Новости за 15.07.2022

په داسې حال کې چې د هند پولیس د احمد ظریف چشتي د قتل په تړاو د څلور کسانو د نیول کېدو خبر ورکوي خو ددې افغان وګړي کورنۍ هند ته هغه د خاورۍ سپارولو په موخه دتک خبره کوي. د احمد ظریف چشتي د کورنۍ یو شمېر غړي وايي چې هڅه کوي تر ژر تر ژره د هند ویزه واخلي او هلته ته لاړ شي. خو په هندوستان کې د افغانستان سفارت وايي چې د احمد ظریف چشتي د خاروې سپارولو مراسم یې د کورنۍ د راتک پورې ځنډولي. د احمد ظربف چشتي چې په صوفي ظریف بابا مشهور وو او د سرطان په څوارلسمه په هند کې ووژل شو ورور يې امید ظریفي وايي... Читать дальше...

له ۳۰۰ زیاتې ورځې وشوې چې په افغانستان کې د نجونو ثانوي ښوونځي تړلي. د طالبانو حکومت ویلي چې د دې ښوونځیو د پرانیستو لپاره پر یوه طرحه کار کوي، خو تر اوسه پورې په دې برخه کې کوم عملي پرمختګ نه دی لیدل شوی. د نجونو د تړلو ښونځیو په عکس العمل کې د څو فعالو ښځو څرګندونې دلته کتلی شئ.

د امریکا د متحد ایالتونو د پخواني ولسمشر ډونالډ ټرمپ لومړۍ مېرمن ایوانا ټرمپ د درې اویا کلونو په عمر مړه شوه. ډونالډ ټرمپ په خواله رسنیو کې لیکلي دي چې دی ډېر خواشینی دی چې هغو کسانو ته چې ایوانا ټرمپ یې ښه ایسیده د هغې د مړینې خبر ورکوي، ټرمپ لیکي چې د داسې خلکو شمیر زیات دی. ایوانا ټرمپ په نیویارک کې په خپل کور کې مړه شوې ده. دې په نولس سوه اووه اویایم کال کې له ټرمپ سره واده کړی و بیا په نولس سوه دوه نویم کې ترې بیله شوه. ایوانا ټرمپ د ټرمپ د درې اولادونو کشر ډونالډ، ایوانکا او ایریک مور وه.

پاکستاني ځواکونو چې هلیکوپترونو یې ملاتړ کاوه، په بلوچستان کې عملیات پیل کړې دي. چارواکي وایي چې لږ تر لږه اووه بیلتون غوښتونکي یې وژلي دي. پاکستاني چارواکو نن وویل چې پر دې عملیاتو یې وروسته تر دې لاس پورې کړ چې د پوځ یو افسر روانه اونۍ وسله والو برمته کړ. شاوخوا پنځلس یاغیانو چې د پولیسو جامې یې په تن کې وې ډګروال لایق میرزا د سې شنبې په ورځ د زیارت په ښار کې د سفر پرمهال له موټره د کورنۍ له غړیو سره ښکته کړ، بیا یې د ده د کورنۍ غړي پرېښودل او ډګروال لایق یې له ځانونو سره بیولی. وروسته یې وویل چې دا ډګروال یې وژلی دی. Читать дальше...

د امریکا له لوري "همکارانو ته یې د پناه ورکولو عملیاتو" د اعلان تر یو کال تېرېدو سره سره د ځانګړي کډوالۍ ویزې یا ایس ای وي ځینې درلودونکي کسان له افغانستانه د انتقال د پروسې د ځنډني کېدو په اړه نیوکه کوي. دوی ټینګار کوي چې متحده ایالات نه باید د دوی همکارۍ باندې سترګې پټې کړي او ژر تر ژره دې برخلیک ور معلوم کړي. د امريکايي ځواکونو يو افغان همکار وایي، سره له دې چې کلونه يې په افغانستان کې امریکایي پوځیانو سره کار کړی او د کډوالۍ ځانګړې ویزې اسناد یا اس ای وي کېس لري خو لا هم افغانستان کې پاتې دی. Читать дальше...

د اوکراین چارواکي د تېرې شپې پر مهال په خارکیف کې د روسي پوځیانو له خوا د توغندیو د سختو بریدونو خبر ورکوي. د اوکراین په جنوب لویدیځ کې چې پر یوه ودانۍ په بمبارۍ کې ګڼ کسان وژل شوي، د خلکو د موندنې او ژغورنې هڅې لا هم دوام لري. د دې تر څنګ د شلو لویو اقتصادلرونکو هېوادونو ډلې یا G-20 د مالیې رهبران نن جمعه د انډونیزیا په بالي ټاپو کې سره جرګه کېږي. کوربه هېواد انډونیزیا وايي پر اوکراین د روسیې تر غیرموجه یرغل وروسته دا غونډه د بشري غمیزې کمولو لپاره مهمه ده. د اوکراین د اضطراري خدماتو دولتي... Читать дальше...

د ازادو مبارزو مشهور افغان لوبغاړی احمد ولي هوتک نن له روسي سیال سره لوبه لري. دا لوبه د افغانستان پر وخت ماښام اوه بجې او ۳۰ دقیقې پیلیږي. احمد ولي هوتک په دې اړه پر خپل فېسبوک لیکلي دي چې تېره ورځ د دواړو لوبغاړو وزنونه معلوم شول او اوس د سیالۍ ترسره کېدو بې صبرانه انتظار کوي. تېره ورځ د دې سیالۍ لپاره د دواړوسیالانو وزنونه معلوم شول او نن د افغانستان پر وخت ۷ بجې او ۳۰ دقیقې به دا سیالۍ پیلیږي. دا پر افغانستان د طالبانو د واکمنۍ له پیل وروسته د احمد ولي هوتک لومړنۍ نړیواله سیالي ده چې د روسیې سیال په وړاندې په کې راڅرګندیږي. Читать дальше...

له شپږمو ټولګیو پورته د نجونو د ښوونځیو د بېرته پرانیستلو لپاره کمپیانونه د پراخېدو په حال کې دي. د دې کمپاینونو جوړونکي وایي په دې ډول غواړي پر طالبانو فشار راوړي چې د نجونو د ښوونځيو د خلاصېدو اجازه ورکړي. امنه چې د لوګر ولایت اوسېدونکې او د یوولسم ټولګي زده کوونکې ده وايي، له څه باندې درې سوو ورځو راهیسې هره ګړۍ په دې تمه دي چې د ښوونځیو د پرانیستلو اعلان به یې وشي خو په خبره یې ورځ بلې ته د دې مسله ځنډ ناهیلې کړي دي. نوموړې وويل: "دا لس نیمې میاشتې شوې خو دوی «طالبانو» د ښوونځیو د پیل په... Читать дальше...

د شمالي وزیرستان پولیس وايي، وسله والو پرون په میرلي کې د جمعیت علمای اسلام (ف) دوه سیاستوالان او دیني عالمان وژلي دي. د میرلي تاڼې پولیسو بېګاه په يو بیان کې ویلي چې قاري سمیع الدین او د هغه ملګری قاري نعمان له موسکي څخه عیدک ته روان ول چې وسله والو وویشتل. تر اوسه معلومه نه ده چې دواړه کسان چا او ولې وژلي دي؛ خو د شمالي وزیرستان د پولیسو مشر فرحان خان پرون په بیان کې ویلي دي چې پلټنې یې پیل کړې دي. د قاري سمیع الدین او قاري نعمان له وژنو سره په شمالي وزیرستان کې سږ کال د هدفي بریدونو شمېر ۳۱ ته ورسېد.

د پاکستان صدراعظم شهباز شریف بېګاه خلکو ته په یوه ټلوېزیوني وینا کې وویل ، دا پرېکړه یې په نړیوال بازار کې د تېلو بیو له کمېدو سره سمه کړې. نوموړي وويل: "د یو لیټر ډیزلو بیه ۴۰ روپۍ ۵۴ پیسې کموو او د یو لیټر پېټرولو نرخ ۱۸.۵۰ روپۍ کموو." د شهباز شریف له اعلان سره سم، د یو لیټر ډیزلو بیه ۲۳۶ روپۍ او د پېټرولو هغه شاوخوا ۲۳۰ روپۍ ته ښکته شوې ده. د پاکستان حکومت د مې له وروستۍ اوونۍ راهیسې د روانې میاشت تر لومړۍ نېټې پورې څلور ځلې د تېلو بیې لوړې کړې. هغه مهال حکومت ویلي وو چې هغه کار د پیسو... Читать дальше...

د غزني روغتیا چارواکي وايي، د دغه ولایت په ګېرو والسوالۍ کې کولرا ته ورته ناروغي ډېری کسان نیولي. دوی وايي دغه ناروغي په دغه ځای کې د ناپاکو اوبو د څښلو له امله رامنځ ته شوې ده. له تېرې یوې اوونۍ راهیسې په هلمند، کندهار،زابل او دایکندي کې سلګونه کسان په کولرا اخته شوي. یوازې په هلمند کې د شلو کسانو مړینه تایید شوې.

د رڼا کلنۍ مشاعره له ځنډ وروسته په کابل کې جوړه شوه، د تاريخ په اړه مو ليکوال او څېړونکی سردارولي پښتونزوی راغږولی دی. د يوې بې سارې تاريخي ماڼۍ په اړه مالومات او له بنديزونو سره سره د نورستانيانو د موسيقۍ تاوده محفلونه. ازادي راډيويي مجله چې احمد شيبر يې چمتو کوي ادبي او فرهنګي مطالب په‌کې وړاندې کېږي. دا خپرونه د لاندې غږيز فايل په کليک کولو اورېدلی شئ:

د غور ولایت اوسېدونکي وايي، که څه هم د طالبانو حکومت د کوکنارو کښت منع کړی، خو برعکس د تېرو کلونو په پرتله سږکال د دې ولایت په ډېرو سيمو کې د کوکنارو او بنګو کښت ډېر شوی دی. دلته د غور په دولتيار ولسوالۍ کې بزګران د واټرپمپ په وسيله له ژور کوهي څخه اوبه راکاږي. په دې اوبو د کوکنارو هغه کښتونه اوبوي چې دوې اوونۍ وروسته نېښ وهلو ته چمتو کېږي. له دې بزګرانو څخه يوه يې له ازادۍ راډيو سره په خبرو کې ومنله چې د کوکنارو د کښت منع کولو په برخه کې د طالبانو د حکومت په پرېکړه خبر دي، خو وايي چې د بديل... Читать дальше...

د کوکنارو د منع کولو په اړه د طالبانو د مشر د فرمان درې میاشتې تېرې شوي، خو بيا هم د افغانستان په جنوب غربي ولایتونو کې د نشه‌يي موادو جوړول او کاروبار ازادانه دوام لري. د جنوب غرب ولایتونو اوسېدونکو ازادۍ راډيو ته وويل، په دې ولایتونو کې د تارياکو رانیولو او خرڅولو بازارونه اوس هم فعال دي، له همدې امله د کوکنارو د کښت منع کولو سره سره بيا هم د تارياکو په بيو کې دومره توپير نه ليدل کېږي. په وروستيو اوونيو کې د کندهار ولایت په ميوند ولسوالۍ کې د يوه کندهاري من تارياکو بيه نژدې یو لک و شل زره کالداري... Читать дальше...

د کندهار سپين بولدک او چمن له لاري له پاکستانه زرګونه کډوالې کورنۍ هېواد ته ستنې شوي. په کندهار کې د طالبانو د حکومت د کډوالو او بېرته راستنېدو چارو ادارې مسؤلان وايي يادې کورنۍ د کډوالو د نړيوالې ادارې په مرسته بېرته تر خپلو سيمو رسېدلي دي. دا په داسي حال کې ده چې يو شمېر ځوانان بيا د زياتې بېکارۍ له امله هڅه کوي، چې له هېواده بهر ووځي. نور تفصیل د صادق رښتیني په راپور کې د لاندې غږيز فايل په کليک کولو اورېدلی شئ:

د اوکراین په مرکزي برخه کې پر (وینیڅیا) د روسیې له لوري د توغندويي برید له کبله لږ تر لږه ۲۳ تنه وژل شوي دي. د اوکراین د بېړنیو خدماتو ادارې د دغه برید تصویرونه خپاره کړي دي. په تصویرونو کې موټرونه لیدل کېږي چې د اور لمبې پکې بلې دي او اور وژونکي هڅه کوي چې په یوه ویجاړه شوې ودانۍ کې اور ووژني. ويل شوي دي چې ښايي د تلفاتو شمېره تغير شي.

د برېتانیا د مالیې پخوانی وزیر ریشي سوناک د صدارت چوکۍ ته د نومونې لپاره د محافظه کار ګوند د پارلماني غړیو ډېرې رایې ترلاسه کړې. هندي الاصله ریشي سوناک د تېرې سې شنبې په ورځ وروسته له هغه چې د بوریس جانسن له کابینې يې استعفا ورکړه ویې ویل چې د صدارت لپاره کاندیدیږي. تر اوسه پورې د محافظه کار ګوند له لوري د صدارت چوکۍ ته د کاندیدانو په منځ کې د سوناک رایې ۸۸ دي چې تر ټولو ډېرې دي. له ده وروسته د برېتانیا پخوانۍ دفاع وزیره پني موردانت ۶۷ رایې لري. دا لومړنۍ ښځه ده چې په برېتانیا کې یې د دفاع وزیرې په توګه دنده اجرا کړې ده.

د طالبانو د حکومت د حج او اوقاف وزارت وايي، د افغان حاجیانو لومړۍ ډله پرون مازدیګر کابل ته ورسېده. د دغه وزارت له اعلامیې سره سم، کابو ۷۰۰ افغان حاجیان په دوو الوتکو کې له جدې څخه کابل ته ورسول شول. افغان حاجیان د اریانا افغان هوايي شرکت او کام اییر په الوتکو کې سعودي عربستان ته بیول شوي وو او د حج او اوقاف وزارت په وینا د همدغو هوايي شرکتونو په الوتکو کې بېرته افغانستان ته ولېږدول شول. سږ کال له افغانستان څخه ۱۳ زره ۵۰۰ تنه د حج د مراسمو لپاره سعودي عربستان ته لاړل.

په کابل کې د درملو د کموالي او د بیو د لوړېدو له کبله د طالبانو د حکومت د درملو او خوراکي موادو ادارې وویل چې د دې ستونزې د حل کولو لپاره یې یوه کمېټه جوړه کړې ده. دې ادارې ویلي، تر ټولو د سرطاني ناروغیو درمل لږ موندل کېږي خو هڅه کوي چې دې ستونزې ته د حل لار ومومي. دې ادارې همدا راز درملتونونو او د درملو عمده پلورنکو ته خبرداری ورکړی چې درمل تر ټاکلې بیې لوړ ونه پلوري. دا کمېټه داسې مهال جوړيږي چې افغانستان ته د ازادو شرکتونو له لارې تر ډېره بې کيفيته درمل را وارديږي چې تر اوسه يې مخه نه‌ده نيول شوې.

د خوړو نړیوال پروګرام یا ډبلیو ایف پي وايي، سږ کال یې تر اوسه پورې تر ۱۸ میلیون زیاتو افغانانو ته بشري مرستې رسولي دي. د ملګروملتونو د خوړو نړیوال پروګرام پرون (پنجشنبې) پر خپله ټویټرپاڼه ولیکل چې په تېرو شپږ نیمو میاشتو کې یې اړو کسانو ته ۴۱۰ زره ټنه خواړه او ۱۱۵ میلیون ډالره نغدې پیسې ورکړي دي. دې پروګرام له هند سره د یوې موافقې یادونه هم کړې چې پر اساس به یې دا پروګرام د هند لس زره ټنه غنم وېشي. د خوړو نړيوال پروګرام داسې مهال د مرستو رسولو يادونه کوي چې اوس مهال تر نيمايي ډېر افغانان د لوږې له ګواښ سره مخ دي.

وروستیو ورښتونو د پکتیا ولایت د مرکز په ګډون په زرمت، ځاځي اریوب، جاني خېل، سید کرم، احمد ابا، ډنډ پټان او څمکنیو ولسوالیو کې سېلونه جاري کړل چې له کبله یې د سر و مال تاوانونه پېښ شول. ځايي چارواکي په سېلونو کې د ۶ تنو مړینه تاییدوي او وايي چې ډېر کورونه، لارې، پلونه، ویالې، کاریزونه، باغونه او فصلونه ویجاړ شوي دي. هغه خلک چې سېلابونو ځپلي د بېړنيو مرستو غوښتنه کوي. په وروستیو ورځو کې د افغانستان په یو شمېر نورو جنوبي او ختیځو ولایتونو کې سېلونو د سر و مال ډېر تاوانونه واړول.

د طالبانو د کورنیو چارو وزارت وايي، شیخ سردار ولي په وروستیو کې افغانستان ته بېرته ستون شوی و او د دوی د حکومت پر ضد له جګړې سره یې مخالفت کړی و. د طالبانو د حکومت د کورنیو چارو وزارت داعش ډله په کابل کې د وژل شوي سلفي ملا په وژلو کې په لاس لرلو تورنه کړه. د طالبانو د کورنیو چارو وزارت وياند عبدالنافع ټکور وايي، له تحقیقاتو څرګنده شوې چې شیخ سردار ولي په یوه کور کې اوسېده چې محدود کسان ورڅخه خبر وو او د کورنۍ غړي یې د خسرګنۍ کور ته لېږلي وو. د ټکور د خبرو پر اساس، شيخ سردار ولي لومړی په چړو وهل شوی او بیا یې سر پرې کړای شوی. Читать дальше...

په هلمند، کندهار، دایکنډي او زابل ولایتونو کې خلک او ځايي چارواکي وايي چې د کولرا ناروغۍ د مخنیوي لپاره له هڅو سره سره دا ناروغي مخ په خپرېدو ده. د طالبانو د عامې روغتیا وزارت وايي چې طبي ټیمونه یې هغو سیمو ته تللي چې ناروغي په‌کې خپره شوې خو په کولرا د اخته شویو او ورڅخه د مړو شویو د شمېر په اړه څه نه وايي. د دې ناروغۍ له کبله د هلمند په باغران ولسوالۍ کې د ۲۰ تنو د مړینې خبر ورکړای شوی او ویل شوي چې نه یوازې په دې ولسوالي بلکې د هلمند، زابل، دایکنډي او غزني په ولایتونو کې سلګونه کسان پرې اخته شوي دي. Читать дальше...

د برېتانیا دفاع وزیر جیمز هیپي وايي، د دغه هېواد د پوځیانو له لوري د افغانانو د وژنو د تورونو په اړه به بشپړې څېړنې وشي. خو ده په عین حال کې وویل، باید له دوی سره په دې برخه کې شواهد شریک کړل شي. د هغه مستند راپور له مخې، چې د بي بي سي نړیوال سرویس چمتو کړی، برېتانیايي پوځیانو د ۲۰۱۰ او ۲۰۱۱ کلونو ترمنځ لږ تر لږه ۵۴ ملکي افغانان په هلمند ولایت کې وژلي دي. د برېتانیا دفاع وزیر وايي، د ځانګړو برېتانیايي پوځیانو له لوري د ۵۴ تنو ملکي افغانانو د وژلو په باب که شواهد ورسره شریک شي، سترګې به پرې پټې نه‌کړي او په اړه به یې بشپړې پلټنې وکړي. Читать дальше...

انترسیپټ خپرونه: انترسیپټ خپرونې د امریکا د هغه فدرال قانون یادونه کړې چې د دې هېواد د دفاع وزارت بودجه او مصارف مشخصوي. په مقاله کې راغلي چې د دفاع وزارت د ۲۰۲۳م کال لپاره د بودجې په اړه تر رایو مخکې د امریکا په کانګریس کې د منیسوټا ایالت استازې الهان عمر په دې مسوده کې د ځینو اصلاحاتو غوښتنه کړې وه. د مقالې په وینا د پوځي مصارفو په قانون کې دا اصلاحات افغانستان ته د امریکايي بشري مرستو د سقوط د مخنیوي په هدف وو. د پوځي مصارفو دا قانون د دفاع وزارت مخه نیسي چې هیڅ ډول پیسې یا مهم توکي طالبانو... Читать дальше...