Новости за 30.03.2023

د درې اړخیزو یو ورځنیو سیالیو په پایلوبه کې د بنګله‌دېش تر نولس کلونو کم‌عمره لوبډلې د ۶ وېکټو په توپیر افغانستان ته ماتې ورکړه. دغه سیالي چې د پنجشنبې په ورځ د کابل پر وخت ۳:۳۰ بجې د عربي متحده اماراتو په ابوظبۍ ښار کې پیل شوې، افغان لوبډلې د پچې په ګټلو سره توپ وهنه غوره کړه او د ۳۷ اورونو تر لوبولو وروسته یې د ټولو لوبغاړو په سوځېدو ۱۴۳ منډې جوړې کړې. د افغانستان لپاره په توپوهنه کې یوازینی مخکښ توپوهونکی محمدهارون خان و چې ۶۵ منډې یې جوړې کړې. همدارنګه وفي الله تره خېل ۲۷ او خالد تڼیوال بیا ۱۵ منډې وکړې. Читать дальше...

د امریکا د دفاع وزیر وایي، له افغانستانه د امریکايي ځواکونو د وتلو په پرېکړه او وتلو هیڅ پښېمانه نه‌دی. لوید استین دا څرګندونې هغه مهال وکړې چې، د چهار شنبې په ورځ د کانګرس استماعیه غونډې ته د امریکا د لوی درستیز مارک میلي سره یو ځای د راتلونکي کال د دفاعي بودیجې د توضیح لپاره غوښتل شوی و. د امریکا دفاع وزیر د جمهوري غوښتونکي استازي جیم بنکس د پوښتنې په ځواب کې چې ایا له افغانستانه د پوځیانو د وتلو په پرېکړه پښېمانه دی کنه؟ وويل نه ـ پيښمانه نه‌دی. په دې ناسته کې جیم بنکس، له افغانستانه د... Читать дальше...

د اسیا د ۱۷ کلنو ځوانانو د ملتونو جام سیالیو پچه اچونه بشپړه شوه چې، افغانستان به په ب ګروپ کې له قطر، ایران او سویلي کوریا سره سیالۍ کوي. دغه پچه اچونه نن پنجشنبه ترسره شوه او په پلان کې ده چې، د اسیا د ۱۷ کلنو ځوانانو د ملتونو جام سیالۍ د روان کال د جون میاشتې له ۱۵ نېټې د جولای تر ۲یمې نیټې په تایلينډ هېواد کې ترسره شي. د افغانستان فوټبال فدراسیون د معلوماتو پر اساس چې افغان لوبډله به خپلې ټولې ګروپي سیالۍ د تایلينډ په بنکاک ښار کې ترسره کړي. یاد فدراسیون له لوري خپرو شويو مالوماتو کې راغلي... Читать дальше...

د افغانستان او بنګله‌دېش تر ۱۹ کلونو کم‌عمره ملي لوبډلې دمګړۍ د درې اړخیزو سیالیو په پایلوبه کې لوبه کوي، چې افغانستان خپله توپ وهنه بشپړه کړه او ۱۴۳ منډې یې وکړې. دغه سیالي چې نن پنجشنبه د کابل پر وخت ۳:۳۰ بجې د عربي متحده اماراتو په ابوظبۍ ښار کې پیل شوې، افغان لوبډلې د پچې په ګټلو سره توپ وهنه غوره کړه او د ۳۷ اورونو تر لوبولو وروسته یې ټول لوبغاړي وسوځېدل. د افغانستان لپاره په توپوهنه کې یوازینی مخکښ توپوهونکی محمدهارون خان و چې ۶۵ منډې یې جوړې کړې. همدارنګه وفي الله تره خېل ۲۷ او خالد تڼیوال بیا ۱۵ منډې وکړې. Читать дальше...

د دې اوونۍ په "هارون باچا هنري ګړۍ" کې مو نومیالۍ سندرغاړې وږمه مېلمنه ده. د پاکستان حکومت نوموړې ته د مارچ پر ۲۳مه د ښې کارکردګۍ لپاره دولتي جايزه ورکړه. وږمه دې انعام ته خوشاله ده او وايي له يوې مودې راهيسې يې حقداره وه. په خپرونه کې د دولتي جايزې ګټلو په اړه د وږمې د احساساتو ترڅنګ د نوموړې یوشمېر سندرې هم اورېدای شئ

په پاکستان کې د روژې میاشت له پیلېدو راهیسې پر ټولنیزو شبکو د تازه مېوو له اخیستو څخه د پرېکون (بایکاټ) یو کیمپېن روان دی. د کیمپېن چلوونکي وايي، له دې کار سره به د مېوو بیې ښکته شي. خو یوشمېر کسان د دې کار مخالفت هم کوي او وايي، دا ډول کارونه د مېوه پلورونکو او مزدورانو پر کورني اقتصاد ناسم اغېز کوي. موږ په دې ویډیو کې د پرېکون مهم یا کیمپېن او د مېوو د لوړو بیو معلومولو هڅه کړې ده.

د افغانو نجونو یو ډله په کابل کې په انلاین ډول د انګلیسي ژبې زده کړه کوي، د "رومي اکاډمي" په نوم یو بنسټ دغه زمینه نجونو ته برابره کړی دی. د دې بنسټ استادان او مدیران وايي، له تهدید سره مخامخ دی او ممکنه ده چې طالبان د دوی د فعالیتونو مخه ونیسي

د پلازمېنې اوسېدونکی مصور وایي، د تېر کال په جدي میاشت کې یې د خور یو کلن زوی د شدیدي تنفسي ناروغۍ له امله د کابل په اندراګاندي روغتون کې ومړ. ده د ازادي راډيو سره په خبرو کې وویل، خوریي یې مبشر نومېده او دوه شپې په یاد روغتون کې بستر و. نوموړی وايي: "زه خپله ورسره دوه شپې روغتون کې وم، تنفسي سیستم یې بیخي کار پرېښی و، سم تنفس یې نه‌شو اخیستلای، هلته ډاکټرانو سیروم ورته تېر کړ، هوا ډېره سړه وه، او بلاخره وروسته له دوه شپو مړ شو." دی زیاتوي، خور یې شپږ لورګاني لري او دا یې د کور یوازینی زوی... Читать дальше...

طالبانو هغه ادعاوې رد کړې چې ګواکې دوی د تحریک طالبان پاکستان جنګیالیو ته امریکايي وسلې او تجهیزات ورکړي دي او یا يي په تور بازار کې پلورلې دي.

د سختو بارانونو او سېلابونو زیاتوالي په ۲۲ ولایتونو کې لسګونه کسان زیانمن کړي دي. ۷۰ کلن صوفي فقیر د پروان ولایت یو له هغو بزګرانو څخه دی، چې د وروستیو سېلابونو او بارانونو له امله یې کروندې زیانمنې شوې دي. هغه ازادي راډيو ته وویل، سېلابونو تر ټولو زیات زیانونه کروندګرو ته اړولي دي. نوموړی وايي: "سېلاب یو افت دی، د مولیو او پیازو پاڼې یې سورۍ کړې، سهار یې رنګ ډېر روښانه و، خو اوس ژیړې شوي دي، کروندګرو ته یې ډېر زیان اړولی دی." په پروان کې سېلابونو د کورونو او کروندو د ويجاړولو ترڅنګ د دغه ولايت هټيوال او کسب‌ګر هم زيانمن کړي دي. Читать дальше...

د خوست شیخ زاید پوهنتون په تدریسي روغتون کې د نوې طبي ټکنالوژۍ د یو شمېر نورو وسایلو د فعالېدو په تعقیب دا ځل د (ایم‌ار‌ای) او (سي‌ټي سکن) طبي ماشینونه هم فعال شول. روغتیايي کارکوونکي وايي، پخوا د خوست هغه ناروغان چې د ناروغیو تشخیص يې دې ټکنالوژۍ ته اړتیا درلوده، اړ وو چې کابل یا له هغې وړاندې پاکستان ته ولاړ شي. یاد طبي ماشینونه د هغې مرستې یوه برخه ده، چې پنځه کاله مخکې د متحده عربي اماراتو د شیخ زاید بنسټ د خوست تدریسي روغتون ته ورکړې وه، خو د اړتیا سره، سره تر اوسه نه وو فعال شوي. د جراحي... Читать дальше...

کابینې د مارچ پر ۲۸مه په بېل کې زیات پام ډېر پام د چیف جسټس د سو موټو یا له خپل اړخه د نوټس واک کمولو ته ورکړی دی. حکومت په مسوده کې وړاندیز کړی دی چې د سپریم کورټ چیف جسټس باید په یوازې سر له خپل لوري د اقدام واک و نه لري بلکې دا کار به د مشرانو قاضیانو یوه ډله کوي.

طبیعي پېښو ته د رسېدو په چارو کې د طالبانو د دولت وزارت وایي، د نوي لمریز کال له پيله د زلزلو او سېلابونو له کبله ۱۳ تنه مړه او لسګونه نور ټپیان دي. د دغه وزارت ویاند شفیع‌الله رحیمي نن پنجشنبه رسنیو ته په لېږل شوي ویډیوي پيغام کې د دغو زیانونو په اړه ویلي: "د بارانونو، سېلابونو او زلزلې له کبله د ۱۴۰۲ لمریز کال د وري له لومړۍ نېټې تر اوسه په ۲۲ ولایتونو کې له بده مرغه ۱۳ کسان شهیدان، دوه اویا کسان ټپیان، ۱۸۹۳ کورونه نیمه یا بشپړ ویجاړ شوي او ۲۴۷۰۰ جریمه کرنیزه ځمکه تخریب شوې." رحیمي وویل، دوی... Читать дальше...

د طالبانو حکومت د کانونو وزارت د کندهار د سمنټو کان د استخراج چارې یو خصوصي شرکت ته وسپارلې. د سمنټو د دغه کان د استخراج لپاره سل ميليونه ډالر پانګونه شوې، چې هره ورځ به ورڅخه ۳۸۰۰ ټنه سیمنټ استخراجیږي. د طالبانو حکومت د کانونو وزارت دا مهال د کندهار په شاوليکوټ، نېش، ارغستان، دامان، خاکريز او پنجوايي ولسوالیو کې د کروماټو، سمنټو، ګچو، مرمرو ډبرو او سرپو کانونه په قراداد ورکړی، چې د ځينو د استخراج لړۍ اوس عملاً روانه ده. دا په داسې حال کې ده چې پر طالبانو انتقادونه شوي چې، د افغانستان کانونه... Читать дальше...

د افغانستان د بشري حقونو د مدافعینو کمېټه له نړیوالې ټولنې په ځانګړي ډول ملګرو ملتونو غواړي چې، پر طالبانو فشارونه زیات کړي تر څو د بشري حقونو د مدافعینو له نیولو او شکنجې لاس واخلي. دغې کمېټې په یوه اعلامیه کې چې تېره ورځ ناوخته خپره شوې، طالبان تورن کړي چې، د بشري حقونو په مدافعینو د فشارونو په اچولو سره د افغانستان د باشعوره ټولنې په بدن خپل وروستي ګوزارونه کوي. په اعلامیه کې د بشري حقونو او د زده‌کړو د فعالانو رسول عبدي او مطیع‌الله ویسا نیولو او دغه شان د عالیې عزیزي، نرګس سادات او الهې... Читать дальше...

د روسیې د فدرالي امنیت مسوولينو نن ویلي چې، د یکاترینبورګ ښار په اورال سیمه کې یې د والسټریت ژورنال ورځپاڼې یو خبریال د جاسوسۍ په تور نیولی دی. د والسټریټ ژورنال دغه خبریال ایوان ګرشکویچ (Evan Gershkovich) له څو اونیو را په دې خوا، له یاد ښاره د اوکراین د جګړې او د واګنر اجیرې ډلې په تړاو د روسانو د نظرونو په اړه راپورونه ورکول. د روسیې د فدرالي امنیت د خدماتو څانګې (ایف.ایس.بي) په یوه اعلامیه کې ادعا کړې چې، ایوان ګرشکویچ د امریکا په لارښوونه دغلته د روسیې د یوه پټ پوځي صنعتي شرکت په تړاو معلومات راټولول. Читать дальше...

د افغانستان په جنوب کې د طالبانو د ۲۰۵ البدر قول اردو وایي، شاوخوا ۱۰۵۰ میله بېلابېلې وسلې یې ترمیم کړي. د دې قول اردو مطبوعاتي دفتر په یوه خپاره کړي بیان کې ویلي، دغه وسلې د دوی د تخنیک مدیریت ورکشاپ د خفیفه اسلحو د تخنیکي ټیم له لوري ترمیم او کارونې ته چمتو شوې دي. په بیان کې راغلي چې په دغو وسلو کې (روسي او امریکایي دهشکې، راکټان، بېلابېل ډوله ثقیلان، کلاشینکوفونه ام ۴، ام ۱۶) او ګڼ شمېر نورې وسلې شاملې دي. تر دې مخکې يادې قول اردو د ۳۰۰ ویجاړ شوو نظامي وسایطو د جوړېدو خبر ورکړی و. دا... Читать дальше...

حمزه یوسف د مارچ پر ۲۹مه د سکاټلینډ د لومړي وزیر په توګه د دندې لوړه وکړه. د نوموړي په دې بریا د پاکستان د پنجاب په میا چنو کې هم خلک خوشاله دي. په دې اړه د اسوشيېټېډ پرېس او اژانس فرانس پرېس له ویډیوګانو جوړ رپورټ.

کمېشن د مارچ پر ۲۹مه نېټه په بیان کې ويلي چې دغه نېټه يې د خیبر پښتونخوا د ګورنر پر سپارښتنه ټاکلې ده.

سازمان په اعلاميه کې د تعلیم فعال  مشر مطیع‌الله ویسا د برخلیک په اړه اندېښنه ښوولې ده. طالبانو د مارچ پر ۲۷مه نېټه ويسا له خپل کوره نيولی وو.

په کابل کې يو ان‌لاين پلورونکی شمس وايي، په دې ورځو کې يې د پلور بازار په ټپه ولاړ دى. هغه ازادي راډيو ته وویل، په ۲۰۱۶ کال کې یې د ۱۰۰۰ ډالرو په بودیجه ان‌لاین پلور پیل کړی و او په تېرو کلونو کې په دې توانېدلی و چې، خپله پانګه ۱۰زره ډالرو ته لوړه کړي. شمس وايي، خو په دې ورځو کې دا چې د افغانستان خلک اقتصادي ستونزو اغېزمن کړي د دوی کار هم پیکه شوی دی. نوموړی وايي: "په هغو کلونو کې پلور خورا ښه و، دا چې پلور و، نو پیسې هم لاس ته راتلې، په اوس وخت کې که زه د فیصدي په حساب درته ووایم، ان‌لاین سوداګري ۵۰ فیصده ته راښکته شوې. Читать дальше...

له مردان سره تعلق لرونکې دغه نجلۍ د موسمي بدلون په اړه د نقاشۍ او انځورګرۍ له لارې پوهاوی وړاندې کوي. نوموړې وايي، په پښتني ټولنه کې د تعلیم کمی دی نو ځکه یې غوره وګڼله چې د انځورګرۍ له لارې خپل پیغام خلکو ته ورسوي. تفصیل په ویډیويي راپور کې.

د طالبانو د حکومت د رئیس الوزرا په مشرۍ د کابینې په وروستۍ غونډه کې پرېکړه شوې چې، د افغانستان د لویو لارو په اوږدو کې په هرو سلو کیلومترو کې دې یو جومات جوړ کړی شي. د طالبانو تر کنټرول لاندې باختر اژانس وایي، د طالبانو د ټولګټو وزارت ته دنده سپارل شوې چې، هر جوړېدونکی جومات باید د نارینه او ښځینه‌و لپاره بېل ځایونه او ټولې لازمې اسانتیاوې ولري او ساتنه یې وکړي. د رئیس الوزرا ملا محمد حسن اخند په مشرۍ دې غونډه کې همدارنګه د ارشاد، حج او اوقافو وزارت یوه پلاوي ته دنده سپارل شوې چې په کابل ښار... Читать дальше...

د پاکستان پولیس په خیبر پښتونخوا کې د سخت دریځو وسله‌والو په برید او ماین چاودنه کې د څلورو پولیسو د وژل کېدو او شپږو نورو د ټپي کېدو خبر ورکوي. د پولیسو سیمه‌ییز مشر اشفاق خان ویلي چې، څلور پولیس نن سهار وختي لکي مروت ښارګوټي ته پر لاره هغه مهال ووژل شول چې پر موټر یې په لاره کې یو ښخ شوی ماین وچاودېد. دغه پولیس سیمې ته د دې لپاره تلل چې هلته د پولیسو پر یوه ماموریت د وسله‌والو د برید په وړاندې د خپلو همکارانو ملاتړ وکړي. د پولیسو پر ماموریت په دغه برید کې شپږ پولیس ټپیان شوي دي. پاکستاني طالبانو د دواړو بریدونو مسولیت اخیستی دی. Читать дальше...

د افغانستان لپاره د اروپایي ټولنې ماموریت کابل ته د سل ټنه طبي توکو او درملو د یوې بلې کڅوړې د رسېدو خبر ورکوي. دې ماموریت پرون چهارشنبې په یوه ټویټ کې ویلي چې، د بشرپالنې دغه نوې مرسته چې په افغانستان کې ورته ډېره اړتیا ده، د هوا له لارې کابل ته رسېدلې. د افغانستان لپاره د اروپایي ټولنې ماموریت همدارنګه ویلي، له ۲۰۲۱ کال راهیسې دا له اړمنو افغانانو سره د دې ټولنې د مرستو ۲۸مه کڅوړه ده چې د بشردوستانه هوایي دهلیز له لارې افغانستانه رسېدلې. دې ماموریت دغه راز ژمنه کړې چې له اړمنو افغانانو سره به خپلو مرستو ته دوام ورکړي.