Новости за 03.12.2022

جلال اباد ښار کې چاودنې ۶ ولسي وګړي ټپیان کړي دي. پېښه نن مازدیګر ناوخته د جلال اباد ښار د لومړۍ ناحیې اړوند درمسال ته څېرمه شوې ده. په ننګرهار کې د طالبانو د امنیې قومندانۍ ویاند ویاند قاري عبدالبصیر زابلي رسنیو ته په استولي غږیز پیغام کې ویلي چې پېښه د یو دوکان مخته د ځای پر ځای شوي ماین له امله رامنځته شوې ده. ویل کېږي چې یاد دوکان د یو سېک افغان و چې یوناني درمل په کې پلورل کېدل. د دغه چاودنې مسوولیت چا نه دی منلی، خو له دې وړاندې په دې ولایت کې د ځینو چاودونو مسوولیت داعش وسله والې ډلې منلی وو.

د ملګرو ملتونو د بشري مرستو د همغږۍ دفتر یا اوچا وايي، د افغانستان ۱۵ سلنه وګړي معلولین دي او له سختو ستونزو سره مخ دي. احمد ګل د پلازمېنې کابل اوسېدونکی دی. دواړه پېښې یې پرې دي او اوسمهال د ژوند سختې شپې او ورځې تېروي. هغه وایي، د طالبانو په واکمنېدو سره یې هېڅ ډول مرسته نن ده ترلاسه کړې. نوموړي وویل: "د طالبانو په یو کال حکومت ما هېڅ ډول خپل حقوق نه دي ترلاسه کړي. درې میاشتې د حکومت تېرې وې چې اعلان یې وکړ او وې ویل معلولین دې راشي چې موږ یې اسنادونه چېک کوو چې معلول دي که نه څو معاشونه... Читать дальше...

د افغانستان پخوانی ولسمشر حامدکرزی له افغانستانه ووت. د افغانستان د نجات حرکت مشر ډاکتر عمر زاخېلوال پر خپله فېسبوک پاڼه له الوتکې د کرزي او خپل د عکس په خپرولو سره له افغانستانه بهر د ګډ سفر یادونه کړې ده. زاخېلوال په دې اړه چې دوی کوم هېواد ته سفر کړی، جزئیات نه‌دي ورکړي، خو هیله‌یې ښودلې چې افغانستان بېرته ستانه شي. پر افغانستان د طالبانو له بیا واکمنۍ وروسته د لومړی ځل دی چې حامدکرزی له افغانستانه بهر سفر کوي. په ځلونو داسې راپورونو خپاره شوي و چې طالبانو پر پخواني ولسمشر حامدکرزي، د... Читать дальше...

د طالبانو یوه چارواکي ویلي، احتمال لري چې د افغانستان د مخکېني حکومت پوځيان چې اوس په ایران کې دي، د روسیې او اوکراین جنګ ته لېږل کېږي. د تېر جمهوري حکومت د ځانګړو ځواکونو یو سرتېری دی چې ادعا کوي، لس ورځې وروسته به د روسیې او اوکراین جنګ ته لاړ شي. دا کس چې د امنیتي ستونزو له امله نه غواړي نوم یې په راپور کې یاد شي وايي، د طالبانو له واکمنېدو وروسته په افغانستان کې د شته ننګونو له امله ایران ته کډوال شو، خو د خپلې کورنۍ د یوازېنی سرپرست په توګه د ډوډۍ غم مجبور کړ چې یوې داسې جګړې ته ور ګډ شي چې په ده پورې هېڅ اړه نه لري. Читать дальше...

د افغانستان لپاره د امریکا د سفارت سرپرستې او شارزدافیرې کرن ډکر وایي، پر خپل ډیپلوماټیک همکار په کابل کې د پاکستان د سفارت پر شارزدافیر عبید نظاماني حملې په غوصه کړې ده. ډکر نن په یوه ټویټ کې ویلي خوښه ده چې هغه روغ دی او ساتونکي ته یې په دې برید کې ټپي شوی، د عاجلې روغتیا هیله کوي. مېرمن ډکر د دغې پېښې په اړه د بېړنۍ، بشپړې او رڼې څېړنې غوښتنه کړې ده. د اروپایي ټولنې د بهرني سیاست او امنیتي پالیسو ویاندې نبیله مازارالي هم ویلي چې په کابل کې د پاکستان پر سفارت شوي برید وېرولې ده. هغې په... Читать дальше...

د افغانستان د ښځو او نجونو د بشري حقونو لپاره د امریکا ځانګړې استازې رینا امیري وایي، عجیبه خبره دا ده چې طالبان له یوې خوا غوښتنه کوي چې نړۍ باید افغانستان منزوي نه کړي، خو په خپله معلوماتو او ازادو مطبوعاتو ته له لاسرسي څخه د منع کېدو په ګډون د افغانانو منزوي کېدو او پرې د فضا تنګېدو ته دوام ورکوي. امیري پر خپله ټویټرپاڼه له دغو څرګندونو سره د امریکا د بهرنیو چارو د وزارت د ویاند نېډپرایس هغه ټویټ هم ضمیمه کړی چې د طالبانو له خوا د ازادي راډیو او د امریکا غږ آشنا راډیو پر نشراتو بندیز یې غندلی دی. Читать дальше...

د ویکيلیکس بنسټ ایښودونکي جولیان اسانژ چې له بریتانیا متحدوایالتونو ته د ده د سپارلو پر وړاندې مبارزه کوي، د بشري حقونو له اروپایي محکمې د استېناف غوښتنه کړې ده. محکمې هم د جمعې په ورځ دا موضوع تایید کړه. متحدو ایالتونو پر اسانژ جنایي تورونه لګولي او له بریتانیا یې د ورسپارلو غوښتنه کړې ده. امریکایي چارواکو ۵۱ کلن اسانژ پراتلسو مواردو تورن کړی چې یو یې هم د جاسوسۍ تر قانون لاندې د امریکا د پوځي او ډیپلوماټیکو پټو اسنادو له خپرېدو سره تړاو لري چې ویکيلیکس خپاره کړي او واشنګټن ویلي چې نوموړي... Читать дальше...

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت په افغانستان کې د طالبانو له لوري د ازادي او امریکا غږ راډیوګانو د خپرونو پر بندیز غبرګون ښودلی دی. د امریکا د بهرنیو چارو وزارت وايي، د ازادي راډيو او امریکا غږ په نشراتو د طالبانو لخوا بندیز دا وښوده چې دوی به خپلو ظالمانه پرېکړو ته دوام ورکړي. د دې وزارت ویاند نېډپرایس په خپل تویټر پاڼه لیکلي چې امریکا اطلاعاتو ته د لاسرسي په برخه کې له رسنیو په پراخه کچه خپل ملاتړ ته دوام ورکوي. د افغانستان د سولې لپاره د امریکا ځانګړي استازي توماست ویسټ هم د طالبانو دغه اقدام غندلی دی. Читать дальше...

د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو مرستندویه ماموریت یا یوناما د ظریفې یعقوبي په ګډون د ښځو د حقونو د پنځو فعالانو د سمدستي خوشې کېدو غوښتنه کوي چې یوه میاشت وړاندې په کابل کې نیول شوې وې. یوناما په یوه ټوېټ کې ویلي چې د دغو ښځو د کورنۍ غړیو ته یې د دوی د لیدو اجازه نه ده ورکړل شوې او نه هم په دې اړه واضح معلومات شته چې پر دوی څه ډول تور پورې شوی او ولې نیول شوي دي. د مېرمن یعقوبي ترڅنګ په نورو نیولو شویو کې د ښځینه حقونو د فعالانو فرحت پوپلزۍ او حمیرا یوسفي نومونه هم یادېږي.

د زابل په شاجوۍ ولسوالي کې د نس ناستي ناروغي خپره شوې ده. د دغه ولایت د عامې روغتیا ريیس ډاکتر عبدالحکیم حکیمي ازادي راډیو ته وویل چې هغو سیمو ته چې دا ناروغي په کې خپره شوې، طبي ډلې استول شوي دي. هغه وویل: "د برج په سیمه کې نژدې اتیا تنه په دې ناروغۍ اخته شوي وو چې سیمې ته د عامې روغتیا ځانګړي ټیمونه ورسېدل. هلته يې د ناروغانو درملنه کړې او د هغو مریضانو وضعیت چې ښه نه و روغتون ته انتقال شوي دي." له بلې خوا نن سها ر په زابل ولایت کې په دوو ترافیکي پېښو کې ۹ تنه ټپیان شوي او یو مړ تن شوی دی. Читать дальше...

د ارزګان په مرکز ترینکوټ کې د حاجي بابا غبرګې سترګې د شوروي جګړې پرمهال بمباریو ترې اخیستې دي. د هغه چاودلي لاسونه او د مخ ګونځې د ستړي او لالهانده ژوند کیسه کوي. هغه چې د ترینکوټ په واټونو سوال کوي وايي، د یتیمانو سرپرستي ورترغاړې ده. حاجي بابا وویل، نه يې دولت غم کوي او نه ورسره بهرنۍ موسسې مرسته کوي. هغه زیاته کړه: "یا مې مړ کړئ یا مې موړ کړئ. په دا ګرد بازار کې ګرځم که څوک مې لاسنیوي کوي. هر چا که څه راکړي وي لاس دې پورته کړي. له پرون راهیسې مې یو څه ډوډۍ راټوله کړه، کونډې او یتیمان راته... Читать дальше...

د ازادي راډیو/ د ازادې اروپا راډیو عمومي مشر په یوه پیغام کې ویلي چې دغه بنسټ پر ایف ایم او منځنیو څپو د خپلو نشراتو د دوام لپاره، د خبرونو د اصولو په لارښود کې بدلون نه راولي. طالبانو د پنجشنبې په ورځ اعلان وکړ چې د ازادي راډیو او اشنا راډیو خپرونې یې پر ایف ایم او منځنیو څپو بندې کړي دي. د طالباتو د اطلاعاتو او فرهنګ وزارت د نشراتو مشر عبدالحق حماد په یوه ټویټ کې د دغه اقدام دلیل «د خبریالۍ اصول نه مراعات کول او یو اړخیزې خپرونې» بللي. د طالبانو دغه اقدام د بیان د ازادۍ او خبریالۍ د ملاتړو سازمانونو له خوا غندل شوی دی. Читать дальше...

د افغان د سولې لپاره د امریکا ځانګړي استازي ټام وېسټ ویلي، په افغانستان کې له خپلو متحدانو سره په ګډ کار کې د هر ډول ننګونو په وړاندې پیاوړي دي. د افغانستان د سولې لپاره د امریکا ځانګړي استازي ټام وېسټ جاپان ته خپل دوه ورځنی سفر ګټور بللی او ویلي یې دي چې په دې سفر کې یې د جاپان له چارواکو سره په افغانستان کې د بشري مرستو، بشري حقونو او سیاسي ډيالوګ په اړه خبرې کړې دي. ټام وېسټ نن د ډېسمبر ۳مه پر خپله ټویټرپاڼه لیکلي دي چې د جاپان له مرسته کوونکې ادارې جایکا سره‌یې هم په افغانستان کې د مرستو رسولو په اړه خبرې کړې دي. Читать дальше...

د نړۍ اووه ستر صنعتي هېوادونه یا جي۷ او استرالیا د اروپایي ټولنې له دې پرېکړې سره یوځای شول چې د روسیې د تېلو لپاره ځانګړې بیه وټاکي او یو بېرل په شپېته ډالرو وپېري. دا هېوادونه وایي چې له دې سره به په اوکراین کې د روسیې د جګړې اصلي تمویلونکې سرچینه محدوده شي. د اروپایي ټولنې استازي پرون تر دې مخکې دې موافقې ته ورسېدل چې د روسیې تېل به یو بېرل په شپېته ډالرو اخلي. دا پرېکړه د دې ټولنې د غړیو هېوادونو تایید ته اړتیا لري، خو اټکل کېږي چې دا به تصویب شي.

د اوکراین د بهرنیو چارو وزیر وایي، هغه وخت رارسېدلی دی چې اوکراین ته د پیټریاټ توغندیو دفاعي سیستم وسپارل شي. دیمیټرو کولیبا سي این این تلوېزیون ته په مرکه کې چې پرون خپره شوه دا خبره هم وکړه چې پر اوکراین د روسیې د برید په لومړیو کې دوی د دې توغندیو غوښتنه کړې وه او حتی تر جګړې مخکې یې دا غوښتنه لرله، خو اوس هغه وخت رارسېدلی دی چې دا پرېکړه وشي. دیمیټرو کولیبا بیا وویل چې ده په دې تړاو له خپلو امریکایي او جرمني سیالانو سره خبرې کړې دي چې له اوکراین سره به دا لویه مرسته وي چې دا توغندي وروسپارل شي. Читать дальше...

طالبانو ډاډ ورکړی چې په کابل کې به د پاکستان په سفارت د برید عاملین ژر ونیسي. د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر بلاول بوټو زرداري له طالبانو غوښتي چې په افغانستان کې د پاکستان د ډیپلوماټانو امنیت خوندي کړي. هغه دا غوښتنه د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت له سرپرست امیرخان متقي سره تېره شپه په ټیلیفوني اړیکه کې کړې. د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت یوه خبرپاڼه کې لیکلي، بلاول بوټو له متقي غوښتي چې د ده له قوله، د هغو ترهګرو مخه ونیسي چې د افغانستان او پاکستان د اړیکو خرابی غواړي. د پاکستان بهرنیو چارو... Читать дальше...

د افغانستان لپاره د امریکا ځانګړي استازي ټوماس وېسټ د طالبانو له خوا د ازادي راډیو او د امریکا غږ اشنا راډیو د نشراتو بندول وغندل. نوموړي پرون په یوه ټوېټ کې وویل چې افغانان اړتیا لري چې خپلواکو رسنیو ته لاسرسی ولري. د امریکا د بهرنیو چارو وزرات ویاند نېډپرایس هم په یوه ټوېټ کې ویلي چې متحده ایالات په پراخه کچه خپلواکو رسنیو ته د لاسرسي د حق ملاتړ کوي. هغه ویلي، د طالبانو له خوا په افغانستان کې د امریکا غږ راډیو او ازادي راډیو د نشراتو بندول، د هغوی د ظالمانه اقداماتو په اوږده فهرست یو بل هم زیاتوي. Читать дальше...

په افغانستان کې معتادې ښځې شکایت کوي چې په کور او ټولنه کې خوندي نه دي او په پرله پسې ډول تاوتریخوالی ورسره کېږي. څلور کاله کېږي ګلنار له داسې درد څخه کړېږي چې د خپل مېړه له خوا ورته پېښ شوی دی. دا چې اوس د معتادینو د درملنې په يوه مرکز کې بستري ده وايي، تر څو ځله درملنې وروسته يې بیرته نشو ته مخه کړې ده. ګلنار چې دوه اولادونه لري ادعا کوي چې، د زور او تاوتريخوالي په وسیله نشو ته اړایستل شوې او اوس پر کورني تاوتريخوالي سربېره په لارو او کوڅو کې هم ځورول کېږي. نوموړې وايي: "نشې لومړی زما خاوند... Читать дальше...