Новости за 23.08.2021

اونۍ وړاندې طالبان د کابل دروازو ته ورسیدل او ژمنه یې وکړه چې کابل ښار ته نه داخلیږي. خو طالبان ولې کابل ته ننوتل؟ د افغانستان د راتلونکې حکومت څرنګوالی به څه وي؟ په اسلام اباد کې د طالبانو د پخوانۍ واکمنۍ  د مهال د سفیر ملا عبدالسلام ضعیف څخه مو په یوه مرکه کې پوښتلي. دا مرکه دلته لیدلی شئ.

د ایران د تېلو، ګاز او پټرولیم د صادراتو اتحادیه وايي چې څو ورځې مخکې یې د طالبانو د غوښتنې په اساس افغانستان ته د تېلو صادرات پیل کړي دي.  په افغانستان کې د وروستیو بدلونونو په دوام د تېلو په بیو کې د پام وړ زیاتوالی راغی او د یو ټن تېلو بیه له ۹۰۰ ډالرو واوښته.  رویټرز خبري اژانس د ایران د تېلو، ګاز او پټروشیمې تولیداتو د صادراتو د اتحادیې د مشر حمید حسیني له قوله راپور ورکوي چې طالبانو ایران ته یو پیغام استولی و او په هغه کې یې غوښتنه کړې وه چې افغانستان ته د اړتیا وړ تېل او ګاز صدور پیل کړي. Читать дальше...

دا ګام د هغو اندېښنو له مخې اخيستل شوی چې ګواکې طالبان به پر افغانستان د ۹۰مې کلونو د واکمنۍ په څېر په دې هېواد کې پر موسيقۍ بنديز ولګوي.

طالبان وايي چې د اګسټ له ۳۱ مې وروسته په افغانستان کې د امریکا او نورو هېوادونو د پوځیانو د پاتې کېدو مهلت تمدید د منلو نه دی.  د طالبانو یوه ویاند سهیل شاهین د بریتانیا سکای خبري چینل ته ویلي دي، که امریکا او بریتانیا د دې مهلت تمدید غواړي نو د طالبانو ځواب منفي دی ځکه دا دوی لپاره سره کرښه ده. شاهین وايي، که امریکا له ټاکلي مهلت وروسته هم پاتېږي نو معنی یې دا ده چې اشغال ته دوام ورکوي.  نوموړي زیاته کړه چې که امریکا او بریتانیا د اګسټ په ۳۱مه له افغانستانه ونه وځي نو دا کار به یې ناوړه عواقب... Читать дальше...

د بانکونو تړل کېدو او په مخابراتي شبکو کې ستونزې د کابل خلکو عادي ژوند له ننګونو سره مخ کړې دی. په کابل کې یو شمېر خلکو ازادي راډیو ته وویل چې د دوی پیسې په بانکونو کې بندې پاتې دي او په بازار کې کریډیټ کارت نه شي موندلی.   وروسته له هغې چې طالبان کابل ته ننوتل، ټول بانکونه وتړل شول او په بازار کې د اړینو توکو بیې په چټکۍ سره لوړې شوې چې دې د خلکو ترمنځ اندېښنې رامنځته کړې.  مریم ، د کابل په یوه ښوونځي کې ښوونکې ده. نوموړې ازادي راډیو ته وویل، په سختۍ سره یې خپلې او د ميړه پبسې راټولې او... Читать дальше...

یو شمېر بهرنی رسنۍ وايي، امریکا او متحدین یې ممکن د اګسټ میاشتې له ۳۱مې نېټې وروسته هم په افغانستان کې خپل نظامي حضور ته دوام ورکړي. رویټرز خبري اژانس په یو راپور کې ویلي چې اسټرالیا په ډېر احتمال سره غواړي د روانې میلادي میاشتې له پای ورسته هم په افغانستان کې خپل سرتیري وساتي. راپور کې راغلي، د روانې اګسټ میاشتې ۳۱مه نېټه په افغانستان کې د بهرنيو ځواکونو د وتلو ورستۍ نېټه وه، خو د کابل په هوايي ډګر کې وروستیو تحولاتو دغه چاره یو څه ټکنۍ کړه. رویټرز دغه شان د امریکا د  جمهور رییس جو بایډن له... Читать дальше...

د روغتیا نړیوال سازمان وايي چې د کابل د نړیوال هوايي ډګر د بندېدو له کبله نه شي کولای ۵۰۰ ټنه روغتیايي تجهیزات افغانستان ته واستوي.  WHO وايي، په دې تجهیزاتو کې د جراحي وسایل، د ماشومانو د خوارځواکۍ د مخنیوي بستې او نور اړتیا وړ توکي شاملې دي.  مرستندویې ټولنې وايي، دا مهمه ده چې شااوخوا درې سوه زره هغو افغانانو ته چې په تېرو دوو میاشتو کې له خپلو مېنو بې ځایه شوي، د اړتیا وړ طبي وسایل او خواړه ورسېږي.  د ملګرو ملتونو د اټکل له مخې نژدې ۱۸،۵ میلیونه افغانان چې د افغانستان د وګړو نیمايي برخه... Читать дальше...

ایران د افغانستان د کړکېچ پر ښکېلو خواوو غږ کړی چې له تاوتریخوالي ډډه وکړي او وايي چې په کابل کې د یوه ټول شموله حکومت جوړېدل غواړي.   د بهرنیو چارو وزارت ویاند سعید خطیبزاده په تهران کې یوې ټلوېزیوني خبري غونډې ته وویل، د افغانستان ټول سیاسي اړخونه باید له تاوتریخوالي لاس واخلي او د خبرو له لارې پرمخ ولاړ شي.  خطیبزاده زیاته کړه چې ایران له ټولو سیاسي اړخونو سره په دوامدار تماس کې دی او یوه ټولشموله حکومت ته د واک د سوله ییز انتقال ملاتړ کوي.  ښاغلي خطیبزاده همدا راز یادونه وکړه چې د پاکستان... Читать дальше...

شاهد خاقان عباسي د اګست پر ۲۱ مه په اسلام اباد کې خبریالانو ته وویل چې د میثاقِ پاکستان په نوم دې موافقه کې به اوسني حالات او د ولس ستونزې په پام کې نیول کېږي.

په نیمروز ولایت کې یو ځوان له بې کاره توکو تزئينی شیان جوړوي. نوم يې محمد رفیع صادق دی. ده تر دې دمه له شلو څخه زیاد اثار جوړکړي دي وايي، که ملاتړ یې وشي او امکانات ورته برابر شي تردې ښه او ډېر توکي به جوړ کړي. د ده ډېرۍ اثار د پخوانيو دورو د ژوند د څرنګوالی په اړه دي. په دې ویډیويي راپور کې د محمد رفیع صادق سره اشنا کوو، ددې تړوني په کېکاږلو سره یې وګورئ:

د کابل حامدکرزي هوایي ‌‌‌‌‌‌ډګر نه لا هم د بهرنیو هېوادونو د افغان کار کوونکو د ایستلو لړۍ روانه ده خو دې ځای کې په زرګونو افغانان لا هم بهر ته د تګ په هیله ورنه راټول دي او لا هم بې نظمه دی. ‎دلته ځینو راټول شوېو کسانو چې بهر ته د تګ اراده لري د نوم نه ښودلو په شرط ازادي را‌‌‌‌‌‌‌ډیو ته وویل چې یاده سیمه کې حاکم وضعیت شدیدا ګواښوونکی دی. دی وايي: "دلته حالات دومره بد دي چې د سړک پر سر هم خلک پراته دي، دلته د خوست د طالبانو هغه ځانګړې قطعه راغلې او هوایي ‌‌‌‌‌‌ډزې کوي، ان تردې چې خبر شوم د شپې... Читать дальше...

شيخ رشيد د اګست  پر ۲۲مه پر ټويتر پاڼه ليکلي چې د چين سفیر نون رونګ سره يې په پاکستان کې د چين پر کارونو او د هغوی وګړو ته د ډاډه چاپيريال برابرولو په اړه خبرې وکړي.

طالبان وايي چې د بغلان ولایت بنو، پل حصار او ده صلاح ولسوالۍ یې تصفیه کړي دي. د طالبانو مخالفو ولسي پاڅونوالو تېره اوونۍ ادعا وکړه چې دا سیمې یې له طالبانو نیولې دي.  په همدې حال کې سیمه ییزو سرچینو ازادي راډیو ته ویلي چې په ده صلاح او بنو ولسوالیو کې له طالبانو سره درنې جګړې روانې دي. د دې سرچینو په وینا دا دوه ولسوالۍ چې د پنجشېر ولایت په شمال کې پرتې دي، څو ځلي د طالبانو او د هغو د مخالفینو ترمنځ لاس په لاس شوې دي.  د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد نن په یوه بیان کې وویل چې د دوی وسله وال... Читать дальше...

دا په داسې حال کې ده چې د اګست پر ۲۲مه هم په زرګونو افغانانو کابل هوايي مېدان ته پر تلونکو لارو ګڼه ګوڼه جوړه کړې وه.

د کابل له هوايي ډګره د امریکا او ناټو متحدانو له خوا يي د لسګونو زرو کسانو ایستل که څه هم له ګډوډۍ سره مخ دي خو لا هم دوام لري. د دوشنبې په ورځ سهار وختي د حامد کرزي د هوايي ډګر په شمالي دروازه کې په ډزو کې یو افغان ساتونکی وژل شوی او درې نور ټپیان شوي دي. دا خبره د جرمني وسله والو ځواکونه چې په هوايي ډګر کې د خپلو خلکو په ایستلو بوخت دي یوه اعلامیه کې کړې ده. په دې انلاین خپره شوې اعلامیه کې ویل شوي دي چې ډزې د ناڅرګندو وسله والو او د امریکا، جرمني او افغان ساتونکو ترمنځ تبادله شوې. په بیان... Читать дальше...

دې سازمان  د اګست پر ۲۲مه نېټه په يوه خبرپاڼه کې وويل چې د سوله ييزو هڅو د ملاتړ لپاره به افغانستان ته يو پلاوی لېږي البته د دې سفر وخت نه دی ياد شوی.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې خونې مشرتابه پلاوي او د طالبانو د دعوت او ارشاد او امنیتي ارګانونو مسؤلینو سره ناسته وکړه. د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې خونې لومړي مرستیال یونس مهمند نن دوشنبه (د وږې په لومړۍ نېټه) ازادي راډیو ته وویل چې د لیدنې په ترڅ کې د خصوصي سکتور د شته ستونزو په اړه خبرې اترې وشوې. نوموړي وویل چې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مشرتابه پلاوي د خصوصي سکتور د شته ستونزو لکه، د ګمرکونو بندېدل، د سوداګرو او د هغوی د کورنیو د امنیت، د بانکونو بندېدل، د واده هوټلونو... Читать дальше...

د افغانستان د اقتصادي او مالي چارو کمېسیون ژمنه وکړه چې په نږدې راتلونکي کې به دې د دغه وزارت او اړوندو ادارو کاري بهېر پیل شي. د مالیې وزارت ویاند رفیع تابع نن دوشنبه (د وږې په لومړۍ نېټه) ازادي راډیو ته وویل چې د دغه کمېسیون په لومړنۍ ناسته کې ژمنه وشوه چې دوی د کار د پیل لپاره بشپړ چمتووالی لري او ټېنګار یې وکړ چې شته ستونزې او خنډونه به په مشترک ډول حل شي. نوموړي وویل چې د مشرتابه پلاوي لومړنۍ ناسته کې د ملي بودجې څرنګوالي او لګښت، د ګمرکونو عمومي وضعیت، لاسته راوړنو او سیکوډا سیسټم د ګټو... Читать дальше...

طالبانو پرون د پنجشېر د نېولو لپاره د بدخشان او تخار په ګډون له څو خواوو د دې ولایت دروازو ته ځانونه رسولي، خو لایې دا سیمه تر خپلې ولکې لاندې نه ده راوستې. هلته د احمد مسعود په مشرۍ د‌ دویم مقاومت ډلې، د طالبانو له واکمنۍ سره مخالفت ښودلی، خو د دې ستونزې د سوله‌ییز حل هڅې هم روانې دي. دواړو لوري وايي، د جګړې د مخنیوي او یوې هوکړې ته د رسېدو لپاره یې اړیکې نېولي، خو لا یې پایله نه ده ورکړې. د دې تر څنګ د جګړې د پېښېدو احتمال هم شته، خو طالبان وايي، لاجګړه نه ده پیل شوې. د طالبانو د مطبوعاتي دفتر غړي بلال کریمي ازادي راډیو ته وویل... Читать дальше...

پښتون ژغورنې غورځنګ د اګست پر ۲۲مه نېټه په کراچۍ کې د غورځنګ د يو مخکښ او په قامي اسمبلۍ کې د جنوبي وزیرستان استازي علي وزير د خوشي کولو لپاره د کراچۍ پرېس کلب مخې ته مظاهره کړې ده. دوی د خپل زنداني مشر د خوشي کولو غوښتنه وکړه. علي وزير له تېرو اته مياشتو راهيسې د کراچۍ په زندان کې دی.

د افغانستان د مرکزي بانک رئیس اجمل احمدي اټکل کوي چې افغانستان به د طالبانو تر واکمنۍ لاندې لا له سختو اقتصادي ستونزوسره مخ شي. احمدي چې له هېواده وتلی، له امریکایي بلومبرګ شبکې سره پرون یکشنبې په یوه مرکه کې وویل، کمزورې افغانۍ، د انفلاسیونزیاتوالی، د وارداتو زیات لګښتونه او د پانګې کنټرول هغه ستونزې دې چې د افغانستان په مخ کې پرتې دي. احمدي زیاته کړه، د امریکا متحدو ایالاتونو چې د افغانستان د مرکزي بانک د شااوخوا نهه ملیارډ او ۴ سوه ملیون ډالرو ډیره برخه یې کنګل کړې، هم د افغانستان اقتصاد له ستونزو سره مخ کړی. Читать дальше...

د امریکا د متحدو ایالاتونو ولسمشر جو بایډن وایي، د اګسټ له ۱۴مې راهیسې له کابل څخه شااوخوا ۲۸ زره کسان ایستل شوي چې په دوی کې امریکایان، د نورو هېوادونو اتباع او هغه افغانان چې ژوند یې له خطر سره مخ دی، شامل دي. ولسمشر بایډن چې تېره شپه یې له سپینې ماڼۍ ملت ته د کابل له نړیوال هوایي ډګره د خلکو د ایستلو د پروسې په اړه نوي معلومات شریکول وویل چې یوازې په تېرو دوو ورځو کې له ۱۱ زرو زیات کسان ایستل شوي دي. بایډن وویل، دغه کسان په امریکایي پوځي او چارټر او دغه راز د متحدانو په پوځي الوتکو کې ایستل شوي. Читать дальше...

جاپان له افغانستانه د خپلو اتباعو او افغان همکارانو د اېستلو لپاره نن یوه پوځي الوتکه کابل ته استوي. دا خبره د جاپان د کابینې منشي کاتسونوبو کاتو نن دوشنبه (د وږې په ۱نېټه) خبریالانو ته وکړه او ویې ویل، دا یو بشري عاجل اقدام دی چې په داسې سخت حالت کې خپل اتباع وباسو. هغه ونه ویل چې جاپان به څومره کسان له افغانستانه باسي، خو له دې مخکې جاپانې چارواکو ویلي و چې په کابل کې یې خپل سفارت بند کړی او لږ تر لږه ۱۲ کار کوونکي یې اېستلي او یو محدود شمېر هلته پاتې دي.

د سلووېنیا صدراعظم ینېز جېنزا چې هېواد یې په اوس وخت کې د اروپايي ټولنې دوره یې مشري په غاړه لري وایي، اروپایي ټولنه به افغان کډوالو ته اجازه ور نه کړي چې پرې ور مات شي. پر افغانستان د طالبانو له واکمنېدو سره داسې اندېښنې زیاتې شوي چې د اروپایي ټولنې د ۲۰۱۵ میلادي کال د کډوالو بحران بیا تکرار نه شي. هغه مهال له یو میلیون زیات کسان چې په منځني ختېځ کې له جګړو او بې وزلۍ تښتیدلي و، د اروپایي ټولنې غړیو هېوادونو ته داخل شول. جېنزا پرون یکشنبه (د زمري په ۳۱مه) په یوه ټویټ کې ویلي چې اروپایي ټولنه... Читать дальше...

د امریکا متحده ایالاتونو او لیتوانیا پر هغو دوه اړخیزو اقداماتو موافقه کړې ده چې له مخې یې د چین د فشارونو پر وړاندې بالتیک د دې هېواد ملاتړ کوي. چین وروسته له هغه پر لیتوانیا فشار زیات کړ چې دې هېواد له تایوان سره د اړیکو د ټېنګولو پرېکړه وکړه. ویلینیوس وايي چې د بهرنیو چارو وزیر ګابریلیوس لاندس بیرګیس د اګسټ په ۲۱مه له خپل امریکايي سیال انتوني بلېنکن سره پر دوه اړخیزو همغږو اقداماتو موافقه وکړه. چین د اګست په لسمه نېټه له لیتوانیا وغوښتل چې په پېکېنګ کې خپل سفیر وباسي او ویې ویل په ویلینوس... Читать дальше...