Новости за 19.06.2022

د طالبانو د حکومت چارواکي له ایران او پاکستان غواړي څو خپل سرحدونه دې افغان کډوالو ته پرانېزي او د هغوی کوربه توب ته دې دوام ورکړي. د کابل اوسېدونکی سید کمال وايي، له ډېرو هڅو وروسته یې هم د ایران ځمکنۍ ویزه ترلاسه نه کړه. هغه ازادي راډيو ته وویل، د طالبانو له واکمنېدو مخکې یې ازاد کاروبار او ښه عاید درلود خو اوس اقتصادي ستونزو مجبور کړی دی چې خپل وطن پرېږدي او ایران ته لاړ شي. هغه زیاته کړه: "د ویزې اخیستلو لپاره د ایران سفارت ته ورغلم خو ځمکنۍ ویزې بیخي بندې دي، ځکه مې ونه شو کولای چې لاړ شم. Читать дальше...

د افغانستان په سرحدي ولایتونو کې یو ځل بیا د کلدارو او تومانو کارونه ډېره شوې ده. د افغانستان په سرحدي ولایتونو کې هټیوال (دوکانداران) او سوداګر وايي، د افغانیو ځای کلدارو او تومان نیولی او تر ډېره راکړه ورکړه په همدې اسعارو کېږي. په سرحدي ولایتونو کې د ګاونډيو هېوادونو اقتصادي اغېز، د افغانیو نوټونو کموالی او د اړوندو ادارو لخوا دې مسئلې ته نه پاملرنه لامل شوې چې په دې ولایتونو کې په بهرنیو اسعارو راکړه ورکړه ډېره شي. حبیب الرحمان رحیمي چې د کندهار په ښار کې د موبایلو پلورنځی لري، وايي، په... Читать дальше...

په کندهار کې په لومړي ځل د فوټبال د ۱۹ کلنو لیګ پیلېږي. دا خبره د افغانستان د بدني روزنې او ورزش رياست په خپله فېسبوک پاڼه کړې ده. د دې رياست په وينا، د فوټبال د دغه لیګ لوبې به راتلونکې شنبه پیل شي او نېږدې یوه میاشت به دوام ولري، چې هر مازدیګر به یوه لوبه ترسره کېږي. د دې لوبو هدف، فوټبال لوبې ته وده ورکول ښودل شوي.

غور کې د سلو ورزشکارانو ترمنځ د ووشو غوراوي سیالۍ تېره ورځ ترسره شوې. د افغانستان د وشو فدراسيون په خپل فېسبوک پانه ليکلي، دغه سيالۍ د ووشو د پنځو کلپونو ترمنځ د يوې ورځې لپاره وې. د فدراسيون په وينا، د دې سيالۍ په په پاى کې ١٨ ورزشکاران وتوانېدل چې د غور غوره لوبډلې ته لاره ومومي.

د اسلامي دولت ډلې یا داعش د خراسان څانګې په کابل کې د سېکانو پر ګوردوارې د پروني برید مسوولیت اخیستی، چې دوه تنه په کې وژل شوي او یو شمېر نور ټپیان دي. دغې ډلې د ټلګرام چینل له لارې د دغه برید د مسوولیت اخیستو په بیان کې ویلي، چې دغه برید یې د اسلام پیغمبر ته د سپکاوي په غبرګون کړی چې ښایي اشاره یې د اسلام د ستر پیغمبر په اړه د هند د حکومت د یوه ویاند وروستۍ څرګندونې وې چې د افغانستان په شمول د نړۍ اکثره اسلامي هېوادونو هغه وغندلې. د طالبانو د حکومت چارواکي وایي، د کارته پروان په سیمه کې پر... Читать дальше...

د ناټو عمومي منشي خبرداری ورکړ، چې د اوکراین جګړه ممکن کلونه وخت ونیسي. هغه د نړۍ له دولتونو یې وغوښتل چې کییف ته دې سره له دې چې قیمتونه لوړ دي، پرمختللې وسلې ورکړي. د ناټو عمومي منشي د هغو واقعیتونو ته په کتو چې موجود دي، د اوکراین جګړې د اوږدېدو وړاندوینه کوي. ینس سټولټنبرګ له جرمنۍ بیلد ام سونتاګ ورځپاڼې سره په مرکه کې چې نن یکشنبه خپره شوه، تینګار کړی چې د اوکراین ملاتړ نه باید پای ته ورسېږي. د هغه په وینا د اوکراین پوځي ملاتړ او له دغه هېواد سره د انرژي او خوراکي موادو مرسته په لوړه... Читать дальше...

په ننګرهار ولایت کې سږکال د سبو او تازه ترکاریو د ښه فصلونو له امله د عواید کچه شاوخوا ۱۳ میلیونه افغانیو ته رسېږي. د طالبانو د کرنې او مالدارۍ وزارت په خپل ټویټر پاڼه لیکلي، چې سږ کال په دغه ولایت کې د کانال ریاست د معلوماتو له مخې سبو او تازه ترکاریو ښه وده کړې او بازار هم له پخوا ښه شوی. د دې وزارت په وینا، دغه سابه او تازه ترکاري د کرنې ریاست اړوند په شنو خونو کې کرل شوي او حاصلات یې هم د تېر کال په پرتله ښه دي. بادرنګ، رومیان، پالک، ګندنه، شنه مرچ یو شمېر نوره تازه ترکاري د دې ولایت له مهمو تولیداتو څخه ګڼل کېږي. Читать дальше...

نن په کابل کې د افغان اینویسټ (افغان سرمایې) په نوم د یو لوی شرکت د چارو د جوړېدو پرانیسته وشوه. دا پرانیسته د طالبانو حکومت د رییس الوزرا لومړي مرستیال او د اقتصادي کمېسیون مشر ملا عبدالغني برادر وکړه. د طالبانو د حکومت له خوا د ارګ په نوم په ټویټر پاڼه لیکل شوي، چې په دغه لوی شرکت کې تر اوسه ۱۳ پانګه والو د ۲۵۰ میلیونه ډالرو په اندازه د پانګونې لپاره لېوالتيا ښودلې. په دغه لوي شرکت کې د کانونو، ساختماني، انرژي او کرنې په برخو کې پانګونه کېږي. ویل کېږي، چې په ياد شرکت کې ګډونکوونکي پانګه وال ټول افغانان دي. Читать дальше...

د هند حکومت د کابل په کارته‌پروان کې د افغان اهل‌هنودو پر یوه عبادت‌ځای له برید وروسته، تېره شپه ناوخته له سلو زیاتو افغان هندوانو او سېکهانو ته برښنايي ویزې ورکړي دي. ۵۵ کلن سَوندر سینګ چې ټول عمر یې د افغانستان په غزني ولایت او کابل ښار کې تېر شوی وه، پرون په درمسال کې د یوې حملې قرباني شو. د سوندر سینګ اوښی (د مېرمن ورور) ارجیت سینګ وایي، د نوموړي کورنۍ د همدې امنیتي ګواښونو له امله هند ته کډه شوې او هغه په کابل کې یوازې ژوند کاوه. هغه وايي: "اوښی مې په درمسال کې اوسېده، پرون هلته په حمام... Читать дальше...

طالبان وايي، هغه کسان چې بېرته افغانستان ته ستانه شوي او د فساد دوسیې لري، که یې څوک پر ضد دعوه لري نو کولای شي له افغان شخصیتونو سره د ارتباط کمېسیون ته مراجعه وکړي. داسې مهال، چې افغانستان ته د بېرته ستنو شویو کسانو له ډلې یو شمېر یې د اشخاصو نه، بلکې له بیت‌الماله په غبن تورن دي، طالبان وايي، که هره ټولنه یا کوم څوک د دې کسانو پر ضد دعوه لري، له افغان شخصیتونو سره د ارتباط کمېسیون له لارې دې وڅېړي. د طالبانو ویاند ذبیح‌الله مجاهد ازادي راډیو ته وویل، دغه کسان په یوه باور افغانستان ته ستانه... Читать дальше...

هندي رسنۍ وايي، حکومت یې د کابل په کارته‌پروان کې د افغان اهل‌هنودو پر یوه عبادت‌ځای له برید وروسته، تېره شپه ناوخته له سلو زیاتو افغان هندوانو او سېکانو ته برښنايي ویزي ورکړي دي. دا خبر ایشین نیوز انټرنېشنل رسنۍ نن سهار د هند په کورنیو چارو وزارت کې د چارواکو له قوله خپور کړی دى.  په ورته ګڼو هندي خبریالانو هم دا خبر تایید کړی او په خپلو رسمي ټویټرپاڼو یې خپور کړی دی. خو د هند حکومت رسماً په دې اړه کومه تبصره نه‌ده کړې. دا په داسې حال کې ده، چې د هند په نوي ډیلي کې د سېکانو د ګوردوارو یا... Читать дальше...

د خصوصي پوهنتونونو د ټولنې مسوولین وايي، د هېواد په ۲۸ خصوصي پوهنتونونو کې ځینې پوهنځي د جوازونو د نشتوالي له امله له منځه تللې دي. صفیه د هرات په یوه خصوصي پوهنتون کې د انګلیسي ادبیاتو د لومړي کال محصله ده. هغه وايي، چې په اونۍ کې درې ساعته د اسلامي ثقافت، تجويد او د نبوي سيرت مضامین لري، او ثقافت د دې رشتې د ځينو تخصصي مضامینو ځاى نيولى دى. صفيه زياتوي: "موږ په اونۍ کې درې ساعته لرو، مخکې مو یو ساعت درلود، یو ساعت مو تجوید، چې د قرآن کریم د زور او زېر او سم تلفظ درس مو درلود. نور دوه ساعته... Читать дальше...

د افغانستان د بشري حقونو د وضعیت په برخه کې د ملګرو ملتونو ځانګړی راپور ورکوونکي ریچارډ بنیټ په کابل کې د اهل‌هنودو پر عبادت‌ځای پرونی برید غندلی. ښاغلي بنیټ نن سهار په خپله ټویټرپاڼه ولیکل: "هرڅوک حق لري چې په سوله کې ژوند او عبادت وکړي." هغه زیاته کړې، دی په کابل کې په سېکانو او په کندوز کې پر صوفیانو بریدونه غندي او غوښتنه کوي چې په افغانستان کې باید په مذهبي لږکیو د سیستماتیکو بریدونو مخه ونیول شي. بنیټ زیاته کړې، د دې بریدونو د څېړنې، د اسنادو وړاندې کولو او حساب ورکولو په ګډون عملي اقداماتو ته اړتیا ده. Читать дальше...

د هند صدراعظم نریندرا مودي د کابل پر یوه ګوردواره پرونی برید وغانده. ښاغلي مودي تېره شپه په خپل ټویټر کې ویلي، د دې بزدلانه تروریستي برید له کبله یې سخت ټکان خوړلی دی. صدراعظم مودي دا برید غندلی او ټپیانو ته یې د عاجلې شفا غوښتنه کړې ده. پرون په کارته پروان کې د سېکانو پر ګوردواره برید د طالبانو په خبره ۲ تنه وژلي او ۷ نور ټپیان کړي دي.

د زابل اړوند د نورک په سیمه کې د فیلډر او ټېلر موټرو ترمنځ د ټکر په پېښه کې پنځه کسان مړه شوي او څلور نور ټپیان دي. د زابل د عامي روغتیا ریس ډاکټر عبدالحکیم حکیمي ازادۍ رادیو ته وویل: «پنځه کسان شهیدان شوي، درې شهیدان د شاه جوی او دوه نور د زابل ولایتي روغتون کې دي او څلور تنه ټپیان شوي دي.» د کابل-کندهار پر لویه لاره ډیېې ترافیکي پېښې کېږي چې علت یې د موټرچلوونکو بې احتیاطي او د سړک خرابوالی ښوول کېږي. پرون او وړمه ورځ هم په هلمند کې په بېلابېلو ټرافیکي پېښو کې یو تن مړ او ۱۲ نور ټپیان شوي دي.

د مقاومت جبهه وايي، د طالبانو د هغو اسیرانو تبادلې ته چمتو ده، چې په وروستیو کې نیول شوي دي. دغې جبهې پرون په یوه اعلامیه کې وویل، که سره صلیب نړیواله کمېټه مرسته وکړي، دوی حاضر دي دغه اسیران تبادله کړي. د مقاومت جبهه چې د طالبانو په وړاندې یوه له جنګېدونکو ډلو ګڼل کېږي ویلي، چې په پنجشېر کې یې د طالبانو یوه څرخي الوتکه وړمه ورځ د دوی له خوا ویشتل شوې او د طالبانو څلور غړي یې اسیران کړي دي. که څه هم د طالبانو ویاند ذبیح اله مجاهد ویلي وو، الوتکه د تخنیکي ستونزو له کبله کښېناستلې وه او وروسته... Читать дальше...

په بنګله دېش او هند کې د پشه کال تر بارانونو وروسته سېلابونو لږ تر لږه ۴۱ کسان مړه کړي دي. چارواکو پرون شنبه وویل، چې دغو سېلابونو ویجاړۍ هم پېښې کړي او په ملیونو کسان یې لالهانده کړي دي. که څه هم په بنګله دېش کې وخت ناوخت سېلابونه بهېږي، خو متخصصان وايي، په وروستیو کې اقلیمي بدلون د دې سبب شوی، چې دغه سېلابونه ناڅاپي، په شدت او زیات وبهېږي.

پرون په سلګونو کسان د اوکراین د پلازمېنې کییف په دوو ساحو کې سره راغونډ شول او د رومان راتوشنې پر مړینه یې ویر وکړ. دا د اوکراین هغه فعال دی، چې په ۲۰۱۴م کال د غرب-پلوه انقلاب پر مهال د خپلې مبارزې له کبله زیات مشهور شوی و. دغه ۲۴ کلن فعال د جون میاشتې پر ۹مه د اوکراین په ختیځ کې د روسي پوځیانو خلاف په جګړه کې ووژل شو. ویر کوونکو په دواړو ساحو کې د دغه فعال عکسونو ته د ګلو ګېډۍ کښېښودې او هغه بنرونه یې له ځانونو سره لېږدول چې د راتوشنې عکسونه او ځینې شعارونه ورباندې چاپ شوي وو.

په داسې حال کې چې د اوکراین ځواکونه د سیورو-دونیڅک ښار په شا و خوا کې د روسي پوځیانو پر خلاف په جګړه بوخت دي، د اوکراین ولسمشر له کییف بهر یو نادره سفر وکړ. که څه هم روسي ځواکونو پر لیسیچانسک ښار چې د سیورسکي دونیڅ سیند پر غاړه پروت دی، سختې بمبارۍ پیل کړي، د اوکراین ولسمشر ولودمیر زلیسنکي پرون شنبه له پلازمېنې کییف بهر یو نادره سفر وکړ. هغه د فبروري میاشتې پر ۲۴مه پر اوکراین د روسیې تر یرغل وروسته د لومړي وار لپاره د اوکراین په جنوب کې میکولایف ښار وکوت. د اوکراین پوځ وايي، په لیسچانسک سیمه... Читать дальше...

ځینې سازمانونه وايي، په وروستیو کې پر رسنیو د طالبانو د محدودیت له کبله د موثقو اطلاعاتو ترلاسه کول خورا سخت شوي دي. د افغانستان د بشري حقونو خپلواک کمېسیون پخوانۍ مشره شهرزاد اکبر وايي، نن سبا په افغانستان کې د رسنیو له خوا د اطلاعاتو ترلاسه کول ناممکن شوي دي. هغې پرون د یوه خبریال یو ټویټ بیا ټویټ کړی او ورسره یې لیکلي، چې طالبان د ملکيانو د مرګ ژوبلې په اړه د اطلاعاتو د خپرېدو مخه نیسي. د سکندر کرماني په نوم خبریال، چې مېرمن اکبر یې ټویټ بیا ټویټ کړی پرون لیکلي، چې د سېکانو پر ګوردواره... Читать дальше...

د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو لویې کمېشنرۍ مرستیالې د پاکستان لپاره د امریکا د متحدو ایالتونو له سفیر سره د افغان کډوالو په ستونزه خبرې وکړې. د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو لویې کمېشنرۍ مرستیاله وايي، د پاکستان لپاره د امریکا د متحدو ایالتونو له نوي سفیر ډونالډ بلوم سره یې د افغان کډوالو پر ستونزه خبرې وکړې. کیلي کلیمینټس، چې په وروستیو کې افغانستان ته سفر کړی و، پاکستان ته لاړه، پرون په خپل ټویټر کې لیکلي، د افغان کډوالو د ستونزو د حل لپاره یې د نړیوال پیوستون د پیاوړتیا پر لارو چارو ورسره خبرې وکړې. Читать дальше...

په کابل کې د سېکانو په یوه عبادتځای/ګردوارې د شنبې ورځې خونړي برید د ګڼو لویدیځو ورځپاڼو او خپرونو پام ور اړولی دی. ګارډین: ګارډین لیکلي وسله والو په کابل کې د سېکانو عبادتځای تر برید لاندې ونیوه او یو شمېر خلکو ته یې مرګژوبله واړوله. د ورځپاڼې په لیکنه که څه هم د طالبانو په بیا واکمنېدو سره په ټول هېواد کې د بمي چاودنو شمېر راټيټ شوی خو وروستیو میاشتو کې مرګوني بریدونه ډېر شوي. د کارته پروان په ګردوارې باندې برید سره یو سېک او یو د طالبانو عسکر وژل شوي او اوه تنه نور ټپيان دي خو ګارډین د... Читать дальше...

د هند په نوي ډیلي کې د سېکانو د ګوردوارو یا عبادتځای د تنظیم کمېټې له افغان سېکانو سره د هر ډول همکارۍ ژمنه وکړه. د هند په پلازمېنه نوي ډیلي کې د سېکانو د ګوردوارو د تنظیم کمېټې پرون د هند حکومت ته یو یادښت وسپاره او په هغه کې یې له هغو افغان سېکانو سره د بېړنۍ همکارۍ غوښتنه کړې، چې پرون په کابل کې د حملې پر مهال ټپیان شوي دي. د دې کمېټې مشر هرمیت سنګ کالکا ویلي، حکومت باید د هغو وګړو سمه درملنه یقیني کړي، چې په پرونۍ پېښه کې ټپیان شوي او هند ته دې د هغو سېکانو لېږدول تنظیم کړي، چې غواړي هلته لاړ شي. Читать дальше...