Новости за 21.08.2021

کابل ته د طالبانو له راتګه وروسته د ډېرو نړیوالو ورځپانو او خپرونو پام دغلته د هوایي ډګر شااوخوا رامنځته شوې ګڼې ګوڼې او ګډوډۍ ته اوښتی دی. واشنګټن ایګزاماینر  واشنګټن ایګزاماینر خپرونې په وروستۍ ګڼه کې د کابل هوایي ډګر پر وضعیت او دغلته د امریکایي او بریتانوي ځواکونو له خوا د افغانانو د ایستلو پر لانجې یوه لیکنه خپره کړې ده.  په لیکنه کې راغلي، د افغانانو د ایستلو لانجمنې چارې د امریکا او بریتانیا لوړپوړي پوځیان هم سره په مخالفت کې اچولي.  دوی د امریکا د یوه جنرال خبرې را اخیستي چې د بریتانیا... Читать дальше...

د سوات ضلعې په بریکوټ کې د اګست پر ۲۰مه د شپې ناوخته دوه ښځې د غیرت یا پت په نوم وژل شوي او یوه ژوبل شوې ده. د بریکوټ پولیس وایي، دغه پېښه په ناوګۍ کلي کې شوې ده چې په وژل شویو کې د یوې جینۍ د اګست پر ۲۲مه واده هم تنظيم شوی و. په سوات کې د ښځو د حقونو لپاره کارکوونکې یوه غېر سرکاري اداره اوېکننګ وایي، د دوی د معلوماتو له مخې د وژل شوې جینۍ ورور هم په دغه شپه د ککړ تن پر کور ډزې کړي چې پکې د هغه مېرمن وژل شوې او لور یې ژوبل شوې ده. د اوېکننګ ادارې مشر عرفان حسېن د اګست پر ۲۱مه مشال راډیو ته... Читать дальше...

د طالبانو د واکمنۍ له یوې اوونۍ وروسته اوس هم په کابل ښار کې ژوند عادي شوی نه دی. د تېرې اوونۍ له یکشنبې ورځې راهیسې بانکونه، دولتي ادارې او خصوصي موسسې تړل شوي او د لومړنیو خوارکي توکو بیې هم د پام وړ زیاتې شوي دي. که څه هم طالبانو له دولتي کار کوونو کار ته د بېرته راتګ غوښتنه کړې، خو دولتي کار کونکي لا هم حالت د دې چارې جوګه نه بولي. د کابل ښار اوسیدونکی روح الله وايي، د بانکونو تړل کېدو د ژوند د لومړنیو توکو بیې لوړې کړي او عادي ژوند یې ورته له ستونزې سره مخ کړی. هغه وايي، ټولې پېسې په... Читать дальше...

بیجینګ له اسلام اباده غوښتي چې پاکستان کې د چینایي اتباعو خوندیتوب ډاډمن کړي.  دا غوښتنه وروسته تردې کېږي چې پرون د بلوچستان ګوادر بندر ته نژدې پر چینایي کار کوونکو برید وشو چې څو تنه یې ټپیان شول.  د دې برید مسولیت د بلوڅانو د ازادۍ د پوځ په نوم وسله والو پر غاړه واخېست.  په اسلام اباد کې د چین سفارت دا حمله غندلې او په یوه خبرپاڼه کې ویلي، پاکستان باید دغه هېواد کې د چینایي اتباعو د امنیت لپاره عملي او موثر ګامونه واخلي.  په تېر جولای میاشت کې هم د پاکستان په شمال کې د چینایي کارګرو پر موټر برید ۱۳ تنه ووژل چې ۹ یې چینایان وو. Читать дальше...

د ایران نوي ټاکل شوي ولسمشر ابراهیم رییسي ویلي، حکومت به یې د کرونا ضد مبارزې ته لومړیتوب ورکړي.  رییسي نن د نوې کابینې په اړه د پارلمان د بحث له پيل سره هم مهاله ویلي، د کرونا ویروس کنټرول، د روغتیایي سیستم پیاوړتیا او پراخ واکسیناسیون یې له لومړیتوبونو دي.  نوموړی دا څرګندونې داسې مهال کوي چې ایران دا مهال د کرونا وبا له پنځمې څپې سره لاس او ګریوان دی.  تېره یوه میاشته کې د ایران دننه د ویروس د بدلې شوې بڼې ډیلټا پېښې د ریکارډ کچې ته لوړې شوې.  دغلته تراوسه څه باندې څلور نیم میلیونه کسان... Читать дальше...

په غزني کې کې د افغاني سرې میاشتې ټولنه وايي، وروستیو جګړو تر ۱۲ زره زیاتې کورنۍ له بې وزلۍ او کډوالۍ سره مخ کړې دي چې په بد حالت کې ژوند کوي.  په دې ولایت کې د دې ټولنې مشر عبدالعلیم نوري وايي، دغه کورنۍ د جګړو له امله له غزني مرکز څخه ولسوالیو او په ولسوالیو کې له یوځایه بل ځای ته د جګړو له امله کډه شوي چې ډېری برخه یې نه د اوسېدو ځای، نه خوراکي توکي او نه هم د څښلو پاکې اوبه لري.  د نوري په خبره ډېری داسې کسان هم شته چې کورونه یې نړيدلي او د بیا جوړولو توان یې هم نه لري: "ډېری کډوال د خپلو... Читать дальше...

طالبانو په کابل کې "د رسنیو د ډاډ او د هغوی ستونزو ته د رسیدګۍ لپاره درې اړخېزه کمېټه" جوړه  کړه.  د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد نن پر خپل ټویټر لیکلي چې په دې کمېټه کې به "د اسلامي امارت د فرهنګي کمېسیون باصلاحیته غړی، د خبریالانو او رسنیو د بنسټونو د فدراسیون غړي او د کابل امنیه قوماندانۍ یو تن باصلاحیته استازی ګډون ولري." د نوموړي په وینا دا کمېټه "به د رسنیو ستونزو ته رسیدګي کوي." ذبیح الله مجاهد څو ورځې مخکې په کابل کې په خپل لومړني خبري کنفرانس کې ژورنالیستانو او رسنیو ته ډاډ ورکړی... Читать дальше...

پاکستان وايي، د افغانستان له نوي جوړېدونکي حکومت څخه به غوښتنه کوي چې د تحریک طالبان پاکستان پر ضد کارروايي وکړي. د اګست پر ۲۰مه د بهرنیو چارو د وزارت ویاند زاهد حفیظ چودري په اسلام اباد کې یوې خبري غونډې ته د وینا پر مهال وویل، هغوی هیله من دي چې د افغانستان راتلونکی حکومت به خپله خاوره د نورو هېوادونو پر ضد استعمالېدو ته پرېنږدي. پاکستان تر دې وړاندې د ولسمشر اشرف غني له حکومت نه هم دا ډول غوښتنه کړې وه خو هغوی تل پاکستان ته ګوته نیوله چې په خپله خاوره کې یې د افغان طالبانو مشرانو او پلویانو ته ځای ورکړی دی. Читать дальше...

د ناټو سرمنشي له طالبانو وغوښتل چې خپلې کړې ژمنې پرځای کړي.  ینس سټولټنبرګ پرون په بروکسل کې د ناټو د بهرنیو چارو وزیرانو تر انلاین غونډې وروسته خبریالانو ته وویل: "نړۍ افغانستان ته ګوري. زموږ تمه له طالبانو دا ده چې پر خپلو ژمنو ودریږي او افغانستان بیا د نړیوالو ترهګرو په پناه ځای بدل نه شي. طالبان باید په هېواد کې شخړې ختمې کړي او د افغانانو - که نارینه دي، که ښځې دي یا ماشومان دي، بنسټیز حقونه ورکړي."  د ناټو سرمنشي په کابل کې د داسې یوه حکومت د جوړېدو غوښتنه هم وکړه چې ټول سیاسي اړخونه په کې ځانونه وویني.

طالبان به په څو اونیو کې نوی حکومت جوړ کړي. دا خبره د دې ډلې یوه غړي رویټرز اژانس ته کړې ده. د طالبانو د دې غړي په وینا چې نوم یې نه دی اخیستل شوی، رویټرز اژانس څرګندوي چې حقوق پوهان، دیني عالمان او له بهرني سیاست سره اشنا کسان به د دې نوي حکومت چوکاټ جوړ کړي او په څو اونیو کې به کار پیل کړي.  طالبانو د یکشنبې په ورځ کابل ونیو او داسې ژمنې یې کړي دي چې د دوی نوی حکومت به د دې ډلې د پخوانۍ واکمنۍ پرتله معتدل وي.  طالبان له نولس سوه شپږ نویمه تر دوه زره لومړي کال پورې واکمنان وو چې القاعده شبکې... Читать дальше...

اورېدونکیو! دا اوونۍ، په تاندې هیلې پروګرام کې، په چترال کې د جینکو او ښځو د ځان وژنې په زیاتېدونکې شرحې معلومات درکوو. د چترال انتظاميه او پولیس چارواکي وایي، دغلته د ښځو د ځان وژنې په پېښو کې په دې وروستیو پنځو کلونو کې زیاتوالی راغلی دی. د خیبر پښتونخوا چترال سیمه خپل یو جدا تاریخ او کلتور لري او چترالیان د غم ښادۍ او د خوشالیو او مېلو ځانګړي دودونه او رواجونه لري. د خیبر پښتونخوا د بشري حقونو ادارې هم وایي چې دغلته په دې تېرو وروستیو پنځو کلونو کې په ښځو او جنیکو کې د ځان وژنې شرح زیاته شوې ده. Читать дальше...

که څه هم له تېرو څو ورځو را په دې خوا په هېواد کې دننه او بهر د افغانستان د راتلونکي حکومت په اړه د طالب مشرانو او افغان سیاستوالو ترمنځ لیده کاته او خبرې روانې دي. خو یو شمېر طالب چارواکي وایي، د روان وضعیت په اړه د جدي خبرو لپاره د طالبانو د تحریک مرستیال او د قطر د سیاسي دفتر مشر ملا عبدالغني برادر له خپل اته کسیز پلاوي سره کابل ته رسیدلی دی. د طالب ویاند ذبیح الله مجاهد یوه سکرتر مولوي بلال کریمي نن شنبه ازادي راډیو ته وویل چې ملا عبدالغني برادر په مشرۍ دغلته د روانو حالاتو په اړه جدي خبرې روانې دي. Читать дальше...

د طالبانو د تحریک مرستیال او د قطر د سیاسي دفتر مشر ملا عبدالغني برادر له خپل اته کسیز پلاوي سره کابل ته رسېدلی دی. ملا برادر  په داسې وخت کې کابل ته تللی چې له تېرو څو ورځو را په دې خوا په هېواد کې دننه او بهر د افغانستان د راتلونکي حکومت په اړه د طالب مشرانو او افغان سیاستوالو تر منځ لیده کاته او خبرې روانې دي. د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد یوه سيکرتر مولوي بلال کریمي د اګست پر ۲۱مه، مشال راډیو ته وویل:” ملا عبدالغني برادر اخوند له خپلو ملګرو سره کابل ته راغلی او په هېواد کې د روانو مسایلو... Читать дальше...

‎په کابل کې د حامد کرزي هوایي ‌‌‌‌‌‌ډګر چې د ملکي او پوځي الوتنو نه ترې کار اخېستل کېږي، له بې سارې ګڼه ګوڼې ‌‌‌‌‌‌ډکه سیمه ترې جوړه شوې او له افغانستانه د وتلو په هیله زرګونه افغانان ورټول شوي دي. ‎په دې سیمه کې داسې کورنۍ او خلک هم شته چې له څو شپو راپه دېخوا یې انتظار نه دی ختم شوی او هوایي ‌‌‌‌‌‌ډګر ته نږدې سیمو کې پر سړکونو شپې ورځې تېروي. ‎عبدالقادر چې د ملي امنت د ځانګړو ځواکونو یو افسر و وایي، سره له دې چې ژوند یې له شدید ګواښ سره مخ دی، خو تر اوسه ورته زمینه نه ده برابره شوې چې هوایي ‌‌‌‌‌‌ډګر ته ننوځي. Читать дальше...

د راپورونو له مخې د طالبانو د مشرتابه یو شمېر غړي کابل کې راټول شوي او د راتلونکي حکومت د جوړېدو پر لارو چارو خبرې کوي.  د طالبانو سرچینو تایید کړې ده چې د دوی د تحریک مرستیال ملا عبدالغني برادر هم له کندهاره کابل ته رسیدلی دی.  دې سرچینو رویټرز ته ویلي، ښاغلی برادر له یو شمېر جهادي مشرانو، د حکومت له پخوانیو چارواکو او دیني عالمانو سره ګوري.  د سرچینې په باور، طالبان غواړي جلا-جلا ډلې رامنځته کړي چې د داخلي امنیت پر مسالو او رامنځته شوي مالي بحران خبرې وکړي.  ملا برادر د طالبانو د بنسټ ایښودونکو... Читать дальше...

بحرین ویلي، خپل هوایي ډګر هغو الوتکو ته پرانیزي چې له افغانستانه خلک باسي.  په همدې حال کې متحده عربي اماراتو ویلي، د لنډ وخت لپاره د افغان کډوالو کوربه توب کوي.  بحرین او امارت دا اعلان وروسته تردې کړی چې قطر کې د امریکا پوځي اډې له هغو کسانو ډکې شوي چې له افغانستانه بیول شوي دي.  له کابله د هغو افغانانو د تخلیې چارې پرون ۷ ساعته وځنډېدې چې امریکا او اروپایي هېوادونو یې د ایستلو خبره کړې ده.  د امریکا سفارت او نورو استازولیو ویلي، هر هغه څوک چې له افغانستانه باسي، د ایمیل یا مبایل ټیلیفون له لارې ورته حال ورکوي. Читать дальше...

د کابل د حامد کرزي نړیوال هوایي ډګر شااوخوا ګېر پاتې شوي کسان د بدو صحنو کیسې کوي.  دوی کې یو شمېر هغه کسان دي چې امریکا او یو شمېر اروپایي هېوادونو ته د تګ لپاره هوایي ډګر ته غوښتل شوي دي.  دوی طالبان او دغلته مېشت امریکایي سرتیري د وضعیت په کنټرول کې پاتې بولي او وایي، سرخوږی زرګونه هغو کسانو جوړ کړی چې هېڅ سند نه لري او هوایي ډګر ته راغلي دي: "که کوم چارواکی زموږ نظر اوري او  په کوم ډول باندې موږ ته کومک رسولی شي، دلته ډوډۍ نشته، اوبه نشته، ډېره ګرمي ده. ما په خپلو سترګو ولیدل چې له لسو تر... Читать дальше...

د ناټو د بهرنیو چارو وزیرانو د ویډیو کنفرانس له لارې په خپله پرونۍ (د اګست ۲۰مې) فوق العاده غونډه کې تر ډېره له افغانستانه د بهرنیو وګړيو او د هغو افغانانو د وتلو پر هڅو بحث وکړ چې غواړي له هېواده ووځي. د ناټو عمومي منشي ینز ستولتنبرګ د غونډې په پای کې یوې خبري غونډې ته پر هغو پرېکړو رڼا واچوله چې د بهرنیو چارو وزیرانو بحث پرې کړی و. هغه وویل، له افغانستانه د ناټو د غړو هېوادونو او د ناټو د متحدانو د وګړيو او هغو افغانانو چې له دوی سره یې کار کړی، د ویستلو عملیات ورته لومړیتوب لري. ستولتنبرګ... Читать дальше...

د بلوچستان په ساحلي سیمه ګوادر کې په یوه ځانمرګې حمله کې لږ تر لږه دوه ماشومان وژل شوي او درې نور کسان ټپيان شوي دي. چارواکي وايي، د برید نخښه چینايي انجینیران ول. د ګوادر ډېپټي کمېشنر عبدالکبیر زرکون او د هغه ځای د پولیسو مشر اېس پي فرحان زاهد د اګست د ۲۰مې نېټې په شپه ناوخته خبریالانو ته وویل، د چینايي انجینیرانو یوه قافله بلوچ وارډ ته نېږدې پر نېشنل های وې د تېرېدو په حال کې وه چې برید پرې وشو. هغوی وايي، برید ځانمرګی معلومېږي خو په دې پېښه کې هېڅ کوم چینايي تن ته صدمه نه ده رسېدلې خو په برید... Читать дальше...

د امریکا د  متحد ایالتونو ولسمشر جو بایډن په واشنګتن کې وویل چې پر طالبانو به فشار راولو. دی وايي: "زه او د بهرنیو چارو وزیر بلېنکن له خپلو متحدانو سره هڅې کوو چې څرنګه پر طالبانو نړیوال فشار راولو. دوی د نړیوال مشروعیت په لټه کې دي، دوی باید وپوهیږي چې څرنګه دا هېواد اداره کولی شي، شرطونه به سخته وي، هغه سخت شرطونه چې موږ یې ورته ږدو او  د دې شرطونو له پلي کېدو سره به دوی مرستې ترلاسه کوي یا نه کوي. دوی څرنګه له ښځو او نجونو سره چلند کوي، څرنګه له نورو افغانانو سره چلند کوي."   وروسته تردې چې... Читать дальше...

په افغانستان کې د طالبانو د واکمنۍ وروسته پاکستان حکومت د جنوبي وزیرستان انګور اډې دروازه د تجارت او خلکو تګ راتګ لپاره خلاصه کړې، خو له افغانستانه پاکستان ته تلونکي وګړي وايي، پاکستاني امنيتي چارواکي يې نه ورپرېږدي چې خپلو سيمو ته ولاړ شي. د جنوبي وزيرستان مقامي چارواکي بيا د بنديزونه وجه ناسم امنېتي حالات ښايي. ويډيويي رپورټ

د بریتانیا د سمندري ځواکونو یو پخوانی سرتېری چې په افغانستان کې یې د حیوانانو یو پناه ځای جوړ کړی وايي، د دې مرکز د افغان کار کوونکو او د هغو د کورنیو له اېستلو مخکې به له افغانستانه ونه وځي.  د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې پاول پن فارتنګ چې ۲۲ کاله یې د بریتانیا په سمندري ځواک کې خدمت کړی او په ۲۰۰۶ میلادي کال کې یې د هلمند په جګړه کې هم ګډون کړی، په کابل کې د زېږون په نامه د حیواناتو د ساتنې مرکز جوړ کړی دی چې د درېیو ښځینه وترنرانو په ګډون ټول ۲۵ کار کوونکي لري.  ښاغلي پن فرټینګ ویلي دي... Читать дальше...

ولسمشر رجب طیب اردوغان له اروپايي ټولنې غوښتي دي چې له افغانستانه د کډوالو د څپې د مخنیوي لپاره سمدستي اقدام ورکړي.  د ترکیې ولسمشر دا څرګندونې پرون ماښام د یونان له صدراعظم کیریاکوس میتسوتاکیس سره په ټیلیفوني خبرو کې چې له افغانستانه د اروپا پر لور د افغان کډوالو د پراخې څپې پر وتلو متمرکزې وې وکړې.  د ترکیې د ولسمشر دفتر د ښاغلي اردوغان له قوله په یوه بیان کې ویلي چې که له افغانستان او ګاونډیو هېوادونو سره یې د مرستې لپاره لازم تدابیر ونه نیول شي، نو له دې هېواده د کډوالو د پراخې څپې د وتلو امکان شته. Читать дальше...

ولسمشر جو بایډن له امریکايانو سره ژمنه کړې چې له افغانستان به یې وباسي او خبرداری یې ورکړی چې د کابل د نړیوال هوايي ډګر له لارې د زرګونه کسانو د اېستلو عملیات خطرناک دي.  د امریکا ولسمشر تېر ماښام په خپله وینا او وروسته د سوال ځواب په غونډه کې د وسله والو د حملو احتمال ته پام سره له کابله د وتلو عملیات خورا پراخ او ستونزمن وبلل: "له افغانستانه د وتلو ماموریت خطرناکه دي. زموږ پوځیانو ته هم خطر لرلای شي او په ډېرې سختۍ ترسره کېږي. دا چې وروستۍ پایله به یې څه او څنګه وي یا زیانونو به ولري که نه زه... Читать дальше...

د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو د عالي کمېشنرۍ مشر فلیپو ګراندي وايي، که له هغو افغانان سره چې غواړي له افغانستانه ووځي مرستې وشي نو فکر نه کوي چې له دې هېواده به په زیات شمېر خلک اروپا ته کډوال شي. د جرمني خبري اژانس ډي پي اې راپور ورکوي چې ښاغلي ګراندې پرون د اګسټ په شلمه ایټالوۍ ورځپاڼې کورېرا دېلا سېرا Corriere della Sera ته ویلي، له افغانستانه د خلکو د وتلو کچه به په دې پورې اړه ولري چې طالبان په څومره بې رحمۍ سره حکومت کوي. له بلې خوا د کډوالو لپاره د ملګرو ملتونو د عالي کمېشنرۍ ویاند... Читать дальше...