Новости за 27.11.2023

د پکتیا ولایت د سیدکرم په ولسوالۍ کې د سویس د پرمختیايي ادارې په مالي لګښت د اوبو یو سربند او یو کانال په اساسي توګه جوړ شوی. له اوبو څخه يې نهه سوه کورنۍ ګټه اخلي او له دې اوبو به، نږدې پنځه نیم زره جریبه کرنیزه ځمکه هم خړوبیږي. نور حال د نجیب الله الوخیل په ویډیويي رپوټ کې.

د جرمني د اقتصاد او پراختیا وزارت وايي، طالبانو د دې هېواد اړوند د یوې مرستندویه موسسې څلور کارکوونکي نیولي دي. د دې وزارت یوه ویاند د دوشنبې په ورځ ازادي راډیو ته وویل، دوی د نړیوالې همکارۍ لپاره د جرمني موسسې یا "GIZ" د څلورو تنو نیول کېدل تاییدوي. هغه زیاته کړه، تر اوسه د دې کسانو د نیول کېدو د لامل په اړه دوی ته رسمي معلومات نه‌دي ورکړل شوي. د جرمني د اقتصاد او پراختیا وزارت ویاند دا هم وویل چې دوی دا موضوع په جدي توګه څاري او له ټولو لارو د دې کسانو د خوشې کېدو په اړه هڅه کوي. د طالبانو... Читать дальше...

د اسراییلو او حماس سخت دریځې ډلې ترمنځ چې امریکا او اروپایي ټولنه یې ترهګریز سازمان بولي، نافذ شوی اوربند نن دوشنبه د شپې له ۱۲ بجو وروسته پای ته رسیږي خو اروپایي ټولنه او یوشمېر نور سیاستوال یې د غځولو غوښتنه کوي. د فرانس پریس خبري اژانس په وینا، د اروپایي ټولنې د بهرني سیاست مشر جوزیپ بورېل نن دوشنبه په بارسلونا کې د دغه اوربند د تمدید غوښتنه کړې ده. بوریل په بارسلونا کې د یوې غونډې په پيل کې ویلي: " په جګړه کې راغلې دمه باید د یوې تلپاتې او اوږدې سیاسي حل لارې لپاره وغځول شي." بورېل د اسراییل... Читать дальше...

ملګرو ملتونو د افغانستان او پاکستان ترمنځ له تلونکو خلکو هېله کړې چې خپلو ماشومانو ته پولیو ضد واکسينو څاڅکي ورکړي.  د ماشومانو د حقونو لپاره کار کوونکې، د ملګرو ملتونو اداره (یونېسېف) د نومبر پر ۲۷مه وويل چې د دوی روغتياپال د پاکستان او افغانستان ترمنځ د تلونکو ماشومانو واکسینولو لپاره موجود دي. دې ادارې دا نه دي ويلي چې دغه روغتياپال په کومو ځایونو کې دي‌خو په تېرو وختونو کې په تورخم او چمن دراوزو ناست کسان پر ډیورنډ کرښه سفر کوونکو ماشومانو د پولیو واکسين کوي.   یونېسېف زیاته کړې چې هغو ماشومان... Читать дальше...

په صومالیا کې د اکتوبر له میاشتې راهیسې د سختو ورښتونو له کبله سېلابونو لسګونه کسانو ته مرګژوبله اړولې او د ملګرو ملتونو په وینا، شاوخوا ۷۰۰،۰۰۰ خلک یې بې کوره کړي دي. د سره صلیب نړیواله اداره وايي د هند په سمندر کې پیدا کېدونکی طوفان ښايي د نورو بارانونو او زیانونو لامل شي. نور د رویټرز اژانس له ویډیو په جوړ رپورټ کې.

د افغانستان د ملي امنیت پخوانی سلاکار رنګین دادفر سپنتا وايي، واک ته د طالبانو له رسېدو وروسته، زرګونه لوستي خلک د وطن پرېښودو ته اړ شول او زرګونه نور بندیان او شکنجه شوي دي. هغه دا خبره د هرات امنیتي کنفرانس په یوولسمه غونډه کې چې د تېر جمهوري نظام یو شمېر چارواکو او سیاسیونو په کې ګډون کړی او د تاجیکستان په پلازمېنه دوشنبه کې روانه ده؛ وکړه. ښاغلی سپنتا که څه هم واک ته د طالبانو رسېدل د جمهوري نظام ناکامي او په نړیواله کچه د نویو سټراټیژیکو غوښتنو پایله بولي، خو له نړیوالې ټولنې په افغانستان... Читать дальше...

سره له دې چې طالبانو په افغانستان کې ښځې له هر ډول سپورټ څخه منع کړي، یوه افغان لوبغاړې وايي، هیله لري چې یوه ورځ د افغانستان لپاره ولوبېږي. حریر چمتو چې اوسمهال د سويډن د کرکټ په ښځينه ملي لوبډله کې لوبېږي، په افغانستان کې په ښځو لګول شوي بندیزونه ظالمانه بولي او د لرې کېدو غوښتنه یې کوي. د کرکټ نړیوالې شورا د بشپړو غړو لپاره یو شرط د ښځینه کرکټ لوبډلې درلودل دي، خو طالب چارواکو تېر کال د کرکټ نړیوالې شورا له یوه پلاوي سره په لیدنه کې ویلي وو چې د ښځو د کرکټ لوبډلې په اړه به په راتلونکې کې د اسلامي ارزښتونو په رڼا کې پرېکړه وشي. Читать дальше...

د ملګرو ملتونو د ماشومانو د ملاتړ صندوق یونېسف وایي، د دوی د واکسیناتوران د ډیورند کرښې دواړو غاړو ته د هغو کورنیو ماشومان واکسینوي چې افغانستان ته راستنېږي. یونېسف نن دوشنبه پر خپله ایکسپاڼه یا پخواني ټویټر لیکلي واکسیناتوران یې هغه ماشومان هم واکسینوي چې د واکسین له پخوانیو پړاونو بې برخې پاته دي. معلومه نه ده چې د واکسیناتورانو دغه ډلې په کومو سیمو کې فعالیت لري، خو له پاکستانه افغان کډوال تر ډېره د تورخم او سپین بولدک له لارو افغانستان ته را ستنول کیږي. افغانستان او پاکستان یوازني دوه هېوادونه... Читать дальше...

د بار وړونکو موټر يو شمېر چلوونکي او سوداګر وايي، د پاکستان حکومت له تېرو درې ورځو راهيسې اجازه نه ورکوي چې دوی خپلې موټرې چې انګور يې په‌کې بار کړي دي، له تورخم دروازې تېرې کړي. د افغانستان پر صادراتو د پاکستان د بنديزونو په دوام، تازه تورخم کې پر انګورو بار موټرو ته اجازه نه ورکول کېږي چې په دروازه تېرې شي. په تورخم کې هغه موټرچلوونکو او سوداګر چې انګور يې بار کړي، ازادي راډيو سره یې خبرو کې وويل، له ۲۵ ډېرې بار وړونکې موټرې له تېرو درې ورځو راهيسې ولاړې دي او د پاکستان حکومت په‌دې پلمه چې... Читать дальше...

"ماشومان خو زما دا يو کلينک ته تللی و واکسين شوی دی او دا  نور نه‌دي واکسين شوي." عبدالسلام چې د کونړ ولايت د نورګل ولسوالۍ اوسېدونکی او د اته ماشومانو پلار دی وايي، درې یې ماشومان یې له پنځو کلونو کم عمره دي او يوه اوونۍ مخکې د تورخم له لارې افغانستان ته راستوی شوی، خو په خبره یې افغانستان ته د را اوښتو پر مهال يې ماشومان نه‌دي واکسين شوي. هغه ازادي راډيو ته وويل: "تورخم دروازه باندې چې را واوښتو هلته خو بيخي واکسين نه‌دی شوی، دا يو ماشوم چې ناروغ و، کلينیک ته مو يووړ، هلته يې واکسين کړ، نور... Читать дальше...

د هرات د امنیتي ډیالوګ په نوم د یوې غونډې ګډونوال د افغانستان اوسني شرایط ناوړه بولي او وایي، د ژغورنې لپاره یې له خبرو او نورو غوراویو کار اخلي. د افغانستان د اوبو او انرژۍ پخواني وزیر محمد اسماعیل خان چې په تاجکستان کې د هرات امنیتي ډیالوګ د یولسمې غونډې ګډونوال دی، نن خبریالانو ته ویلي: "هیله لرو چې انشاالله دغه کنفرانس او نور ورته کنفرانسونه به د افغانستان ژغورنې ته لاره پرانېزي. مونږ هڅه کوو داسې لارې چارې ولټوو، ان د خبرو له لارې هڅه کوو او که خبرې نتیجه نه ورکوي، هغه لارې چارې کاروو چې پخوا... Читать дальше...

نامعلومه کسانو د ازبکستان په پلازمېنه تاشکند کې د یهودانو د یوه عبادت ځای یا کنیسې پر دېوالونو د فلسطین د ملاتړ شعارونه لیکلي دي. د ازادي راډیو د ازبکستان څانګې د ازفرنټ ټیلګرام چېنل په حواله نن دوشنبه دغه خبر ورکړی دی. دغه شعارونه داسې مهال لیکل شوي چې د ازبکستان چارواکي ادعا کوي چې د عبادت‌ځای شاوخوا یې امنیتي تدابیر جدي کړي دي. په غزه کې د اسراییلو او حماس سخت دریځې ډلې، چې امریکا او اروپایي ټولنه یې ترهګر بولي، له جګړې سره همهاله اسراییلي چارواکو په ازبکستان کې د یهودانو ضد اقداماتو خبرداری ورکړی و. Читать дальше...

د پاکستان پوځ وایي، د افغانستان پولې ته نږدې په جنوبي وزیرستان کې یې لږترلږه ۸ سخت دریځي وسله‌وال وژلي دي. د پوځ د عامه اړیکو څانګې ویلي چې دغه عملیات یې تېره ورځ سرا راغه سیمه کې کړي دي، خو دا معلومات یې نه دي ورکړي چې وژل شوي وسله‌وال د کومې ډلې کسان وو. د ازادي راډیو مشال څانګې لیکلي چې په سرا روغه سیمه کې د تحریک طالبان پاکستان یا ټي ټي پي غړي فعالیت لري. دغه عملیات داسې مهال شوي چې پرون د خیبر پښتونخوا په بنو کې د امنیتي ځواکونو پر کاروان شوي ځانمرګي برید یو تن وواژه او ۲۱ نور یې ټپیان کړل. Читать дальше...

د پاکستان په مختلفو ښارونو کې د بلوچستان د تربت ښار د هغو احتجاجیانو په ملاتړ کې مظاهرې شوې دي چې پر ترهګرۍ ضد پولیسو څانګې د لادرکو کسانو د وژنو تور پورې کوي.  د بلوڅانو يووالي شورا (بلوچ يکجهتي کونسل) تر سیوري لاندې د بشري‌حقونو فعالانو د نومبر پر ۲۶مه، په کراچۍ، لاهور، تربت، حب او کوټه کې احتجاجونه وکړل. دوی تور پورې کړ چې په تربت او د بلوچستانو په نورو سیمو کې پولیسو په جعلي‌مقابلو کې لادرکه خلک وژلي دي. په حب کې د مظاهرې په ومخت د بلوڅ يکجهتي کونسل غړي عبدالوهاب بلوڅ د نومبر پر ۲۶مه، مشال... Читать дальше...

د هرات د امنیتي ډیالوګ په نوم ۱۱مه غونډه نن سهار د تاجکستان په پلازمېنه دوشنبې کې پیل شوه. د طالبانو د حکومت یو شمېر سیاسي مخالفو څېرو لکه د اوبو او انرژۍ پخواني وزیر او د هرات پخواني والي محمد اسماعیل خان او د ملي امنیت پخواني سلاکار او د بهرنیو چارو پخواني وزیر رنګین دادفر سپنتا په دغې دوه ورځنۍ غونډه کې ګډون کړی دی. د غونډې یوه ګډونوال او د افغانستان د ستراتیژیکو مطالعاتو د انسټېټیوټ مشر داود مرادیان د ازادي راډیو تاجکستان څانګې ته ویلي چې دغې غونډې ته شاوخوا ۱۵۰ کسان غوښتل شوي چې د افغانستان... Читать дальше...

د فرانسې نيږدې ۵ ميليونه وګړي مسلمانان دي‌ چې د عبادت لپاره په بېلابېلو سیمو کې ۲۳۰۰ جوماتونه لري. خو په دې جوماتونو کې د ملا امامانو کمی دی. څو کلونه مخکې به د نړۍ له ځينو اسلامي هېوادونو ديني عالمان فرانس ته د امامت په دندو پسې تلل. خو د بهرنيانو ورتګ د ځوانانو د سختدريځه کولو اندېښنې پارولې وې. همدا وجه ده چې اوس د فرانس حکومت د خپلو اسلامي مرکزونو له لارې د داسې امامانو په روزلو بوخت دی چې د اسلامي ارزښتونو درلودو تر څنګ د خپل هېواد، فرانسې، ملي‌ګټو ته ژمن او په عصري علومو پوه وي. دا مرکزونه... Читать дальше...

په کندهار ولایت کې د غواګانو فارمونو وده کړې ده. په کندهار کې د غواګانو د فارمونو شمېر دا مهال ۶۴۹ ته رسېدلی چې د کاله ۱۴۰ زره مټریک ټنه شیدې ورڅخه تر لاسه کېږي. د فارمونو مسوولان او د شیدو پروسس کوونکي وايي، د بهره راوارېد شویو شیدو يې د پلور بازار اغېزمن کړی دی. نور حال د لاندې لېنک په کېکاږلو سره اورېدلی شئ:

د طالبانو چارواکي وايي چې پرون د چمن-سپین بولدک له لارې ۲۶۰ کورنۍ چې ۱۳۰۵ کسان کېږي، افغانستان ته ستانه کړای شوي دي. باختر دولتي اژانس چې د طالبانو له خوا کنټرولېږي، د کندهار په سپین بولدک کې د راستنېدونکو د ثبت او تثبیت د کمېټې په حواله په ایکس شبکه یا پخواني ټویټر کې دا خبر ورکړی دی. باختر دغه راز لیکلي چې پرون بیا په تورخم کې ۱۸۲ کورنۍ چې ۱۰۲۰ کسان کېږي، په یوه کمپ کې ثبت او بایومټریک شول. د طالبانو چارواکي وايي چې د شنبې په ورځ هم له پاکستانه ۹۷۰ کورنۍ اخراج کړای شوي دي. پاکستان د نومبر... Читать дальше...

د سوریې دولتي رسنۍ وايي چې پرون یکشنبه د اسراییل په یوه راکټي حمله کې د پلازمېنې دمشق نړیوال هوايي ډګر ویشتل شوی دی او فعالیت یې ورټکنی کړی دی. له کله چې د اکټوبر میاشتې پر اوومه نېټه د حماس او اسراییل ترمنځ جګړه پیل شوې، اسراییل د سوریې د پلامېنې دمشق او حلب نړیوال هوايي ډګرونه ویشتلي دي. سانا دولتي اژانس د یوه چارواکي چې نوم یې نه دی اخیستل شوی په حواله راپور ورکړی چې اسراییل د ګولان غونډیو له لوري میزاییل ویشتلي چې د دمشق نړیوال هوايي ډګر او د دمشق د مربوطاتو نورې ساحې یې ویشتلي دي. د اژانس... Читать дальше...

په کندهار ښار کې د اوبو رسولو د یوه لوی کانال پروژه پيل شوې ده. د دې پروژې په بشپړېدو سره به ۷ زره کورنۍ د څښاک پاکې اوبه ولري. د طالبانو د مالیې وزارت په اعلامیه کې چې پرون یکشنبه رسنیو ته لېږل شوې، راغلي چې پر دې پروژې څه باندې ۴۰۵ میلیونه افغانۍ لګښت راځي. د اعلامیې له مخې دا لویه ویاله ۱۱۱ کیلومتره اوږدوالی لري. د طالبانو د ماليې وزير او د ښاري اوبو رسولو د دولتي شرکت عمومي مدير په کندهار ښار کې د دغه لوی کانال یا لویې ويالې د کار پرانيسته وکړه.

د هند د کرکټ غوره لیګ یا 'آی پي ایل' لوبډلو د هغو پنځو افغان لوبغاړو د ساتلو اعلان کړی چې مخکیني دور کې هلته لوبېدل. راشدخان او نوراحمد به د ګجرات ټایټنز په لوبډله کې پاتې شي، رحمن الله ګربز په کلکته نایټ رایډرز، نوین الحق په لکنوو سوپر جاینټز او فضل الحق فاروقي هم په سنرایزر حیدراباد ټیم کې ولوبېږي. د آي پي ایل لوبډلو پرون یکشنبه د راتلونکي دور لپاره پاتې کېدونکي لوبغاړي اعلان کړي او هم یې ځينې لوبغاړي ازاده او خرڅلاو ته پرېښي. د افغانستان د کرکټ بورډ مشر میرویس اشرف هیله ښودلې چې د ۲۰۲۴ کال... Читать дальше...

د اسراییلو پوځ وايي، د سره صلیب نړیوالې ادارې ۱۴ اسراییلي او درې تایلنډي اتباع چې یرغمل شوي وو، ورسپارلي دي. د راپورونو له مخې د سره صليب نړيوالې ادارې د غزې تړانګې په مرکزي برخه کې پولې ته څېرمه ۱۲ کسان د اسراییل امنیتي ادارې شن بېت ته سپارلي. دوی د لومړنیو طبي معایناتو او د دوی له کورنیو سره د تماس لپاره د هاتزریم هوایي اډې ته وړل شوي. د اسراییلو پوځ وايي، یو یرغمل په مستقیم ډول د هیلیکوپټر په واسطه روغتون ته وړل شوی دی. څلور نور یرغمل شوي کسان هم د مصر د رفح پولې ته څېرمه نیول شوي او له هغه ځایه به اسراییلو ته وړل کېږي. Читать дальше...

روسي چارواکو ویلي، اوکراین د لږترلږه ۲۴ بې پیلوټه الوتکو په مرسته مسکو او د روسیې نور ښارونه په نښه کړي، خو د دوی د ادعا په اساس چې ډېر دا ډرونونه نسکور کړای شوي دي. د روسیې دفاع وزارت راپور ورکړی چې تولا،کالوګا، بریانسک او پلازمېنه مسکو هدف ګرځېدلي، خو په دې یوه سیمه کې هم کوم خاص زیان نه دی رسېدلی. اخوا اوکرایني چارواکو ویلي چې د نومبر په ۲۶مه یې لږترلږه نهه روسي ډرونونه غورځولي. دا یوه ورځ وروسته له هغه چې روسیې د کییف او نورو ځایونو پر وړاندې د بې پیلوټه الوتکو د بریدونو پراخه څپه پیل کړه.

د طالبانو د کورنیو چارو وزارت سرپرست سراج‌الدین حقاني له پاکستانه د افغان کډوالو د ایستلو پرېکړه غیرعادلانه او د نړیوالو نورمونو خلاف بللې ده. له پاکستانه د افغان کډوالو د ایستلو بهیر ورځ تر بلې د لوړپوړو طالبانو ان هغو څېرو غبرګونونه پارولي چې پاکستان ته نږدې بلل کېدل. د طالبانو د حکومت د کورنیو چارو وزارت سرپرست سراج‌الدین حقاني یکشنبه غزني ته په یوه سفر کې د پاکستان پرېکړه غیرعادلانه بللې ده. هغه وویل: "دا اوسنۍ پرېکړه چې یو غیرعادلانه پرېکړه وشوه. په داسې طریقه چې ټول عمر ښېګڼه وه. دا ښېګڼه... Читать дальше...