Новости за 20.11.2022

په داسې حال کې چې د پاکستان د لوی درستیز د کار د دورې وخت پوره شوی، د نوي لوی درستیز د ټاکلو پر سر د سیاستوالو ترمنځ ناندرۍ په زیاتېدو دي. د پاکستان د پیپلز ګوند مشر او د دغه هېواد د بهرنیو چارو وزیر بلاول بوټو زرداري د هېواد ولسمشر عارف علوي ته خبرداری ورکړی چې د لوی درستیز په ټاکنه کې د ستونزې د پېښولو ناوړه عوقب به د ده په غاړه وي. د پاکستان له قوانینو سره سم، ولسمشر که څه هم اجرايي صلاحیت نه لري او تر ډېره یې دنده تشریفاتي ده، خو د لوی درستیز په شان چارواکي که سره له دې چې د صدراعظم له لوري نومول کېږي د ولسمشر توشیح ته اړتیا لري. Читать дальше...

په ایران کې د مظاهره چیانو خلاف له ځپونکو اقداماتو سره سره د محصلانو اعتراضونه دوام لري. د بېلابېلو سرچینو د راپور له مخې، نن یکشنبه د ایران په څو پوهنتونونو کې محصلانو د اعتراض په دود پرلتۍ وهلي دي. د هغو ویدیوګانو له مخې، چې ایرانیانو په تیلګرام او نورو ټولنیزو شبکو کې خپرې کړي دي، د تهران د طباطبايي پوهنتون د ادبیاتو پوهنځي محصلانو د جنسیتي بېلتون په اعتراض کې یوځای ډوډۍ وخوړه. د ایران په پوهنتونونو کې نجونو او هلکانو ته اجازه نه شته چې یوځای ډوډۍ وخوري.

ټاکل شوې ده چې په څو ساعتونو کې د ۲۰۲۲ د فوتبال نړیوال جام لومړۍ مسابقه د کوربه هېواد قطر او ایکوادرو د لوبډلو ترمنځ پیل شي. لومړۍ مسابقه د افغانستان په وخت د شپې په ۸ بجې پیلېږي. دا لومړۍ ځل دی چې د فوټبال نړيوال کپ سیالۍ په يو عربي هېواد کې کېږي. د نړۍ د ۳۲ هېوادونو لوبډلې په اتو ګروپونو ویشل شوې چې په هر ګروپ کې څلور ټیمونه برخه لري. د دې جام د اتلولۍ پایلوبه د ډسېمبر پر ۱۸مه ترسره کېږي. له بلې خوا د فوټبال د نړیوال جام په تړاو په یوه خبر کې ویل شوي چې قطر به د نړیوال جام له کوربه توبه شاوخوا ۷۰۰ میلیون ډالره وګټي. Читать дальше...

د ماشومانو د ملاتړ لپاره د ملګرو ملتونو مرستندوی صندوق یا یونېسف وایي، په داسې حال کې چې په افغانستان کې هلکان ښوونځيو ته ځي، خو نجونې لا هم اجازه نه لري، چې تر شپږم ټولګي پورته نور تعلیم وکړي. بلخوا د یونیسف یوې چارواکې د ماشومانو نړیوالې ورځې په مناسبت د ټولو ماشومانو پرمخ د ښوونځیو د پرانیستل کېدو غوښتنه وکړه. د یونېسف د ارتباطاتو مسوولې سم مورټ په یو څو ټویټونو کې ویلي نن د نومبر ۲۰مه د ماشومانو نړیواله ورځ ده، چې په ۱۹۸۹م کال کې د ماشومانو د حقونو کنوانسیون لاسلیک لمانځل کېږي. د نړۍ هېوادونو... Читать дальше...

په داسې حال کې چې د طالبانو حکومت د ملي احصایې او معلوماتو اداره د يو میلیون او ۷۰۰ زره برښنايي تذکرو د چاپ او وېش د لړۍ د پیل خبر ورکوي، د برښنايي تذکرو یو شمېر غوښتونکي د دغه بهیر له پڅوالي شکایت کوي. سهیلا د کابل ښار اوسېدونکې ده. هغې ازادي راډیو ته وویل چې شاوخوا دوه میاشتې مخکې یې د برښنايي تذکرې د اخیستلو لپاره نوم لیکنه وکړه، خو تر اوسه یې په اخیستلو نه ده بریالۍ شوې. نوموړې وايي: "ما د برېښنايي تذکرې لپاره نوم لیکنه وکړه، ډېر وخت مخکې، کارونه مې لږ مخکې لاړل، خو اوس دا بهیر درېدلی. برښنايي تذکرې ته مې ډېره اړتیا ده، وظیفې ته ځم. Читать дальше...

د نړۍ بېلابېلو هېوادونو پرون یکشنبه په مصر کې یوه تاریخي موافقه وکړه چې پر اساس به یې هغو بېوزلو هېوادونو ته مرسته ورکول کېږي چې د شتمنو هېوادونو له لاسه د اقلیمي بدلون په نتیجه کې د هوا د خرابېدو قرباني شوي دي. که څه هم دا یو لوی پرمختګ دی چې د هوا په خرابېدو کې د شتمنو هېوادونو رول تاییدوي او له هغوی څخه بېوزلو هېوادونو ته د تاوان د ورکړې غوښتنه کوي، خو په مجموع کې لا هم دا یوه هوايي موافقه ده ځکه چې لا هم د مضرو ګازونو د کمېدو پر سر جنجال په خپل حال پاتې دی. وروسته له دې چې د پیسو پر سر پرېکړه... Читать дальше...

له ۹ میاشتو وروسته په لومړي ځل له کییف څخه خرسون ښار ته د ریلګاډي تګ راتګ پیل شو. اوکراین بېرته نیولي ښار خرسون ته د ریلګاډي تګ راتګ پیل کړ او له دې سره هممهاله اوکرایني پوځیان د دونباس په ختیځ کې د روسي ځواکونو له شدیدې جګړې سره مخامخ دي. په دې سیمه کې روسي پوځیانو خپلې مورچې ټینګې کړي دي. له کییف څخه خرسون ته د رېلګاډي تګ، چې د اوکراین د رېللارو ملي ادارې یې اعلان وکړ، که څه هم کوچنۍ خو له سمبولیک نظره لویه بریا ګڼل کېږي. څه کم یوه اوونۍ وروسته له دې چې خرسون له روسي ځواکونو بیرته ونیول... Читать дальше...

د کابل ښار یو شمېر اوسېدونکي شکایت کوي چې د ژمي په راتګ سره د برښنا پرچاویانې زیاتې شوي. د ژمي په راتګ او د بې وزله کورنیو مخ زیاتېدونکې ستونزې. اوس د کابل ښار یو شمېر اوسېدونکي د برښنا له پرچاوۍ شکایت کوي. له دوی یو شمېرو له ازادي راډیو سره په خبرو کې وویل، دا په داسې حال کې ده چې په دې ورځو کې د کابل په بازارونو کې د سونګ توکو بیې هم لوړې شوې دي. د کابل ښار اوسېدونکی فیصل وايي: "په داسې حال کې چې له یوې خوا ژمۍ رارسېدلی، سونګ توکي قیمته شوي، د برښنا پرچاوۍ هم زیاتې شوي. یوازې د شپې له خوا... Читать дальше...

د ماشومانو د ملاتړ لپاره د ملګرو ملتونو د مرستندوی صندوق یا یونېسف یوې چارواکې د ماشومانو نړیوالې ورځې په مناسبت د ټولو ماشومانو پرمخ د ښوونځیو د پرانېستل کېدو غوښتنه وکړه. د یونېسف د ارتباطاتو مسوولې سم مورټ په یو څو ټویټونو کې ویلي نن د نومبر ۲۰مه د ماشومانو نړیواله ورځ ده چې په ۱۹۸۹م کال کې د ماشومانو د حقونو کنوانسیون لاسلیک لمانځل کېږي. د نړۍ هېوادونو د دغه کنوانسیون په لاسلیک سره د تعلیم د حق د ساتنې په ګډون د ماشومانو د حقونو د ملاتړ ژمنه وکړه. د یونېسف دغې چارواکې ویلي، په افغانستان... Читать дальше...

د سالنګونو د ساتنې او څارنې مشر محمد یعقوب وايي چې د دوو ښځو او یوه ماشوم په ګډون ۹ کسان په ترافیکي پېښه کې مړه شوي او ۴۰ تنه نور ټپیان شوي دي. پېښه په شمالي سالنګ کې شوې ده. یعقوب زیاته کړه، یو مسافروړونکی بس موټر له کابله د مزار شریف پر لوري روان و چې تېره شپه د خنجان ولسوالۍ په تخت سنګ سیمه کې له سړک واوښت او سیند ته ولوېد. هغه د پېښې علت د بس موټر تېز چلول او تخنیکي ستونزه بللې ده.

د ترکیې دفاع وزارت وايي، د سوریې په شمال او عراق کې یې پر ځینو سیمو بریدونه کړي چې د کردانو ډلې یې په نښه کړي دي. انقره د کردانو دغه ډلې په استانبول کې د تېرې اوونۍ د چاودنې مسوول ګڼي. د ترکیې دفاع وزارت نن په یوه اعلامیه کې ویلي، چې د دوی جنګي الوتکو د کردانو د کارګرانو ګوند پر مرکزونو او د ولسي خوندیتوب پر قطعاتو حملې کړې دي. د اعلامیې په دوام د پوځي عملیاتو په تړاو راغلي چې د ملګرو ملتونو د منشور د ۵۱مې مادې پر اساس ترکیې دغه عملیات د ځان د دفاع لپاره کړي دي. د استانبول په مرکزي برخه کې... Читать дальше...

د ایران د سوک وهنې ملي فدراسیون مشر ویلي چې په ایران کې د څو اوونیو اعتراضونو د ملاتړ له کبله ایران ته له ستنېدو ډډه کوي او غواړي چې د بې عدالتیو پر وړاندې د ایران د ملت غږ وي. حسین ثوري دا خبره پرون د ازادۍ راډیو له ایرانۍ څانګې راډیو فردا سره په مرکه کې وکړه. هغه چې دا مهال د ځوانانو د سوک وهنې په یوه تورنمنټ کې د ګډون په هدف په اسپانیا کې دی، ویلي چې د ایران چارواکي له شرافت څخه بې برخې دي. حسین ثوري دا څرګندونې داسې مهال کوي چې په ایران کې د یوې ۲۲ کلنې مېرمنې مهسا امیني د وژل کېدو په غبرګون کې اعتراضونه روان دي. Читать дальше...

د ۲۰۲۲م کال د فوټبال نړیوال جام سیالۍ نن د قطر په پلازمېنه دوحه کې پیلېږي. لومړۍ مسابقه د کوربه هېواد قطر او ایکوادور ترمنځ پلان شوې ده. دغه مسابقه نن یکشنبه د کابل پر وخت دشپې اته نیمې بجې پیلېږي. د دوشنبې په ورځ د ایران او انګلنډ، سینیګال او هالنډ، د امریکا متحدو ایالتونو او وېلز ټیمونه سره مخامخېږي. د فوټبال د سږکال نړیوال جام سیالۍ چې ۳۲ هېوادونه په کې برخه لري، د ډسمبر میاشتې تر ۱۸مې نېټې دوام کوي.

طالب او پاکستاني چارواکي د سپین بولدک - چمن د لارې پر سر له څو ورځو خبرو وروسته موافقې ته په رسېدو کې بریالي شوي نه دي. نن اوومه ورځ ده چې د سپین بولدک – چمن لاره بنده ده او له کبله یې دواړو خواوو ته زرګونه مسافر او باروړونکي موټر منتظر پاتې دي. دا لاره د تېرې یکشنبې په ورځ وروسته له دې پاکستان په یو اړخیز ډول بنده کړه چې یوه نامعلوم وسله وال د دوستي په نوم دروازه کې پر پاکستاني پوځیانو ډزې وکړې او لږترلږه یو تن یې وواژه. پاکستان له طالبانو د حمله کوونکي د ورسپارلو غوښتنه کوي. پاکستاني رسنیو... Читать дальше...

د طالبانو د حکومت تر کنټرول لاندې د الیکترونیکي تذکرې اداره وايي چې د الیکترونیکي تذکرو د وېش لړۍ یې په ټولو ولایتونو کې بیا پیل کړې ده. د طالبانو له واک ته رسېدو وروسته په ځلونو د تذکرو او پاسپورټ وېش ځنډول شوی او له دې درکه د خلکو انتقادونه ډېر اورېدل شوي دي. د احصاییې او معلوماتو ملي ادارې ویاند محمدحلیم رفیع نن پر خپله ټویټرپاڼه کښلي چې تراوسه پورې په ټول افغانستان کې ۸ میلیونه او ۷۰۰ زرو تنو الیکترونیکي تذکرې ترلاسه کړي دي. د الیکترونیکي تذکرو د وېش بهیر د افغانستان په جمهوري نظام کې پیل... Читать дальше...

نن د نومبر ۲۰مه د ماشومانو نړیواله ورځ ده. د ماشومانو د ملاتړ لپاره د ملګرو ملتونو سازمان وجهي صندوق یا یونېسف وایي، په داسې حال کې چې په افغانستان کې هلکان ښوونځي ته ځي، خو له شپږمو ټولګیو پورته نجونې له مکتب راګرځول شوي، نو دې چارې د دوی میندو او پلرونو ته اندېښنې پیدا کړي. بهاره د اتم ټولګي زده کوونکې ده. نوموړې په تېرو درېیو کلونو کې د ښوونځي ترڅنګ په ښار کې قلمونه پلورل او خپلې پنځه کسیزې کورنۍ ته به یې یوه مړۍ ډوډۍ ګټله. بهاره وایي، له کله چې د طالبانو حکومت یې ښوونځی وتاړه، نو ټوله ورځ به یې په ښار کې کار کوه. Читать дальше...

د فوټبال نړیوال جام سیالیو پر مهال به د دې لوبې زرګونه مینه‌وال د «فوټبال د مينه‌والو ښارګوټي» کې په دغو کانټینرونو کې واوسېږي. په دې ښارګوټي کې د یوې شپې لپاره د هرې خونې د اوسېدو بیه ۲۰۰ امریکايي ډالره ده. د فوټبال نړیوال جام سیالۍ نن د یکشنبې په ورځ قطر کې پیلېږي.

د سره صلیب نړیوالې کمېټې عملیاتي مشر مارټین شویپ وايي، په افغانستان کې دی، چې له ولسونو او چارواکو سر د دغه هېواد پر وضعیت خبرې وکړي. د سره صلیب نړیوالې کمېټې دغه چارواکي پرون ناوخته په ټویټر کې لیکلي، چې په افغانستان کې د تېرو څو لسیزو جګړو او اقتصادي ستونزو د خلکو ژوند خورا اغېزمن کړی دی. د شویپ په خبره، خلک نور ستړي دي او نن سبا د خوړو له کموالي، ډول ډول ناروغیو او بېوزلۍ سره لاس و ګرېوان دي. ملګري ملتونه وايي، په افغانستان کې تر ۱۹ میلیونو ډېر کسان کافي خواړه نه لري او ۶ ملیونه نور کسان د قحطۍ له خطر سره مخامخ دي.

کندهار کې د سوداګرۍ او صنایعو خونه وايي، د سپین بولدک- چمن د دروازې د تړل کېدو له کبله افغان سوداګرو ته ملیونونه افغانۍ زیانونه اوښتي دي. د دې خونې مرستیال عبدالباقي بنا پرون شنبه امریکا غږ ته ویلي، چې د افغان سوداګرو مالونه د دروازې په دواړو غاړو کې بند پاتې دي. دغه لار وروسته له هغې وتړل شوه، چې تېره یکشنبه یوه وسله وال کس پر پاکستاني سرحدي پوځیانو ډزې وکړې، یو سرتېری یې وواژه او دوه نور ټپیان کړل. پاکستاني چارواکو ویلي، دروازه به تر هغو بنده پاتې وي، چې د دوی د سرتېري قاتل دوی ته سپارل شوی نه وي. Читать дальше...

د افغانستان کرکټ بورډ وايي، چې د سریلانکا په وړاندې یې د راروانو سیالیو لپاره خپله لوبډله اعلان کړه. دغه درې یوورځنۍ یا پنځوس اووره سیالۍ به د نومبر میاشتې پر ۲۵مه، ۲۷مه او ۳۰مه نېټه د سریلانکا په پالیکي نړیوال لوبغالي کې ترسره شي. د حشمت اله شهیدي په لوبډلمشرۍ په دې نوي ترکیب کې رحمت شاه زرمتي، رحمان اله ګربز، ابراهیم ځدراڼ، ریاض حسن، نجیب اله ځدراڼ، شاهداله کمال، اکرام علي خېل، محمد نبي، ګلبدین نایب، راشد خان، مجیب الرحمن، عظمت اله عمرزی، نور احمد لکڼوال، فضل الحق فاروقي، فرید احمد ملک، یمین احمدزی او ضیاء الرحمن اکبر شامل دي. Читать дальше...

بریتانیا په پام کې لري چې د ۵۹ میلیون او ۴سوه زره امریکايي ډالرو په ارزښت اوکراین ته د هوايي دفاع یوه پوځي کڅوړه یا بسته ورکړي. د پوځي مرستو په دې کڅوړه کې د الوتکو ضد وسلې او هغه ټکنالوژي شامله ده، چې د ایران له خوا روسیې ته ورکړل شوې الوتکې ویشتلی شي. د بریتانیا صدراعظم ریشي سوناک پرون شنبه کییف ته د خپل لومړني رسمي سفر پر مهال دا خبره وکړه. سوناک وویل، چې په دغو مرستو کې د رادار دستګاه، د ډرون ضد تجهیزات او د سړو له کبله بشري ملاتړ او نور توکي شامل دي.

له افغانستانه د ځواکونو ایستل لا هم د لوېدیځو مطبوعاتو د بحث موضوع ده او هر څه موده وروسته پرې لیکنې خپرېږي. خو په دغو لیکنو کې اصلي بحث او انتقاد په دې دی چې هغسي چې لازمه وه لوېدیځو هېوادونو خپل پوځیان له افغانستانه ونه ایستل. ګارډین: د بریتانیا ګارډین او ایفنینګ ستنډرډ ورځپاڼو په دې اړه په لیکنو کې د دغه هېواد پر اوسني مرستیال صدراعظم ډامینیک راب ځینو نیوکو ته کتنه کړې ده. راب د ۲۰۲۱ په اګست کې چې طالبان واک ته رسېدل، د بریتانیا د بهرنیو چارو وزارت له چارواکو سره د تخلیې پر سر لانجه وکړه. Читать дальше...

د اوکراین حکومت خرسون ښار ته رېلګاډي د ټرانسپورټ خدمات له سره پیل کړل. کییف دغه اقدام له روسي ځواکونو د دغه ښار تر بیانیولو وروسته کوي. بل لوري ته اوکرایني ځواکونه په دونباس سیمه کې له سختې جګړې سره مخامخ دي، هغه ځای چې روسي ځواکونه په کې د مخکې تګ لپاره په څو جبهو کې مبارزه کوي. په تېرو اتو میاشتو کې دا لومړی وار و، چې پرون له کییف څخه خرسون ته یو رېلګاډی لاړ.

د ۲۰۲۲م کال د فوټبال نړیوال جام سیالۍ نن د قطر په پلازمېنه دوحه کې پیلېږي. لومړۍ مسابقه د کوربه هېواد قطر او ایکوادور ترمنځ پلان شوې ده. دغه مسابقه نن شنبه د کابل پر وخت دشپې اته نیمې بجې پیلېږي. د دوشنبې په ورځ د ایران او انګلنډ، سینیګال او هالنډ، د امریکا متحدو ایالتونو او وېلز ټیمونه سره مخامخېږي. د فوټبال د سږکال نړیوال جام سیالۍ چې ۳۲ هېوادونه په کې برخه لري، د ډسمبر میاشتې تر ۱۸مې نېټې دوام کوي.

د افغانستان د بشري حقونو لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړي راپور ورکوونکي ریچارډ بینیټ د ظریفې یعقوبي د خوشې کېدو غوښتنه وکړه. د افغانستان د بشري حقونو لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړی راپور ورکوونکی ریچارډ بینیټ وايي، د نومبر له درېیمې نېټې د ښځو د حقونو د فعالې ظریفې یعقوبي او د هغې د څلورو همکارانو خپلسري نیول ادامه لري. ښاغلي بینیټ پرون په خپل ټویټر کې لیکلي، خپل ږغ له نورو هغو بنسټونو سره یوځای کوي چې د دغو کسانو د سمدستي خوشې کېدو غوښتنه یې کړې ده. د افغانستان د بشري حقونو لپاره د ملګرو ملتونو... Читать дальше...