Новости за 08.11.2022

په تورخم کې پاکستاني چارواکو تأیید کړې چې دغلته د پاکستان د ملي تحقیقاتي ادارې یو کارکونکي له خوا یوه افغان مېرمن په غیرې اخلاقي ډول ځورول شوې ده. په خیبر پښتونخوا کې د ازادي راډیو خبریال د پاکستان د ملي تحقیقاتي ادارې د یو بیان په حواله ویلي چې، د یوې افغان مېرمنې سره د ناسم چلند په خاطر یې د خپل یو کار کونکې دنده ځنډولې ده. تر دې مخکې د یوې افغان مېرمنې ویډیو خپره شوې وه چې ویل یې پر تورخم د پاکستاني مامور له خوا د تالاشۍ پر مهال ځورول شوې ده. په پېښور کې د بشري حقونو یوې فعالې ناهید اپریدۍ... Читать дальше...

د سه شنبې په ورځ د لړم په ۱۷مه متحده عربي اماراتو او مصر د هغې پروژې موافقه لاسلیک کړه چې په نړۍ کې به د باد له انرژۍ د برېښنا د تولید تر ټولو لوی تاسیسات وي. د دې پروژې په بشپړېدو سره به مصر هر کال نژدې اته څلوېښت زره ګیګاواټه پاکه انرژي ترلاسه کړي. دا خبر د اماراتو خبري اژانس WAM ورکړی خو دا یې نه‌دي ویلي چې دا پروژه به څومره وخت کې بشپړه شي. په بیان کې راغلي چې د دې انرژي په مرسته به د مصر له چاپېریال څخه ۲۳،۸ میلیون ټنه کاربن دای اکساید چې د چاپېریال د ککړتیا اصلي ماده بلل کېږي، لیرې شي. Читать дальше...

کندهار کې معلولین د ستونزو شکایت کوي. د دغه ولایت معلولین وايي، له سختو اقتصادي او نورو ستونزو سره مخ دي. دوی د طالبانو له حکومت او مرستندویه ادارو غواړي چې د مرستو تر څنګ ورته د کار زمینې هم برابري کړي. معلولین داسې مهال د ستونزو خبره کوي چې د ترکيې هېواد یوه خیریه بنسټ تازه په کندهار کې پر پنځه سوه معلولینو ویلچرونه ووېشل. نور جزييات د لاندې لېنک په کېکاږلو اورېدلی شئ:

د اوکراین پوځ نن ادعا وکړه چې د دې هېواد په ختیځه دونباس سیمه کې یې روسي سرتېرو ته درانه تلفات اړولي دي. د اوکراین د پوځ ستردرستیز د جګړې د ورځنیو راپورونو په لړ کې وویل روسي ځواکونو په ختیځو سیمو بخموت، افدییفکا او نوو پافلیفکا چې په وروستیو څو اونیو کې په دونېڅک کې د روسیې د عملیاتو مهمې برخې وې حملو ته دوام ورکړی. د اوکراین پوځ په عین حال کې دا هم ویلي دي چې روسي ځواکونو د اوکراین په بېلابېلو سیمو کې پر مهمو عامه تاسیساتو او د ملکيانو د استوګنې پر سیمو راکټي حملې هم نه دي درولي. ولسمشر... Читать дальше...

د ملګرو ملتونو سازمان د خوړو نړیواله اداره وايي، افغانستان په نړۍ کې د پوره خوړو د مصرف له درکه لا هم په تر ټولو ټيټه کچه کې دى. نږدې پنځوس کلنه لیلما د کابل په لارو او کوڅو کې سوال کوي. لیلما د اته کسیزې کورنۍ لپاره هره ورځ د نفقې د پیدا کولو په هڅه د کابل لارې، کوڅې ګز ګام کوي وايي، تر ماښامه ایله سل یا یو نیم سل افغانۍ پیدا کړي. هغه وايي: "کار نه شته چې کار وکړو او ډوډۍ پیدا کړو، له مجبوریته د سر په سر سوال کوو، یتیمان لرم. پنځه کاله کېږي چې خاوند مې مړ شوی دی. ایران ته هم لاړو له هغه ځایه رد مرز شو، له خدایه غیر هیڅ نه لرو. Читать дальше...

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انټوني بلېنکن د سولې په لور د ده په ټکو د ارمنستان او اذربایجان "زړور ګامونه" ستایلي دي. بلېنکن پرون د ارمنستان او اذربایجان د بهرنیو چارو له وزیرانو آرارات میرزویان او جیحون بایرامف سره په واشنګټن کې وکتل. بلېنکن ویلي، امریکا شاهده ده چې دغه دواړه هېوادونه تېر وختونه هېروي او تلپاتې سولې لپاره کار کوي. د دغو دواړو هېوادونو ترمنځ د سولې خبرې له جګړې څو اوونۍ وروسته ترسره کېږي. دغه تازه شخړې د نګورنو قره باغ پر سر له ۲۰۲۰ کال را هیسې تر ټولو خونړۍ بلل شوي دي.

د هوا پېژندنې د ادارو له اټکل سره سم نن په بدخشان، تخار، کندز، بغلان، پنجشېر او پروان ولایتونو او همداراز په سالنګونو کې د سخت باران او د واورې اټکل کېږي. په دې ولایتونو کې د باران د ورېدو اندازه له لسو تر دېرشو ملي مترو پورې اټکل شوې او له لسو تر دېرش سانتي مترو پورې د واورې اټکل کېږي. په افغانستان کې په وروستیو میاشتو کې له ورښتونو وروسته سېلابونو ځاني او مالي زیانونه واړول. د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت پرون وویل چې د یوه کال په ترڅ کې د اقلیم بدلون افغانستان ته تر دوه میلیارده ډالرو ډېر زیان اړولی دی.

د ډنمارک پولیسو هغه ۲۴ کلن افغان نیولی چې پر یوې ۳۷ کلنې امېدوارې افغانې ښځې یې د چړې مرګونی برید کړی دی. د جرمني 'ډي پي اې خبري اژانس ویلي، پولیسو د دوشنبې په سهار مشکوک کس نیولی دی. په راپور کې راغلي چې دغه کس تر پوښتنو ګروېږنو لاندې دی او نن سې شنبه یې محکمه په اړه پرېکړه کوي. د راپور له مخې، پر دغې مېرمنې د تېرې پنجشنبې په ورځ د کوپنهاګن په لوېدیځ کې د چړې ګوزارونه شوي او روغتون کې يې ساه ورکړې ده. د قاتل او مقتول نومونه نه دي یاد شوي او تر دې مهاله د پېښې لامل هم روښانه شوی نه دی.

په کندز کې طالبان د عملیاتو د ترسره کېدو خبر ورکوي. په کندز کې د طالبانو د استخباراتو ریاست پرون وویل چې د عملیاتو پرمهال یې په ارچي ولسوالۍ کې وسلې او مهمات ترلاسه کړې دي، همداراز یې نشه اي مواد کشف او ضبط کړې دي. خو دوی دا نه دي ویلي چې دا عملیات یې د چا پر ضد کړي او د دې عملیاتو پرمهال یې څوک نیولي دي.

کابل ته د دوشنبې په ورځ ۴۰ میلیونه امریکایي ډالر ولېږدول شول. د طالبانو تر واک لاندې د افغانستان بانک په خبرپاڼه کې د دې بشري مرستو د ستاینې ترڅنګ د لازیاتو همکاریو غوښتنه شوې ده. افغانستان ته د طالبانو له واکمنۍ وروسته د بشري مرستو دا ۴۵مه کڅوړه ده چې په نغدي ډول کابل ته رسېږي او یوه تجارتي بانک ته د بشري مرستو لپاره لېږدول کېږي. تېره اوونۍ هم د ۴۰ میلیونه امریکایي ډالرو دوه کڅوړې د افغانستان یوه سوداګریز بانک ته لېږدول شوې وې.

ټاکل شوې چې د کرکټ د شل اورونو په نړیوال جام سیالیو کې سبا لومړۍ نیمه پایلوبه د پاکستان او نیوزیلنډ ترمنځ وشي. دا لوبه د استرالیا په سیډني کې ترسره کېږي. د دې نړیوال جام دویمه نیمه پایلوبه د پنجشنبې په ورځ د هند او انګلستان ترمنځ ده. د دې دواړو لوبو ګټونکي به د یکشنبې په ورځ د دې نړیوال جام په پایلوبه کې په میلبرن کې سره مخامخ شي.

د ایران د حکومت یوه اپوزسیون ګوند د ناکراریو د مخنیوي لپاره د نویو انتخاباتو د ترسره کولو وړاندیز کړی دی. د اسلامي ایران د مشارکت ګوند عمومي منشي اذر منصوري پرون په ټوېټر کې ولیکل چې د هېواد چارواکي د دې په ځای چې بهرنیان ملامتوي د اعتراضونو ریښو ته دې پام وکړي. اغلې منصوري بیا دا پوښتنه مطرح کړې ده چې ایا له ازادو انتخاباتو پرته بله لاره شته؟ په ایران کې د توقیف پرمهال د سپټمبر په شپاړسمه د دوه ویشت کلنې مهسا امیني تر وژلو وروسته مظاهرې روانې دي. مظاهره چیان د ازادیو او د ښځو د حقونو غوښتنه کوي. Читать дальше...

د پاکستان د پخواني صدراعظم عمران خان په مشرۍ د حکومت پر ضد لاریون چې ټاکل شوې وه نن به بېرته پیلېږي، دوې ورځې وځنډېده. دا لاریون تېره اونۍ پنجشنبې وروسته تر دې ګډوډ شو چې په پنجاب کې ډزې پرې وشوې او عمران خان په کې په پښه ولګېد. اویا کلن عمران خان د یکشنبې په ورځ له روغتونه رخصت شو او اوس په لاهور کې په خپل کور کې دی. د پنجاب حکومت ویاند او د تحریک انصاف ګوند یوه چارواکي مسرت چیمه په ټوېټر کې لیکلي دي چې د پنجشنبې په ورځ د نومبر په لسمه به خامخا د ازادي په نوم لاریون شروع کېږي. د عمران... Читать дальше...

د ملګرو ملتونو د کډوالو د چارو د ادارې یا" یو این ایچ سي ار' په وینا د افغانانو په ګډون په نړۍ کې اویا په سلو کې کډوال د اقلیم د بدلون له امله مجبوره شوي دي چې خپلې سیمې پرېږدي. د کډوالو لپاره د ملګرو ملتو عالي کمېشنر فیلیپو ګراندي د اقلیمي تغییراتو په اړه د ملګرو ملتونو ۲۷مې غونډې ته وویل چې په میلیونونو بېځایه شوي د بدل شوي اقلیم ستونزو ته نه شي پرېښودلی. د کډوالۍ نړیوال سازمان د سږکال په پیل کې ویلي و چې په افغانستان کې نږدې شپږ میلیونه کسان په کور دننه بېځایه شوې دي. د ملګرو ملتو عمومي... Читать дальше...

نېشنل انټرسټ: ایا د افغانستان له ناوړه اقتصادي وضعیته د وتلو لاره شته؟ دا د نېشنل انټرسټ مجلې د یوې مقالې سرلیک دی. د مقالې لیکوال د افغانستان د سیمه ییزو مطالعاتو د مرکز مرستیال معصوم جان معصومي دی. هغه لیکلي، د طالبانو له بیا واکمنۍ راهیسې نړیوالو افغانستان ته یو اعشاریه اته میلیارده ډالره بشري مرسته لېږلې، خو لا هم ۲۵ میلیونه افغانان له شدیدې لوږې سره مخامخ دي. وړاندې راغلي، اوسنی وضعیت په ډاګه کوي چې د نړیوالو بشري مرستې د لنډ وخت لپاره ګټورې وې، خو د لیکوال په باور دا مرستې په بشپړ ډول... Читать дальше...

وروسته تر دې چې په پاکستان کې د سلګونو افغان کډوالو د نیولو خبرونه خپاره شول، د طالبانو د حکومت ویاند ازادي راډیو ته وویل چې دا موضوع به وڅاري. د ازادي راډیو یوه اورېدونکي په پيغام ثبتونکي ماشین کې پرته له دې چې خپل نوم واخلي په خپل پیغام کې ویلي: "په مرکزي زندان او د کراچۍ په لنډهي جېل کې په سلګونو کسان زما د زوی په شمول بندیان دي. زه د هغه لیدو ته ورغلی وم. یوازې د لیدو لپاره پنځه زره کلدارې اخلي. کله چې پنځه زره کلدارې ورکړې بیا یې راولي چې خبرې ورسره وکړې." دا کس زیاتوي چې د زندانیانو د ژوند شراط ډېر خراب دي. Читать дальше...