Новости за 19.04.2022

په کابل د استقلال روغتون مسوولین وايي، هغه کس چې د همزنګ په څلور لارې کې ځان ته اور اچولی و تیره شپه په همدغه روغتون کې ومړ. په کابل کې د استقلال روغتون مسئولین وايي، هغه کس چې د دوشنبې په ورځ د کابل په دهمزنګ سیمه کې ځان ته اور اچولی و تېره شپه په همدغه روغتون کې ومړ. د دې روغتون سرطبیب ډاکټر جاوېد یوسف پور په دې اړه ازادي راډيو ته وویل، د مړه شوي کس د سوځېدنې فیصده ۹۵ و. هغه زیاته کړه: "د دې لپاره چې د وجود د سوځېدولو فیصده یې ډېره و، تېره شپه ۱۱ بجې په ورغتون کې ساه ورکړه او هغه کسان چې د سوځېدو فیصدي یې ډېره وي د مړیني چانس یې ډېر دی.

په افغانستان کې د سره صلیب نړیوالې کمېټې استازی وايي، د افغانستان نیمايي وګړي کافي خواړه نه لري. ایلوی فیلیون نن د خپل ټویټر په حساب کې لیکلي، خلک په داسې حال کې د خوړو خوندیتوب نه لري، چې د خوراکي موادو بیې په وروستیو میاشتو کې لوړې شوي دي. هغه ویلي، لا هم اړتیا ده چې نړیواله ټولنه د افغانستان لپاره ډېر کارونه وکړي.

د افغانستان بانک وايي د سوداګرو او پانګوالو په بهرنیو لېږدونو کې یې ځینې اسانتیاوې رامنځته کړي دي. دغه بانک وايي، له دې سره به په افغانستان کې د خوراکي او غیرخوراکي توکو بیې هم ټیټې شي. د افغانستان بانک ویاند صابر مومند په هغه صوتي پیغام کې چې نن یې ازادۍ راډیو ته رالېږلی ویلي، له دې سره به د سوداګرو او پانګوالو ګڼې ستونزې حل شي. خلک شکایت لري که څه هم د امریکایي ډالرو په وړاندې د افغانیو ارزښت یو څه لوړ شوی، خو د ضروري موادو بیې لا هم ټیټې شوې نه دي.

‎ په کابل کې د طالبانو د امنیې قومنداني وايي، د پلازمېنې کابل په لوېدیځ کې د نن چاودنې لږ تر لږه شپږ کسان وژلي او ۱۱ نور یې ټپیان کړي دي. ‎ د امنیې قومندانۍ ویاند خالد ځدراڼ ازادي راډیو ته وویل چې نن سهار د دشت برچي په سیمه کې د عبدالرحیم شهید لېسې مخې ته درې چاودنې وشوې ‎ ځینو سیمه ییزو رسنیو ویلي، چې لومړۍ چاودنه د ممتاز ښوونیز مرکز مخې ته شوې او نورو چاودونو ښوونځی په نښه کړ. ‎ ويل کيږي چې په وژل شويو او ټپيانو کې ماشومان هم شامل دي. ‎ عيني شاهدان وايي چاودنه هغه مهال وشوه چې زده کوونکي له ښوونځي څخه د وتلو په حال کې وو. Читать дальше...

د پاکستان نوې کابینې نن سې شنبه د ځانګړو مراسمو پر مهال د وفادارۍ لوړه وکړه. نوې کابینه د سیاسي ګوندونو له متحدانو جوړه ده او داسې وخت لوړه کوي، چې د پاکستان پارلمان تېره اوونۍ شهباز شریف د نوي صدراعظم په توګه غوره کړ. د ایالتونو د وزیرانو تر څنګ د فډرال حکومت ۳۱ وزیرانو هم چې د شریف په کابینه کې به شامل وي، د مشرانو جرګې د رئیس صادق سنجراني په وړاندې لوړه پرځای کړه.

په ملګرو ملتونو کې د افغانستان دایمي استازولۍ پر خوست او کونړ د پاکستان د هوايي حملو په اړه رسماً د ملګرو ملتونو امنیت شورا ته شکایت وړاندې کړ. دغې استازولۍ د ملګرو ملتونو د منشور له اصولو سره سم د دې ډول تېري د فوري مخنیوي غوښتنه کړې ده. په ملګرو ملتونو کې د افغانستان سرپرست دایمي استازي نصیراحمد فایق ازادي راډیو ته دا خبر تایید کړ. د پاکستان جټ الوتکو د شنبې سهار وختي دغه حملې وکړې.

د طالبانو د اقتصاد وزارت د یو مکتوب له لارې د ټولو غیر دولتي موسسو او انجو ګانو له اصلي مالکانو غوښتي چې بېرته افغانستان ته راشي او یا دې هم نوي تعینات وکړي څو د انجو ګانو چارې یې په وزارت کې له خنډ سره مخ نه شي. محمد امین خانزاده چې د ټولنې " د پیاوړتیا لپاره د مېرمنو د یوالي موسسې" بنسټ ایښودنکی دی د طالبانو له واکمنېدو وروسته یې افغانستان پرېښوده. هغه اوس له ازادي راډیو سره په خبرو کې وايي، تازه یې د طالبانو د اقتصاد وزارت لخوا داسې یو مکتوب ترلاسه کړی چې په کې د ټولو غیر دولتي انجو ګانو له... Читать дальше...

د یونېسف یوه چارواکې وايي، د نجونو زده‌کړې ‌باید په سیاسي ګرو کې ونه نیول شي. هغه نجلۍ چې د خپل روښانه راتلونکې او تر دوکتورا د لوړوړ زده‌کړو هیله یې درلوده، خو اوس یې پر اوبو لاهو بولي. هغه چې نه غواړي نوم یې خپور شي وايي، هیله یې درلوده چې په ادبیاتو کې لوړې زده‌کړې وکړي او یوه ورځ ښه لیکواله او شاعره شي او خپل نوم د خپل چاپ شوي کتاب پر مخ‌پاڼه وویني. هغه له طالبانو غواړي چې نجونې له خپل بنسټیز حقه محرومې نه‌کړي. نوموړې زیاته کړه: "له زرګونه هیلو سره ښوونځیو ته ولاړو. طالبان باید پوه شي... Читать дальше...

د ماشومانو د ژغورنې ادارې په خپل نوي راپور کې خبرداری ورکړی، چې په وروستۍ یوه لسیزه کې په افغانستان کې د وچکالۍ له امله په هرو دریوو ماشومانو کې دوه تنه یې د خوړولو د نه شتون له ستونزې سره مخ دي. معصومې او شپږ کسیزې کورنۍ ته یې ژوند سخت شوی دی، نوموړې چې د هرات ولایت له یوې ولسوالۍ د وچکالۍ له امله له خپل کور کلي بې ځایه شوې وايي، اوس د نورو په کورونو کې په کار کولو سره دومره ګټي، چې خپلو ماشومانو ته د ژوندي پاتې کېدلو په خاطر پوره، نیمه ډوډۍ واخلي. معصومه یو زوی او څلور لوڼې لري، او مېړه یې هم ورځنۍ مزدوري کوي. Читать дальше...

په ننګرهار ولایت کې د روژې په مناسبت د غیږ نیونې جام سیالۍ پیل شوې. د بدني روزنې او ورزش ریاست له لوري په خپره شوې خبرپاڼه کې راغلي چې، د یاد جام په لړ کې به د ننګرهار ولایت د غیږ نیونې له ۱۵ کلپونو څخه ۱۲۰ غیږ نیونکي په خپلو کې سیالي وکړي. دا سیالۍ به د دریو ورځو لپاره په جلال اباد ښار کې روانې وي. د دې سیالیو هدف د ننګرهار په کچه د غیږ نیونې ورزش وده بلل شوې.

په بغلان ولایت کې د فوټبال لوبڅارۍ مقدماتي کورس پای ته ورسېد. د افغانستان فوټبال فدراسیون د خپرپاڼې په خپرولو سره ویلي، د فوټبال لوبڅارۍ دا کورس چې پنځه ورځې وړاندې د لوبڅارانو د ظرفیت لوړولو لپاره جوړ شوی وو، نن پای ته ورسېده. په دې کورس کې له بغلان ولایت څخه ۲۴ لوبڅارانو ګډون کړی وو او په دوو – عملي او نظري برخو کې یې زده کړې وکړې. یاد لوبڅاران به له یوې ازموینې وروسته سندونه ترلاسه او د افغانستان په شمال کې به د فوټبال په لوبو کې لوبڅاري کوي.

طالبان وايي، د هغې ادعا څېړنه کوي چې ویل کېږي داعش د افغانستان له خاورې پر ازبیکستان توغندیز بریدونه کړي. که څه هم د ازبېکستان د دفاع وزارت ویلي، د افغانستان او ازبېکستان په پوله هیڅ ډول امنیتي فعالیت نه دی شوی خو طالبانو د هغې ادعا څېړنه پیل کړې چې ویل کېږي، داعش له افغانستانه د ازبیکستان په ترمز ښار توغندیز بریدونه کړي. اعماق خبري چینل چې داعش پورې تړلي خبرونه خپروي، د اپریل په ۱۸مه یوه ویډیو خپره کړې او په پیل کې یې په عربي ژبه په لیکلي ډول دعوه کړې چې پر کاتیوشا توغندیو یې ازبیکستان په نښه کړی. Читать дальше...

د طالبانو د کورنیو چارو وزارت ویاند عبدالنافع ټکور نن ازادي راډيو ته وویل، چاودنې د اتلسمې حوزې اړوند د عبدالرحیم شهید د ليسې مخې ته شوې چې د لومړنیو معلوماتو له مخې ۶ تنه زده کونکي وژل شوي او ۱۱ نور ټپیان دي. د هغه په خبره، سیمې ته امنیتي ځواکونه رسیدلي او د پېښې په اړه پلټنې روانې دي. د طالبانو د عامې روغتیا وزارت بيا وايي، د کابل د ننیو چاودنو څخه دولتي روغتونونو ته ۵ مړي او ۲۰ کسه ټپیان وړوړل شوي دي. ددې وزارت ویاند جاوید هژیر ازادي راډيو ته وویل، دا لومړني معلومات دي. تر اوسه د يادې چاودنې مسؤليت کومې ډلې پر غاړه نه دی اخيستی.

د طالبانو حکومت د صنعت او سوداګرۍ وزارت له لوري ازادۍ راډیو ته په استول شوي پیغام کې ویلي شوي چې، د هیمپروم په نوم د یوه څو ميليتي شرکت استازي د صنعت او سوداګرۍ وزارت له سرپرست سره په لیدنه کې په دې اړه خبرې کړي. د صنعت او سوداګرۍ وزارت د معلومات پر بنسټ، یاد شرکت چې له جرمني، روسیې او چینايي پانګوالو جوړ دی، استازو یې د سوداګری له وزیر سره په لیدنه کې ویلي، چمتو دي چې د خځلو د پروسس، کیمیاوي سری، تیلو، ګازو او بریښنا د تولید په برخو کې پانګونه وکړي. د طالبانو حکومت د صنعت او سوداګرۍ سرپرست وزیر... Читать дальше...

يو چینايي شرکت غواړي جلغوزي په افغانستان کې پروسس او په مستقیم ډول یې چین ته صادر کړي. د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې خونې له لوري په خپره شوې خبرپاڼه کې ویل شوي، د امین زونګ په نوم د یوه چینايي شرکت رییس د یادې خونې له غړو سره په لیدنه کې ویلي چې، یاد شرکت چمتو دی ترڅو د جلغوزو د پروسس او له افغانستانه بهر ته د صادرولو په برخه کې یې پانګونه وکړي. د سوداګرۍ او پانګونې خونې د معلومات پر بنسټ، پخوا به د افغانستان یو اندازه جلغوزي پاکستان ته صادریدل او امین زونګ شرکت به بیا یاد جغلوزي په پاکستان کې له پروسس وروسته چین ته صادرول. Читать дальше...

د اوکراین ولسمشر ولودیمیر زیلینسکي د دې هېواد په ختیځه سیمه دونباس کې د روسیې د پوځ د پراخو عملیاتو خبر ورکړی. د اوکراین پوځ وايي، روسي ځواکونو د اوکراین په ختیځ کې، د جګړې په تقریبا ټولو لومړیو کرښو کې درنې جګړې پیل کړې دي. د روسيې دا اقدام چې ډېر پخوا یې لا اټکل کېده ولسمشر ولودیمیر زیلینسکي د اوکراین په ختیځه دونباس سیمه کې د جګړې پیل بللی دی. اوکرایني رسنیو نن د دونېڅک سیمې په مارینکا، سلوویانسک او کراماتورسک ښارونو کې د جګړې په لومړیو کرښو کې د سختو راکټي حملو خبر ورکړ. ولسمشر زیلینسکي... Читать дальше...

د طالبانو د کورنیو چارو وزارت تایدوي، چې د کابل ښار په لویدیځ دشت برچي سیمه کې چاودنې شوي. د دغه وزارت ویاند عبدالنافع ټکور ازادي راډیو ته وویل، چاودنې چې شمېر یې نه دی معلوم د عبدالرحیم شهید لیسې دننه شوي دي. د کابل لپاره د طالبانو د امنیه قومندانۍ ویاند خالد ځدران بیا ازادي راډیو ته ویلي، چې چاودنې درې دي او د عبدالرحیم شهید په ليسه کې دي چې ګڼو افغان شیعه ګانو تلفات اړولي، چې شمېر یې نه دی معلوم. مدني فعال خلیل روفي بیا په خپله فیس بوک پاڼه لیکلي، چې یوه چاودنه په قعله نو کې په ممتاز کورس... Читать дальше...

د ایران د بهرنیو چارو وزیر امیرعبدالهیان له طالبانو غوښتي چې خپلې پولې کنټرول او تر خوا یې غیرقانوني کسانو ته اجازه ور نه کړي چې د دوی خاورې ته واوړي. په ایران کې د افغان کډوالو د شکنجې او ځورونې او په افغانستان کې د ایران ضد لاریونونو وروسته، د ایران د بهرنیو چارو وزیر امیرعبدالهیان د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت له سرپرست امیرخان متقي سره د دواړو لوریو ترمنځ د اړیکو په پیاوړتیا ټینګار کړی. د ایران د بهرنیو چارو وزارت وايي، امیرعبدالهیان له امیرخان متقي سره تېر ماښام په ټیلفوني خبرو کې له هغه... Читать дальше...

د طالبانو د حکومت اړوند باختر خبري اژانس نن ویلي چې چاودنه په دهیک ولسوالۍ کې د هغې وسیلې له کبله شوې چې له پخوانۍ جګړې په سیمه کې پاتې وه. له پخوانۍ جګړې پاتې مهمات او ماینونه په بېلابېلو ولایتونو کې لا هم د خلکو په ځانګړې توګه ماشومانو ژوند ګواښي.

د اوکراین ولسمشر ولودمیر زلنسکي وایي، پر ختیځې دونباس سیمې د روسیې د لویې کچې هغه عملیات پيل شوي چې له اوږدې مودې راهیسې چمتوالی ورته نیول شوی و. زلنسکي پرون پر خپل ټلګرام چینل وویل، ګڼ شمېر روسي ځواکونه اوس دغو عملیاتو سره یوځای شوي دي. اوکرایني چارواکي وایي، روسي پوځیان په دغو عملیاتو کې ډېر تمرکز په خارکیف او دونیتڅک ښارونو کوي.

په پاکستان کې یوې محکمې هغه شپږ تنه په اعدام محکوم کړل چې د یوې سریلانکایي کارخونې مدیر یې د کفر په تور په ډله ییزه توګه وژلی و.  د ګوجرانوالا ښار د یوې محکمې قاضي په دې اړه حکم د بندو دروازو ترشا واوروو او د پریکړې جزیات موظف څارنوال ندیم سرور شریک کړي دي.  د سرور په وینا قضیه کې ښکېلو ۹ نورو کسانو ته د ابدي حبس او ۷۲ کسانو ته د دوه-دوه کاله بند سزا اورول شوې ده.  د سریلانکا د نساجي فابریکې پر مدیر  پریانتا کومارا  تېر دسمبر کې سیال کوټ ښار کې برید وشو.   شاوخوا سلو کسانو کومارا دین ته د... Читать дальше...

د میدان وردګو ولایت د طالبانو د اطلاعاتو او کلتور ریيس صفي الله راید نن ازادي راډيو ته وویل چې دغه پېښه تېره شپه لس بجې د میدان وردګو د جلرېز ولسوالۍ، تکانې سیمه کې رامنځ ته شوې. نوموړی وايي، سيمې ته امنیتي ځواکونو رسېدلي خو وايي، مجرم له سيمې په تېښته بریالی شوی. د نوموړي په خبره بیا هم د امنیتي ځواکونو هڅې روانې دي. ښاغلی رايد وايي، د پېښې انګېزه تر اوسه مالومه نه ده.

په افغانستان کې تر پنځو کلونو کم عمره میلیونونه ماشومان په خوارځواکۍ اخته دي او هرکال دا شمېر مخ په ډېرېدو دی. د طالبانو د حکومت د عامې روغتیا وزارت وايي، په افغانستان کې درې میلیون او څلور لکه ماشومان له خوارځواکۍ سره مخ دي. د دغه وزارت ویاند ډاکټر جاوید هژیر پرون په یوه غږیز پيغام کې رسنیو ته ویلي چې له دې ډلې تر یو میلیون ډېر ماشومان په شدیدې خوارځواکۍ اخته دي. نوموړي ويلي: "له دې ډلې نه یو اعشاریه یو میلیون ماشومانو له شدیدې خوارځواکۍ سره مخ دي او شاوخوا ۲.۳ ملیونه نور د منځنۍ کچې خوارځواکۍ سره مخ دي. Читать дальше...

ملګرو ملتونو ډاډ ورکړی چې لا تر اوسه د اوکرایین کړکېچ د افغانستان او ځینو نورو هېوادونو د ناورینونو د هوارۍ هڅې نه دي اغېزمنې کړي. په اوکرایین باندې د روسیې د یرغل له پيله دا اندېښنې زیاتې شوې چې ګواکې د مرستندویان به د اوکراین د کړکېچ په خاطر د افغانستان او ځینو نورو هېوادونو له همکاریو مخ واړوي. پرون د همداسې یوې پوښتنې په ځواب کې د ملګرو ملتونو مرستیال مارټین ګریفټس ډاډ ورکړ چې مرستندویان لا هم د افغانستان او نورو هېوادونو د ستونزو هواري ته ژمن دي. ښاغلی ګريفټس وايي: “تر دې دمه ، د افغانستان،... Читать дальше...

نيويارک ټايمز: نیویارک ټایمز ورځپاڼې په خپله اخري ګڼه کې د افغانستان په خاوره کې دننه د پاکستان د هوايي بمباریو تلفاتو زیاتېدو ته په پام یوه مقاله خپره کړې ده. په دې مقاله کې د طالبانو د حکومت د چارواکو له قوله راغلي چې په ختیځ افغانستان کې د پاکستان د پوځ په هوايي بمبارۍ کې د وژل شویو کسانو شمېر لږ تر لږه ۴۵ ته ورسېد. په مقاله کې یادونه شوې چې د اګست له پنځلسمې راهيسې چې طالبان پر افغانستان واکمن شوي، پاکستاني چارواکو ادعا کړې چې سخت دريځي له افغان خاورې پر پاکستان حملې کوي. طالبانو تروریستي ډلو ته د پناه ورکولو تورونه رد کړی دی. Читать дальше...