Новости за 11.07.2023

د ناټو عمومي منشي ینس سټولټنبرګ وایي، اوکراین د ناټو غړیتوب ته ور نږدې شوی او د پرمختګ یو دلیل یې دا دی چې دې هېواد د ناټو د غړیو هېوادونو په زیاته پیمانه پوځي تجهیزات ترلاسه کړي او هم یې پوځ ته د دې تړون له خوا روزنه ورکړل شوې ترڅو کییف وکولای شي د روسیې د ۲۰۲۲ کال د فبرورۍ د میاشتې د یرغل پر وړاندې له خپل ځانه دفاع وکړي. سټولټنبرګ دغه څرګندونې نن د لېتوانیا په پلازمېنه ویلنیوس کې د ناټو د دوه ورځنۍ سرمشریزې په لومړۍ ورځ وکړې. د سټولټنبرګ له دې څرګندونو څو ساعته مخکې د اوکراین ولسمشر ولادمیر... Читать дальше...

په جینیوا کې د ملګرو ملتونو په دفتر کې د افغانستان دایمې استازی وايي، د طالبانو له بیا واکمنۍ وروسته بهرنیو هېوادونو ته په ناقانونه توګه د افغانانو تګ ډېر شوی دی. نوموړی وايي، هغه افغانان چې بهرنیو هېوادونو ته په ناقانونه لارو ځان رسول غواړي د دې سفرونو پر مهال له ناوړه وضعیت سره مخ کېږي او د دې ناقانونه سفرونو په ترڅ کې ان لومړنیو خدماتو ته هم لاسرسی نه‌لري. په جينیوا کې د ملګرو ملتونو د بشري حقونو په شورا کې د افغانستان د دایمې ماموریت سلاکار محب‌الله طیب د سې‌شنبې ورځې ناوخته په خپل ټویټر... Читать дальше...

د زهرو کاروان مستندو فلمونو د لړۍ په شپږمه او وروستۍ برخه کې مو په افغانستان کې په مخدره موادو روږدو د درملنې لپاره د روغتونونو پر وضعیت خبرې کړې دي. دا مستند فلم د پنجشنبې په ورځ د سرطان میاشتې په ۲۲ مه نېټه د ازادي راډیو پر ویبپاڼه، یوټیوب او فیسبوک پاڼو کې کتلای شئ.

په افغانستان کې ځینې کتاب خپرونکي وايي، د طالبانو له‌خوا د کتابونو پر چاپ د سانسور او محدوديتونو او د نجونو پر مخ د ښوونځیو د تړلو له امله د کتابونو د پېر او پلور او چاپ بازار سوړ شوی. د کتابونو یو خپرونکی، چې له څو کلونو راهیسې په دې برخه کې کار کوي، ازادي راډيو ته یې وويل چې دا مهال په افغانستان کې د کتابونو د پېر، پلور او چاپ بازار ورځ تر بلې د سړېدو په حال کې دی. هغه چې نه‌غواړي نوم يې راپور کې خپور شي، د دې وضعیت لامل د نجونو پر مخ د ښوونځیو او پوهنتونونو تړل او د خپرونکو پر کار د طالبانو محدودیتونه ګڼي. Читать дальше...

د افغانستان د بیارغونې لپاره د امریکا د لګښتونو د څار اداره یا سیګار، فساد او په افغانستان کې د امریکا او ناټو د ماموریت د پای ته رسېدو لپاره د یوه غیر واقعي مهال وېش ټاکل د نړیوالې ټولنې د ماموریت د کمزورۍ لویې لاملونه بولي. يادې ادارې ټینګار کړی چې افغانستان ته له څار پرته په لویه کچه د مرستو استولو د فساد له پراختیا سره مرسته وکړه. د سیګار مشر جان سوپکو په لندن کې د بریتانیا د شاهي خدمتونو په انسټېټیوټ کې د افغانستان له ماموریته د ترلاسه شویو تجربو په اړه د خبرو پر مهال وویل، امریکا او متحدینو... Читать дальше...

بنګله‌دېش په درېیمې سیالۍ کې افغان لوبډلې ته ماتې ورکړه او لوبلړۍ افغانستان وګټله. د بنګله‌دېش کرکټ ملي لوبډلې په درېیمې یو ورځنۍ سیالۍ کې د ۷ ویکټو په توپير افغان لوبډلې ته ماتې ورکړه. دغه سیالي چې نن د کابل پر وخت غرمې ۱۲:۳۰ بجې پیل شوې وه، افغان لوبډلې د پچې په ګټلو سره توپوهنه غوره کړه. په نننۍ سیالۍ کې د افغان لوبډلې د پیل توپوهونکي ښه ونه ځلېدل او ژر ژر یې خپلې ویکټې له لاسه ورکړې. دغه راز د منځنۍ کچې توپوهونکو هم د بنګله‌دېشي توپ اچونکو مقابله ونه کړای شو، او یوازی عظمت الله عمرزی و چې په دې سیالۍ کې یې نیمه سلیزه جوړه کړه. Читать дальше...

په پاکستان کې یو شمېر افغانان وايي، د دوی ځینې دوستان چې ویزې یې پای ته رسېدلې وې، افغانستان ته د تلو پر مهال مجبور شوي چې په تورخم کې پاکستاني پولیسو ته پیسې ورکړي. دوی وايي، په تورخم کې پاکستاني پولیس له هغو افغانانو پیسې اخلي چې اسناد نه‌لري او غواړي بېرته افغانستان ته ستنې شي. د عادل افغان په نوم یو کس ازادي راډیو ته وویل، افغانستان ته د خپلې کورنۍ د غړو د اوښتو لپاره یې پاکستاني پولیسو ته ۷۵زره کالدارې ورکړي دي. نوموړی وايي: "په تورخم کې یو موټر ولاړ وي او د پیسو د اخيستو په اړه جوړجاړی کوي. Читать дальше...

د لېتوانیا په پلازمېنه ویلینوس کې د ناټو سرمشریزه پیل شوه. د ناټو یو شمېر غړو د دې سرمشریزې په درشل کې له اوکراین سره د پوځي مرستو اعلان کړی. د ناټو د سرمشریزې له پیلېدو مخکې د جرمني په حکومت کې سرچینو وویل چې دا هېواد به له اوکراین سره د ۷۰۰ میلیون یورو په ارزښت د پوځي تجیهزاتو مرسته وکړي. د ناټو د غړو هېوادونو سرمشریزه نن د لېتوانیا په پلازمېنه ویلینوس کې پرانیستل شوه. د روسیې د یرغل پر ضد په جګړه کې د اوکراین پوځي ملاتړ او له ناټو سره د دې هېواد د راتلونکو اړیکو مسایل د دې غونډې د اجنډا مهم بحثونه دي. Читать дальше...

د طالبانو حکومت په افغانستان کې د ۴۹ دارالمعلمینونو یا د ښوونکو د روزنې عالي موسسو او د د دې موسسو اړوند د ۱۹۸ ملاتړو مرکزونو د تړلو امر کړی. د طالبانو حکومت د پوهنې وزارت هغه مکتوب چې ازادي راډيو ترلاسه کړی په‌کې ویل شوي، د دارالمعلمینونو یا د ښوونکو د روزنې عالي موسسو تشکیلاتي واحدونه د پوهنې وزارت له چوکاټه حذف شوي. د دارالمعلمینونو ځينې استادانو هم له ازادي راډيو سره په خبرو کې د دې موسسو د تړلو موضوع تايید کړه. د پوهنې وزارت د یوې سرچینې او دارالمعلمینونو د استادانو د معلوماتو پر بنسټ... Читать дальше...

د خيبر پښتونخوا په قبايلي ضلعه کورمه کې د مختلفو قبيلو ترمينځ د ځمکې د ملکيت پر سر شخړه کې د نهه کسانو تر وژل کېدو وروسته، هلته اوس عارضي ډز بندي شوې ده. د بهر مېشتو پاکستانيانو د چارو وفاقي وزیر ساجد حسین طوري د جولای پر ۱۱مه نېټه مشال راډیو ته وویل چې د اوربند د سرغړونکيو ضد به اقدام کوي. د روان ۲۰۲۳ز کال د مې له څلورمې راهیسې د طوري او منګل قبیلو ترمینځ د ځمکو د ملکيت پر سر تاوتریخوالی روان دی چې اوس يې فرقیځه بڼه اخیستې ده. د کورمې د کړکېچنو حالاتو په اړه د مشال راډیو خبریال مجید بابر له ساجد... Читать дальше...

د طالبانو د ازموینې ملي ادارې اعلان کړی چې د ۱۴۰۲ لمریز کال د کانکور ازموینه د روان کال د سرطان په ۲۹ او ۳۰ مه اخلي. د يادې ادارې رییس عبدالباقي حقاني د طالبانو تر کنترول لاندې باختر خبري اژانس سره په مرکه کې ویلي چې سږنۍ ازموینې په پنځو دورو وېشل شوې دي. نوموړي ويلي: "د کانکور ازموینه د روانې میاشتې د سرطان په ۲۹مه او ۳۰مه اخیستل کېږي، د دې لپاره چې هم ځوانانو ته سهولت شي، هم په کار کې ښه پختګي راشي او هم دا ازموینه په دقت سره واخیستل شي، په پنځو دورو مو ویشلې دي." د سږنۍ کانکور ازموینې په... Читать дальше...

مولانا فضل الرحمان د جولايي پر نهمه په پېښور کې خبریالانو ته وویل چې پاکستان مسلم لیګ نون د پاکستان جمهوري غورځنګ یا پي ډي ایم برخه دی خو پیپلز ګوند په پي ډي ایم کې نه دی.

د نوښار یوازې د دوو کلیو له ۳۰ څخه ۴۰ زره خټک پښتانه په برتانیا کې اباد دي. خپله ژبه او دود یې خوندي ساتلی او حجرې یې هم ابادې دي. بېرسټر اورنګزېب خټک په مشال مرکه کې هلته د مېشتو خټک پښتنو د ژوند پر بېلا بېلو اړخونو خبرې کوي. مرکه واورئ.

د ناروې د کډوالو شورا نن د طالبانو پر حکومت غږ وکړ چې د کابل په بګرامۍ سیمه کې له هغه ځایه چې د بې‌ځایه شویو کډوالو کمپ یې بللی د کورنیو ایستل ودروي. کابل ښاروالۍ چې طالبان یې اداره کوي په یوه ویډیو کې د ۶۰ مترو په سور سړک د جوړولو لپاره د بولدوزرونو په وسیله د هغې سیمې د ویجاړولو جریان خپور کړی چې د چارواکو په وینا پر سل جریبه غصب شوې ځمکه د بې‌ځایه شویو کډوالو په پلمه جوړ شوي کورونه دي. ښاروالي وايي، دې کورنیو ته یې مخکې خبر ورکړی و او بدیل ځای یې هم ورته ټاکلی و. د ناروې د کډوالو شورا په... Читать дальше...

د سپینې ماڼۍ د ملي امنیت سلاکار وايي، ولسمشر جوبایډن به ترکیې ته د ایف شپاړس جنګي جېټ الوتکو د استولو پلان ته له کانګرس سره سلامشورو ته دوام ورکړي. جک سولیوان نن په ویلینوس کې د ناټو د سرمشریزې په درشل کې وویل، بایډن ډاډ ورکړی چې د الوتکو د سپارلو په مسئله کې جدي دی، خو په دې اړه یې جزییات ورنه‌کړل. د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان تېره شپه موافقه وکړه چې په ناټو کې د سویډن د غړیتوب طرح به پارلمان ته راجع کړي. پر اوکراین د روسیې تر یرغل وروسته سویډن په ناټو کې د غړیتوب غوښتنه کړې، خو ترکیې یې مخالفت کړی. Читать дальше...

د افغانستان او بنګله‌دېش ترمنځ د کرکټ درېيمه يوه ورځنۍ سیالي پیل شوه. دا لوبه د کابل په وخت د غرمې په ۱۲:۳۰ بجې پیل شوې ده. د بنګله‌دېش په کوربه توب د دې لړۍ دوه تېرې لوبې افغانستان ګټلې. د افغانستان او بنګله‌دېش لوبډلې به دوه شل اووریزې لوبې هم وکړي چې لومړۍ یې د جمعې او دویمه یې د راروانې یکشنبې په ورځ په پام کې ده. د کرکټ په نړیوال جام کې چې د اکټوبر په پنځمه په هند کې پیلېږي هم د افغان لوبډلې لومړۍ لوبه د اکټوبر په اومه له بنګله‌دېش سره پلان شوې ده.

اوکرایني چارواکي وايي چې د روسیې پوځ نن سهار پر پلازمېنه کییف د توغندیو او د ایراني ډرونونو په وسیله حملې وکړې. دا په روانه میلادي میاشت کې دویم ځل دی چې روسیه پر کییف د توغندیو برید کوي. د لومړنیو راپورونو له مخې د اوکراین د هوايي مدافعې ځواک تر ډېره دا حملې شنډې کړي نو ځکه یې ډېر زیانونه نه دي اړولي. دا حملې داسې مهال کېږي چې د لېتوانیا په پلازمېنه ویلینوس کې نن د ناټو سرمشریزه جوړېدونکې ده. تمه ده د دې غونډې د اجنډا په سر کې به له اوکراین سره د روسیې د یرغل پر ضد په جګړه کې پوځي ملاتړ... Читать дальше...

د هلمند ولایت د مرکز لښکرګاه او یو شمېر ولسوالیو اوسېدونکي وايي، دغلته د ګرمې څپې خلک له ستونزو سره مخامخ کړي او برښنا نه لري. دوی وایي، ماشومان یې اوسمهال د تودې هوا له امله په ناوړه حالات کې دي. د راپورونو له مخی په دغه ولایت کې په ځينو سيمو كې د تودوخې درجه تر ۴۵ پورې لوړه شوې ده. د برښنا شرکت مسوولان وايي، اوسمهال یې کندهار او هلمند ته ۲۴ ساعت برښنا ورکړې. نور تفصیل د لاندې لېنک په کېکاږلو اورېدلی شئ:

د لبنان په بقاع دره کې د ګلابونو پراخ باغونه دي چې مالکان یې له ګلونو عرق جوړوي. هغوی وايي په سیمه کې يې دا کرونده له پېړیو راهیسې کېږي. د هغوی په وینا د دې سیمې د ګلابو عرق په ټولې عربۍ نړۍ کې مشهور دی چې په داروګانو، خوړو او سینګار توکو کې کارول کېږي.

د ناټو عمومي منشي ینس سټولټنبرګ وایي، د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان منلې چې ناټو کې د سویډن د غړیتوب غوښتنه به د تصویب لپاره خپل پارلمان ته ولېږي. سټولټنبرګ پرون د ناټو د سرمشریزې په درشل کې د ترکیې له ولسمشر رجب طیب اردوغان او د سویډن له صدر اعظم اولف کریسټرسون سره تر کتنې وروسته دا موضوع اعلان کړه. ټاکل شوې چې د ناټو سازمان په دوه ورځنۍ سرمشریزه کې پر اوکراین د روسیې د یرغل او د روسیې د ګواښونو پر وړاندې د ناټو د چمتوالي په تړاو خبرې وشي. دا غونډه نن سه شنبه د لېتوانیا په پلازمېنه ویلنیوس ښار کې پیلېږي. Читать дальше...

طالبانو په افغانستان کې د سويډن اړوند بنسټونو د فعالیتونو د درېدو امر وکړ. د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح‌الله مجاهد نن سهار رسنیو ته استول شوې اعلامیه کې لیکلي، دا پرېکړه یې په سویډن کې د قرانکريم د څو نسخو سوځولو غبرګون کې کړې ده. د طالبانو د حکومت په اعلامیه کې ټولو حکومتي ادارې مکلفې ګڼل شوي چې د یادې لارښونې د تعمیل لپاره په عاجل ډول لاس په کارشي. په اعلامیه کې زیاته شوې، تر هغه چې سویډن له ټولو مسلمانانو بخښنه نه‌وي غوښتي، په افغانستان کې به یې د اړونده ادارو فعالیتونه بند وي. په افغانستان... Читать дальше...

کندهار کې مېشتې ښځینه شاعراني وايي، په ادبي او فرهنګي برخه کې له پامه لوېدلي او له تېرو شاوخوا دوو کالو راهیسې چې پر افغانستان طالبان واکمن شوي، د هېڅ ډول فرهنګي فعالیت اجازه نه‌لري او نه‌شي کولای د شعر په ژبه خپل د زړه خبري او احساسات څرګند کړي. د طالبانو حکومت د کندهار د انارګل په شمول د افغانستان په ډېرو ولایتونو کې دودیزي مشاعرې کوي، خو ښځو ته د شعر ویلو او ګډون کولو اجازه نه ورکوي. دا په داسي حال کې ده چې کندهار د تاریخ په اوږدو کې د مېرمن عایشې، نازو انا، ملالې میوندۍ، مېرمن نیک بختې، بي... Читать дальше...

د هند په شمال کې له پرله‌پسې څو ورځني موسمي باران وروسته سېلابونو لږترلږه ۲۹ کسان مړه کړي دي. د فرانسې خبري اژانس د چارواکو په حواله ویلي چې هیماچل پردېش ایالت تر ټولو ډېر ځپل شوی او دغلته سېلابونو پلونه او سړکونه ویجاړ کړي او ویډیوګانو کې ښکاري چې موټر اوبو په سر اخیستي دي. تر دې ایالت وروسته راجستان او اوترپردېش سیمو کې هم سېلابونو خلکو ته د سر او مال زیان اړولی دی. ویل کېږي چې په هیماچل پردېش سیمه کې شاوخوا درې سوه کسان چې تر ډېره ګرځندویان دي یوه سیمه کې سېلاب ایسار کړي او دولت هڅه کوي... Читать дальше...

د افغانستان او بنګله‌دېش د کرکټ لوبډلو ترمنځ د درې یو ورځنیو نړیوالو سیالیو د لړۍ وروستۍ لوبه به نن ترسره شي. ټاکل شوې دغه لوبه د بنګله‌دېش د چاټوګرام په لوبغالي کې د کابل پر وخت د غرمې په ۱۲:۳۰ بجو پیل شي. افغان ټیم که څه هم دوه پر صفر مخکې دی او د لوبلړۍ جام یې ګټلی، خو بیا هم به په درېیمه لوبه کې به بنګله‌دېش سره مخ شي. د شنبې ورځې په لوبه کې افغان لوبډلې کوربه لوبډلې ته د ۱۴۲ منډو په ستر توپیر ماتې ورکړه. د کرکټ د نړیوال جام په سیالیو کې چې د اکټوبر په پنځمه په هند کې پیلېږي، د افغانستان... Читать дальше...

یونېسف یا د ملګرو ملتونو د ماشومانو وجهي صندوق وايي چې افغانستان کې په دوبي کې د تودوخې له زیاتېدو سره د شدیدې نس ناستي پېښې هم زیاتېږي او که درملنه یې ونه‌شي، ښايي دغه ناروغي د ناروغانو ژوند له ګواښ سره مخ کړي. یونېسف پرون په خپل ټویټر کې لیکلي چې د افغانستان د بشري مرستو د صندوق په مرسته یې روغتیايي مرکزونو ته د دې ناروغۍ د درملنې بستې انتقال کړي چې د ۱۳۷ زره ناروغانو د درملنې لپاره ترې ګټه اخیستلای شي. د روغتیا د نړیوال سازمان په تازه راپور کې ویل شوي، چې تېر دوبي په افغانستان کې څه باندې... Читать дальше...