Новости за 25.01.2022

ناروې وایي، طالبانو ته به مشخصې غوښتنې وړاندې کړي او وبه ګوري چې ایا طالبان یې عملي کوي، که نه؟  دا خبره په بهرنیو چارو کې د ناروې د دولت وزیرې ینریک تون نن د ناروې خبري اژانس اNTB ته کړې او ویلي دې چې دا د یوې بې پایه پروسې پیل نه دی. نوموړي دغه څرګندونې نن مخکې له دې چې د ناروې د پلاوي په ترکیب کې د طالبانو د بهرنیو چارو د سرپرست وزیر امیرخان متقي په مشرۍ له پلاوي سره خبرې ترسره کړي، وکړې.  د ناروې د خبري اژانس د راپور له مخې له طالبانو بشري حقونو په تېره بیا د ښځو او اقلیتونو حقونو ته درناوی... Читать дальше...

د افغان جاپان روغتون ډاکټران وايي، په تېرو دوو اوونیو کې په کرونا ویروس د اخته کسانو شمېر ډېر شوی او هره ورځ په منځني ډول له۱۰ تر ۱۵ ناروغان روغتون ته راځي.  د افغان جاپان روغتون سر طبیب ډاکټر طارق احمد اکبري ازادي راډیو ته وویل، چې د ویروس مثبتې پېښې اومیکرون ته ورته دي، خو دوی یې د تشخیص لپاره اړین کیټونه نه لري.  اکبري وایي:" اوس مهال د افغان جاپان روغتون او د 'کووېډ-۱۹' په نورو ولایتي سنټرونو کې د کرونا ویروس مخ په زياتېدو دی، پرون مو ٢٥ مثبتې پېښې درلودې، نن ښايي تر دې هم زياتې شي، موږ پرون... Читать дальше...

په ننګرهار ولایت کې یو انځور ګر وايي، طالبانو ورته ویلي چې له دې وروسته دې انځورګري نه کوي.   دغه انځورګر چې عزت نومیږي ادعا کوي چې د طالبانو امربالمعروف او نهي عن المنکر پنځم امریت ورته ګواښ کړی چې له خپل هنره لاس واخلي.  نوموړی چې له تېرو څو کلنو راهیسې انځورګري کوي، نورو ته د دې هنر د زدکړې یو مرکز هم جوړ کړی دی.    عزت وایي:" زه انځورګر عزت یم، په ننګرها ولایت کې د یو هنرۍ مرکز مسؤلیت په غاړه لرم. له انځورګرۍ ور هاخوا په دې برخه کې شاګردان هم لرم، د ځوانانو علاقه هم په دې برخه کې ډېره ده... Читать дальше...

د امریکا د متحدوایالتونو ولسمشر جو بایډن، له اروپايي چارواکو سره تر ۸۰ دقیقو خبرو وروسته د غربي قدرتونو ترمنځ د بشپړ یووالي اعلان وکړ.   پرونۍ خبرې پر دې متمرکزې وې چې پر اوکراین د روسیې د احتمالي یرغل مخه څنګه نیول کېدای شي.   دا خبرې داسې مهال وشوې چې اندېښنې شته روسیه ښايي ډېر ژر د اوکراین په وړاندې پوځي اقدام وکړي.   روسیې د اوکراین پولې ته څېرمه زرګونو سرتېري ځای پر ځای کړي چې غربي چارواکو ویلي مسکو د اوکراین په وړاندې پوځي اقدام ته ځان چمتو کوي، خو مسکو دا تور رد کړی دی.   په وروستیو... Читать дальше...

د ٢٠٢٢کال د لامبو وهنې نړیوالې سیالۍ یو ځل بیا وځنډول شوې.   ټاکل شوې وه د لامبو وهنې نړیوالې سیالۍ د روان د ۲۰۲۲کال په مې میاشت کې د جاپان په فوکویوکا ښار کې ترسره شي، خو د المپیک نړیوالې کمیټۍ اعلان کړی چې د کرونا ویروس له امله د رامنځته شویو محدودیتونو په پار دغه سیالۍ راتلونکي میلادي کال ته ځنډوي.  د المپیک نړیوالې کمیټی دغه پریکړه د جاپان د ورزشي ادارو د مسؤلینو په لارښونه کړې.   ټاکل شوې چې د لامبو وهنې نړیوالې سیالۍ د ۲۰۲۳کال د جولای په میاشت کې د جاپان په فوکویوکا ښار کې ترسره شي. ... Читать дальше...

د جنوري په ۲۵مه د کډوالو لپاره د ملګرو ملتونو د لويې کمېشنری UNHCR له خوا په خوست کې پر نږدې درې سوه غریبو کورنیو باندې د ژمنیو توکو د رانیولو په خاطر نغدي مرستې ووېشل شوې. د مسوولانو په وینا، یادې کورنۍ د سپېرې او تڼیو ولسوالیو همدارنګه د مرکز اړوند  سیمو څخه انتخاب شوې او هرې کورنۍ ته ۲۶۵ امریکايي ډالر په نغدي ډول ورکول شول. د خوست په ولایت مقام کې 'یو.اېن.اېچ.سي.ار' همکار محمدایوب اندیال د یادو مرستو په باب ازادي راډیو ته وویل، په راتلونکې کې به هم په ورته توګه بې وزلو کورنیو باندې نغدي مرستې ووېشل شي. Читать дальше...

یو پاکستانی خبریال حسین شاه چې له یوه سیمه ییز ټلوېزیون سره یې کار کاوه تېره شپه د پاکستان په لاهور ښار کې په ډزو ووژل شو.  پولیسو وویل، دوه وسله وال چې پر یوه موټر سایکل سپاره و، پر حسین شاه د لاهور پرېس کلب ته نژدې ډزې وکړې او د پېښې له ځایه وتښتېدل.  د پولیسو یوه جګپوړي چارواکي صفدر رضا کاظمي وویل، په دې اړه چې نوموړی د چا له خوا وژل شوی؟ څېړنه کوي.  تراوسه چا یا کومې ډلې د هغه د وژلو مسولیت نه دی اخیستی.  د حسین شاه له وژل کېدو وروسته یو شمېر قهر وړو خبریالانو په لاهور کې لاریون وکړ،... Читать дальше...

د افغانستان د لویې څارنوالۍ یو څارنوال چې وایي، له لوړو امنیتي ګواښونو سره مخ دی، له هېواده د وتلو لپاره د الوتنو پیل ته په تمه دی. دا څارنوال چې د امنیتي ستونزو له امله نه غواړي نوم یې په راپور کې واخیستل شي ازادي راډیو ته یې وویل چې د کړې دندې له امله یې ژوند په خطر کې دی: "هغه څارنوالان چې په تېرو دوو لسیزو کې یې په افغانستان کې د قانون د پلي کولو لپاره د اصولو له مخې کار کړی، اوس د طالبانو له خوا ټول هغه پخواني مجرمین او ترهګر ازاد شوي موږ له جدي ګواښونو سره مخ یو، نړیوال دې زموږ ژوند ته پام... Читать дальше...

د کرکټ د نړیوالو سیالیو په ترڅ کې نن سې شنبه(د سلواغې ۵مه) د افغانستان د کرکټ د ملي ټیم وروستۍ لوبه له هالنډ سره روانه ده.  دغه لوبه چې د قطر د پلازمېنې دوحې په لوبغالي کې د افغانستان له خوا په بیټنګ سره پیل شوې، تر اوسه یې په نهو اورونو کې کې ۲۲ منډې کړي او هېڅ یو لوبغاړی نه دی سوځیدلی.  د افغانستان د کرکټ بورډ ویاند فرید هوتک، د لوبو دغه لړۍ چې ټیمونه مستقیماً د کرکټ نړیوال جام لوبو ته لاره مومي، مهمه بولي: "تر اوسه افغانستان د نړیوال جام سیالیو په جدول کې شپږم مقام ته پورته شوی او په ټوله... Читать дальше...

د ناروې پلازمېنه اوسلو کې د طالبانو حکومتي پلاوی له لویدیځو ډپلوماټانو سره د وروستۍ ورځې لپاره خپلو خبرو ته دوام ورکوي. هغه خبرې چې رسنیزه اجنډا یې په افغانستان کې د بشري ناورین د لا پراختیا مخنیوی، د یوه ټول‌ګډونه حکومت پر جوړېدو بحثونه او د بشري حقونو په ځانګړي ډول د ښځو د حقونو خوندیتوب دی. خو دا خبرې د بندو دروازو تر شا روانې دي او له عمومیاتو پرته یې د بحثونو لپاره وضع شوي شرایط، وړاندیزونه او غوښتنې نه مطبوعاتي کېږي. خو ناروې ته تللي د طالبانو د حکومتي پلاوي مشر او د بهرنیو چارو وزارت... Читать дальше...

ټاکل شوې چې د ملګرو ملتونو د امنیت شورا سبا چهارشنبې (د سلواغې ۶مه) د افغانستان د روان وضعیت په اړه غونډه وکړي.  د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو مرستندویه ماموریت یوناما نن په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې دا غونډه به د افغانستان پر وخت د ماښام ۷نیمې بجې پیل شي. رسنۍ هم کولی شي چې دغه غونډه په ژوندۍ بڼه تعقیب کړي.  یوناما ویلي چې د ملګرو ملتونو سرمنشي انتونیو ګوترېش، د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د سرمنشي ځانګړې استازې ډیبرا لاینز او د ناروې د بهرنیو چارو وزیره انیکین هویتفیلډ به هم د امنیت شورا دې غونډې ته معلومات وړاندې کړي. Читать дальше...

د کلیو او کرنې د پراختیا موسسې په لغمان ولایت کې خپل فعالیت له سره پیل کړ. د کرنې، اوبو لګولو او مالدارۍ وزارت ویاند مستعین عمري نن سې شنبه (د سلواغې ۵مه) ازادي راډیو ته وویل چې د یادې موسسې د فعالیت په پیل سره به په لغمان ولایت کې د بېرو درې لکه ونې کېنول شي. د ښاغلي عمري په خبره، د کلیو او کرنې د پراختیا موسسه به سږکال د 'WFP' موسسې په مرسته به لغمان ولایت کې د بېرو د ونو شته ځنګلونه هم بیاورغوي. د کرنې وزارت د معلوماتو پر بنسټ، د دغو ځنګلونو په بیارغېدو سره به ۵۲۲ کسانو ته د کار زمینه برابره شي. Читать дальше...

د کندهار د سوداګرۍ او پانګونې خونه بهر ته د انارو صادراتو د را کمېدو خبر ورکوي. د کندهار د سوداګرۍ او پانګونې خونې عامل رییس عبدالباقي نن سې شنبه (د سلواغې ۵مه) ازادي راډیو ته وویل، د روان لمریز کال په ۹ میاشتو کې یوازې ۶۹۸ ټنه انار بهر ته صادر شوي، په داسې حال کې چې تېرکال دا اندازه ۳۴ زره و ۴۰۸ ټنه وه. د ښاغلي باقي په وینا، د ټرانزیټي لارو د تړل کېدو او دغه شان د هوایي دهلیز له لارې د صادراتو بندېدل د دې لامل شوه چې د کندهار ولایت ډېر  انار له منځه لاړ شي چې بڼوالو ته یې لوی اقتصادي زیانونه اړولي دي. Читать дальше...

د امریکا ولسمشر جو بایډن وایي، متحده ایالاتونه او اروپایي متحدان یې د اوکراین پولې ته نژدې د روسیې د "پوځي ګواښ" پر وړاندې بشپړې موافقې ته رسیدلي دي.  بایډن دا څرګندونې پرون له اروپایي متحدانو سره تر ویډیویي غونډې وروسته خبریالانو ته وکړې.  د بریتانیا صدر اعظم بورېس جانسن هم د امریکا، ایټالیا، پولنډ، فرانسې، جرمني او دغه راز اروپایي شورا، اروپایي کمېسیون او ناټو له چارواکو سره تر لیدو کتو وروسته ورته څرګندونې کړي دي.  دغو لویدیځو هېوادونو هوکړه کړې چې که پر اوکراین د روسیې د یرغل امکانات ډېریږي،... Читать дальше...

د تهران لپاره د امریکا یو لوړپوړی استازی د هغو مرکچیانو له ډلې ووت چې له ایران سره اټمي تړون ارزوي.  ریچارد نیفیو داسې حال کې له دې ډلې ووځي چې د دغه تړون بیا ژوندي کېدو ته هڅې ګړندۍ شوي، خو مرکچیان یې د نظر اختلاف لري.  د امریکا د بهرنیو چارو وزارت یوه لوړپوړي چارواکي د ازادې اروپا/ازادي راډیو ته ویلي چې ریچارد له دې وروسته د ایران لپاره د امریکا د ځانګړي استازي مرستیال نه دی.  دغه وزارت د خپل دې اقدام لامل څرګند نه کړ، خو والسټریټ ژورنال ویلي، ریچارد نیفیو له نورو امریکایي مرکچیانو سره د ایران د اټمي تړون په اړه د نظر اختلاف درلود. Читать дальше...

د ملګرو ملتونو د ماشومانو د ساتنې صندوق، یونېسف یوه چارواکي د کابل په اندراګاندي روغتون کې د ماشومانو او روغتیا پالانو وضعیت ډېر د اندېښنې وړباله. د دې ادارې د ارتباطاتو مسول پراوران مهات چې له دغه روغتونه یې کتنه کړې د یونېسف پر ټویټر پاڼه په یوه ویډیویې پیغام کې له ټولو لورو وغوښتل چې په افغانستان کې پر خوار ځواکۍ او نورو ناروغیو د اخته ماشومانو د ملاتړ لپاره زیاتې مرستې وکړي.  دی وايي: "یونېسف اټکل کوي چې له عاجل اقدام پرته به روان کال له یو میلیون زیات ماشومان له سختې خوارځواکۍ سره مخامخ شي. Читать дальше...

د بریتانیا پخواني صدراعظم ګورډن براون له افغانستان سره د بشري مرستو لپاره د یو کمپاین په پیلېدو کې مرسته کړې چې پر اساس یې د بریتانیا حکومت هڅوي چې په افغانستان کې د بشري بحران د مخنیوي لپاره د بسپنې راټولولو یو بېړنۍ نړیوال کنفرانس را وبولي.  د مارنینګ سټار ورځپاڼې د راپور له مخې ښاغلي براون خبرداری ورکړی چې په راتلونکو میاشتو کې به پنځه میلیونه ماشومان او څلور میلیونه لویان په افغانستان کې د خطرناکې سختې خوارځواکۍ له خطر سره مخامخ شي او د دې هېواد ۲۳ میلیونه وګړي هم له قحطۍ سره. په دغه کمپاین... Читать дальше...

ترکیه او قطر د طالبانو د حکومت له چارواکو سره د کابل د نړیوال هوایي ډګر د امنیت په اړه یوې مقدماتي هوکړې ته رسیدلي دي.   د ترکي رسنیو د راپورونو له مخې دا خبره ډپلوماټیکو سرچینو چې له طالبانو سره په خبرو کې ښکېل دي، کړې ده.  د دغو سرچینو په حواله ویل شوي چې انقره او دوحه د کابل د نړیوال هوایي ډګر د امنیتي چوکاټ په اړه موافقې ته رسیدلي، خو د مالي تمویل په ګډون پر یو لړ نورو مسالو خبرې لا روانې دي.   یوې ډپلوماټیکې سرچینې د خپل هویت پټ ساتلو په شرط په انقره کې رسنیو ته ویلي چې له طالبانو تمه... Читать дальше...

د طالبانو د حکومت د ټولګټو وزارت نن مازدېګر د کابل – جلال اباد د لویې لارې د بندېدو خبر ورکوي.  دې وزارت په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې نن سې شنبه (د سلواغې ۵مه) به دغه لاره په سروبي سیمه کې د غرونو په بیړنو څوکو کې د کار کولو له امله د مازدېګر له څلورو بجو د ټرافیکو پرمخ وتړل شي.  د ټولګټو وزارت له ټولو مسافرو غوښتنه کوي چې پر دغه لاره دې تر بلې خبرتیا پورې له سفر کولو ډډه وکړي.

ایران وایي، د ۲۰۱۵م زیږدیز کال اټمي موافقې د را ژوندي کولو لپاره د امریکا له متحدو ایالاتونو سره مخامخ خبرو ته په دې شرط تیار دی چې یوه ښه موافقه ترلاسه شي.  د ایران د بهرنیو چارو وزیر حسین امیرعبداللهیان پرون دوشنبې (د سلواغې ۴مه) په تهران کې په یوه خبري غونډه کې هغه راپورونه چې وایي، حکومت یې د اروپا په منځګړیتوب له امریکا سره خبرو ته اماده شوی، رد کړل.  عبداللهیان زیاته کړه: "که د خبرو په جریان کې دې مرحلې ته ورسېږو چې یوې ښې او له لوړو تضمینونو سره یوې موافقې ته د رسېدو لپاره اړتیاوې چې په... Читать дальше...

د ناټو غړیو هېوادونو هغو اندېښنو ته په پام چې د اوکراین له پولې سره د روسي ځواکونو د ځای پرځای کیدا پر سر زیاتې شوي، په ختیځه اروپا کې خپل ځواکونه د تیارسۍ په حالت کې راوستي. مسکو دا یو پارونکی اقدام بللی دی.  ناټو ویلي چې ډنمارک، هسپانیا، فرانسه او هالنډ په پام کې لري یا هم دا مساله څیړي چې ځواکونه، الوتکې او کښتۍ ختیځې اروپا ته ولېږي. د ناټو سرمنشي ینس سټولټنبرګ پرون دوشنبې(د سلواغې ۴مه) په یوه اعلامیه کې وویل چې دا تړون د خپلو متحدینو د ساتنې او دفاع لپاره هر ډول اقدام ترسره کوي. د راپورونو... Читать дальше...

ګارډین بریتانیايي ورځپاڼې ګارډین په افغانستان کې د بې ځایه شوېو د ژوند وضعیت ته پام کړی دی. د ورځپاڼې په دې مقاله کې د یوې ښځې کیسه لیکل شوې چې وايي څو میاشتې وړاندې د سختې بې وزلۍ له امله اړه شوه چې خپلې دوې لوڼې وپلوري. هغې ویلي چې هره يوه يې په ۱۰۰ زره افغانيو پر هغو کورنيو پلورلې چې هېڅ يې نه پېژني. هغې ګارډین ته ویلي چې اوس اړه شوې چې خپل پښتورګي وپلوري. په مقاله کې راغلي چې دا ښځه له شااوخوا درې نیم ملیونه افغانانو یوه ده چې د خپلو کورونو پرېښودو ته اړ شوي دي. ملګرو ملتونو تر دې... Читать дальше...

افغانستان ته د پاکستان د حکومت له خوا په پټه استول شوي پلاوي په پکتیکا ولایت کې د تحریک طالبان پاکستان د ډلې له مشر نور ولي مسعود او د دې ډلې د مشرتابه شورا له نورو غړیو سره څو ورځې خبرې ترسره کړي، څو د دواړو لورو ترمنځ د سولې خبرې بېرته را ژوندۍ کړي. دا خبره یو شمېر سرچینو د ازادي راډیو مشال څانګې ته کړې ده. پاکستاني طالبانو له هغه موقت اوربند وروسته چې د تېرکال په ډسمبر کې پای ته ورسېد، د پاکستان پر پوځ او پولیسو حملې زیاتې کړي دي.  دغو سرچینو د خپل هویت د پټ ساتلو په شرط ازادي راډیو ته... Читать дальше...

د ناروې په پلازمېنه اوسلو کې د لویدیځو هېوادونو له استازیو سره د طالبانو د پلاوي رسمي غونډې چې پرون دوشنبې (د سلواغې ۴مه) پیل شوې، نن هم دوام کوي. د تړلو دروازو تر شا د دې غونډو د خبري پوښښ لپاره رسنیو ته اجازه نه ده ورکړل شوې. درې مختلف لوري له مشخصو غوښتنو سره په دې درې ورځنۍ غونډو کې ګډون کوي. دې ته په پام چې د افغانستان له نیمایي زیات وګړي، د لوږې له خطر سره مخامخ دي، په دې هېواد کې د بشري بحران حل د نړیوالې ټولنې یوه اساسي غوښتنه ده. بل لوری ښځې دي چې غواړي اساسي حقونه یې ورکړل شي او... Читать дальше...