Новости за 24.12.2021

پر افغانستان د طالبانو د واکمنېدو شااوخوا څلور میاشتې تېریږي، خو لا هم د کندهار په شمول د هېواد د ډېرو ولایتونو په تعلیمي مرکزونو کې د شپږم څخه د لوړو ټولګیو ښځینه زده کوونکو ته اجازه نه ده ورکړل شوې چې د زده کړو لپاره دې ښوونځیو ته ولاړې شي. امېنه د کندهار ښار د ښځو په یوه لېسه کې د اتم ټولګي زده کوونکې ده وايي، سره له دې چې ښوونځی یې د نارینه وو له ښوونځي څخه جلا او بېله ودانۍ لري، خو لا هم د طالبانو د حکومت له خوا دوی ته د زده کړو د پیل مثبت ځواب نه دی ورکړل شوی. نوموړې وايي: "زموږ ښوونځي... Читать дальше...

د کونړ اوسیدونکي او چارواکي وايي، نن یو ځل بیا پاکستانیو ځواکونو د کونړ پر شلتن او سرکاڼو ولسوالیو د توپونو ډزې کړي چې د طالبانو د کلک غبرګون سره مخ شوي او د ډز ځواب يې په ډزو ورکړی دی. د کونړ پر سرکاڼو او شلتن ولسوالۍ د جمعې ورځې مازدیګر مهال د پاکستان پوځ د توپونو او نورو درنو وسلو ډزې کړي. د خلکو په وینا چې د توپونو راتوغول شوې ګولۍ د شلتن په سنو، چوګام او د سرکاڼو ولسوالۍ پر ګنجګل او باروګۍ سېمو لګیدلي چې تراوسه يې د ځاني تلفاتو په اړه کوم خبر نشته. دوي وايي، د پاکستانیو توپچي بریدونو په... Читать дальше...

طالبان وايي، د افغانستان ملي شورا به بېرته په فعالیت پیل وکړي، خو د شورا د څرنګوالي او دا شان د دقیقې نېټې په اړه څه نه وايي. د طالبانو د حکومت ویاند او د اطلاعاتو او فرهنګ وزارت مرستیال ذبیح الله مجاهد ازادي راډیو سره د پخواني حکومت د دوه وزارتونو او دغه شان دوه خپلواکو کمېسیونونو د لغوه کېدو په اړه په خبرو کې دا موضوع یاده کړه. نوموړي وویل، کابینې پرېکړه کړې چې په پارلماني او د سولې په چارو کې د دولت وزارتونه او ترڅنګ يې د ټاکنو او د ټاکنیزو شکایتونو کمېسیونونه لغوه شوي دي. ښاغلي مجاهد د... Читать дальше...

د بریتانیا یو تبعه له څو ورځو راهیسې په افغانستان کې ترې تم شوی دی.  بریتانوي رسنیو په دې اړه په خپرو کړو راپورونو کې د ورک شوي کس نوم ګرنټ بېلي یاد کړی.  ګارډین ورځپاڼې ته د بریتانیا د بهرنیو چارو وزارت تایید کړې چې یو بريتانیايي وګړی په افغانستان کې نیول شوی او دوی یې له کورنۍ سره په اړیکه کې دي.  د راپورونو له مخې پنځوس کلن ګرنټ بېلي چې د طالبانو تر واکمنۍ مخکې هم څو کاله په افغانستان کې له امنیتي کمپنیو سره کار کړی د طالبانو په بیا واکمنېدو سره په سپټمبر کې کابل ته ستون شوی و.  که څه... Читать дальше...

د افغانستان د جمهوري دولت یو پخوانی چارواکی عمر داودزی وايي، د افغانستان وروستي ولسمشر اشرف غني د تېر کال په دسمبر کې د حکومت د پرزېدو او له اقتصادي تنګسې سره د طالبانو د مخامخېدو یادونه کړې وه. ښاغلي داوودزي د افغانستان د وروستي ولسمشر اشرف غني د سولې په چارو کې د لوی سلاکار او د پاکستان لپاره د ځانګړي استازي په توګه کار کړی او د حامد کرزي په حکومت کې یې د ولسمشر د دفتر د ریس او د کورنیو چارو وزیر په توګه دندې لرلې. ښاغلی داوودزی چې اوس په متحده عربي اماراتو کې دی عصمت څاروان ورسره مفصله مرکه کړې چې دلته یې کتلی شئ.

د پاکستان نومیالی خبریال حامد میر وايي، د مسلم لیګ (ن)، پیپلز ګوند یا جمعیت علمای اسلام (ف) مخکښه مشران دې د راتلونکي سیاست په اړه د پټو خبرو پرځای هر څه ولس ته په ډاګه کړي او د هغوی اعتماد دې واخلي. میر دا خبره د ډېسېمبر پر ۲۳مه پر داسې مهال له مشال راډیو سره په ځانګړې مرکه کې وکړه چې رپورټونو سره سم، د اپوزیشن سیاستوالان اوسمهال د یوې سیاسي معاملې په اړه پټې خبرې کوي. داسې انګېرل کېږي چې دا خبرې د هغه هېواد له ځواکمن امنیتي اېسټیبلېشمنټ سره روانې دي. اپوزیشن او اېسټیبلېشمنټ دواړو په دې اړه څه نه... Читать дальше...

د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین د ډېسېمبر پر ۲۲مه وویل، د مسکو د امنیتي اندېښنو په اړه له واشنګټن او برسلز سره د تعمیري خبرو هیله لري چې پکې اوکراین ته د ناټو د غړیتوب ورکولو مخالفت هم شامل دی.

تر دې وړاندې د ترکیې دولتي اژانس انادولو راپور ورکړی وو چې د دوی او قطر ګډ پلاوی د هوایي ډګرونو په اړه له یوې وړاندیز شوې طرحې سره کابل ته ځي.

د طالبانو د حکومت د کانونو او پټرولیم وزیر شهاب الدین دلاور ګواښ کړی چې د کانونو له ناقانونه استخراجوونکو سره به سخت چلند وشي.  هغه دا ګواښ پرون د کانونو د داوطلبۍ په یوه غونډه کې کړې ده: "که دغه کسان ونیول شي د دوی ماشینري به هم ټوله ضبطیږي دوی به بګرام یا پلچرخي ته استول کېږي. دوی ته به هغه جزا ورکوو چې په ټول عمر چا نه وي ورکړي ځکه دا خاین ملي دی او خاین اسلامي دی."  دلاور په دې غونډه کې تایید کړه چې دوی ته د ور رسېدلو راپورونو پر اساس ځینو سیمو کې لا هم کانونه په پټه او ناقانونه توګه استخراجیږي. Читать дальше...

په یونان کې د کډوالو د یوې بېړۍ په ډوبېدو سره لږ تر لږه۷کسان مړه شوي دي. پېښه پرون شوې او قربانیان د افریقا او منځني ختیځ بلل شوی.   یوناني چارواکو ویلي، د بېړۍ شااوخوا ۹۰ تنه سورلۍ ژغورل شوې ده.  د افریقا او منځني ختیځ اکثر پناه غوښتونکو د اوبو له لارې یونان ته ځانونه رسوي، خو ډېر کله دې هڅه کې ناکامه او بېړۍ یې په اوبو کې ډوبېږي.  سې شنبه هم په یوه ورته پېښه کې چې د یونان لوګاندروس ټاپو ته نږدې شوې وه لږ تر لږه ۳ کسان مړه شوي وو.  د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمېشنرۍ د راپورونو له مخې سږکال... Читать дальше...

طالبان د کندهار مرکزي زندان په نشه يي توکو د روږدو کسانو د ساتنې او درملنې د مرکز په توګه کاري. په هغه زندان کې شاوخوا ۸۰۰ تنه روږدي کسان چې د کندهار ښار له بېلابېلو سيمو څخه ورلېږدول شوي، ساتل کېږي. په دې اړه ویډیويي رپورټ وګورئ.

د بشر حقونو یو شمېر افغان فعالانو او سیاسونو یو ځل بیا پاکستان د طالبانو په ملاتړ او د افغانستان په چارو کې په لاسوهنې تورن کړی. دوی ادعا کوي، د پاکستان موقف تېرو ۴ میاشتو کې د طالبانو او افغانستان او د طالبانو په اړه د دې هېواد د چارواکو څرګندونې دا ښيي چې دغه هېواد د طالبانو حکومت رسمیت پېژندلو لپاره هڅه کوي. پاکستان په تېره یوه میاشت کې د دوه سترو ناستو کې کوربتوب وکړ چې په هغې کې د ګڼ شمېر هېوادونو استازو ګډون درلود. د پاکستان ډېر ټینګار په دې ناستو کې دا و چې نړۍ دې له طالبانو سره تعامل ته وکړي. Читать дальше...

د بریتانیا حکومت اعلان کړی چې له جنورۍ میاشتې بیا د زرګونه افغانانو د ایستلو پروسه پیلوي.  د بریتانیا حکومت پرون په دې اړه یوه مفصله اعلامیه خپره کړې ده.  په اعلامیه کې راغلي چې وزیرانو سلا وکړه، تر شلو زرو پورې افغانان چې ژوند یې په خطر کې دی بریتانیا کې مېشت کړي.  د افغانانو د مېشتولو وزیرې ویکتوریا اټکېنس ویلي، د افغان اتباعو د مېشتولو بهیر به هغو ته چې ژوند یې په خطر کې دی یوه قانوني او خوندي لار برابره کړي چې بریتانیا ته راشي.   د بريتانیا د حکومت د اعلامیې له مخې په دې ډله کې هغه خلک... Читать дальше...

د اروپايي ټولنې یوې لوړپوړې چارواکې ویلي، له ایران سره د اټمي تړون په اړه راتلونکي دور خبرې به را روانه دوشنبه په ویانا کې پيل شي.  د ایران د اټمي چارو په اړه د اروپايي ټولنې د خبرو همغږې کوونکې انریکا مورا پرون په یوه ټوېټ کې دا خبره کړې.  هغې زیاته کړې، په راتلونکي دور کې باید په اساسي او مهمو مسالو خبرې وشي او له امریکا سره باید له نږدې کار وشي.  امریکا تر اوسه په مستقیمه توګه له ایران سره په خبرو کې ګډون نه لري.  هاخوا د ایران د بهرنیو چارو وزیر حسین امیر عبداللهیان ویلي، هېواد یې د چا... Читать дальше...

په بنګله دیش کې یوې لویې کښتۍ اور اخیستی چې له امله یې ۳۹ تنه وژل شوي او ۷۲ نور ټپیان دي.  پېښه نن سهار وختي د دغه هېواد په جنوب کې شوې.  چارواکو ویلي، په ام وي اویجان نومې کښتۍ کې شااوخوا اته سوه مسافر ناست وو.  د اور وژنې یوه مسوول کمال الدین بهویان ویلي چې اور په ماشین خونه کې لګېدلی وو او تقریباً دوه ساعته وخت یې ونیوه چې مهار شي.  د اور لګېدنې په وخت ګڼو کسانو ځانونه د کښتۍ له پاسنیو پوړونو لاندې اوبو ته اچول.  ښايي د مړینو شمېر زیات شي ځکه له ۷۲ ژوبلو نه هم د ځينو وضعه ښه نه ده.

د زرداري تر څرګندونو وروسته د پاکستان د اطلاعاتو وزير فواد چودري په لاهور کې رسنيو ته وويل چې هغه تر "خپل صلاحيته لوړې خبرې" کوي.

د افغانستان د شمالي ولایت بلخ په مرکز مزار شریف کې د یوې لېسې مدیره په اګست کې پر هېواد د طالبانو تر واکمنېدو وروسته له خپلې دندې بې برخې شوه. تر هغې وروسته چې د امینې سیفي مېړه په یوه ځانمرګي برید کې ووژل شو، د اتو ماشومانو د ساتلو مسوولیت ور په غاړه شو. اوس چې هغه کار نه لري نو د کور شیان خرڅوي او ماشومانو ته ډوډۍ برابروي. خو سیفي وايي، سودا یې نه کېږي او د ژوند چارې یې ورځ تر بلې اغېزمنېږي. په افغانستان کې د هغې په څېر زرګونه نورې ښځې هم د طالبانو په واکمنۍ کې له دندو لیرې شوې دي. خو طالبان وايي،... Читать дальше...

بریتانیا او جرمني تازه اعلان کړی چې له افغانستانه به زرګونه نور افغانان چې له امنیتي ستونزو سره مخامخ دي، وباسي.  یو شمېر افغانان چې له هېواده د وتلو شېبې شمېري دې اعلان خوشبینه کړي دي. افغان قاضي چې د تېر حکومت پرمهال يې په محکمه کې دنده درلوده نه غواړي د امنیتي ستونزو له امله يې په راپور کې نوم واخېستل شي وايي، په وروستیو کې له لوړو امنیتي ګواښونو سره مخ دی او له نړیوالو هېوادونو غواړي چې د ده د ژوند د ژغورلو لپاره دې ورته پناه ورکړي.  نوموړی وايي: "شرعیاتو نه فارغ وم، بیا د سېتاژ دورې وروسته... Читать дальше...

د طالبانو د بنسټ ګر ملا محمد عمر چې څلور نور میرني ورورنه لري ویل کېږي چې د افغانستان د جنوبي ولایت کندهار دی. ملا محمد عمر ۱۶ کاله چېرته تیر کړل؟ د جمهوریت پرمهال يې کورنۍ چېرته وه؟ نوموړي له کوم ځايه وسله پورته او څنګه یې پورته کړه؟ د طالبانو د پخواني رژیم له نسکورېدو وروسته د نوموړي د کور ساتنه چا کوله؟ ازادي راډیو په دې راپور کې دا او دې ورته ګڼې پوښتنې ځواب کړي دي او همدا راز یې په ارزګان ولایت کې د طالبانو د بنسټګر ملاعمر د کور او د کورنۍ د غړو په اړه له ځايي خلکو سره خبرې کړي دي. Читать дальше...

د جنوبي کوریا حکومت پخوانۍ ولسمشرې، پارک ګیون هی ته چې د بډې اخېستنې او د اداري فساد د نورو تورونو له کبله د اوږدې مودې بند موده تېروي، عفوه اعلان کړه.  د جنوبي کوریا عدلیې وزارت نن اعلان وکړه چې پارک په هغه لېست کې شامله ده چې ځانګړې عفوه ورته په پام کې نیول شوې ده.  د دغه هېواد د عدلیې وزیر پارک بیوم کی وویل: "موږ په خپل فهرست کې پخوانۍ ولسمشره هم شامل کړې چې پر تېر تاریخ غلبه حاصله شي، د خلکو یووالی درک شي او د نوي راتلونکي پر لوري ګام اخیستو ته زمینه برابره شي." د خلکو قدرت په نوم د محافظه... Читать дальше...

د کرونا ویروس نوې بڼه اومېکرون په هسپانیا، فرانسې، بریتانیا او ایټالیا کې د زیاتو خلکو د اخته کېدو سبب شو.   پرون د کرسمس رخصتیو په دې تر ټولو بوخته ورځ ګڼ سفرکوونکي په هوايي ډګرونو او نورو ټرانسپورټي اډو کې سره راغونډ شوي وو.   په هسپانیا کې د درېیمې پرله پسې ورځې لپاره د خلکو د اخته کېدو پېښې د ریکارډ تر سرحده زیاتې وې، بل خوا په فرانسه، بریتانیا او ایټالیا کې هم د کرونا ویروس د بدلې شوې بڼې خورا زیاتې مثبتې پېښې ثبت شوي دي.   په همدې حال کې په جرمني کې د کرونا ویروس په اومېکرون بڼه د یوه اخته شوي کس مړینه ثبت شوې ده. Читать дальше...

د قطر او ترکیې یو ګډ پلاوی په کابل کې دی او د افغانستان د پنځو هوایي ډګرونو د تخنیکي کنټرول او مدیریت په اړه له طالبانو سره خبرې کوي.  د طالبانو د ټرانسپورټ او هوایي چلند وزارت وایي چې دا پلاوی پرون پنجشنبه کابل ته را رسېدلی دی.  د دغه وزارت ویاند امام الدین احمدي ازادي راډیو ته وویل، هیلې شته چې دا خبرې پایله ورکړي او دواړه لوري هوکړو ته سره ورسېږي: "زموږ د ټرانسپورټ او هوایي چلند وزارت له تخنیکي ټیم سره به خبرې کوي. خبرې به د میدانونو، هوایي حریم، ګرونډ هنډلینګ او یو شمېر نورو تخنیکي مسایلو... Читать дальше...

په کابل کې یوه ډله ښځې چې ځان د مبارزو ښځو د خود جوشه خوځښت غړي بولي وایي، طالبانو یې پرون پنجشنبه د مظاهرې مخه ونیوله.  له دې ډلې لینا احمدي ازادي راډیو ته وویل، د طالبانو مسولو چارواکو د مظاهرې تنظیموونکو ته خبرداری ورکړی چې ممکن پر مظاهرې یې برید وشي او دوی یې امنیت نه شي تضمینولی.  نوموړې وايي: "طالبان د مظاهرې له اطلاعیې خبر شول، هغو کسانو ته چې اطلاعیه کې يې شمېرې او نومونه وو او د مظاهرې تنظیموونکي وو، زنګ وواهه او ورته یې وویل چې تاسو نه شی کولی چې هېڅ ډول اعتراضي پروګرام ولرئ."   دا... Читать дальше...

سیدني مورنېنګ هیرالډ سیدني مورنېنګ هیرالډ ورځپاڼې تر دې سرلیک لاندې لیکنه خپره کړې ده، د امریکا متحده ایالاتو د خزانې ادارې اجازه ورکړه چې له افغانانو سره مرستې وشي څو د پراخې قحطۍ مخه ونیول شي. په دې مقاله کې وړاندې راغلي چې دا پرېکړه وروسته تر دې وشوه چې مرستندویه ادارو، ملګرو ملتونو او طالبانو بیا بیا دا غوښتنه وکړه چې په افغانستان کې دې د اقتصادي ماتې او لوږې مخه ونیول شي. ملګرو ملتونو او نړیوالو مالي ادارو خبرداری ورکړی دی چې له طالبانو سره د اقتصادي معاملاتو ممانعت او د افغانستان د میلیاردونو... Читать дальше...

د افغانستان د کرکټ تر ۱۹ کلنو کشره لوبډله په اسیایي جام لوبو کې سبا شنبه له متحده عربي اماراتو سره لوبېږي.  د کرکټ بورډ له خوا د ورکړل شوي مهالویش له مخې دا لوبه د افغانستان په وخت سهار نهه نیمې بجې پيلېږي.  پرون افغان لوبډلې په دې جام کې خپله لومړنۍ سیالي له پاکستان سره وکړه چې د پاکستان لوبډلې په څلورو ویکټو وګټله.  د افغانستان تر ۱۹ کلنو کشره لوبډله د ۱۹ کلنو په اسیایي جام کې درېیمه لوبه له هند سره کوي چې راتلونکې دوشنبې ته پلان شوې ده.