Новости за 22.09.2023

په کندهار کې د انځرو باغونه د وچېدو له ګواښ سره مخ دي. د کندهاري انځرو لویه برخه په شاولیکوټ ولسوالۍ کې دي، د باغ لرونکو په وینا د دغه سیمې اوبه تر ۳۰۰ متره پوري ښکته شوي او که اوبه ورته ونه رسېږي نو زرګونه جریبه باغونه به يې له تندې وچ شي. بلخوا د کندهار د سوداګرۍ خونه وايي چې انځر د افغانستان د صادراتو مهمه برخه ده چې تېر کال کې له کندهاره د ۱۶ ميلیونه ډالرو په ارزښت ۱۵ زره ټنه انځر بهرنیو هېوادونو ته صادر شوي دي. نور حال د لاندې لېنک په کېکاږلو سره اورېدلی شئ:

د پاکستان د ټاکنو کمېشن د ۲۰۲۴ز کال په جنورۍ کې د ټولټاکنو اعلان کړی دی خو پاکستان تحریک انصاف د دې پر ضد عدالت ته د تلو ویلي دي. د تحریک انصاف سیاستوال او ځینې قانون پوهانو د سېپټېمبر پر ۲۲مه مشال راډیو ته وویل چې په ۹۰ ورځو کې انتخابات نه کول د ایین پر ضد ګام دی. دپاکستان تحريک انصاف سیاستوال ملک انور تاج وايي چې اليکشن کمېشن د جنورۍ په اخیره اوونۍ کې انتخابات اعلان کړل خو په دې اړه یې نور تفصیل نه دی ورکړی. هغه وویل ولسمشر د ټاکنو کمېشن ته د انتخاباتو کولو په اړه لیک استولی وو خو کمېشن هغسې ونه کړل. Читать дальше...

د اسلام اباد سترې محکمې د پاکستان دولت ته امر کړی، هغه افغان کډوال چې په دغه هېواد کې د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو د عالي کمېشنرۍ له خوا راجستر شوي، بنديان نه کړي. که څه هم د اسلام اباد سترې محکمې د پاکستان دولت ته امر کړی، هغه افغان کډوال چې د کډوالو لپاره د ملګرو ملتونو د عالي کمېشنرۍ له خوا راجستر شوي، بندي نه کړي، خو په دغه هېواد کې د افغان کډوالو د نیولو لړۍ لا هم دوام لري. یو شمېر پاکستاني رسنیو د پنجشنبې په ورځ د اسلام اباد د سترې محکمې د دغه حکم په اړه خبر ورکړ او زیاته یې کړه چې... Читать дальше...

عوامي نیشنل ګوند د بلوچستان په پښتون میشته سیمه چمن کې د ارباب غلام کاسي د وژنې او په پاکستان کې د افغانانو نیولو ضد احتجاج کړی دی. د سېپټېمبر پر ۲۱مه، مظاهرینو تر لاریون وروسته جلسه وکړه او له حکومته یې غوښتنه وکړه چې د کاسي د وژنې په اړه دې عدالتي کمېشن جوړ کړي او د افغانانو د نیولو لړۍ دې ودوري. دا له هغې وروسته ده چې د بلوچستان په کچلاک کې د عوامي نېشنل ګوند د مرکزي کمیټۍ غړي، ارباب غلام کاسي ایډوکېټ مړی تېره ورځ وموندل شو. د سېپټمبر پر ۱۹مه، د کچلاک (کچلاغ) پولیسو مشال راډيو ته وویل چې کاسی پر سر، یو ډز ويشتل شوی وو. Читать дальше...

د افغانستان لپاره د امریکا ځانګړو استازو ټوماس وېسټ او رینا امیري د یو شمېر افغان مېرمنو په ګډون د ځینو هېوادونو د بهرنیو چارو له وزیرانو او د اسلامي همکاریو سازمان له استازي سره د افغان مېرمنو د حقونو او د افغانستان د وضعیت په اړه بېلابېلې ناستې کړي دي. د افغان مېرمنو د حقونو د ملاتړ په اړتیا او په افغانستان کې د بشري مرستو د وضعیت په اړه د افغانستان لپاره د امریکا د ځانګړو استازو ټوماس وېسټ او رینا امیري لیدنې کتنې شوي. ټوماس وېسټ نن جمعه په خپل ایکس شبکې په څو بېلابېلو بیانونو کې لیکلي، ده... Читать дальше...

د کرکټ نړیوالې شورا د نولس کلنو ځوانانو ترمنځ د راتلونکي نړیوال جام نیټې، لوبډلې او ګروپ بندي اعلان شوه. په اعلان شوې ګروپ بندۍ کې افغانستان په ډي ګروپ قرار لري او د ګروپ نورې لوبډلې یې پاکستان، نیوزیلنډ او نيپال دي. یاد جام به د ۲۰۲۴ ز کال د جنورۍ میاشتې ۱۳مه نېټه د سریلانکا هېواد په کوربتوب پيل شي. دا ځل د نولس کلنو ځوانانو په نړیوال جام کې ۱۶ لوبډلې په څلور بېلابېلو ګروپونو کې سره سیالۍ کوي. د ویلو ده چې تېر نړیوال جام کې په ویسټ اینډیز کې ترسره شوی و چې افغانستان په نیمه پایلوبه کې انګلستان ته سیالي بایللې وه.

د یادې مظاهرې په اړه د پښتونخوا ملي عوامي ګوند صوبايي ویاند کبیر افغان د سېپټېمبر په ۲۱مه مشال راډیو ته وویل، دوی د حکومتي ادارو لخوا د ولس د ځورولو خلاف راوتلي دي

د چین دولتي رسنیو د سوریې له ولسمشر بشار اسد سره د شي جین پینګ د کتنې خبر ورکړ. اسد پرون په رسمي سفر چین ته ورسېد. د فرانس پرس خبري اژانس د راپور پر بنسټ، د سوریې ولسمشر په دې سفر کې هڅه کوي د خپل وران شوي هېواد په بیا رغونه کې د چین ملاتړ ترلاسه کړي. بشار اسد به سبا په هانګژو ښار کې د اسیايي سیالیو د ۱۹ دورې د پرانیستې په مراسمو کې هم ګډون وکړي. د چین دولتي خبري اژانس، سینهوا راپور ورکړ چې شي جین پینګ نن په هانګژو ښار کې له بشار اسد سره کتلي دي. له منځني خیتځ بهر، چین یو له هغو څو ګوته... Читать дальше...

د باميانو د بند امیر ملي پارک په سيمه کې ځینې هوټل لرونکي او دوکاندارن وايي، وروسته له هغه چې طالبانو دغه پارک ته د ښځو په ورتګ بنديز ولګاوه، کاروبار يې ډېر کم شوی دی. د بامیانو ولایت د بند امیرپه ملي پارک کې ځینې هوټل لرونکي او دوکانداران وايي، دې تفریحي سیمې ته د ښځو پر تګ له بندیز وروسته د دوی کاروبار بیخي کم او حتی صفر ته نېږدې شوی دی. له دې ډلې قدسيه نويد چې د بند امير ملي پارک د ښځو په بازار کې یې لاسي صنايع پلورل، ازادي راډيو ته وويل چې دوکان یې تړلی دی. هغې وویل: "زه په بند امیر کې... Читать дальше...

د ژورنالیستانو د خوندیتوب کمېټې په چک جمهوریت غږ کړی چې د خپلواکې تحقیقاتي خبري ویبپاڼې، 'ای‌سټوریز' خبریالانو ته د ورپېښو خطرونو په اړه تحقیقات وکړي او د خبریالانو امنیت يې تضمین کړي. د روان کال د مارچ او سپټمبر میاشتو ترمنځ 'ای‌سټوریز' د خطر څلور پیغامونه ترلاسه کړي وو. په پیغامونو کې د 'ای‌سټوریز' د دوو خبریالانو، چې په پراګ کې ژوند کوي نومونه، ادرس او د سفر ټول جزییات ورکړل شوی وو. پر اوکراین د روسیې له یرغل وروسته د 'ای‌سټوریز' د دې دوو خبریالانو په ګډون زیاتره کارکوونکی په چک هېواد کې ځای پر ځای شوي دي.

د افغانستان لپاره د امریکا ځانګړی استازی ټام وېست وايي، د پاکستان د بهرنیو چارو له موقت وزیر جلیل عباس جیلاني سره يې د ښځو او نجونو د ملاتړ او د بشري وضعیت په اړه خبرې کړي دي. وېست نن پر خپلې ایکسپاڼه لیکلي، په نیویارک کې د ملګرو ملتونو د ۷۸ ناستې په څنډه کې يې له  جیلاني سره کتلي دي. وېسټ زیاته کړې، په دې کتنه کې يې د ګډو امنیتي ګټو په اړه هم خبرې کړي دي. طالبانو واک ته له رسېدو وروسته، نجونې له شپږم ټولګیو پورته له زده کړو راګرځولي او د تېر کال په وروستیو کې يې نجونې له پوهنتوني زده کړو هم منع کړې. Читать дальше...

تمه ده د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زیلینسکي نن د کاناډا په پارلمان کې وینا وکړي. دا وینا د هغه کمپاین برخه ده چې زیلینسکي غواړي د روسیې پر ضد جګړه کې د لوېدیځو هېوادونو ملاتړ ترلاسه کړي. د اوکراین ولسمشر په واشنګټن کې د امریکا له ولسمشر جوبایډن او نورو قانون جوړونکو سره تر کتنې وروسته د کاناډا پلازمېنې ته لاړ او د دې هېواد صدارعظم جاستن ترودو د اوتاوا په هوايي ډګر کې ښاغلی زیلینسکی ته ښه راغلاست ووایه. تمه ده چې ترودو به هم نن پارلمان ته وینا وکړي. د ۲۰۲۲ کال په فبرورۍ کې پر اوکراین د روسیې... Читать дальше...

د پوځ د عامه اړیکو دفتر (ای اېس پي ار) د سېپټېمبر پر ۲۱مه په بیان کې ویلي دي چې وسلوال یې په دته خېلو کې د عملیاتو پر مهال وژلي دي.

نوموړي د سېپتېمبر پر ۲۱مه په نیو یارک کې د ملګرو ملتونو د عمومي جرګې کلنۍ غونډې پر مهال د ترکیې له ټي ار ټي ټېلېوېژن سره په مرکه کې وویل چې په افغانستان کې د ټي ټي پي او اسلامي دولت یا داعش ډلې د خراسان څانګې په ګډون د نورو وسلوالو موجودګي نه یوازې د پاکستان بلکې د سیمې د هېوادونو لپاره د ژورې اندېښنې وړ ده.

د افغانستان د غزني ولایت کروندګر او باغوانان وايي د تیرو کلونو پرتله یې سږکال حاصلات ډېر خو ګټه يې کمه ده ځکه چې د تازه مېوو لپاره یې نېږدې او لوی بازار پاکستان دی او د دغه هېواد د کرنسۍ ارزښت کمېدو په نتیجه کې يې د تیرو کلونو په نسبت امدن کم شوی دی. دوی د مېوو او سبزیانو لپاره د یخو خونو د نيشتوالي شکایت هم کوي او وايي چې تازه مېوې او سبزیانې تر ډیره وخته نه شي ساتل کېدای نو ځکه یې پاکستان ته استوي او په کالدارو یې خرڅوي چې په افغانیو کې ډير کم حساب جوړېږي. په دې هکله منورشاه د اې اېف پي له ویډیو دا رپورټ جوړ کړی دی.

د امریکا حکومت هغو افغانانو ته چې تازه دې هېواد ته رسېدلي د قانوني استوګنې لنډمهالي اسناد ورکوي. کوم افغانان چې له څه باندې یو کاله هلته اوسېږي له دې اسانتیا برخمنېږي. د امریکا د کورني امنیت وزارت پرون اعلان وکړ هغه افغانان چې د ۲۰۲۲ کال د مارچ له ۱۵مې وروسته او د ۲۰۲۳ کال د سپټمبر له شلمې مخکې امریکا ته ننوتي لنډمهالي اسناد ترلاسه کوي. د اعلان له مخې په دې پروسه کې ټولټال ۱۴۶۰۰ افغانان شاملېږي. د امریکا اوسنۍ پرېکړه هلته د یادو افغانانو د دایمي استوګنې یا د تابعیت کومه اسانتیا نه برابروي. Читать дальше...

په لاتویا کې شاوخوا ۳۵۰۰ روسي اتباع دا اوونۍ د کډوالۍ ادارې لیکونه ترلاسه کوي چې په کې د دغه هېواد نه د وتلو په اړه ورته ویل شوي. د لاتویا د مهاجرت ادارې پرون سپټمبر ۲۱مه وویل هغه کسان چې د خپل دایمي استوګنې د مودې غځولو لپاره یې اړین اسناد نه دي سپارلي او یا یې د سپټمبر تر لومړۍ نېټې د لاتویا ژبې د ازموینې لپاره نوملیکنه نه ده کړې باید د نومبر تر ۳۰مې له لاتویا څخه ووځي. د مهاجرت د قانون د تعدیل پر بنسټ چې په ۲۰۲۲ کال کې د لاتویا د پارلمان له خوا تصویب شو، پر اوکراین د مسکو د برید په غبرګون کې د روسي اتباعو د استوګنې مقررات سخت شول. Читать дальше...

د اوکراین ولسمشر ولودیمیر زیلینسکي پرون په سپینه ماڼۍ کې د امریکا له ولسمشر جوبایډن سره وکتل او د امریکا له مشر یې مننه وکړه چې له اوکراین سره یې د روسیې پر ضد جګړه کې مرسته کړې ده. له خپل امریکايي سیال سره تر پرونۍ لیدنې مخکې زیلینسکي د امریکا د کانګرس او د امریکا د پوځ له مشرانو سره هم کتلي وو. بایډن له زیلینسکي سره په لیدنه کې د روسیې له یرغل سره د مبارزې په برخه کې د اوکراین د خلکو د زړورتیا ستاینه وکړه او ویې ویل چې د امریکا خلک هوډمن دي او د دې ډاډ ترلاسه کولو لپاره به هر څه وکړي چې نړۍ به د اوکراین تر څنګ ودرېږي. Читать дальше...

په کراچۍ کې مېشت افغانان وايي، د ګرفتارۍ له وېرې د کډوالو له کیمپه نه شي وتلای. دا په داسې حال کې ده چې پولیسو د سېپټېمبر تر ۱۹مې پورې د قانوني اسنادو نه لرلو په تور تر ۸۰۰ زیات افغانان نیولي دي. افغانان وايي، د ګرفتاریو له کبله یې روزګار اغېزمن شوی دی. د پاکستان لنډمهالي وزیراعظم انوار الحق کاکړ د سېپټېمبر پر ۱۵مه ویلي ول چې ناقانونه کډوال په هغه هېواد کې د اوسېدو حق نه لري. ویډیويي رپورټ.

ملګري ملتونه وايي چې له کیمياوي نشه يي موادو سره د مبارزې لپاره يې نړیوال ایتلاف جوړ کړ. په افغانستان کې د کوکنارو د کښت او تاریاکو د تولید له کموالي سره، مافيايي ډلو تر بل هر وخت کیمياوي نشه يي موادو ته ډېر پام اړولی، د امریکا د متحده ایالتونو د بهرنیو چارو د وزير په وينا، د دې ډول نشه يي موادو قاچاق اسانه، خو زیان يې څو برابره خطرناک دی. د کیمياوي نشه يي موادو د روغتيايي او امنيتي ستونزو ډېرېدو ته په کتو سره، ملګرو ملتونو له دې ډول نشه يي موادو سره د مبارزې نړیوال ایتلاف جوړ کړ، د دې ایتلاف... Читать дальше...

د افغانستان لپاره د پاکستان د ځانګړي استازي اصف دراني په مشرۍ پلاوی پرون په داسې حال کې کابل ته لاړ چې د دغه هېواد د بهرنیو چارو وزیر یو وار بیا د طالبانو له حکومته وغوښتل چې د 'ټي ټي پي' پر ضد اقدام وکړي. د پاکستان د لنډمهاله حکومت د بهرنیو چارو وزیر جلیل عباس جیلاني پرون وویل، پاکستان د طالبانو له موقت حکومته غواړي چې د پاکستاني طالبانو خلاف کلک او عملي ګامونه واخلي. جیلاني په نیویارک کې د ملګرو ملتونو د عمومي اسمبلۍ د ناستو ترڅنګ د ترکیې 'ټي آر ټي' نړیوالې څانګې ته وویل، په افغانستان کې د... Читать дальше...

د خوړو نړیوال پروګرام یا 'ډبلیو ایف پي' په افغانستان کې میلیونونو اړو کسانو ته د مرستو د دوام لپاره یو وار بیا د مالي مرستې غوښتنه وکړه. د اسیا پسفیک لپاره د دې ادارې سیمه ییز مدیر جان ایلیف، په یوه ویډیو کې، چې پرون د خوړو د نړیوال پروګرام د افغانستان څانګې پر خپله ایکسپاڼه خپره کړه، وویل: "په افغانستان کې ژمی په رانږدې کېدو دی او ډبلیو ایف پي له بې ساري مالي بحران سره مخامخ دی. یو میلیارد ډالرو ته اړتیا لرو چې د ژمې په ترڅ کې له ۱۵ میلیون تنو سره مرسته وکړو." د ملګرو ملتونو له شمېرو سره سم،... Читать дальше...

د افغانستان پخواني ولسمشر حامد کرزي او د سولې د عالي شورا پخواني مشر عبدالله عبدالله پرون پنجشنبې د ملګرو ملتونو د سرمنشي د ځانګړي استازي له سیاسي مرستیال مارکس پوټزل سره وکتل. حامد کرزي پرون ناوخته په خپله ایکسپاڼه کې ولیکل چې په دې کتنه کې له افغانانو سره د ملګرو ملتونو د مرستو په اړه خبرې وشوې او افغان نجونو او هلکانو ته د زده کړو د اسانتیا پر برابرولو ټینګار وشو. طالبانو له شپږم ټولګي پورته د نجونو د زده کړو مخه نیولې او له دې کبله له پرله‌پسې انتقادونو سره مخامخ دي.

د پاکستان د انتخاباتو کمېسیون د عامو انتخاباتو نېټه اعلان کړه. دغه کمېسیون پرون پنجشنبه په یوه خبرپاڼه کې وویل چې د راتلونکي ۲۰۲۴ د جنورۍ په وروستۍ اوونۍ به انتخابات ترسره شي. ټاکل شوې ده چې د انتخاباتي حوزو ابتدايي لېست د ډسمبر په ۲۷مه نېټه اعلان شي. پخوا د پاکستان د انتخاباتو کمېسیون ویلي وو چې تر ډسمبر پورې به انتخاباتي حوزې معلومې او ورپسې سمدستي د انتخاباتو نېټه اعلان کړي.

ګارډین: ګارډین ورځپاڼې په پېښور کې د موسیقۍ د یوه افغان مینه‌وال او د ټيپونو د یوه مستري په اړه مقاله لیکلې چې د افغان سندرغاړو نایابې کسیټې یې ټولې کړي. دی محمد حسن زمری نومېږي چې له ډېرو کلونو هلته اوسي. د ټيپونو دغه جوړونکی چې له ګڼو سندرغاړو سره یې د سندرو په ثبت کې هم مرسته کړې، وايي، افغانستان کې له موسیقۍ سره مینه ژوره ده، خو طالبانو دمګړی پرې بندیز لګولی. محمد حسن ګارډین ته ویلي چې شاوخوا زر دانې زړې او ډېرې نایابې کسیټې ورسره دي. د طالبانو په لومړۍ دوره کې به پېښور د ګڼو افغان... Читать дальше...