Новости за 15.07.2023

په افغانستان کې د طالبانو د حکومت له‌خوا د کورني تولیداتو او صنعتي فابریکو د ودې او د دوی د ملاتړ له ژمنو سره سره د یو شمېر تولیدي فابریکو خاوندان د خپلو تولیداتو د پلور لپاره د بازار له نشتوالي شکایت کوي. دوی وايي، خام مواد په لوړه بیه اخلي او د برښنا له کمښت سره هم مخ دي. په کابل ښار کې د بوټانو د یوې تولیدي فابریکې خاوند عبدالبصیر تره‌کی له طالبانو غواړي چې، حکومت دې پر وارداتي توکو ګمرکي تعرفه لوړه کړي. نوموړي ازادي راډيو ته وویل: "د خامو موادو په برخه کې ډېرې ستونزو لرو، نه یوازې دا چې... Читать дальше...

د پاکستان د دفاع وزیر خواجه اصف وايي، افغانستان د یو ګاونډي هېواد په توګه خپل کردار نه ترسره کوي او نه د دوحې پر تړون عمل کوي. خواجه اصف د جولای پر ۱۵مه پر خپله ټویټر پاڼه لیکلي چې پاکستان له ۵۰ تر ۶۰ لکو افغانانو ته له تېرو ۴۰ کالونو راهیسې پناه ورکړې ده. د ده په وینا: "د دې برعکس په افغانستان کې هغو ترهګرو ته پناه ځایونه ورکړل شوي چې د پاکستانیو وګړو وینې تویوي او دا حالت نور جاري نه‌شي پاتې کېدای." خواجه اصف له نور تفصیل ورکولو پرته لیکلي: "پاکستان به د خپلو وګړو او خاورې د خوندیتوب لپاره... Читать дальше...

د افغانستان د کرکټ الف لوبډلې د اسیایي شورا په ایمرجينګ جام سیالیو کې د سریلانکا الف لوبډلې ته د ۱۱ منډو په توپیر سره ماتې ورکړه. دا په دې سیالیو کې د افغان لوبډلې دویمه بریا وه. افغان الف لوبډلې چې د کرکټ بورډ له‌خوا ورته د افغان ابدالیانو نوم یادېږي تر دې وړاندې د عمان الف لوبډلې ته د ۷۲ منډو په لوی توپیر ماتې ورکړې وه. افغان لوبډلې په لومړي وار توپوهنې سره ټاکل شویو ۵۰ اورونو کې ۲۵۲ منډې جوړې کړې او سیالې لوبډلې ته یې د ۲۵۳ منډو هدف وټاکه. د افغان الف لوبډلې په ګټه ریاض حسن په ۱۰۴ توپونو... Читать дальше...

د امریکا د متحده ایالاتو د کډوالۍ او پناه غوښتنې کمېټې اعلان کړی چې په دې هېواد کې د افغانانو د مېشتېدنې قانوني طرحه یې سنا مجلس ته سپارلې ده. د دغې کمېټې ريیس سکیندرنګاش په یوه اعلامیه کې ياده طرحه په متحده ایالاتو کې د افغانانو د مېشتولو لپاره مهمه بللې ده.  نګاش ویلي، دغه اداره د افغانانو د تخلیې او د مرستو د تمدید په برخه کې د امریکا د دولت اقدامات ستايي خو په دې برخه کې د قانوني تعدیل بدیل نه‌شته. نوموړي د امریکا له کانګرس څخه غوښتي، چې ياده قانوني طرحه ژر تایید کړي. د افغانانو د تعدیل... Читать дальше...

نن د جولای پنځلسمه په نړۍ کې د ځوانانو مهارتونو ته د پام اړولو د ورځې په توګه نمانځل کېږي. دا ورځ په داسې حال کې نمانځل کېږي، چې پر افغانستان د طالبانو د دویم ځل واکمنۍ له پیل وروسته، په دغه هېواد کې د ځوانانو بې‌کاري تر بل هر وخت زیاته شوې او د نجونو په وړاندې له شپږمو ټولګیو پورته تر پوهنتونه د هر ډول زده‌کړو دروازې تړل شوي دي. ملالۍ چې د ۲۰۲۱ کال د یوولسم ټولګي زده کوونکې ده، ارمان یې و چې خپل د خوښې پوهنځي ژورنالېزم ولولي خو په خبره یې اوس پر کور ناسته ده. نوموړې وايي: "که امارت د ښوونځيو... Читать дальше...

افغان ځوان ذکریا مبرم نادري وايي، په ډېرې بې وزلۍ کې یې زده کړې کړي او اوس یې خپله ۴۰۰ بې وزله ماشومانو ته د زده کړو فرصت برابر کړی دی. ذکریا وايي، د زده کړو د دورې سختیو د هغو ماشومانو او زلمیانو د لاسنیوي انګېزه ورکړه، چې بې وزلۍ له زده کړو محروم کړي دي. په دې اړه راپور د لاندې لېنک په کېکاږلو اورېدلی شئ:

د کابل او یو شمېر ولایتونو اوسېدونکي د درملو د کیفیت له ټیټوالي شکایت کوي او وايي، د بې کیفیتو درملو په کارولو د رغېدو پر ځای یې ناروغۍ لا زیاتېږي او د ښې درملنې لپاره ګاونډیو هېوادونو ته په تګ اړ وځي. د کابل ښار د قرغې سیمې اوسېدونکې ادیبې ازادي راډیو ته وویل: "لمسی مې ناروغ و، د خولې او لمنې و، ډاکټر ته مو وروست، دوا مو واخیسته، خو هېڅ ګټه یې ونه کړه. سبا بیخي بدتر شو، بیا مو ور ويست، چې وه ډاکټر صيب دا دوا خو سمه نه وه، سمه دوا ورکړئ، دا له خبرو پاتې دی، دوا مو ډاکټر ته ور وښوده، ډاکټر وویل... Читать дальше...

د بلوچستان د پښتون مېشتو سیمو هرنايي او زیارت عوامي اتحاد په جرګه کې پرېکړه کړې چې په صوبه کې د وروستیو ناامنیو ضد د جولای پر ۱۷مه د بلوچستان اسمبلۍ مخې ته پرلت وهي.

امریکايي چارواکي وایي طالبان هغه وسلې پلوري چې له امریکایي ځواکونو پاتې دي. طالبانو دا څرګندونې رد کړي او وايي چاته اجازه نه ورکوي چې یوه وسله هم بې ځایه کړي. خو د افغانستان او پاکستان په سرحدي سیمو کې د وسلو د تورو بازارونو ځینو کاروباریانو ادعاوې کړي چې د امریکا ساخت M-4 او M-16 ټوپکې او شپني دوربینونه په اسانۍ پيدا کيږي. دا اوونۍ مثلث پروګرام په افغانستان کې د امریکايي ځواکونو د څه باندې ۷ میلیارد ډالرو وسلو برخلیک ته ځانګړی دی.

په داسې حال کې چې لا هم ګڼ افغانان له خپل هېواده د وتو هڅه کوي، د ملګرو ملتونو په جینیوا مرکز کې د افغانستان دایمې استازولۍ د فکري مالکیت د نړیوال سازمان په ۶۴مه غونډه کې، له دې هېواده د کادرونو او باسواده اشخاصو د وتلو په اړه اندېښنه ښودلې ده. د افغانستان د استازولۍ په بیان کې چې د دې ادارې پر ټویټر خپور شوی راغلي ، د ۲۰۲۱ میلادي کال په اګسټ کې واک ته د طالبانو له رسېدو وروسته له افغانستانه د وړ کادرونو او باسواده اشخاصو له وتو سره، عامه ادارې د تجربه لرونکو او باسواده کارکوونکو له کموالي سره مخ شوي دي. Читать дальше...

د پاکستان سرکاري راډیو خبر ورکړی چې شهباز شریف د جولای پر ۱۴مه د پیسو نړیوال صندوق له مشرې کرسټالینا جورجیوا سره په ټیلیفوني خبرو کې ویلي چې هېواد یې هغه تړون ته اهمیت ورکوي.

د اوکراین پوځي چارواکي وايي، په سومي ولایت کې پر سرحدي سیمو د روسیې د توغندیو بریدونه شوي، چې ویجاړي یې پېښه کړې ده. د اوکراین د سومي ولایت پوځي ادارې نن شنبه د دغه ولایت پر سرحدي سیمو د روسیې د راکټي بریدونو خبر ورکړی، چې ویجاړي یې پېښه کړې ده. نوموړې اداره زیاتوي، په دې بریدکې ډول ډول وسلې کارول شوي، چې د ګڼو چاودنو سبب شوې دي. په دغو چاودنو کې د چا د مرګژوبلې خبر نه دی ورکړل شوی، خو د پوځي ادارې د معلوماتو له مخې، د استوګنې ګڼې ودانۍ او کرنیز تاسیسات او وسایل زیانمن شوي دي. دوه کورونه... Читать дальше...

دا له هغه وروسته ده چې د پاکستان د دفاع وزیر خواجه اصف د جولايي پر ۱۵مه تور پورې کړ چې افغانستان د یو ګاونډي هېواد په توګه خپل کردار نه ترسره کوي او نه د دوحې پر تړون عمل کوي.

د خیبر ضلعې لنډي کوتل طفیل شینواری د کوڅو د فټبال هغه لوبغاړی دی چې تېر کال یې په قطر کې د سټریټ فټبال په نړیوال جام کې د سرو زرو مډال ګټلی او اوس د نورو سیالو لپاره ناروې هیواد ته ځي. طفیل وایي په خیبر کې د لوبو میدان نشته او د تمرین لپاره پېښور ته ځي. تفصیل په ویډیو کې

په سیند کې د هندوانو د ټولنې یو مشر ویجې کمار د جولای پر ۱۴مه مشال راډیو ته وویل، داسې ګواښونه ورته کېږي چې که هغه سیندۍ مېرمن واپس نه کړل شوه نو دلته په پاکستان کې به د هندوانو کورنۍ او عبادت ځایونه په نخښه کړل شي.

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د خوړو نړیوال پروګرام وايي، د بودیجې کمښت د بشري مرستو رسونې چارې اغېزمنې کړي دي. د دې ادارې ویاند وحید الله اماني له ازادي راډیو سره په خبرو کې وویل، دوی په عاجل ډول یو ملیارد ډالرو ته اړتیا لري. اماني وویل: "د بودیجې کمښت په افغانستان کې د ژوند ژغورنې عملیات له ګواښ سره مخامخ کړي دي. دې ته یې اړ کړي یو چې د مرستو سطحه راکمه کړو او اته میلیونه خلک د هغو خلکو له جملې راکم کړو، چې باید مرستې وررسېدلې وای. په افغانستان کې د خوړو نړیوال پروګرام په بېړنۍ توګه یو ملیارد... Читать дальше...

د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو لویه کمېشنري وايي، د ځوانانو د مهارتونو په نړیواله ورځ د هغو ځوانانو ستاینه کوي، چې په خپلو ټولنو کې بدلون راولي. دغې ادارې نن په خپل ټویټر کې د تاج ګلې په نوم د یوې راستنې شوې افغانې عکس خپور کړی، چې په وینا یې په ۲۲ کلنۍ کې یې د خیاطۍ کار و بار پیل کړی او تر شلو زیات کارکوونکې لري. د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو لویه کمېشنري وايي، د دې مېرمنې ډېری کارکوونکي د هرات په جبریل سیمه کې بې‌ځایه شوي یا هم راستانه شوي افغانان دي. د افغانستان لپاره د امریکا سفارت... Читать дальше...

د امریکا د متحدو ایالتونو د دفاع وزارت یوه چارواکي پرون ویلي، واشنګټن په پام کې لري، د هرمز تنګي په شاوخوا کې د ایران له خوا د تجارتي کښتیو له توقیف د خوندیتوب لپاره د جنګي جېټ الوتکو کارول زیات کړي. دغه چارواکي چې په دفاع وزارت کې خبریالانو ته خبرې کولې وویل، امریکا به نن شنبه او یکشنبه فارس خلیج ته F-16 ډوله جنګي جېټ الوتکې ولېږي، څو د هغو A-10 ډوله تهاجمي الوتکو مرسته وکړي، چې له څه باندې یوې اوونۍ راهیسې هلته په ګزمه بوختې دي. د امریکا دغه دفاعي چارواکي چې د نوم نه افشا کېدو په شرط خبرې کړې... Читать дальше...

د اوکراین محلي چارواکو نن ویلي، روسیې د اوکراین په شمال ختیځ کې د سومي ولایت پر سرحدي سیمو د توغندیو بریدونه کړي، چې د ګڼو چاودنو سبب شوي دي. د سومي پوځي اداره وايي دغه حمله د هغه ډول وسلو په مرسته شوې چې په لسګونو چاودنې کوي. په دغو چاودنو کې د مرګژوبلې راپور نه دی ورکړل شوی. د سومي پوځي ادارې ویلي، چې د استوګنې ګڼې ودانۍ او کرنیز وسایل یا هم تاسیسات تخریب شوي دي. په همدې حال کې کییف ادعا کوي چې پوځیانو یې په جنوبي سیمه زاپوریژیا کې پرمختګونه کړي او په ختیځ کې یې پر خارکیف او دونیڅک سیمو یې د روسیې د پوځ د تهاجم مخه نیولې ده.

د امریکا یو وګړی چې په کاسوو کې زېږېدلی او د اسلامي دولت ډلې یا داعش ته یې د زرګونو کسانو په ګمارلو کې مرسته کړې وه، په عمري بند محکوم شو. د امریکا د متحدو ایالتونو عدلیې وزارت پرون جمعې له دې اعلان سره ویلي، د میرساد کاندیچ په نوم دغه ۴۰ کلن وګړی د یوې افراطي ډلې د مرستې له کبله په بند محکوم شوی دی. عدلیې وزارت وايي کاندیچ له ۲۰۱۳ څخه تر ۲۰۱۷م کاله پورې د اسلامي دولت ډلې یو لوړ رتبه غړی و، په هغو کلونو کې دغې افراطي ډلې د عراق او سوریې پر زیاتو برخو ولکه ټینګه کړې وه. دغه کس په ۲۰۱۳م کال کې... Читать дальше...

په جنوبي کوریا کې تر سختو اورښتونو وروسته د بهېدلو سېلابونو او ځمکې ښویېدو په نتیجه کې له پرون راهیسې لږ تر لږه ۷ کسان مړه شوي او درې نور کسان تري تم دي. د دغه هېواد د کورنیو چارو وزارت نن شنبه ویلي، په مرکزي برخه ګویسان کې نن سهار وختي څه باندې ۶۴۰۰ کسانو ته امر شوی، چې د اوبو بند د ډکېدو له کبله ځانونه نورو سیمو ته ورسوي. په تېرو درېیو ورځو کې د جنوبي کوریا په زیاتو برخو کې سخت اورښتونه شوي او محلي رسنۍ وايي د مړو شمېر ښايي تر دې زیات شي.

د روسیې یو وګړی چې ادعا کېږي د دغه هېواد استخباراتي افسر به وي، پرون په محکمه کې پر جرم اعتراف ونه کړ. پر وادیم کونوسچینوک تور پورې شوی و، چې په اوکراین کې یې د روسیې د روانې جګړې د مرستې لپاره د امریکا ساخت برښنايي پرزې او نور مهمات روسیې ته قاچاق کول. دی چې له ایستونیا د امریکا متحدو ایالتونو ته سپارل شوی، پرون د بروکلین په یوه محکمه کې راڅرګند شو. وروسته له هغې چې څارنوالانو وویل، ممکن کونوسچینوک وتښتي، قاضي یې تر محاکمې مخکې د توقیف امر وکړ. د دغه روسي وګړي مدافع وکیل پر دې موضوع له تبصرې ډډه وکړه. Читать дальше...

په افغانستان کې د طالبانو له واکمنېدو راهیسې پر نجونو او ښځو د تعلیم او کار پر محدودیتونو سربېره په شمال ختیز بدخشان ولایت کې یوشمېر نجونو او ښځو د بې کاره کښېناستو پر ځای د هنرونو، مسلکونو یا حرفو زده کړو او د وړو کاروبارونو پیلولو ته مخه کړې ده. په دې کې د پوهنتون یوشمېر نجونه دي چې اوس خیاطي زده کوي. د اسوشيېټېډ پرېس او رویټرز اژانسونو له ویډیو جوړ رپورټ.

د بریتانیا په پالیسۍ کې د بدلون بنسټ وايي، په افغانستان کې د کوکنارو د کښت لږوالی به په بریتانیا کې هيرويينو ته لاسرسی لږ کړي. د بریتانیا په پالیسۍ کې د بدلون بنسټ په افغانستان کې د کوکنارو د کښت منع کولو په اړه وړاندوینه کړې ده. د دې بنسټ لومړۍ سناریو یا وضعیت دا دی چې د کوکنارو د کښت منع کولو په اړه به د طالبانو د حکومت پرېکړه دوام و نه کړي، ځکه که ۲۰۰۰ او ۲۰۰۱ ميلادي کلونو ته وګورو، د طالبانو د حکومت له خوا د کوکنارو د کښت منع کولو له حکم څخه د نړیوالو مرستو او نړیوالې ټولنې د همکارۍ جلبولو... Читать дальше...

د ایران ځینو رسنیو پرون جمعه راپور ورکړی، چې د ایران د حکومت یوه سلاکار ویلي، د روان لمریز کال په لومړیو څلورو میاشتو کې افغان پانګه‌والو په ایران کې شاوخوا ۱۵۰ میلیون ډالره پانګونه کړې ده. محمد مهدي جوانمرد قصاب چې د افغانستان په چارو کې د ایران د ولسمشر د ځانګړي استازي سلاکار ویلي، په ایران کې که څه هم د افغان پانګه‌والو دا پانګونه کوچنۍ ده، خو بیا هم د پام وړ ګڼل کېږي. د افغانستان په چارو کې د ایران د ولسمشر د ځانګړي استازي سلاکار ویلي، د افغان پانګه‌والو خوا پر کرنه، صنعت او ساختماني چارو پانګونې شوې دي. Читать дальше...