Новости за 29.09.2023

طالبانو په کابل کې د نړیوال مرستندویه ماموریت یا IAM په نوم د یوې خیریه موسیسې څلور کارکوونکي خوشې کړي دي. دغو کسانو ته یوې نږدې سرچینې د نوم نه ښودلو په شرط ازادي راډیو ته وویل، طالبانو د پنجشنبې په ورځ د دغې موسسې څلور کارکوونکي د دوه موټروانانو په ګډون خوشې کړي دي. سرچینې زیاته کړې، طالبانو ژمنه کړې چې د دې موسسې ټول نیول شوي کسان به راخوشې کړي. سرچیني د دغو کسانو د نیول کیدو او بیرته خوشې کیدو د څرنګوالي په اړه څه نه دي ویلي. د نړیوال مرستندویه ماموریت په نوم موسیسې هم تراوسه په دې اړه تبصره نه کړې. Читать дальше...

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو ماموریت یا یوناما وايي، د طالبانو له خوا د خلکو نیول د اندېښنې وړ او د نړیوالو بشري حقونو د مکلفیونو خلاف دي. یوناما نن دا خبره پر خپلې اېکس شبکې کړې او ویلي دي چې طالبانو د ښځو د حقونو فعالانې ژولیا پارسي او ندا پرواني، د قلم لار د ټولنې مشر مطیع الله ویسا، افغان اصله فرانسوي خبریال مرتضی بهبودي او د پوهنتون استاد رسول پارسي نیولي چې باید دې خپلسري نیونو ته د پای ټکی کېدي. طالبانو تراوسه په رسمي ډول په دې اړه څه نه دي ویلي. په ورته وخت کې د افغانستان لپاره د... Читать дальше...

د بلوچستان په مستونګ کې تر خونړۍ چاودنې وروسته د بلوچستان د اطلاعاتو وزیر جان اڅکزي د ازادۍ راډیو مشال څانګې ته ویلي، د کوټې په روغتونونو کې اضطراري حالت اعلان شوی او د مرګ ژوبلې شمېر په زیاتېدو دی. هغه د چاودنې د څرنګوالي په باب څه نه دي ویلي، خو د فرانسې خبري اژانس د چارواکو په وینا راپور ورکړی، چې یوه ځانمرګي بریدګر په مستونګ کې د میلادالنبي د درناوي مراسم په نښه کړي دي. په مستونګ کې یوه روغتیايي چارواکي ډاکټر رشید محمدزي ویلي په دې چاودنه کې د وژل شویو شمېر تر ۵۰ زیات دی او په لسګونو نور ټپیان شوي دي. Читать дальше...

په دې خپرونه کې سعید شینواری د اونۍ مهم او په زړه پورې بدلونونه درسره شریکوي

د ملګرو ملتونو د عمومي منشي مرستیالې امینه محمد د افغان ښځو او نجونو د وضعیت په اړه " په اسلام کې د ښځو رول" په نوم د یوې غونډې د جوړولو اعلان وکړ. امینې محمد دا خبره په يوې خبري ناسته کې د يوه خبريال د پوښتنې په ځواب کې وکړه ويې ويل، چې په افغانستان کې د افغان ښځو او نجونو وضعيت ورځ تر بلې مخ په خرابېدو دى. اغلې محمد د افغان ښځو د تعلیم او کار د حقونو د تضمین لپاره د طالبانو پر حکومت د فشار راوړلو غوښتنه وکړه او زیاته یې کړه: " په اسلام کې د ښځو د رول په اړه به غونډه جوړېږي او د افغانو ښځو... Читать дальше...

په داسې حال کې چې د طالبانو حکومت تازه یو وار بیا په افغانستان د بهرنیو جنګیالیو موجودیت رد کړ او وې ویل هیچاته اجازه نه ورکوي، چې افغان خاوره د پاکستان په ګډون د نورو هېوادونو پر ضد وکاروي؛ په پاکستان کې د سرپرست حکومت د بهرنیو چارو وزیر په افغانستان کې د پاکستاني طالبانو د تحریک د یو شمېر غړو د نیولو راپورونه تایید کړل. جلیل عباس جیلاني د پنجشنبې په ورځ په اسلام اباد کې یوه خبري کنفرانس ته وویل، چې د طالبانو حکومت په کابل کې پاکستاني پلاوي ته د دغه وسله والو د نیولو خبر ورکړی دی. نوموړي د دې... Читать дальше...

پر افغانستان د طالبانو له څه باندې دوه کلنې واکمنۍ وروسته، په هند کې د افغانستان سفارت ، دوی د غیر معمولي شرایطو له امله د روانې میاشتې تر پایه د خپلو ټولو فعالیتونو د درولو اعلان کړی. په هند کې د افغانستان د سفارت یوې سرچینې، چې نه یې غوښتل د موضوع د حساسیت له امله یې نوم په دې راپور کې واخیستل شي، ازادي راډیو ته د هغه لیک یوه کاپي واستوله، چې د سفارت لخوا د هندوستان بهرنیو چارو وزارت ته استول شوې او د فعالیتونو د ودرولو خبره پکې شوې. په دې لیک کې، چې د روانې میاشتې په ۲۵مه نیټه د افغانستان... Читать дальше...

د پاکستان سرپرست حکومت پرېکړه کړې، چې له خپلې خاورې د افغان کډوالو په ګډون ټول غیر قانوني کډوال وباسي. دا خبره د پاکستان د بهرنیو چارو سرپرست وزیر جلیل عباس د پنجشنبې په ورځ د سپټمبر په ۲۸ مه په یو خبرې کنفرانس کې وکړه. نوموړي وویل، چې د دغه پرېکړې پر بنسټ به هغه افغانان چې په پاکستان کې ثبت شوي او د اوسېدو قانوني اسناد لري نه ویستل کیږي. ښاغلي عباس وویل: "د کابینې له لوري نوې تایید شوې پالیسې یوازې د افغانانو لپاره نه ده؛ بلکې دا د بېلابېلو هېوادونو د وګړو، چې په ناقانونه توګه په پاکستان... Читать дальше...

د افغانستان او جنوبي افریقا ترمنځ د کرکټ پنځوس اووره نړیوال جام تمریناتي سیالي د ورښت له امله ځنډېدلې ده.  ټاکل شوې وه، چې دغه سیالي نن جمعه د کابل پر وخت ماسپښین یوه بجه د هندوستان د کیرالا ایالت په ورزشي میدان کې وشي. دغه راز نن د پاکستان او نیوزیلینډ او بنګله دېش او سریلانکا ترمنځ هم تمریناتي سیالۍ شته، چې دواړه پیل شوي دي.  باید وویل شي چې افغانستان به د سې شنبې په ورځ خپله دویمه تمریناتي سیالي له سرېلانکا سره کوي.

د ارمنستان حکومت وايي له لانجمنې سیمې نګرنو-قره باغ، څه کم پنځه اتیا زره کسان دغه هېواد ته ورغلي دي. دا له کله چې اذرباییجان روانه میاشت په دې سیمه کې پوځي عملیات پیل کړل او پر دغه سیمه یې بشپړه ولکه ټینګه کړه، له دې ځایه په خټه د ارمنانو وتل دوام لري. د ارمنستان د صدراعظم ویاندې نازیلي بغداساریان وویل، پر ځايي وخت د نن سهار تر شپږو بجو له نګرنو-قره باغ څلور-اویا-زره-اووه-سوه-اویا کسان ارمنستان ته داخل شوي، چې دا د دې سیمې د تخمیني وګړو څه باندې دوه پر درېیمه برخه وګړي دي.

د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو لویې کمېشنرۍ د کاپیسا ولایت د مرکز محمودراقي په هروکي سفلي کلي کې چې په وینا یې ډېر بېځایه شوي او راستانه شوي په کې اوسي، د یوې نوې لېسې د جوړولو خبر ورکړی دی. د دې کمېشنرۍ د افغانستان څانګې نن په خپل اېکس شبکه کې خبر ورکړی، چې دغه لېسه به سلګونو نورو زده کوونکو ته د تعلیم ښه چاپېریال برابر کړي. د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو لویې کمشنرۍ لیکلي، چې «د افغانستان راتلونکی د هلکانو او نجونو په تعلیم کې دی.» د طالبانو د کډوالو او راستنېدونکو چارو وزارت په... Читать дальше...

د خیبر پښتونخوا په هنګو کې چاودنې خلکو ته مرګ ژوبله اوړلې ده.  چادونه نن د دوابې د پولیسو د ماموریت پر یوه جومات د جمعې له لمانځه مخکې د خطبې پر مهال شوې ده.  د پولیسو د ماموریت مشر شاه راز د ازادي راډيو مشال څانګې ته ویلي، چې په دې پیښه کې دوه تنه وژل شوي او پنځه نور ټپیان دي.  شاه راز زیاته کړې، د چادونې له کبله د جومات چت راغوځیدلی او  د کنډوالو لاندې د بندو کسانو د رایستلو هڅې پیل شوې دي.  د هنګو د پولیسو مشر نثار احمد رسنیو ته ویلي، په جومات کې له ۳۰ څخه تر ۴۰ پورې کسان موجود ول.  ... Читать дальше...

د طالبانو یوې مخالفې ډلې، د افغانستان د ازادۍ جبهې ادعا کړې، چې تېره شپه یې د پروان ولایت په بګرام ولسوالۍ په ودانۍ کې دننه د طالبانو پر یوه قرارګاه په حمله کې ۵ طالبان وژل شوي او د دوی د یوه سرګروپ په ګډون ۴ نور ټپیان شوي دي. د ازادۍ جبهې نن په خپل اېکس شبکه کې لیکلي، دوی بګرام ولسوالۍ پر ودانۍ حمله کړې، چې په یو ساعته نښته کې طالبانو ته مرګ ژوبله واوښته. دغې جبهې لیکلي، چې د دوی وسلوالو ته زیان نه دی اوښتی. طالبانو د دې پېښې په باب تبصره نه ده کړې. خپلواکو سرچینو هم دغه ادعا نه ده تایید کړې.

د افغانستان د بشري حقونو لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړي راپور ورکوونکي په افغانستان کې د ښځینه فعالانو پر نیول کېدو اندېښنه وښوده.  ریچارد بنیت نن په خپل اېکس شبکه کې لیکلي، د ښځو د حقونو د مدافعانو ژولیا پارسي، ندا پرواني او د هغوی د کورنیو غړو د نیول کېدو او خپلسري توقیف له کبله سخت اندېښمن شوی دی. بنیت له طالبانو غوښتنه کړې، چې دوی له کوم شرط پرته ژر تر ژره خوشې او خوندیتوب یې یقیني کړي. د ښځو د خودجوشه حرکت غړو ویلي، چې طالبانو ژولیا پارسي او د هغې زوی تېره چهارشنبه په کابل کې ونیول. ویل... Читать дальше...

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت سرپرست په افغانستان کې د طالبانو د حکومت له خوا د تحریک طالبان پاکستان یا (TTP) د ځینو غړو د نیولو راپورونه تایید کړل.  جلیل عباس جېلاني پرون پنج شنبه په اسلام اباد کې یوې خبري غونډې ته وویل، د طالبانو حکومت په کابل کې د پاکستان هیئت ته د دغو وسلوالو د نیولو خبر ورکړی دی. د افغانستان لپاره د پاکستان د ځانګړي استازي اصف دراني په مشرۍ د پاکستان یوه هیئت تېره اوونۍ کابل ته سفر وکړ. تر دې مخکې د امریکا غږ انګرېزۍ څانګې د پاکستاني چارواکو په وینا راپور ورکړی و، چې طالبانو... Читать дальше...

د طالبانو د بهرنیو چارو سرپرست وزیر وايي د نړۍ هېوادونه دې د طالبانو د حکومتولۍ په باب انتقاد نه کوي.  امیر خان متقي د تاتارستان جمهوریت په پلازمېنه کازان کې د افغانستان په اړه د مسکو فارمټ پنځمې غونډې ته دا خبره وکړه. نوموړي وویل: "موږ له ټولو هېوادونو په ځانګړي ډول له خپلو ګاونډیو او د سیمې له هېوادونو هیله لرو، لکه څنګه چې موږ نورو ته د حکومتدارۍ د بڼې په اړه نسخې نه وړاندې کوو، دوی دې هم د افغانستان د حکومتدارۍ د بڼې په تړاو د نسخې وړاندې کولو پر ځای د افغانستان له اسلامي امارت سره په هره... Читать дальше...

راپورونه وايي، د بلوچستان په مستونګ کې د میلاد النبي د درناوي په مناسبت جوړو شویو مراسمو کې د چاودنې له کبله د مړو شمېر تر ۵۰ واوښت. په مستونګ کې روغتیايي مسوول ډاکټر رشید محمدزي د ازادۍ راډیو مشال څانګې ته ویلي، د مړو شمېر ۵۲ او د ټپیانو ۵۵ ته رسېدلی دی. تر دې مخکې د بلوچستان د اطلاعاتو وزیر جان اڅکزي د ازادۍ راډیو مشال څانګې ته ویلي، په چاودنه کې لږ تر لږه ۱۳ کسان وژل شوي او تر ۵۰ زیات نور ټپیان شوي دي. هغه ویلي وو ،چې د مړو او ټپیانو شمېر په زیاتېدو دی. مستونګ د بلوچستان د مرکز کوټې په ۶۰ کیلومترۍ کې پرته سیمه ده. Читать дальше...

د بلوچستان په مستونګ کې په چاودنه کې لسګونه کسانو ته مرګژوبله اوښتې ده. چارواکي وايي، چاودنه د سېپټېمبر پر ۲۹مه د عید میلاد النبي غونډې پر مهال شوې ده. چارواکو د مستونګ او کوټې په روغتونونو کې بیړنی حالت اعلان کړی دی. د چاودنې ذمه واري لا چا نه ده منلې. د اسوشيېټېډ پرېس او رویټرز اژانسونو له ویډیوګانو څخه د جوړ دې رپورټ ځینې برخې ښايي ځینو کتونکو ته ځوروونکې وي.

د افغانستان او سویلي افریقا ترمنځ د کرکټ پنځوس اوریز نړیوال جام تمریناتي سیالي د ورښت له امله ځنډېدلې ده. ټاکل شوې وه چې دغه سیالي نن جمعه د کابل پر وخت تر غرمې وروسته یوه بجه پیل شي. یاده سیالي د هندوستان د کیرالا ایالت په تروانانتپورم ښار کې ترسره کیږي. له یاد ښاره وروستي رپوټونه ښيي چې ورښت به تر ډېره وي. دغه راز نن د پاکستان او نیوزیلینډ او بنګله دیش او سریلانکا ترمنځ هم تمریناتي سیالۍ شته چې دواړه پیل شوي دي. باید وویل شي چې افغانستان به د اکتوبر په ۳یمه نېټه خپله دویمه تمریناتي سیالي له سریلانکا سره کوي.

راپورونه وايي، د بلوچستان په مستونګ کې د میلاد النبي د درناوي په مناسبت جوړو شویو مراسمو کې د چاودنې له کبله د مړو شمېر تر ۵۰ واوښت. په مستونګ کې روغتیايي مسوول ډاکټر رشید محمدزي د ازادۍ راډیو مشال څانګې ته ویلي، د مړو شمېر ۵۲ او د ټپیانو ۵۵ ته رسېدلی دی. تر دې مخکې  د بلوچستان د اطلاعاتو وزیر جان اڅکزي د ازادۍ راډیو مشال څانګې ته ویلي، په چاودنه کې لږ تر لږه ۱۳ کسان وژل شوي او تر ۵۰ زیات نور ټپیان شوي دي. هغه ویلي وو، چې د مړو او ټپیانو شمېر په زیاتېدو دی. مستونګ د بلوچستان د مرکز کوټې په ۶۰ کیلومترۍ کې پرته سیمه ده. Читать дальше...

د مستونګ د روغتیا ادارې مشر ډاکتر رشید محمد شهي مشال راډیو ته وویل چې په پېښه کې ۵۵ تنه ژوبل هم دي. مستونګ له پلازمېنې کوټې څخه شاوخوا ۶۰ کېلومیټره لیرې جنوب لوري ته پروت ښار دی.

مولانا هدایت الرحمان وویل، غوښتنې یې لویې نه دي او په اسانۍ عملي کېدای شي. "زموږ د غوښتنو نه منل د حکومت نااهلي ده. که نه دا دومره غټې نه دي. موږ وایو چې زموږ ساحل له ډاکوانو او ټرالر مافیا څخ وژغورئ."

د خیبر پښتونخوا د ملاکنډ د بټخېلې د ظفر پارک کوڅې د نجونو سرکاري ښوونځي زده کوونکو مظاهره کړې ده او له حکومته یې غوښتي چې یا دې ورته د خپل سکول پخوانۍ وداني ورکړي او یا دې ورته نوې وداني جوړه کړي. د سېپټېمبر ۲۷مې په مظاهره کې شاوخوا ۸۰۰ نجونو برخه واخیسته. د ظفر پارک محلې د سکول وداني شاوخوا ۱۲ کاله مخکې جوړه شوې وه چې حکومت د نجونو کالج ته ورکړې ده. چارواکي وايي، تر هغو چې د ودانۍ مسله نه وي حل شوې، نجونه به مازیګر مهال په کالج کې زده کړې کوي. په دې اړه تفصیل په رپورټ کې.

د ارزګان ولایت اوسیدونکي وايي، ددغه ولایت په لیروپرتو سیمو کې د ماشومانو د شري ناروغۍ د پخوا پرتله زیات شوې ده. دوی له روغتیایي مسولینو غوښتنه کوي، چې سیمو ته یې د شري واکسین ور ورسوي. په ارزګان ولایت کې د واکسین د برخې مسولین بیا د خلکو دا خبرې ردوي او وايي، چې د شري ناروغي زیاته شوې نه؛ بلکې کمه شوې ده. په دې اړه زموږ د همکار راپور د دغه لېنک له کېکاږلو سره اوریدلی شئ:

د اټومي انرژۍ د نړیوالې ادارې غړیو هېوادو پر روسیې غږ کړی دی چې د اوکراین په جنوب کې د زاپروژیا اټومي مرکز پریږدي. په ویانا کې پرون د اټومي انرژۍ په نړیواله اداره کې غړیو هېوادو په یوه پریکړه لیک کې ټینګار وکړ، چې روسیه دې خپل ځواکونه او وسایط سمدستي له زاپروژیا وباسي او د دې اټومي مرکز بشپړ واک دې اوکرایني چارواکو ته وسپاري. په دې پریکړه لیک کې همداراز ویل شوې دي، چې د اټومي انرژۍ د نړیوالې ادارې دایمي څارونکي دې په دې اټومي مرکز کې ځای پرځای شي.