Новости за 30.03.2023

د سوفان سنټر څېړنیز مرکز: د سوفان سنټر څېړنیز مرکز په خپله وروستۍ خپرونه کې ویلي چې، په افغانستان کې د اسلامي دولت ډلې یا داعش د خراسان څانګه تر اوسه یو ګواښ ګڼل کېږي. دغه مرکز چې د نړیوال امنیت په اړه ستراتېژیک بحثونه او تحلیلونه خپروي، د امریکا د مرکزي قومندانۍ، سنتکام د قومندان جنرال مایکل کوریلا څرګندونو ته اشاره کړې چې ویلې يې دي، په هغه ډول چې د داعش خراسان څانګه په افغانستان کې پرمختګ کوي، تر نورو شپږو میاشتو پورې به دا ډله له افغانستانه بهر د عملیاتو وړتیا پیدا کړي. په افغانستان کې... Читать дальше...

د اټومي انرژۍ د نړیوالې ادرې مشر رافایل ګروسي یو ځل بیا ټینګار وکړ چې، له حملو د اوکراین د زاپوریژیا د اټومي تاسیساتو د خوندي کولو لپاره باید له هر احتیاطي اقدام څخه کار واخیستل شي. ګروسي چې اوکراین ته د یوه اتلس کسیز پلاوي په مشرۍ سفر کې له دغو تاسیساتو کتنه ترسره کړې، پرون چهارشنبې خبریالانو ته وویل عمومي وضعیت نه‌دی ښه شوی او دا واضح ده چې پوځي فعالیتونه په ټوله سیمه کې زیات شوي دي. هغه یوځل بیا د دغو تاسیساتو اړوند د یوه خوندي زون د رامنځ‌ته کېدو غوښتنه وکړه. ګروسي د دغو تاسیساتو له کتنې... Читать дальше...

د اوکراین پوځ وایي، پر بخموت ښار د روسي پوځیانو د درنو بریدونو یوه لړۍ یې په شا تمبولې ده. د اوکراین د لوی درستیز دفتر د چهارشنبې په ورځ په خپل ورځني راپور کې وویل، بخموت ښار د دوی تر کنټرول لاندې دی. په همدې حال کې د اوکراین ولسمشر ولودمیر زلنسکي وایي، هېواد یې په هیڅ صورت د بخموت په جګړه کې ناکامه کېدای نه‌شي. د اوکراین پر ختیځ سربېره د دغه هېواد په جنوبي ښار خیرسون کې هم توده جګړه روانه ده. په دغه ښار کې د اوکراین د پوځ یوه مسول ویلي، په څلورویشتو ساعتونو کې د روسي پوځیانو تحرکات بې وقفې روان وو.

د ایران د سیستان بلوچستان ولایت د راسک سیمه د سنیانو امام چې دا مهال لادرکه دی، په یوه ويډیو کې د امنیتي ځواکونو له‌خوا د ده د وژلو یا نیولو د احتمال خبرداری ورکوي. د ازادي راډیو د ایران څانګې راډیو فردا پرون راپور ورکړ چې، په دې تړاو د عبدالغفار نقشبندي ویډیویي پيغام په تیلګرام چینل کې خپور شوی، خو کره نیټه یې معلومه نه‌ده. د نقشبندي د کورنۍ غړي وایي، هغه څلور میاشتې وړاندې په مشهد کې د روحانیت ځانګړې محکمې ته ولاړ او له همغه وروسته یې څرک نه لګیږي. دغه سني مذهبه مولوي په خپله ویډیو کې ویلي،... Читать дальше...

د کړکېچ نړیواله ډله وایي، د پاکستاني طالبانو د تحریک یا ټي‌ټي‌پي اصلي هسته په افغانستان کې ده. دغې ډلې پرون چهارشنبه (د مارچ نهه ویشتمه) په خپل یوه راپور کې افغان طالبان د پاکستاني طالبانو فکري ملګري بللي او ویلي یې دي، له کله چې د ۲۰۲۱ کال په اګست کې طالبان په افغانستان کې واک ته رسېدلي، پاکستاني کې بریدونه ډېر شوي دي. راپور کې راغلي، پاکستان کې پر پولیسو له دوو خونړیو بریدونو وروسته چې یو یې د جنورۍ په دېرشمه په پېښور او بل یې فبروري میاشت کې په کراچۍ کې وشو، د امنیتي ځواکونو د څارنې اقدامات جدي شوي دي. Читать дальше...

د روغتیا نړیوال سازمان یا (ډبلیو‌ایچ‌او) وایي، د ژمي پر مهال په افغانستان کې د شدیدو تنفسي ناروغیو څه باندې څلور اعشاریه درې میلیونه پېښې ثبت شوي دي. د دغه سازمان د افغانستان څانګې پرون چهارشنبه په یوه راپور کې ویلي، د دغو ناروغانو شاوخوا ۴۵ فیصده یې تر پنځو کلونو کم‌عمره ماشومان دي. په راپور کې سړه هوا د دغو ناروغیو اصلي لامل بلل شوې ده. د روغتیا نړیوال سازمان که څه هم د تنفسي ناروغیو له کبله د مړینې ارقام نه‌دي ورکړي، خو زیاته کړې ده چې په ټول افغانستان کې د دوی د طبي پرسونل چارې روانې دي... Читать дальше...

طبیعي پېښو ته د رسېدو په چارو کې د طالبانو د دولت وزارت وایي، وروستیو سېلابونو په بېلابېلو ولایتونو کې څه باندې نهه سوه کورونه ویجاړ کړي دي. د دغه وزارت ویاند شفیع‌الله رحیمي د چهارشنبې په ماښام ازادي راډیو ته وویل، دا سېلابونه د سر زیان هم لري او په خبره یې د زیانونو ارقام لومړني دي. نوموړي وويل: "د حمل له اولې څخه تر اوسه پورې سېلابونو نهه سوه کورونه تخریب کړي دي، درې تنه شهیدان لرو او په ټوله کې ۲۲ زره جریبه زراعتي ځمکه تخریب شوې ده." دغه زیانونه د افغانستان په ۱۴ ولایتونو کې اوښتي چې، د هېواد مرکزي سیمې او ټول زونونه په‌کې شامل دي. Читать дальше...

د خوړو نړیوال پروګرام خبرداری ورکوي که بېړنۍ مالي مرسته ورسره ونه‌شي، په راتلونکو څو ورځو کې د مرستې رسونې او نهه میلیونه بې‌وزله کسانو ته د خوراکي توکو مرسته دروي. دغې ادارې د چهارشنبې په ماښام پر خپله ټویټرپاڼه ولیکل، سم‌لاسي ۹۳ میلیونه ډالرو ته اړتیا لري چې، په اپریل میاشته کې چې دوه ورځې ورته پاتې دي، ۱۳ میلیونه کسان تر پوښښ لاندې راولي. د خوړو نړیوال پروګرام وایي، راتلونکو اتو میاشتو کې ټول‌ټال ۸۰۰ میلیونه ډالرو ته اړتیا لري چې افغانستان کې د اړو کسانو مرسته وکړي. تر دې وړاندې د ډبلیو‌ایف‌پي... Читать дальше...

په نږدې یوه اوونۍ کې د افغانستان دننه د بشري حقونو او تعلیم د پنځو فعالانو د نیولو پېښې ثبت شوي دي. د طالبانو د حکومت له‌خوا دغو توقیفونو په نړیواله کچه غبرګونونه پارولي دي. د ملګرو ملتونو د بشري حقونو ادارې تېر ماښام په یوه اعلامیه کې وویل، نیول شوي کسان باید ژر تر ژره د طالبانو له بنده ازاد شي. په اعلامیه کې د قلم لارې ټولنې د مشر مطیع‌الله ویسا د برخه‌لیک په اړه اندېښنه ښودل شوې، ځکه معلومه نه‌ده چې هغه اوس چېرته دی. د ملګرو ملتونو د بشري حقونو ادارې دغه راز ویلي، د یو شمېر نورو توقیف... Читать дальше...