Новости за 01.12.2021

ایراني پوله‌ساتو او طالبانو د نیمروز ولایت اړوند د دوو هېوادونو په پوله کې نښته وکړه. د طالبانو حکومت یوې سرچینې چې د موضوع د حساسیت له کبله‌يې نه‌غوښتل نوم‌یې واخیستل شي د چهارشنبې په ورځ «۱۴۰۰ کال د لیندۍ ۱۰» ازادي راډیو ته وویل چې پرون د مازدیګر په پنځه بجې طالبانو او ایراني پوله‌ساتو پر یو بل ډزې وکړې.  په کنګ ولسوالۍ کې د طالبانو دوو پوله‌ساتو په داسې مهال چې لا د دواړو خواوو ترمنځ پر یو بل ډزې روانې وې، وویل: "جنګ شروع دی، بس زموږ او ایرانیانو جنګ دی سره، بالا دعاګانې کوئ."  طالب سرچینې... Читать дальше...

د افغانستان د ازادو خبریالانو ټولنې د افغان خبریالانو وضعیت د اندېښنې وړ وباله. دغې ټولنې د چهارشنبې په ورځ «۱۴۰۰ کال د لیندۍ ۱۰» په خپله لومړنۍ ملي ناسته کې د یو راپور په خپرولو سره وویل چې په هېواد کې د وروستیو بدلونونو او د طالبانو له واکمنېدو وروسته ښځینه خبریالانو ته جدي زیانونه واوښتل او په دې موده کې ۹۵ سلنه ښځینه خبریالانو خپلې دندې له لاسه ورکړې دي. د دغې ټولنې اجرائیوي مشر حجت‌الله مجددی په دې ناسته کې وویل: "نن د خبریالانو ملي ناسته د ۳۴ ولایتونو نه د خبریالانو د استازو په ګډون جوړه... Читать дальше...

د الیکشن کمېشن مرکزي ویاند هارون شینواري د دسمبر پر لومړۍ نېټه مشال رېډیو ته وویل چې په دې لړ کې درې بېلا بېلې کمېټۍ د راتلوونکو انتخاباتو لپاره د برقي مشینونو د استعمال هر اړخیز جاج اخلي.

ډاکټران وايي چې ترڅو یې حکومت ګرفتار ۱۵ ډاکتران او څلور روغتیايي کارکنان له زندانه ورخوشې نه کړي ترهغو به پراحتجاج وي. ډاکټران د نومبر پر ۲۸مه نېټه نیول شوي ول.

د برېښنا د لګښت له درکه په خلکو د افغانستان برښنا شرکت ۲۶ میلیارده افغانۍ پور. د افغانستان برښنا شرکت وايي ډېری پوروړي يې د پخواني دولت چارواکي، سیاسیون، عام پېرېدونکي او صنعتي فابریکې دي. د برښنا شرکت مسؤلینو د چهارشنبې په ورځ «۱۴۰۰ کال د لیندۍ ۱۰» په یو خبري کنفرانس کې وویل چې یو شمېر قومي مشرانو او سیاسي رهبرانو په تېرو ۲۰ کلونو کې ان یو ځل هم د برېښنا لګښت نه‌دی پرې کړی. د دې شرکت سوداګریز رئیس عبدالرحمن رحماني که څه هم د کوم کس نوم وانه‌خیست، خو ویې‌ویل چې که وضعیت دغه‌شان دوام وکړي، ستونزې به زیاتې شي. Читать дальше...

د ملګرو ملتونو  پراختیایي پروګرام (UNDP) د افغانستان په ملي ناخالصو عوایدو کې په راتلونکي یو کال کې د ۲۰ سلنه کمي د احتمال راپور ورکړی. دې ادارې د افغانستان د ټولنیز-اقتصادي وضعیت په اړه په یو نوي راپور کې ویلي چې د افغانستان کورني ناخالص عواید به د ۲۰۲۰م کال له ۲۰ میلیارده امریکايي ډالرو څخه ۱۶ میلیارده ډالرو ته راکم شي. د ملګرو ملتونو د پراختیایي پروګرام ادارې همدارنګه خبرداری ورکړی چې که بېړني اقدامات ونه‌شي، په راتلونکو کلونو کې به ممکن دا کمی ۳۰ سلنې یا ۱۴ میلیارده ډالرو ته ورسېږي. یو... Читать дальше...

ګڼو هېوادونو د کرونا ویروس د نوې بڼې (اومېکرون) د خپرېدو له بېرې خپلې پولې تړلې دي. په دې اړه هم اندېښنې راپورته شوي چې شته واکسین څومره د دې نوې بڼې پر وړاندې ګټور دي. په دې ویروس تر اوسه تر ۲۰ زیاتو هېوادونو کې ۵،۱۲۳ کسان اخته شوي. هانګ کانګ او جاپان وايي چې دوی به پر سفر محدودیتونه پراخ کړي. په همدې حال کې په اسټرالیا کې د اومېکرون په نوم د کرونا ویروس نوې بڼې پېښې زیاتې شوې دي او دا وروسته له هغه چې لږ تر لږه دوو کسانو په داسې حال کې چې احتمالاً په دې ناروغي اخته وو، سیډني او نورو ځایونو ته سفر کړی وو. Читать дальше...

د فرانس په ساحل کې د افغانستان په ګډون د یوشمېر هېوادونو سلګونه کډوال تر شنه اسمان لاندې په سخته یخنۍ کې په دې انتظار شپې سبا کوي چې د (انګلش چېنل) له لارې برېتانیا ته ورسېږي. دوی وايي، انساني قاچاقبرانو ترې برېتاینا ته د رسولو لپاره څه باندې درې لکه افغانۍ اخیستي خو دوی یې په لاره کې پرېښودل. فرانسوي چارواکي وايي چې له دې لارې سږ کال تر اوسه شاوخوا ۳۱ زره او۵۰۰ کډوالو برېتانیا ته د تللو هڅه کړې چې پکې ځینې بریالي شوي، ځینې یې په سمندر کې ډوب شوي او ۷۸۰۰ کډوال له سمندره ژغورل شوي دي. نور حال په دې ویډیو کې. Читать дальше...

دې ادارې د نومبر پر ۳۰ خپاره کړي راپور کې ويلي چې د مستندو او معتبرو معلوماتو ترمخه دغه کار په هلمند، غزني، کندهار او کندوز کې په داسې حال کې شوی چې طالبانو بيا بيا ويلي چې عمومي بخښنه یې اعلان کړې ده.

د جنسيت پر اساس له ښځو سره د تاو تريخوالي د له مینځه وړلو نړيوال کمپاين د نومبر پر ۲۵مه پیل شوی چې لاهم دوام لري. په دې تړاو په پاکستان کې هم د ښځو حقونو لپاره فعالو سازمانونو غونډې او پروګرامونه جوړ کړي دي.د مشال تر رڼا لاندې بحث د ښځو دې شپاړس ورځني کمپاين ته ځانګړی شوی دی.

د افغانستان د سترې محکمې او ولایتي محاکمو یو شمېر غړي ادعا کوي چې دوی ته کار ته د تلو اجازه نه ورکول کېږي.  له دوی یو شمېرو یې ازادي راډیو ته وویل، په کابل کې د سترې محکمې او ولایتي همکارانو شمېر چې اوس بې‌کاره شوي، نږدې ۳ زره تنو ته رسېږي.  په کابل کې د سترې محکمې یوه کار کوونکې ازادي راډیو ته وویل، ۱۳ کاله یې له دې ادارې سره کار کړی، خو اوس په کور ده او د خپل کار د راتلونکې په اړه نه پوهېږي. نوموړې زیاته کړه: "له سیاسي بدلون وروسته په ځلونو سترې محکمې ته ولاړو، خو دفتر ته دننه کېدو اجازه... Читать дальше...

په دې بيان کې ويل شوي چې پر دې وعده د طالبانو له عمل کولو هرکلی کوي خو زیاتوي چې پر طالبانو ټينګار وشو چې د ښځو او اقلیتونو په شمول د ټولو افغانانو حقونه خوندي کړي.

د نومبر پر ۲۷مه د پاکستان وفاقي کابينې د دې مالي راکړې ورکړې (پېر پلور) منظوري ورکړه. د خزانې وزارت دا اقتصادي مرستې د سعودي لخوا د اسلامي ورورولۍ ژوندۍ بېلګه بللې خو اقتصادي پوهان وايي چې دا پیسې تر سختو شرطونو لاندې د زیات سود پور دی.

د نومبر پر ۳۰مه نېټه پاکستان پيپلز پارټۍ په لومړی ځل د خپل ګوند د بنسټ ۵۴مه کلیزه په پېښور کې ولمانځله. دې غونډې ته د پيپلز ګوند مشر بلاول بوټو په خپله وینا کې وویل چې د خیبر پښتونخوا او پېښور ولس تل له پیپلز پارټۍ سره درېدلي دي. نور حال د عظمت علي شاه په ويډيو رپورټ کې.

علي وزیر د پاکستان پر امنيتي ادارو نيوکې کوي چې په ترهګرو کې ښه او بد پالي او پرضد یې يو شان عمليات نه کوي خو پوځ دا تور ردوي او وايي د ټولو وسله والو پر ضد یې بې توپيره کارروايي کړې ده.

امریکا وايي، له طالبانو سره په دوحه کې د دوه ورځنیو غونډو پرمهال هغه اندېښنې مطرح شوي چې واک ته د طالبانو له رسېدو وروسته یې افغانان او دوی لري. د دې اندېښنو نوې اړخ د بشري حقونو د څار سازمان د سې شنبې (د لېندۍ ۹مه) هغه راپور دی چې وايي، طالبانو واک ته له رسېدو راهیسې د عمومي بښنې له اعلان سره سره، په ۴ ولایتونو کې نږدې ۱۰۰ مخکېني پولیس او استخباراتي کارکوونکي یا وژلي او یا یې په زور تري تم کړي دي، هغه راپور چې طالبانو تبصره نه‌ده پرې کړې، خو تر دې مخکې یې د پخوانیو امنیتي ځواکونو د غړو د سیستماتیکې نیونې او وژنې ادعاوې رد کړې دي. Читать дальше...

لکه څنګه چې د پښتنو په بېلا بېلو سیمو کې د باران غوښتو لپاره بېلا بېل دودونه شته، هم دغسې د شام په کرد میشته قامیشلي ښار کې هم ماشومان د باران خواست لپاره د باران ناوې کور پر کور ګرځوي او خلک ورباندې اوبه پاشي. د دې هېواد په شمالي برخه کې د باران ناوې په نوم په کورونو د ګوډۍ ګرځولو دا دود ډېر زوړ دی چې په ختمېدو وو خو روانې وچکلۍ بیا ژوند ورکړ.

د ژمي سړه هوا، د خوراکي توکو لوړې بیې او بې کارۍ دا درې واړه ستونزې سره یوځای شوي او ګڼ شمېر کندزیان یې له سختو ننګونو سره مخ کړي دي. هر سهار د کندز ښار چوک ته نژدې سلګونه وزګار ځوانان د کارموندنې په تمه راټولېږي ترڅو خلک دوی کار ته بوځي، خو د کار درک نشته. د کندز ښار اړوند د باغ شرکت د سیمې اوسېدونکی ۳۵ کلن شېرمحمد وايي، هره ورځ ښار ته د کار موندنې په تمه راځي، خو کار ورته نه پېدا کېږي. نوموړی وایي: "یوه ورځ کار وي او بله ورځ کار نه وي، خلک په سل افغانۍ او په ۱۵۰ افغانۍ هم کار ته ځي. کار او... Читать дальше...

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت وايي، طالبانو په قطر کې له امریکايي چارواکو سره د خبرو پر مهال ټولو افغانانو ته د تعلیم د امکان د برابرولو لپاره له نړیوالې ټولنې سره تعامل ته چمتووالی ښودلی او ښوونځیو ته د بېلابېلو عمرونو لرونکو نجونو او ښځو پر شمولیت د څارنې د هڅو هرکلی یې کړی.  د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو د وزیر امیرخان متقي او د افغانستان لپاره د امریکا د ځانګړي استازي ټام وېسټ په مشرۍ پلاوو پرون سې شنبې او وړمه ورځ د قطر په پلازمېنه کې خبرې وکړې.  د امریکا د بهرنیو چارو وزارت په یوه بیان... Читать дальше...

د دغه مرکز د چارواکو په خبره، تر دې مخکې دغه مرکز نه په لسګونو ښځینه او نارینه زده کوونکي د خطاطي، رسامي، میناتورۍ او نقاشي د زده کړې لپاره ورتلل. خو له سره دوه هغه خویندې چې د یاد مرکز زده کوونکې دي په کور کې په تمرین کولو خپل کار ته یې دوام ورکړی دی.

واشنګټن پوسټ واشنګټن پوسټ ورځپاڼې د بشري حقونو د څار نړیوال سازمان پر هغه راپور تمرکز کړی چې په‌کې یې د پخواني افغان امنیتي ځواکونو د تر ۱۰۰ زیاتو غړو د اعدام او یا جبري نادرکه کېدو مسئله یاده کړې ده. دا راپور چې د لیندۍ په نهمه خپور شو په‌کې ویل شوي، په کندهار، هلمند، غزني او کندز ولایتونو کې د پخوانيو ملي پولیسو، ملي اردو، ملي امنیت او د پخواني حکومت پلوو ملېشو یو شمېر غړي طالبانو ته له تسلیمېدو یا د دوی له‌خوا تر نیول کېدو وروسته اعدام شوي او یا تري تم کړای شوي دي. واشنګټن پوسټ ورځپاڼه... Читать дальше...

د ناټو سرمنشي پرون سې شنبه (د لېندۍ ۹مه) وویل، د اوکراین د پولې په اوږدو کې د روسي ځواکونو تمرکز د دوی د بحثونو د اجنډا په سر کې دی. ینس سټولټنبرګ دا خبره پرون د لاتویا په پلازمېنه رېګا کې د ناټو د بهرنیو چارو وزیرانو د دوه ورځنۍ غونډې د لومړۍ ورځې په پای کې یوه کنفرانس ته وکړه. د ناټو سرمنشي له روسیې غوښتنه وکړه چې د کړکېچ د کمولو لپاره دې اقدام وکړي:"موږ د روسي ځواکونو د استحکاماتو شاهدان یو. موږ ثقیله زغروال وسایط، بې پېلوټه الوتکې او جنګي ځواکونه وینو. له روسیې غوښتنه کوو چې شفافیت خپل... Читать дальше...

د ناټو سرمنشي وايي، د دغه پوځي تړون د بهرنیو چارو وزیرانو د خپلې دوه ورځنۍ غونډې پر لومړۍ ورځ پر افغانستان هم جدي بحثونه وکړل. ینس سټولتبرګ پرون سې شنبه (د لېندۍ ۹مه) د لاتویا په پلازمېنه رېګا کې د لومړۍ ورځې د غونډې په پای کې یوه کنفرانس ته وویل، وزیرانو په افغانستان کې د ناټو د شل کلن پوځي ماموریت پر ترلاسه کړو تجربو هم تمرکز وکړ. نوموړي وویل: "وزیرانو پر افغانستان بحث وکړ، اړتیا ده موږ پر هغو تجربو چې ترلاسه شوي- بحث وکړو. په تېرو شلو کلونو کې مو یوه لاسته راوړنه دا وه چې له افغانستانه مو... Читать дальше...