Новости за 14.12.2021

د هنګري چارواکي وايي، د صربیا پولې ته څېرمه په کډوالو بار یو موټر له یو کور سره ټکر شوی چې اووه تنه په‌کې وژل شوي او څلور نور په‌کې ټپیان شوي دي. پولیس وايي، پېښه پرون ناوخته د موراهالوم په نوم یو کلي کې وروسته له هغې رامنځته شوې چې موټر چلوونکي د پولیسو له‌خوا د ودرېدو امر رد کړ او هڅه‌یې وکړه چې په ډېر سرعت وتښتي. موټر چې تر ۱۰ زیات کډوال په‌کې سپاره وو، د صربیا پلېټ شمېره درلوده او له یو کور سره تر ټکر وروسته چپه شوی دی. اروپايي چارواکي وايي د هغو کډوالو شمېر چې د بالکان د لوېدیځو هېوادونو... Читать дальше...

ایران د ۲۰۱۵ م کال د اټمي تړون مقابل اړخونه تورن کړي چې په وینا یې د ایران د ملامت ښودلو لپاره فشار راوړي. دا وروسته له هغې ده چې د ایران سره د دې اټمي تړون د بیا ژوندي کولو په روانو خبرو کې ښکېلو اروپايي ډیپلوماتانو وویل، تهران نوي وړاندیزونه مطرح کړي دي چې د دوی په وینا له تړون سره اړخ نه‌لګوي. د ایران د مرکچي پلاوي مشر علي باقري پر خپل ټویټر لیکلي چې یو شمېر ښکېل لوري د رښتینې ډیپلوماسۍ پر ځای د ده په وینا "د ملامت ښودلو پر عادت" ټینګار کوي. تر دې مخکې د فرانسې، بریتانیا او جرمني ډیپلوماتانو... Читать дальше...

نن په کابل کې د یو ماین چاودنې لږ تر لږه یو کس وژلی او دوه نور یې ټپیان کړي دي. افغانستان کې د طالبانو د حکومت د کورنیو چارو وزارت وايي وژل شوي او ټپیان ټول ملکیان دي. د دې وزارت د ویاند مرستیال عاقل ګل عزام وايي، دا ماین د ټانګ لوګر په سیمه کې د سړک د غاړې په یو ګلدان کې ځای پر ځای شوی و. تر اوسه چا د دې چاودنې مسؤلیت نه‌دی اخیستی. د تېرې جمعې په ورځ د کابل په دشت برچي سیمه کې دوه جلا چاودنې شوې وې چې دوه ملکیان په‌کې وژل شوي او څلور نور ټپیان شوي وو. د جمعې د ورځې د چاودنو مسؤلیت د داعش خراسان څانګې منلی و.

اسلام اباد های کورټ د ډېسېمبر پر لومړۍ نېټه هم د مدثر نارو د لادرکۍ مقدمې په اورېدنه کې حکومت ته امر کړی وو چې د هغه له مور او پلار سره وګوري او مالي مرسته ورسره وکړي.

د ملګرو ملتونو سازمان وايي، باورېدونکې ادعاوې یې ترلاسه کړي چې پر کابل د طالبانو له واکمنېدو راهيسې افغانستان کې تر ۱۰۰ زیات کسان له محاکمې پرته وژل شوي. د ملګرو ملتونو د بشري حقونو د شورا مرستیالې نَدا النشیف نن په جنوا کې د دې شورا په غونډه کې وویل د دې وژنو تر ۷۰ زیاتې یې طالبانو ته منسوبې شوې دي. په جنوا کې (د لیندۍ په ۲۳مه نېټه) د دې شورا په جوړې شوې غونډه کې د ملګرو ملتونو د بشري حقونو د شورا مرستیالې نَدا النشیف وویل: "د اګسټ له میاشتې تر نومبر پورې موږ تر ۱۰۰ د زیاتو پخوانيو امنیتي ځواکونو... Читать дальше...

د خوست اوسېدونکي غوښتنه کوي چې د طالبانو حکومت دې له سوداګرو، پانګوالو او له صرافانو سره په ګډه د افغانیو د نرخ د ټیکاو لپاره په یو اساسي میکانیزم کار وکړي.

د امریکا متحده ایالات وايي، هېڅ سرتېری به‌یې د بې‌پیلوټه الوتکې د هغه هوايي برید په اړه حساب ورنه‌کړي چې د اګسټ په میاشت کې په کابل کې وشو او د یوې کورنۍ ۱۰ غړي په‌کې ووژل شول. د پنټاګون ویاند جان کربي د دوشنبې په ورځ رسنیو ته وویل، د ملي دفاع وزیر د جنرال کلارک او جنرال مک‌کنزي چې د دې پېښې د څېړلو لپاره ګمارل شوي وو، هغه توصیې تأیید کړي چې په‌کې د حساب ورکولو هېڅ لارښوونه نه‌ده شوې. ښاغلي کربي زیاته کړه، که دوی په خپلو څېړنو کې داسې څه موندلي وی چې په دې عملیاتو کې کمزورې رهبري، ناغېړي او یا... Читать дальше...

عمران خان پر امریکا او نورو لوېدیځو هېوادونو نیوکه وکړه چې له پاکستان یې تمه درلوده چې جنګ ورته وګټي، خو د ده په خبره پاکستان خپله د جنګ قرباني او د ځان د ژغورلو هڅې یې کولې

د دېسېمبر پر ۱۹مه د خیبر پښتونخوا د خیبر، مومند او باجوړ په ګډون په ۱۷ ضلعو کې بلدیاتي انتخابات ترسره کېږي. دا به لومړی ځل وي چې په یادو ضلعو کې به ولس د خپلو رایو په وسیله په بلدیاتي ادارو کې خپل استازي ټاکي. په دغه اړه څه تیارۍ روانې دي؟ پرې د کرښې پر غاړه کې بحث کوو. کوربه شاهین بونېری دی.

د افغان خبریالانو یوې ډلې د جرمني، فرانسې او کاناډا مشرانو ته د یو سرخلاصي لیک په استول غوښتنه کړې چې دوی دې ورسره مخ، له شدیدو امنیتي ګواښونو وژغوري او له افغانستانه دې خپل هېوادونو ته انتقال کړي.  د دې لیک په یوه برخه کې راغلي چې دوی د اروپایي ټولنې د ژورنالېستانو ملي ټولنې  'SNJ' او د ژورنالیستانو نړیوال فدراسیون 'IFJ' ادارو له خوا تایید شوي لیکونه هم لري چې له امنیتي ګواښونو سره مخ او اړتیا ده چې باید ژر تر ژره له افغانستانه 'امن' هېوادونو ته انتقال شي.  دغه لیک چې د خبریالانو دغې ډلې ازادي... Читать дальше...

د افغانستان د کنګل شوې شتمنۍ د ازادېدو په اړه د طالبانو له بیا ځلي غوښتنو سره سره، سپینه ماڼۍ دا یوه پېچلې موضوع بولي او وايي، دې زېرمې ته طالبان لاس‌رسی نه شي لرلای. د سپینې ماڼۍ ویاندې جین ساکي پرون خپله خبري غونډې کې  د دې بانکي زېرمې د خلاصېدو په اړه د طالبانو د بهرنیو چارو د سرپرست وزیر د تازه څرګندونو په ځواب کې وویل: "یو شمېر دلایل شته چې ولې دا زېرمې د لاس‌رسي وړ نه دي. لومړی باید یادونه وکړم چې دا یوه ډېره پېچلې موضوع ده او موږ په تل‌پاتې توګه له خپلو شریکانو او متحدانو سره په هم‌غږۍ او... Читать дальше...

د پاکستان له پلازمينې اسلام اباد سره جوخت راولپينډۍ ښار کې په يوه وسله وال برید کې يو پوليس وال وژل شوی او دوه نور ژوبل شوي دي چې زمه واري یې ناقانونه تحریک طالبان پاکستان منلې ده. د راولپنډۍ د پولیسو يوه چارواکي اشفاق احمد رسنیو ته ويلي چې بېګا ناوخته د پوليسو یوه ډله د پير ودايي په سیمه کې پر ګزمه وه چې پر يوه موټر سايکل سورو وسله والو پرې ډزې وکړې. ناقانونه ډلې ټي ټي پي د ډېسېمبر له ۱۱مې راهیسې د خیبرپښتونخوا په ټانک، شمالي وزيرستان، بنو او باجوړ کې هم د بريدونو زمه وارۍ منلي دي.  یادې ډلې... Читать дальше...

چین ژمنه کړې چې په نژدې راتلونکي کې به له افغانستان سره د څه باندې پنځه سوه ټنه خوراکي موادو مرسته وکړي.  د طالبانو د حکومت ویاند او د اطلاعاتو او فرهنګ وزارت مرستیال ذبیح الله مجاهد نن سې شنبه ازادي راډیو ته وویل چین له افغانستان سره د ۱۵ میلیونه ډالرو په ارزښت د بشري مرستو په دویمه جوپه کې، پرون یو اندازه درمل، ۷۶ زره کمپلې او ۴۱ زره ژمني جمپرونه افغانستان ته وسپارل.   په ورته وخت کې د طالبانو حکومت د کډوالو او بېرته راستنېدونکو  چارو  وزارت ویاند عبدالمطلب حقاني نن ازادي راډیو ته وویل، ټاکل... Читать дальше...

د افغانستان بانک نن د افغانیو پر وړاندې د یوه ډالر بیه ۱۲۴ افغانی او ۳۰ پوله اعلان کړه.   په هغه اعلامیه کې چې نن د افغانستان بانک په رسمي وېب پاڼه کې خپره شوې راغلي، یاد بانک هڅه کوي چې د ډالرو پر وړاندې د افغانیو د ارزښت د راټیټېدو مخه ونیسي.   په اعلامیه کې ویل شوي چې د افغانستان بانک د پانګه والو، بانکونو استازو او صرافانو په مرسته په دې برخه کې هڅې تېزې کړي دې.   د اعلامیې په یوه بله برخه کې ویل شوي، د هغې ستراتیژۍ له مخې چې د افغانستان بانک یې پرمخ وړي، تل هڅه کوي چې د خلکو د پیر او پلور... Читать дальше...

په فراه کې یوشمېر ښځې او نجونه چې مخکې یې په تعلیمي او تحصیلي ادارو کې ښوونکې، زده کوونکې وې د طالبانو له واکمنېدو وروسته مجبورې شوي چې د خیاطۍ او ارایشګرۍ په څېر دندو ته مخه کړي.

دا لوبه د دېسېمبر پر ۱۳مه د کراچۍ په نیشنل سټیډیم کې وشوه. ویسټ انډیز د ټاس په ګټلو لومړی د بالینګ کولو پرېکړه وکړه.

دا مهال د پاکستان نيږدې ۱۶ سیاسي ګوندونه په پارلیمان کې غړي لري او په تېرو څو لسیزو کې تر ۲۴ پورې سیاسي ګوندونو په انتخابي سیاست کې برخه اخيستې ده.

د هند پېغلې هرناز سندو د ۲۰۲۱ز کال ښکلا نړیواله سیالي ګټلې ده. د دې سیالیو پایلې د ډېسېمبر پر ۱۳مه د اسراییلو په ایلات ښار کې اعلان شوې. د رويټرز خبري اژانس ويډيويي راپور

په هند کې د افغانستان د پخواني پوځ لسګونه بند پاتې شوي افسران وایي چې له سختو اقتصادي او ټولنیزو ستونزو سره مخامخ دي.  دوی چې وایي، شمېر یې ۱۸۰ تنو ته رسېږي، د پوځي زده کړو لپاره هند ته تللي دي چې هلته یې ښوونیزه دوره هم پای ته رسېدلې ده.  د رحیم الله په نوم له دغو افسرانو یوه نن ازادي راډیو ته وویل چې نه یې د هند حکومت او نه هم هلته د افغانستان سفارت د دوی غم خوري.  رحیم الله وایي، وطن ته له ستنېدو هم وېره لري: "نه امکانات شته او نه هم افغان نظامیانو ته داسې امن فضا شته چې موږ بېرته افغانستان... Читать дальше...

روسیې د ملګرو ملتونو د امنیت شورا د پرون (د لېندۍ ۲۲مه) ورځې هغه پرېکړه لیک ویټو کړ چې اقلیمي بدلون یې په رسمي ډول د نړۍ له امنیت سره تاړه.  دا پرېکړه لیک د نایجر او ایرلنډ له خوا وړاندیز شوی و او په کې له امنیت شورا غوښتل شوي چې د اقلیمي بدلون منفي اغېزې و ارزوي.  د امنیت شورا د ۱۵ غړیو له ډلې ۱۲ هغو دغه پرېکړه لیک ته مثبته رایه ورکړه.  هند له دې پرېکړه لیک سره مخالفت وښود، چین له رایې ورکولو ډډه وکړه، خو روسیې چې د ویټو حق لري، دا پرېکړه لیک رد کړ.

په ډنمارک او ناروې کې روغتیایي چارواکي وړاندوینه کوي چې دا اوونۍ به دغو هېوادونو کې د کرونا ډېرې پېښې د ویروس د نوې بڼې 'اومېکرون' وي.  د بریتانیا د روغتیا وزیر هم پرون دوشنبه (د لېندۍ ۲۲مه) وویل چې تر ۴۸ ساعتونو پورې به په لندن کې د ویروس دا نوې بڼه ډېره تیت شي.  د بریتانیا د عامې روغتیا وزیر ساجد جاوېد پارلمان ته ویلي، د کرونا ویروس هېڅ یوه بڼه دومره چټکه نه خپرېده.  اومېکرون د کرونا ویروس هغه بڼه ده چې د لومړي ځل لپاره په جنوبي افریقا کې وموندل شوه، خو اوس د نړۍ شااوخوا شپېتو هېوادونو ته رسیدلې ده. Читать дальше...

ډیپلومات ډیپلومات خپرونې په وروستۍ ګڼه کې تر دې سرلیک لاندې یوه لیکنه خپره کړې چې "ایا په رښتیا افغانستان منځنۍ اسیا ته ترهګري صادروي؟". لیکوال ویلي، د طالبانو د بېرته راتګ یو ډاروونکی اغېز دا دی چې احتمالاً په سیمه کې به نړیواله ترهګري وده وکړي او ورسره به هېوادونه په ځانګړې توګه منځنۍ اسیا بې‌ثباته شي.  د مطلب په دوام راغلي، اوس‌مهال د منځنۍ اسیا هېوادونه غیر ډیموکراتیک دي او واکمنان‌یې له اوږدې مودې راهیسې د واک پر ږدۍ ناست دي، خو له دې سره سره هم دوامداره ترهګریز فعالیتونه په‌کې نه‌کېږي. Читать дальше...

د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د سرمنشي ځانګړې استازې له افغانانو سره د دغه سازمان د مرستو ډاډ ورکړی. دا خبره یوناما/ په افغانستان کې د ملګرو ملتونو مرستندویه ماموریت په خپل ټوېټر لیکلې. د بیان له مخې د یوناما مشرې او د ملګرو ملتونو د سرمنشي ځانګړې استازې دیبرا لاینز دوشنبه ناوخته د افغانستان له مخکیني ولسمشر حامد کرزي سره لیدلي دي. هغې له کرزي سره په لیدنه کې ویلي چې ملګري ملتونه د افغانستان له خلکو سره د ملاتړ د دوام لپاره ژمن دي. هاخوا پخواني ولسمشر حامد کرزي هم له دیبرا لاینز سره د خپلې پرونۍ لیدنې په اړه بیان ورکړی. Читать дальше...

په افغانستان کې د طالبانو حکومت له بیا پیل وروسته، د باختر خزانې د خوندیتوب په اړه هم پوښتنې او اندېښنې راپورته شوې دي. دغه اندېښنې وروسته له هغې زیاتې شوې چې ټولنیزو رسنیو کې داسې انځورونه خپاره شول چې ګنې د باختر خزانې ځینې برخې په ایران کې دي. خو د افغانستان د ملي موزیم رئیس محمد فهیم رحیمي له ازادي راډیو سره په خبرو کې که څه هم د باختر خزانې دقیق ځای ونه‌ښود، اما وایي دغه ملي پانګه په افغانستان کې دننه په یو خوندي ځای کې ساتل کېږي. رحیمي وایي: "د باختر خزانې اثار د هغه مسلکي لید په اساس... Читать дальше...

د امریکا متحده ایالاتونو د اګسټ له ۳۱مې نېټې راهیسې له ۹۰۰ څخه زیاتو امریکایي اتباعو او د دایمي استوګنې 'ګرین کارت' لرونکو سره له افغانستان څخه د وتلو په برخه کې مرسته کړې ده. د امریکا د بهرنیو چارو وزارت د دوشنبې په ورځ په یوه بیان کې وویل، ۴۷۹ امریکايي اتباع او ۴۵۰ دایمي اوسېدونکي او کورنۍ یې له افغانستانه ایستلي دي. په خبرپاڼه کې ویل شوي، وزارت لا هم له لسګونو امریکایانو سره په تماس کې دی چې غواړي له هېواده ووځي او د سفر اسناد لري. متحده ایالاتو د اګسټ په میاشت کې د طالبانو په بیا واکمنېدو... Читать дальше...