Новости за 23.11.2023

د ژمي له نږدې کېدو سره په افغانستان کې د بېوزلو کورنیو، په ځانګړي ډول له پاکستانه د اېستل شویو افغانانو د برخلیک په باب اندېښنې زیاتې شوې دي. د ملګرو ملتونو د خوړو نړیوال پروګرام یا (WFP) وايي، له پاکستانه اېستل شوي بې اسناده افغانان، د لږو امکاناتو له کبله سخت ژمی په مخکې لري. په افغانستان کې د دغې ادارې مشرې هسیائو وی لي (Hsiao-Wei Lee) له رویټرز اژانس سره په خبرو کې، د دغو افغانانو د وضعیت په باب اندېښنه ښودلې او ویلي یې دي: " دوی [له پاکستانه اېستل شوي بې اسناده افغانان] تر ټولو بد وضعیت... Читать дальше...

د اوکراین پر ملکي اهدافو د روسي پوځیانو په بریدونو کې ۴ ملکیان وژل شوي او ۵ نور ټپیان شوي دي. دا په داسې حال کې ده چې اوکراین د راتلونکي ژمي پر مهال د دوی د انرژۍ پر اهدافو د روسیې ډېریدونکو بریدونو ته چمتووالی نیولی دی. د اوکراین د کورنیو چارو وزیر ایهور کلیمینګو نن پر خپل ټیلګرام چېنل لیکلي چې د روسیې د توپونو په ډزو کې په خرسون کې ۳ تنه وژل شوي، ۵ ټپيان او له شپیتو زیات کورونه یې تخریب کړي دي. د هغه په خبره، په بریسلاف ښار کې د روسیې بې پيلوټه الوتکې یو سپین ږیری سړی وژلی دی. پر اوکراین... Читать дальше...

د افغانستان د شل اوریزه سیالیو لوبډلمشر راشد خان د ملا عملیات ترسره کړي دي. ښاغلي خان نن د نومبر په ۲۳مه نېټه په خپلو ټولنیزو پاڼو د خپل روغتون د بستر انځور خپور کړی او ویلي یې دي چې عملیات یې په بریالیتوب سره ترسره شول او ډېر ژر به بېرته د کرکټ لوبو ته ستون شي. د نوموړي له ټپونو هغه وخت خلک خبر شول، کله چې د اسټرالیا د بیګ بېش لیګ په سږني پړاو کې یې د نه ګډون خبر ورکړل شو. د راشد خان ورور عبدالجلیل شینواري ازادي راډیو ته وویل، هغه له ډېره وخته د ملا له دردونو کړېده او بلاخره یې د ډاکټرانو... Читать дальше...

د بلغاریا چارواکو ګیبریېلا بانکووا د زېږون پر وخت د هلک په توګه رجسټر کړې وه خو هغه ځان ښځه بولي. نوموړې وايي، حکومت دې یې جنس د ښځې په توګه ثبت کړي خو عدالت وايي چې قانون د دې کار اجازه نه ورکوي. بانکووا د همدې له کبله د نه خوړلو احتجاج پیل کړی دی. په دې اړه تفصیل د مشال راډیو د مرکزي څانګې له ویډیو په جوړ رپورټ کې.

په نوي دلي کې خلک مجبوره دي چې د جمنا (یمونا او یمنا هم بلل کېږي) سیند په ناولو اوبو کې دیني مراسم ترسره کړي. هندیان وايي، هغه اوبه د صحت لپاره ښه نه دي، خو بله لاره نه لري. نور تفصیل د رویټرز اژانس له ویډیو په جوړ رپورټ کې.

له پاکستانه د بې اسناده افغان کډوالو د اخراج د لړۍ په چټکتيا سره، د پاکستان د حکومت له لخوا له هغو افغان کډوالو څخه چې له پاکستانه لوېدیځو هېوادونو ته لېږدول کېږي، د سلګونو ډالرو د اخیستلو یوه بله پرېکړه د دغو کډوالو اندېښنې زياتې کړې دي. د پاکستان د حکومت د دغې پرېکړې له مخې، هر هغه افغان کډوال چې د ویزې یا قانوني اسنادو له ختمېدو وروسته په دغه هېواد کې په ناقانونه توګه پاتې کېږي، باید ۸۳۰ ډالره جریمه یا د وتلو فیس ورکړي. ياد افغان کډوال چې د طالبانو له وېرې له افغانستانه وتلي او دا مهال یې... Читать дальше...

د طالبانو حکومت د لوړو زده کړو وزارت، د افغانستان ټولو دولتي پوهنتونونو ته امر کړی چې له کتابتونونو څخه دې د جمهوري دورې کتابونه لرې او پر ځای دې د «سیرت النبي» کتابونه ځای پر ځای کړي. د هغه مکتوب یوه کاپي چې د یاد وزارت د سرپرست ندا محمد ندیم له خوا لاسلیک شوې، ازادي راډیو ته رسېدلې. په دې مکتوب کې چې د طالبانو د لوړو زده کړو وزارت د بېلابېلو سرچینو له خوا ازادي راډیو ته تایید شوی، ویل شوي چې ټول دولتي پوهنتونونه دې د سلفیانو، تحریریانو، شیعه ګانو او حزبیانو کتابونه لرې او پر ځای دې سیرت النبي کتابونه ځای پر ځای کړي. Читать дальше...

مسکو نن پنجشنبه د افغانستان په اړه د یوه کنفرانس کوربه دی چې د طالبانو مخالفې سیاسي څېرې وربلل شوي دي. د "افغانستان د تېر او راتلونکي ترمنځ" په نوم دا کنفرانس چې د روسیې د عدالت ګوند لخوا جوړ شوی، ګډونوالو یې په افغانستان کې د یوه مشروع حکومت د رامنځ ته کولو لپاره د نړیوالې ټولنې او سیمه ییزو او ګاونډیو هېوادونو د مرستې غوښتنه وکړه. که څه هم افغانستان کې د طالبانو حکومت له دې وړاندې خپل حکومت مشروع او ټولشموله بللی، خو د کنفرانس ګډونوالو تر ډېره په خپلو ویناوو کې طالبان د واک په انحصار تورن کړل... Читать дальше...

د هلمند د دیشو ولسوالۍ اوسیدونکي وايي، په تیرو دوو لسیزو کې هیڅ دولت ورته پاملرنه نه ده کړې او لا هم ګڼو ستونزو سره لاس او ګرېوان دي.  دوی زیاتوي، روغتیايي خدمتونو ته يې لاس رسی  کم دی، مخابراتي شبکې یې په سیمه کې سم کار نه کوي، ولسوالۍ ته غځیدلی سړک يې خام دی، د کښتونو لپاره کافي اوبه نه لري او بې کاري یې هم ځوروي. ځایي چارواکي بیا د دغو ستونزو د حل لپاره د هڅو خبر ورکوي. په دې اړه زموږ د همکار د راپور اوریدو لپاره لاندې لېنک کېکاږئ:

د امریکا ولسمشر جو بایډن تېره شپه د مصر له ولسمشر محمد عبدالفتاح السیسي سره د غزې د وضعیت او د دې تړانګې د راتلونکې په اړه خبرې وکړې. سپینه ماڼۍ وايي، ښاغلي بایډن خپل مصري ساري ته وویل، امریکا له غزې تړانګې څخه لوېدیځې غاړې ته په زوره د فلسطینیانو له لېږدولو سره مخالف دی. د سپینې ماڼۍ له خبرپاڼې سره سم، د امریکا ولسمشر د فلسطیني هېواد د جوړېدو په اړه پر خپلې ژمنې ټینګار وکړ، ویې ویل چې مصر د داسې شرایطو په رامنځته کولو کې مثبت رول لري. مصر او اردن په سیمه کې د روانې جګړې له پیله له غزې څخه... Читать дальше...

د پلازمېنې کابل یو شمېر اوسېدونکي وايي د برېښنا د پرچاوۍ زیاتیدو دوی له ګڼو ستونزه سره مخ کړي دي. د کابل ښار د یو شمېر سیمو اوسیدونکو ازادي راډيو سره په خبرو کې وویل چې د ژمي په رارسیدو چې دوی برېښنا ته تر بل هر وخت ډيره اړتیا لري، د ورځې څلور تر شپږ ساعتونو برېښنا لري. د کابل ښار د قلعه فتح الله سیمې د درېیم سړک اوسیدونکې ماريا وايي چې د دې سیمې اوسیدونکي د برېښنا د نه لرلو له امله د ورځني چارو د پر مخ بیولو لپاره ډيرو ستونزو سره مخ دي. هغه زیاتوي: "د قلعه فتح الله د درېیم سړک برېښنا ډېره... Читать дальше...

پولیسو په بیان کې زیاته کړې ده چې "هېڅ سرتېري یا افسر ته د پاکستان د کوم وګړي یا اسناد لرونکو بهرنیانو" د ځورولو اجازه نه ورکوي. دا په داسې حال کې ده چې د پاکستان چارواکو د نومبر له لومړۍ نېټې راهیسې بې اسناده افغانان نیسي او هېواد ته یې ستنوي.

ټاکل شوې ده چې د طالبانو د حکومت یو شمېر مخالفان نن په مسکو کې راغونډ شي. دوی د روسیې د عدالت ګوند په بلنه، «افغانستان د اوس او راتلونکې په منځ کې» په نوم غونډه کې ګډون کوي. دغه ګوند څو میاشتې پخوا هم احمد مسعود مسکو ته بللی و. د احمد مسعود په مشرۍ د افغانستان د ملي مقاومت جبهې نن په یوه خبرپاڼه کې ویلي احمد مسعود او ورسره ملګری پلاوی د روسیې د پارلمان د عدالت ګوند په ملاتړ «د یوې عادلې نړۍ انستیتیوت» له لوري په کنفرانس کې د ګډون لپاره مسکو ته تللی دی. د مقاومت جبهې په خبرپاڼه کې د دې کنفرانس... Читать дальше...

د استرالیا د سوداګري لیګ، بیګ باش مسوولان وايي، د افغانستان د کرکټ د ملي لوبډلې نامتو لوبغاړی راشد خان سږ کال د دوی په سیالیو کې نه شي لوبېدای. که څه هم د بیګ باش په خپله رسمي فیسبوکپاڼه کې د راشدخان د نه ګډون د دلیل یادونه نه ده کړې خو په ځینو نورو راپورونو کې ویل شوي چې راشدخان ته د ملا درد پیدا شوی او د درملنې لپاره بریتانیا ته تللی دی. راشدخان په تېرو کلونو کې د استرالیا د غوره لیګ په سیالیو کې د ادلایډ سترایکر لوبډلې لپاره لوبېدلی او ښه ځلېدلی دی. تېر کال وروسته له دې چې استرالیا له افغانستان... Читать дальше...

د پاکستان پوځ وايي، په شمالي وزیرستان او باجوړ کې په څو بریدونو کې د دوو پوځیانو په شمول ۶ تنه وژل شوي دي. لومړۍ حمله پرون د خیبرپښتونخوا ایالت په شمالي وزیرستان کې وشوه او په لړ کې یې د پاکستان د پوځ پر اساس دوه پوځیان ووژل شول. له دې وروسته د د واڼې په یوه دوکان کې بم وچاودېده چې د پولیسو په وینا په نتیجه کې یې یو حکومت پلوه سپین ږیری او دوه تنه نور ووژل شول. تر دې پېښو وړاندې پرون په باجوړ کې په یوه ورځ دوې چاودنې وشوې چې دوه کسان پکې وژل شول.

د هند صدراعظم نریندر مودي په غزې تړانګې کې فلسطینیانو ته د نړیوالې ټولنې د «مناسبو او پر له پسې» بشري مرستو غوښتنه وکړه.   مودي دا غوښتنه پرون (چهارشنبې) د شلو هیوادونو د ډلې په انلاین غونډه کې وکړه.  د دې ډلې مشري اوس د هند په غاړه ده.  ده وویل، دا تاییدوي چې د ټولو په نظر تروریزم د نه منلو دی خو د ملکیانو وژنه هم د غندنې وړ ده.  د هند صدراعظم زیاته کړه، د یرغملو د خلاصون د تازه خبرونو هرکلی کوي او هیله لري چې ټول ژر تر ژره خوشې شي.

د اسراییل او د حماس د سختدریځې ډلې ترمنځ د اوربند په ټینګېدو کې له ۲۴ ساعته ځنډ وروسته یوه اسراییلي چارواکي نن سهار د خپل هېواد رسنیو ته وویل چې د دې ځنډ له کبله اندېښنه نه لري. ټاکل شوې وه چې اسراییل او حماس د څلورو ورځو په مخه د جنګي عملیاتو د درولو په وړاندې له اسراییل څخه ۵۰ تنه تښتول شوي ښځې او ماشومان او د فلسطین ۱۵۰ امنیتي بندیان تبادله کړي. په اسراییلي رسنیو کې د خپرو شویو راپورونو له مخې، حماس پر دې سربېره چې د تېرې شپې تر ناوخته د اوربند موافقه لاسلیک کړې نه وه او د قطر حکومت ته یې... Читать дальше...

د امریکا د نیویارک ایالت ګورنره کیټي هوچول وایي، د دې هېڅ نښه نشته چې د امریکا او کاناډا ترمنځ په پوله یوه پله کې پرونۍ چاودنه به یو ترهګریز برید و. چارواکو وویل، یو موټر چې پرون چهارشنبې د امریکا له خوا د متحده ایالاتو - کاناډا ترمنځ د پل په لور ګړندی روان و، د پله د کنټرول له یوې پوستې سره یې ټکر وکړ اوچاودنه پکې رامنځ ته شوه چې په نتیجه کې یې دوه کسان ووژل شول. دغه پېښه د دې سبب شوه چې په سیمه کې د پولې دروازې وتړل شي. تراوسه د دغې چاودنې په اړه چې له امله یې په پوله کې څلور دروازې تړل شوي... Читать дальше...

د اسراییل د ملي امنیت سلاکار وایي، د هغه موقت اوربند له مخې به چې د اسراییل او حماس ترمنځ شوی، د حماس له لوري یرغمل شوي د نومبرتر۲۴ مې یعنې ترسبا جمعه مخکې ازاد نه شي. حماس به چې د امریکا متحده ایالات او اروپایي ټولنه یې یوه ترهګره ډله پېژني، د شوي څلور ورځني اوبند له مخې لږ ترلږه پنځوس یرغمل ازادوي او اسراییل یې په بدل کې له خپلو زندانونو لږترلږه یونیم سل فلسطیني بندیان خوشې کوي. ټاکل شوې وه چې وړمه ورځ پردغه موقت اوربند د شوې موافقې وروسته په ۲۴ ساعتونو کې یې عملي کیدل اعلان شي خو په دې اړه... Читать дальше...

ټولنې پر اسلام اباد غږ کړی دی چې که له اروپا سره د جي اېس پي پلس له سهولته ګټه پورته کولو ته دوام ورکول غواړي نو د بشري حقونو د دفاع په اړه هغه ۲۷ نړیوال کنوېنشنونه (کنوانسېنونه) بشپړ عملي کړي چې لاسلیک کړي یې دي.

په کیوبا کې یو ساعت ساز وايي چې د ده شرکت تیېمپو دي لوز د هېواد یوازینۍ کمپني ده چې د پخوانیو ګړیو له پرزو او په شاوخوا کې په اسانۍ موندل کېدونکو موادو څخه ساعتونه جوړوي. د رویټرز اژانس له ویډیو جوړ رپورټ.

اېټالوي باغوانان وایي چې د اقلیم بدلون له امله یې د زیتونو حاصلات اغېزمن شوي او د پیداوار خرابوالی به د زیتونو د تېلو کمی پیدا کړي. دوی وايي، له دې کبله به د صارفینو لپاره د زیتونو تېل ګران شي. د اټالیا د لازیو سیمې باغوانان وايي، د دوی اندازه ده چې ښايي ورته له ۸۰ تر ۹۰ فیصده زیان ورسي. تفصیل د اسوشيېټېډ پرېس اژانس له ویډیو په جوړ رپورټ کې.

د لوبو له میدانه اوونیزې سپورټي خپرونه کې به واورئ چې: اسټرالیا د شپږم ځل لپاره پنځوس اوریز نړیوال جام وګاټه افغانستان له هندوستان سره درې شل اوریزې سیالۍ ترسره کوي د لېسټ ای سیالیو پایلوبه بوست لوبډلې وګټله د افغانستان د فوټبال ملي لوبډلې قطر او کوېټ ته سیالۍ وبایللې د کم عمره ځوانانو د اسیا جام سیالۍ پیليږي، افغانستان ورته ۱۴کسیزه لوبډله اعلان کړه د خپرونې په دویمې نیمايي کې درته په نړیوال جام کې د اسټرالیا د بریا په رازونو او د هندوستان د ماتې په لاملونو غږیدلي یو. دا خپرونه بختیار... Читать дальше...

د پاکستان په شمالي وزیرستان کې د ماین چاودنې د دغه هېواد دوه پوځیان وژلي دي. د پاکستان د پوځ د عامه اړیکو دفتر په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې دغه چاودنه پرون چهارشنبه د رزمک په نوم سیمه کې د دوی د پوځیانو پر کاروان شوې ده. د پاکستان پوځ د وژل شویو همکارانو عمرونه ۳۰ او ۳۳ ښودلي او زیاته کړې ده چې د عاملینو د نیولو هڅې يې پيل کړي دي. تر پرون ماښامه د دغه برید مسولیت کومې ډلې نه و منلی، خو په شمالي وزیرستان او د پاکستان په یوشمېر نورو سیمو کې د ورته اکثره بریدونو مسولیت پخوا تر دې ټي.ټي.پي یا تحریک طالبان پاکستان منلی دی.

د یونیسف اجرایي مدیره کترین روسیل وایي، د راپورونو له مخې په غزه کې له پنځه زره او درې سوو ډېر ماشومان وژل شوي چې په وینا یې دا د ټولو قربانیانو څلوېښت فیصده جوړوي. مېرمن روسیل د چهارشنبې په ورځ د ملګرو ملتونو امنیت شورا ته وویل چې دغه ماشومان پر اسراییلو د حماس سخت دریځې ډلې ، چې امریکا او اروپایي ټولنه یې ترهګر بولي، له بریدونو وروسته وژل شوي دي. حماس د تېرې اکتوبر میاشتې په ۷مه نیټه پر اسراییلو زرګونه توغندي وتوغول او د اسراییلو خاورې ته په ننوتو یې پر اسراییلیانو بریدونه وکړل. د اسراییل... Читать дальше...