشنبې خپره کړې د افغانستان لپاره د دې پروګرام د مشر مرستیالې انا ماریه سلهونا Ana Maria Salhuana ویلي چې پروګرام یې د ژوندي پاتې شویو لاسنیوی کوي، خو دوی ته باید خواړه د افغانستان لپاره له هغه پروګرام څخه برابرکړي چې اوس د بودجې له سخت کمي سره مخ دی. هغې زیاته کړې د همدې لپاره دوی د اضافي بسپنې غوښتنه کړې ده. Читать дальше...

د هلمند ولایت اوسیدونکي وايي، طالبان لاهم نه دي توانیدلي چې دغلته د کلدارو د استعمال مخه ونیسي. د دوی په خبره، په هلمند کې سوادګر لا هم په خپلو کې راکړو ورکړو کې له کلدارو کار اخلي. د یاد شوي ولایت اوسیدونکي زیاتوي، هلمند کې لا هم حصلات لکه جوار، معاش، بادام، پنبې او نور توکې په کالدارو باندي پیرل کیږي اویاهم پلورل کیږي. بلخوا: یو شمېر سوداګر وايي، د افغاني بانکنوټونو د کمښت له وجې په کلدارو راکړه ورکړه کوي. په دې اړه نور جزییات زموږ د همکار په راپور کې. د راپور اوریدو لپاره لاندې لېنک پرانیزئ... Читать дальше...

په تېرو دوو اوونیو کې د وروستیو زلزلو او د ګڼو کورونو له ویجاړېدو وروسته، یو شمېر زيانمن شوي له خپلو کورونو بهر په ډېرو کمو اسانتیاو سره، سړې شپې تېروي. تېره شپه د هرات ښار په ترقي پارک کې یوه د ډېر عمر لرونکې ښځه مړه شوې، چې د کورنۍ د غړو په وينا يې ممکن د سړې هوا له امله مړه شوې وي. د دغې ښځې یوه خپلوان شیراحمد ازادي راډیو ته وویل: "موږ ولسوالۍ ته د هغې مړی لېږدوو، چې خښ یې کړو. ۷۰ کلنه وه او طبيعي ده چې زلزلې او سړې هوا به پرې هم اغېز کړى و." ویل کېږي چې د دغې مېرمنې کورنۍ د خلکو په مرسته د هغې مړی خپلې ولسوالۍ ته لېږدولی دی. Читать дальше...

رويټرز خبري اژانس ليکلي چې د سعودي عرب وليعهد محمد بن سلمان د جي ۲۰ هېوادونو په غونډه کې د خپل تقریر پر وخت اعلان وکړ چې هغه دهلېز به هند له اروپا سره د اورګاډي د پټليو او سمندري بندرونو له لارې ونښلوي.

د کابل په دشت برچي سیمه کې یوې چاودنې څو موټر ویجاړکړي دي. په کابل کې د طالبانو د امنیې قومندانۍ ویاند خالد ځدراڼ نن په خپله ټولنیزه شبکه ایکس پاڼه کې د دې پېښې پخلی کړی او ویلي یې دي چې چاودنه د سوداګرۍ د یوه مارکیټ په پارکینګ کې شوې چې له امله یې بل شوي اور درې موټر ویجاړ کړي دي. هغه ویلي، دغې چاودنې چاته زیان ندی رسولی او زیاته یې کړې ده چې په دې اړه چې دا څه ډول چاودنه وه څېړنه پیل شوې. دشت برجي د کابل هغه سیمه ده چې اکثریت اوسیدونکي یې شیعه دي او له دې مخکې هم پکې ډیرې خونړۍ چاودنې شوې دي. Читать дальше...

د دې اوونۍ "د مشال تر رڼا لاندې" کې د کرکټ نړيوال کپ کې د پاکستان او افغانستان د لوبډلو د وړتیاوو او د جام ګټلو پر چانس خبرې شوې دي.

د امریکا ولسمشر جوبایډن وایي، داسي ښکاري چې د غزې تړانګې په یوه روغتون کې چاودنه چې په سلګونو کسان پکې وژل شوي، د اسراییل کارنه دی. بایډن د اسراییل له صدراعظم بنیامین نتانیاهو سره په کتنه کې وویل، له هغو شواهدوچې ده لیدلي، داسې ښکاري چې دا د مقابل لوري کاردی نه ستاسو . بایډن په دې اړه چې ولې دی باورکوي چې د دغې چاودنې لامل اسراییل نه و، نورجزییات ورنکړل. خو بایډن زیاته کړه چې هلته ډېرخلک شته چې ډاډه نه وو چې د چاودنې لامل څه و. بایډن نتانیاهو ته وویل چې دی په روغتون کې چاودنې ډېرخواشینی او... Читать дальше...

د ملګرو ملتونو کارپوهانو له پاکستانه غوښتي چې افغانستان ته د شاوخوا ۱.۴ میلیونو افغان کډوالو د استولو پلان لغوه کړي. د کارپوهانو دې ډلې چې د افغانستان د بشري حقونو لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړی راپور ورکوونکی ریچارډ بېنیټ یې هم غړی دی، په یوه اعلامیه کې چې د سې شنبې په ورځ د ملګرو ملتونو د بشري حقونو شورا پر ویبپاڼه خپره شوې ویلي، دا اېستل به هغه افغانان اغېزمن کړي، چې د بشري حقونو د جدي اندېښنو او په افغانستان کې د بشري ناورین له امله د خوندیتوب په لټه پاکستان ته کډه شوي دي. د ملګرو ملتونو کارپوهانو... Читать дальше...

ملګرو ملتونو او د بشري حقونو لپاره کار کوونکيو د پاکستان پر نګران حکومت غږ کړی چې له خپل هېواده دې د افغانانو د ایستلو لړۍ ودروي.   دا غوښتنه د ملګرو ملتونو کارپوهانو ډلې په يو ځانګړي راپور او د امريکا د ځينو پخوانيوو چارواکيو په شمول، فعالانو په يو ليک کې کړې ده. د ملګرو ملتونو پر ویبپاڼه خپور شوي دې راپور کې راغلي چې پاکستان باید افغانستان ته د شاوخوا ۱۴ لاکه افغان کډوالو د شړلو پلان لغوه کړي. په راپور کې یادونه شوې چې دا پرېکړه به هغه شاوخوا يو اعشاريه څلور میلیونه افغانان زیانمن کړي چې په... Читать дальше...

په ننګرهار کې د یو سوداګر وژل کېدو د افغان سوداګرو ترمنځ وېره زیاته کړې ده. د ننګرهار د سوداګرۍ او پانګونې خونې د پانګونې د برخې مرستیال او سوداګر اغا محمد رودوال تېره ورځ په جلال اباد ښار کې د نامعلومو کسانو له لوري په خپل دفتر کې په مرموز ډول ووژل شو. که څه هم په ننګرهار کې د طالبانو حکومت د امینه قومنداني ویاند رئیس زابلي ازادي راډیو ته وویل چې د پېښې سره د تړاو په تور یې یو تن نیولی، خو یو شمېر افغان سوداګر د طالبانو له حکومته غواړي چې د دغه ډول پېښو مخه ونیسي. د شمس الرحمان نیازي په نوم... Читать дальше...

ملګري ملتونه په هرات کې له زلزلې وروسته وضعیت کړکېچن بولي او وايي، اغېزمن شوي خلک اړین حفاظت ته اړتیا لري. دغه نړیوال سازمان پرون په خپله وېب‌پاڼه کې لیکلي، وروستیو زلزلو د هرات په شپږو ولسوالیو کې نېږدې ۶۶ زره کسان په مستقیم ډول اغېزمن کړي دي. په خبر کې دا هم راغلي چې له زلزله ځپلو سیمو د سټلایټ په وسیله اخستل شوي تصویرونه ښيي چې په دې زلزلو کې ۲۸۹ کلي ویجاړ شوي دي. په همدې حال کې په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د بشري مرستو همغږي کوونکی دانیل انډرس وايي، د زیانمن شویو شمېر مخ په ډېرېدو دی. Читать дальше...

په افغانستان کې یو شمېر پاسپورټ غوښتونکي وايي، د طالبانو د حکومت د پاسپورټ رياست وروستۍ پرېکړې چې د پاسپورټ اپلېکېشن غوښتنلیک به کاغذي یا افلاين هم کړي، دوی اندېښمن کړي دي. د طالبانو د حکومت د پاسپورټ عمومي ریاست وايي چې د پاسپورټ غوښتونکو د ستونزو د هواري لپاره یې نوې پرېکړه کړې ده. دغه ریاست د دوشنبې په ورځ په خپله ایکسپاڼه وليکل، دوی په پام کې لري چې په نږدې راتلونکي کې د انلاین فورمو تر څنګ د پاسپورټ غوښتونکو ته دغه بهیر په کاغذي ډول یا افلاین هم پیل کړي. د دغه ریاست د معلوماتو له مخې،... Читать дальше...

په پاکستان کې وخت په وخت د پولیو ضد کمپاينونه شوي خو پر دې سربېره په هغه هېواد کې لا هم د ګوزڼ پېښې رامينځ ته کېږي. د پوليو په نويو ناروغانو کې یو په راولپېنډۍ ښار کې پښتون ماشوم عبدالقدیر خان دی چې څه موده وړاندې ګوزڼ وهلی وو. د هغه کورنۍ وايي چې مېندې او پلرونه دې خپلو ماشومانو ته د پولیو ضد واکسین ورکول باوري کړي چې دا شان خپل ماشومان په راتلونکي کې له کړاوونو وساتي. انیسې اجمل د اسوشېټېډ پرېس اژانس له ویډیو دا راپور جوړ کړی دی.

د اسراییل پوځ هغه څه د شواهدو په توګه خپاره کړل چې څرګندوي د غزې په یوه روغتون کې د تېرې شپې چاودنه د فلسطینینانو له‌خوا د فیر شوي یوه ناکامه توغندي په نتیجه کې رامنځته شوې نه د دوی د مهماتو په نتیجه کې. په دې پېښه کې د په سلګونو کسانو د وژل کېدو خبر ورکړل شوی دی. حماس د دې چاودنې پړه پر اسراییل اچولې، خو اسراییل وایي، په غزه کې دېره د یوې بلې، د فلسطینیانو د اسلامي جهاد سخت دریځې ډلې له خوا فیر شوي توغندي دغه چاودنه رامنځته کړې ده. اسراییل ته د امریکا د ولسمشر جوبایډن تر رسېدو لږ مخکې د اسراییل... Читать дальше...

په تورخم کې د ګمرک ادارې یوه چارواکي حماد علي د جون پر ۱۳مه مشال راډیو ته وویل، ټانکرونه دا مهال په تورخم کې ولاړ دي او د ګمرک چارو بشپړېدو ته انتظار باسي چې تر هغې وروسته به د پاکستانو نورو ښارونو ته ولېږدول شي.

د غزې چارواکي ادعا کوي‌ چې اسرايلو يو روغتون ویشتلی او په سلګونو فلسطینيان یې وژلي دي خو اسرايلي چارواکي‌دا تور ردوي‌ او وايي په روغتون کې چاودنه شوې ده. د حماس لخوا چلېدونکي د غزې د صحت ادارې د اکتوبر پر ۱۷مه وويل چې په الاهلي عرب روغتون کې د زخميانو د درملنې له امله ډيره ګڼه ګوڼه وه او لږ تر لږه ۵۰۰ کسان وژل شوي دي. خو د اسرایلو وزیراعظم نتنیاهو ادعا کړې ده چې په دغه روغتون وسله والو بمي چاودنه کړې ده او اسرايلي پوځ پکې لاس نه لري. د اسرايلو پوځ د دې چاودنې پړه پر يوې فلسطینۍ وسله والې ډلې اچولې. Читать дальше...

په داسې حال کې چې د امریکا ولسمشر جوبایډن نن منځني ختیځ ته خپل سفر پیلوي، د غزې په یوه روغتون کې پرونۍ چاودنې چې په کې د سلګونو فلسطینیانو د وژل کېدو خبر ورکړل شوی، په منځني ختیځ کې کړکېچ لا زیات کړی. اسراییل ویلي، په الاهلي العربي روغتون کې چاودنه د فلسطینیانو د اسلامي جهاد ډلې له‌خوا د یوه فیر شوي ناکامه توغندي په نتیجه کې رامنځته شوې او پړه یې نه ده منلې، خو فلسطیني چارواکو ویلي چې د اسراییل په هوایي برید کې دغه روغتون په نښه شوی او د فلسطیني ادارې د روغتیا وزارت هم اسراییل پر ډله‌ییزه وژنه تورن کړی دی. Читать дальше...

د کرکټ پنځوس اوریز نړیوال جام په ۱۶مه لوبه کې افغانستان د نیوزیلنډ پر وړاندې سیالي کوي. سیالي نن د کابل پر وخت یوه بجه پیلېږي. د دې سیالۍ پچه افغان لوبډلمشر حشمت الله شهیدي وګټله او توپ اچونه یې غوره کړه. د افغانستان په یولس کسیز ترکیب کې کوم بدلون نه دی راغلی، خو نیوزیلنډ بیا د کین ویلیمسن پرځای مارک چپ مین ته چانس ورکړی دی. دا د دواړو لوبډلو لپاره څلورمه سیالي ده.

د طالبانو حکومت د هرات د زلزله ځپلو لپاره د کورونو د جوړولو د کار د پیلېدو خبر ورکړ. د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح‌الله مجاهد بېګا ناوخته په خپله ټولنیزه شبکه ایکسپاڼه کې لیکلي چې د هرات د زنده‌جان ولسوالۍ په سیاه اب سیمه کې د ۲۱۴۶ کورونو د جوړولو کار پیل شو. هغه ویلي چې دغه کورونه به په معیاري او د ښارګوټي په ډول د زلزله ځپلو لپاره جوړېږي. مجاهد زیاته کړې چې هڅه کېږي څو د ژمي له رارسېدو مخکې دغه ښارګوټی بشپړ او کورونه یې د هرات د وروستۍ زلزلې زیانمن شویو خلکو ته توزیع شي. د ملګرو ملتونو د... Читать дальше...

په پاکستان کې د حقونو فعالان وايي چې د تبلیغاتو له کبله په تېر یو کال کې د نرښځیانو ژوند ته ګواښونه لا زیات شوي دي. د برېښنايي حقونو یو ناحکومتي سازمان وايي، په تېر یو کال کې یې د نرښځیانو د ځورونې ۷۴ پېښې ثبت کړې دي. د فرانسې خبري اژانس له ویډیو جوړ رپورټ.