Новости за 20.08.2021

د روسیې د اپوزیسیون د مشر الکسي ناوالنۍ پر مسمومېدو د یوه کال د اوښتو په ورځ بریتانیا د روسیې د استخباراتو پر یو شمېر اجنټانو بندیزونه لګولي دي. بریتانیا دا اقدام وروسته له هغه کوي چې مسکو د ښاغلي ناوالنۍ په مسمومیت کې په لاس لرلو تورن شو او سخت انتقادونه پرې وشول. د بریتانیا د بهرنیو چارو وزارت پرون د اګسټ په شلمه نېټه په یوه بیان کې وویل، پر هغو ۷ کسانو بندیزونه لګول شوي دي چې ویل کېږي د روسیې د استخباراتو اجنټان دي او د ناوالني د ترور په هڅه تورن شوي دي. د دې کسانو نومونه د بریتانیا د بندیزونو... Читать дальше...

سلګونو افغان پوځیانو له پوځي تجهیزاتو سره ازبیکستان او تاجکستان ته ځانونه رسولي دي. د ازبیکستان د لوی څارنوالۍ دفتر په یوه اعلامیه کې وویل چې د افغانستان ۲۲ پوځي الوتکې او ۲۴ پوځي هلیکوپټرې د ترمز په هوایي ډګر کې اضطراري ناستې کړي. تاجکستان هم وویل چې د افغانستان دوه پوځي الوتکو ته یې چې له سلو زیات سرتیري یې لېږدول، اجازه ورکړې چې د باختر په ښار کې ناسته وکړي. بشپړ ویډیويي راپور ددې تړوني په کېکاږلو سره وګورئ:

پولیټیکو خپرونه پولیټیکو خپرونه لیکي، د طالبانو بیا واکمنېدل د ولسمشر بایډن په بهرنۍ تګلاره کې د لومړي بحران نښه ده چې د دواړو مخکښو ګوندونو له لوري پرې انتقادونه کېږي. خپرونه بیا پوښتنه کوي، له افغانستانه په ناکامۍ د امریکایي ځواکونو وتل به په امریکا کې سیاسي بحثونه تادوه کړي، که به اوږدمهاله سیاسي اختلافاتو ته لار هواره کړي؟ خپرونه بیا لیکي، یوه لورته په افغانستان کې د امریکا د متحدانو د ژغورنې پرسر اختلافاتو ته لمن وهل کېږي، بل لورته دا بحثونه کېږي چې له افغانستانه د امریکایي ځواکونو وتل به د امریکا د اوږدو جګړو سبب شي. Читать дальше...

د ازادي راډیو خبریالان د کابل په شمول د افغانستان له ځینو سیموڅخه د راپورونو چمتو کولو ته دوام ورکوي. دلته د وروستي وضیعت په اړه تازه معلومات لوستلی شئ. دا پاڼه وخت په وخت تازه کیږي او بیا ورته مراجعه کولی شئ.

د ملګرو ملتونو عمومي منشي په افغانستان کې د یوه پراخ بنسټه حکومت پر جوړېدو ټینګار وکړ، داسې حکومت چې ټولې خواوې په کې ځانونه وویني.  انتونیو ګوترش د پنجشنبې په ورځ په نیویارک کې د ملګرو ملتونو په مرکزي دفتر کې خبرې غونډې ته وویل چې دا د طالبانو په ګټه ده: "نړیوالې ټولنې ته دا ډېره مهمه ده چې یو موټی وي، د امنیت شورا ټولو غړیو ته، خو په عمومي توګه نړیوالې ټولنې ته په کار دي چې په یوه خوله له خپل نفوذه استفاده وکړي او دا د طالبانو په ګټه هم ده چې په رسمیت وپیژندل شي او دا ممکنه ده."  د ملګرو ملتونو... Читать дальше...

حامد کرزی او عبدالله عبدالله وايي چې راتلونکي ټول شموله نظام لپاره خبرو ته دوام ورکوي.

عبدالله عبدالله تاییدوی چې افغان ولسمشر غني افغانستان پرېښی دی. ښاغلي عبدالله په دې ویډیو پیغام کې منلې چې ډاکټر غني هېواد پرېښی او الله به ورسره د دې کار حساب او خلک به یې په اړه قضاوت وکړي. خو په دې ویډیو پیغام کې نوموړي چې د حکومت سمه نیمه برخه ورسره وه، د افغانستان د روان وضعیت او راتلونکي په اړه هېڅ نه دي ویلي. بشپړ یې په دې ویډیو کې وګورئ:

٢٣ کلن مصطفی احمدي د فراه اوسېدونکی دی. دی هم په پوهنتون کې په زدکړو بوخت دي او هم د خپلې ١٤ کسيزي کورنۍ مسولیت لري.   ښاغلی احمدي وايي چې ٩ مياشتنۍ وه چې د ګوزن د غلط واکسین لګولو له امله معلول شو. په دې اړه بشپړ ویډیويي راپور ددې تړوني په کېکاږلو سره وګورئ:

په قرغزستان کې د اساسي قانون د تعدیل پرضد د مظاهره کوونکو یو تنظمیونکی په اتلس میاشتو بند محکوم شو.  په بشکېک کې نن یوې محکمې تلیک مات کدای بیرګانوف په دې تور مجرم وپېژانده چې له زوره په استفادې یې د واک د ترلاسه کولو هڅه کوله.   کدای بیرګانوف د مارچ په میاشت کې ونیول شو بیا په کور کې نظر بند شو.  د ده ملاتړیو د ولسمشر جاپاروف د اساسي قانون له تعدیلاتو سره مخالفت کړی دی.

د طالبانو له راتګ سره اوس د افغانستان په رسنیو کې د ښځینه خبریالانو او کار کوونکو برخلیک نامعلوم دی او دغه برخلیک به د طالبانو مشران معلوموي.   سره له دې چې د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد په خپل لومړني کنفرانس کې د رسنیو د فعالیت په اړه وویل چې دغه برخه به په ازاد ډول فعالیت کوي، خو د ښځينه خبریالانو او کارکوونکو په اړه یې څه ونه ویل.   د ښاغلي مجاهد له دې څرګندونو وروسته د ځینو رسنیو ښځینه خبریالانې او کار کوونکې د ټلوېزیون په پردو راڅرګندې شوې، خو له تېرو دوو ورځو راهیسې دغه چاره بیرته کمرنګه شوې. Читать дальше...

ناټو نن په خپله بېړنۍ غونډه کې له افغانستانه د یو شمېر خلکو د ایستلو او له طالبانو سره د خپلو راتلونکو اړیکو په اړه غونډه کوي.  تمه ده چې دې انلاین غونډې ته د امریکا د متحد ایالاتونو ولسمشر جوبایډن چې له افغانستانه د پوځیانو د ایستلو په خاطر له سختو انتقادونو سره مخامخ دی، وینا وکړي. ولسمشر بایډن به له افغانستانه د زرګونو افغانانو د ایستلو په اړه خبرې وکړي. دا هغه افغانان دي چې له ناټو سره یې د تیرو دوو لسیزو په ترڅ کې کار کړی دی.  طالبانو د یکشنبې په ورځ کابل ونیو،  ژمنه یې وکړه چې چا ته به... Читать дальше...

جرمني اژانس دویچه ویلې وایي، طالبانو د دوی د یوه خبریال نژدې خپل وژلی دی چې له دې سره د طالبانو تر واک لاندې د رسنیو د کار کوونکو او د هغوی د کورنیو ژوند ته په نړویواله کچه اندېښنې په زیاتېدو دي.  د جرمني اژانس په باور طالبانو د دوی د خبریال یو بل خپل ټپي کړی دی او دا پېښه نن هغه وخت وشوه چې طالبانو په کابل کې کور په کور د دې خبریال پلټنه کوله.

ولسمشر محمد اشرف غني چې له هېواد څخه وتلی، له افغانستانه تر وتلو درې ورځې وروسته يو ويډيويي پيغام کې راڅرګند شو، او د هېواد څخه د ناببره وتلو او خپل راتلونکې په اړه يې څرګندونې وکړې. دا ویډیو ددې تړوني په کېکاږلو سره وګورئ:

افغان کرکټ بورډ په شپږیزه کرکټ لیګ کې د دوه نوېو لوبډلو د زیاتېدو خبر ورکړ.  اوس به دا لوبې د شپږو پرځای د اته لوبډلو ترمنځ ترسره کېږي.  افغان کرکټ بورډ په یوه خپره کړې اعلامیه کې ویلي دي چې د هندوکش ستوري او د پامیر زلمیان دوه نوې هغه لوبډلې دي چې دې لیګ ته زیاتې شوي دي.  سپن غر پړانګان، کابل بازان، امو نهګان، بست ساتونکي، میس عینک اتلان او بند امیر هغه شپږ لوبډلې وې چې ترمنځ يې هرکال دا سیالۍ کېدلې.  د کرکټ بورډ په اعلامیه کې ویل شوي چې اته واړه لوبډلې د بېلابېلو افغان شرکتونو له لوري اخیستل... Читать дальше...

په داسې حال کې چې طالبان اوس مهال له پنجشیر پرته پر ټول افغانستان ولکه لري په کابل کې یو شمېر سیاسیونو او پخوانیو افغان چارواکو د طالب مشرانو سره د دې هېواد د راتلونکي نظام او سولې په اړه خبرې پیل کړي.   له تېرو پنځو ورځو راهیسې سیاسي برخلیک نامعلوم دی، دې حالت ته په کتو سره د افغانستان پخوانی ولسمشر حامد کرزی او د مصالحې عالي شورا مشر عبدالله عبدالله بېګاه ناوخته په یوې ګډ ویډویي پیغام کې وویل چې له طالب مشرانو سره یې سلا مشورې کړي، خو اساسي خبرو ته نه دي ننوتي.  نوموړو همدا راز د افغانستان... Читать дальше...

د مشال مرکه کې ډاکټر سيد لياقت علي شاه مېلمه دی. نوموړي د چین-پاکستان اقتصادي راهداري (سيپېک) د پاليسۍ چارو مشر دی. دا پروژه په رسمي توګه په ۲۰۱۵ کال شروع شوي وه چې ترمخه يې د چين له کاشغره تر بلوچستان ګوادر ساحل پوري لاري او نورې پروژي جوړول شامل دي. په دي لړ کې په ۲۰۱۸ کال کې سيپېک اټارټي جوړه شوه. د دې ادارې د پاليسۍ چارو مشر لياقت علي شاه وايي، دا خبري ناسمي دي چې ګواکې پر دې پروژو د پوځ زيات اثر دی. د نوموړي په خبره د سيپېک پروژو لاندي د خيبر پښتونخوا او قبايلي ضلعو ته به ډير ګټه ورسيږي. د خپرونې کوروبه ګل اياز دی.

د افغانستان کرکټ بورډ وياند فريد هوتک مشال رېډيو ته وويل چې طالبانو ورته ډاډ ورکړی چې خپل کرکټ ته دوام ورکړي.

د اګست پر ۱۹مه د افغانستان د بشپړ خپلواکۍ ترلاسه کولو ۱۰۲مې کليزې پر مهال د دې هېواد په يوشمېر ښارونو کې خلکو ملي بيرغونه يو ځل بيا وغوړول. د سرښار کابل په ګډون په ځينو نورو ښارونو کې هم لسګونه کسان لارو کوڅو ته راوتلي ول چې درې رنګه ملي بيرغونه يې په لاسونو کې ول. پر دې مهال په اسعد اباد کې ځينو لاريونوالو ته مرګ ژوبله واوښته، خو تر هغه يوه ورځ وړاندې په جلال اباد کې هم د طالبانو په ډزو لږ تر لږه درې لاريونوال وژل شوي ول. نور حال د احمد شاه اعظمي په ويډيويي راپور کې وګورئ.

چارواکي وايي، د پاکستان او افغانستان ترمنځ د چمن او سپین بولدک پر وره د خلکو تګ راتګ د پخوا په څېر روان دی. د دوی په خبره، هغه کسان چې د افغانستان تذکرې او د پاکستان شناختي کارډونه لري، پر پوله تګ راتګ کولای شي. د امریکا غږ ډیوه راډیو د خبریال نعمت الله سرحدي ویډیويي رپورټ.

د جرمني صدراعظمه انګېلامېرکل نن مسکو ته ځي. دا به له ولسمشر ولادمیر پوتین سره وګوري.  دا بهر ته د اغلې مېرکل وروستی رسمي سفر دی، تردې وروسته له سیاسته لاس اخلي او راتلونکې میاشت په جرمني کې انتخابات ترسره کېږي.  د جرمني صدراعظمې دفتر دوې ورځې مخکې ویلي و چې مېرکل او پوتین به پر دوه اړخیزو اړیکو، کرونا وبا او د افغانستان پر وضعیت، د اوکراین پر شخړو یو شمېر نورو نړیوالو موضوعاتو خبرې وکړي.  تمه ده چې دا دواړه مشران به د نورډ سټریم دوه پایپ لاین په اړه هم چې د روسیې ګاز د بالتیک تر سمندرګې لاندې جرمني ته انتقالوي، وغږیږي.

د ناټو د بهرنیو چارو وزیران نن د افغانستان پر وضعیت بیړنۍ غونډه کوي.   دا غونډه به د ویډیو کنفرانس له لارې ترسره شي.   د ناټو سرمنشي ینس سټولټنبرګ په ټویټر کې لیکلي دي چې د جمعې په ورځ یې د بهرنیو چارو د وزیرانو د غونډې غوښتنه کړې ده، څو د افغانستان په اړه د ناټو غړي هېوادونه خپل ګډ دریځ بیان کړي.   د سې شنبې په ورځ هم ناټو د افغانستان په اړه یوه بیړنۍ غونډه لرله چې په کې ښاغلي سټولتنبرګ خپله حیرانتیا څرګنده کړه چې څرنګه طالبانو کابل داسې ژر ونیو.

د اسلامي دولت، داعش ډلې ویلي دي طالبان بریالي شوي نه دي، امریکا راوستي دي.  وروسته تر دې چې د یکشنبې په ورځ طالبانو کابل ښار ونیو دا لومړی ځل دی چې داعش د افغانستان د پېښو په اړه خپل نظر څرګند کړی دی.  داعش د الانباء په نوم په خپلې اونیزې کې د پنجشنبې په ورځ د طالبانو له لوري د کابل د نیولو په اړه ویلي دي چې د دوی بریا د اسلام لپاره نه ده دا د سولې لپاره ده، د خبرو لپاره ده، د جهاد لپاره نه ده.  داعش تور پورې کړی دی چې امریکا له دې طالبانو د یوې وسیلې په توګه د اسلام تر سیوري لاندې، د مسلمانانو... Читать дальше...

د بښنې نړیوال سازمان وایي، وسله والو طالبانو په ځانګړي ډول د افغانستان د هزاره لږکیو یو شمېر کسان په وحشیانه ډول شکنجه کړي او وژلي یې دي.  په هغه راپور کې چې د بښنې نړیوال سازمان پرون خپور کړ، په کې ویل شوي دي چې نهه هزاره نارینه د جولای د څلورمې او شپږمې نېټې ترمنځ د غزني په مالستان ولسوالۍ کې وژل شوي دي.  په لندن کې مېشته د بشري حقونو دې ډلې د کلیوالو په وینا ویلي دي چې کله د حکومتي ځواکونو او طالبانو ترمنځ جګړه سخته شوه دوی له مندرخت کلي د غرونو خوا ته وتښتېدل او کله چې جګړه غلې شوه او دوی... Читать дальше...

طالبانو د افغانستان تر نیولو وروسته ویلي چې ښځو ته به د شریعت په چوکاټ کې د کار او تعلیم اجازه ورکوي. خو افغانې ښځې وايي، د طالبانو پخوانۍ واکمنۍ ښوولې چې پر خپلو ژمنو عمل نه کوي. همدا لامل دی چې دوی اندېښنه لري چې د طالبانو وینا او عمل به یو شان نه وي. د رویټرز اژانس ویډیويي رپورټ.

سېرګې لاوروف د اګست پر ۱۹مه په مسکو کې له خپلې لیبیایۍ سیالې نجلا منقوش سره تر لیدو وروسته خبري غونډې ته وویل، په پنجشېر کې د مرستیال ولسمشر امرالله صالح او احمد مسعود په مشرۍ د طالبانو پر وړاندې مقاومت په