Новости за 07.12.2023

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو مرستندوی ماموریت د طالبانو لخوا د معترضو ښځو د خپلسرو نیونو په اړه اندېښنه ښودلې ده. یوناما نن پر خپله ایکسپاڼه په یوه بیان کې ویلي چې د سپټمبر له نولسمې نېټې راهیسې د ښځو د حقونو څلور تنه فعالانې د طالبانو له خوا نیول شوي دي. بیان زیاتوي چې چارواکي باید د دې مېرمنو د روغتیا، له خپلو کورنیو سره د لیدنې او قانوني استازولۍ حقونه خوندي کړي. یوناما پر طالبانو غږ کړی چې د نظر او بیان آزادۍ ته د بشري حقونو له نړیوال تعهد سره سم درناوی وکړي. راپورونه وايي چې څلور تنه... Читать дальше...

د غزې اوسېدونکي وايي، د اسراییلو پوځ تېره شپه د دې تړانګې په جنوبي ښار رفح دوه ځلې هوايي برید وکړ. دا په داسې حال کې ده چې د ملګرو ملتونو چارواکو خبرداری ورکړی چې د کلابندې غزې په ټول قلمرو کې هېڅ خوندي ځای هم نه دی پاتې. د غزې د دوهم لوی ښار خان یونس په مرکز کې هم د جګړو راپورونه ورکړل شوي دي. اسراییلي ځواکونو د غزې په جنوبي برخه کې هوايي حملې او ځمکني عملیات پراخ کړي چې په نتیجه کې یې لسګونه زره فلسطینیان بې‌ځایه شوي او په دې سیمه کې بشري حالت چې پخوا هم ډېر ښه نه و، نور هم ترینګلی شوی دی.

بریتانیا پر دوو روسي وګړو چې د برتانوي سیاستوالو او ژورنالیستانو په اړه په آنلاین جاسوسۍ یې تورن کړي، بندیزونه اعلان کړي. د بریتانیا د بهرنیو چارو وزارت نن په یوه بیان کې وویل چې د روسیې د امنیتي خدماتو له فدرال ادارې یا 'ایف ایس بي' سره د تړلو سایبري جنایتکارانو د یوې ډلې د اقداماتو له افشا کېدو وروسته یې په لندن کې د روسیې سفیر احضار کړ او دا خبر یې ورته اعلان کړ. په بیان کې راغلي چې د دې ډلې د اقداماتو هدف د بریتانیا په سیاسي ژوند او دیموکراتیک بهیر کې لاسوهنه وه. په بیان کې یادونه شوې... Читать дальше...

د بخښنې نړیوال سازمان، د جرمونو له نړیوالې محکمې یا 'آی سي سي' څخه غوښتي چې په افغانستان کې د ترسره شویو جرمونو څېړلو ته لومړیتوب ورکړي او په چټکۍ يې وڅېړي. د بخښنې نړیوال سازمان، د جرمونو له نړیوالې محکمې څخه غوښتي چې په افغانستان کې د طالبانو له بیا واکمنېدو مخکې د دوی او یا د نورو عاملانو له‌خوا د ترسره شويو جرمونو قربانیانو لپاره عدالت پلي کولو ته لومړیتوب او سرعت ورکړي. یاد سازمان د چهارشنبې په ورځ په یوه راپور کې ویلي چې د دې سازمان د سویلي اسیا د څانګې مسوولې سمیرتي سنګ د نړیوالې جنایي... Читать дальше...

د افغانستان لپاره د امریکا ځانګړی استازي ټام وېسټ، چې د سیمې د څلورو هېوادونو ته یې سفر پیل کړی، په اسلام اباد کې له خپل پاکستاني سیال اصف دراني سره لیدلي دي. اصف دراني د ډېسېمبر پر اوومه پر اېکس (پخواني ټوېټر) له ټام وېسټ سره د کتنې خبر ورکړی او لیکلي یې دي چې ورسره یې د افغانستان پر بېلابېلو مسلو خبرې کړي دي. دراني داراز ویلي چې هغه او ټام وېسټ د امریکا او پاکستان ترمینځ د همکارۍ او همغږۍ پر زیاتېدو تینګار وکړ. دا په دې اوونۍ کې دويم لوړپوړی امریکايي چارواکی دی چې پاکستان ته سفر کوي. د امریکا... Читать дальше...

د افغانستان لپاره د امریکا ځانګړی استازی ټام وېسټ چې د سیمې څلورو هېوادونو ته یې سفر پیل کړی، نن په اسلام اباد کې د افغانستان لپاره د پاکستان له ځانګړي استازي اصف دراني سره وکتل. اصف دراني پر خپله ایکسپاڼه له ټام وېسټ سره د کتنې خبر ورکړی او لیکلي یې دي چې دواړو خواوو د افغانستان پر بېلابېلو مسئلو خبرې کړي دي. دراني همداراز ویلي چې ده او ټام وېسټ د امریکا او پاکستان ترمنځ د همکارۍ او همغږۍ پر زیاتېدا تینګار وکړ. تر ده مخکې روانه اوونۍ دوه نور امریکايي چارواکي اسلام اباد ته لاړل چې په دغه هېواد... Читать дальше...

ملګرو ملتونو په پاکستان کې د تروریزم د خطر او د کډوالو د حضور د نامستند ارتباط پر وړاندې خبرداری ورکړ. د ملګرو ملتونو متخصصانو پرون چهارشنبې په یوه بیان کې وویل چې دوی په پاکستان کې د روان ۲۰۲۳ له پیله د کورونو د خاوندانو له لوري په زوره د افغانانو د ایستلو، د ماشومانو په شمول د افغانانو د نیونو او ایستلو راپورونه ترلاسه کړي دي. د ملګرو ملتونو دغو دوولس متخصصانو همداراز ویلي، دوی تاییدوي چې پاکستان په تېرو دوو لسیزو کې افغانانو ته پناه ورکړې، خو باید بې دلیله او بې سنده کډوال او د تروریزم خطر سره ونه تړل شي.

افغان ټیلکام شرکت وايي، د افغانستان په ۲۳۰ ولسوالیو کې د مخابراتي شبکو د پیاوړتیا لپاره ۴۵۰ نوي انتنونه یا برجونه جوړوي. د دغو مخابراتي برجونو پر جوړولو به، چې په اتلس ولایتونو کې جوړېږي، یو اعشاریه ۸۹ میلیارد افغانۍ ولګول شي. ډېر افغانان د مخابراتي شبکو د کیفیت له خرابوالي او د ټیلفوني مکالمو او انټرنېټ د بیې له لوړوالي شکایت کوي. په تېرو شاوخوا دوو لسیزو کې د افغانستان د مخابراتي شبکو ډېر انتنونه الوځول شوي چې له کبله یې مخابراتي شبکو ډېر مالي تاوان کړی دی.

د عاج ساحل (ایوري کوسټ) کروندګر وايي سږ کال یو ځانګړي چینجي د پنبې فصل ته زیان رسولی چې له کبله یې د مالوچو پیداوار کم شوی دی. د هغه غربي افریقايي هېواد کروندګر وايي، تېر کال یې هم د پنبې فصل د یوې ناروغۍ ښکار شوی وو چې لوی مالي زیان یې ور په برخه کړ. د رویټرز اژانس له ویډیو جوړ رپورټ.

د غور ولایت د یوه یو لرې کلي اوسېدونکي د څښاک اوبو د نشتون له امله اړ دي چې له ناپاکه اوبو څخه استفاده وکړي. له همدې امله، د پلنګان د کلي اوسېدونکي، په ځانګړې توګه ماشومان په بېلابېلو ناروغیو اخته شوي دي.

پاکستانۍ ورځپاڼه، نیوز ادعا کوي چې د طالبانو د حکومت د کورنیو چارو د اوسني سرپرست وزیر سراج الدین حقاني په شمول لسګونه زره افغانانو په غیرقانوني ډول د پاکستان پاسپورټونه اخیستي دي. نیوز نن په یوه راپور کې کښلي، د پاکستان د کورنیو چارو وزارت چارواکو ورته ویلي چې له ۳۰ زره تر ۴۰ زره افغانانو د پاکستان په بېلابېلو ایالتونو کې پاکستاني پاسپورټونه ترلاسه کړي دي. ورځپاڼې، بې له دې چې د کوم چارواکي نوم وښيي، لیکلي چې د کورنیو چارو وزارت چارواکو ورته ویلي سراج الدین حقاني هم په هغو افغانانو کې شامل دی... Читать дальше...

د بخښنې نړیوال سازمان وايي، د افغان نجونو د زده کړو پر وړاندې د محدودیت په برخه کې د طالبانو د حکومت دروغ او د دوی سخت دریځه سیاست باید په عادي خبرو وانه‌وړي. په افغانستان کې د نجونو او ښځو پر زده کړو د طالبانو د حکومت د بندیزونو له دوام وروسته، د بخښنې نړیوال سازمان وايي، د نجونو د تعلیم پر وړاندې د طالبانو دروغ او سخت دريځه پالیسي باید په عادي خبرو بدله نه شي. د دې سازمان د افغانستان څانګې کمپاینرې سمیرا حمیدي د چهارشنبې په ورځ په خپله ایکسپاڼه کې زیاته کړې چې زده کړه یو بشري حق دی او افغان... Читать дальше...

د پاکستان د پوځ لوی درستیز هم له خپل هېواده د بې اسناده افغانانو د ایستلو ملاتړ وکړ. د پاکستان د پوځ لوی درستیز د بې اسناده افغان کډوالو د ایستلو په اړه د موقت حکومت د پرېکړې د ملاتړ په ترڅ کې ویلي چې دا فیصله د پاکستان ګټو ته په پام شوې ده. د پاکستان د پوځ د عامه اړیکو ادارې، په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې لوی درستیز جنرال عاصم منیر پرون چهارشنبه په پېښور کې د پوځي صاحب منصبانو یوې غونډې ته په وینا کې ټینګار وکړ چې بهرنیان د پاکستان امنیت او اقتصاد په جدي ډول اغېزمنوي. منیر همداراز ادعا وکړه چې بهرنیان په ډېر درنښت له پاکستانه ایستل کېږي. Читать дальше...

په ملګرو ملتونو کې د افغانستان د دایمي استازولۍ سرپرست، نصیر احمد فایق، د طالبانو له لوري د نیول شویو معترضو مېرمنو:( ژولیا پارسي، ندا پرواني، پریسا ازادې او منیژه صدیقي) د خوشې کولو غوښتنه کړې. ښاغلي فایق د دیسمبر په ۷مه پر خپله اېکس پاڼه لیکلي: " د معترضو ښځو نیول، شکنجه کول، تاوتریخوالی او جنسي ځورونه، د پخواني پوځيانو نیول، شکنجه او هدفي وژنې، د کورنیو د غړو څخه یې غچ اخېستنه او دهغوی توقیف او د هزاره او شیعه دیني عالمانو مرموزې، هدفي او زنځيري وژنې، د افغان ولس له کلتور، د اسلام د سپيڅلي... Читать дальше...

د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمېشنري وايي، که له افغانستان سره په لویه کچه مرستې ونه شي، ممکن په دې هېواد کې په خلکو فشار ډېر او ورسره بې‌وزلي او له خپلو مېنو یې بې‌ځایه کېدل هم ډېر شي. یادې ادارې خبرداری ورکړی چې که له افغانستان سره په لویه کچه مرستې ونه شي، امکان لري چې په دې هېواد کې خلک له حده ډېر تر فشار لاندې راشي او ورسره بې‌وزلي، د خوندیتوب په برخه کې ګواښونه او له خپلو مېنو بې‌ځایه کېدل هم ډېر شي. دې ادارې په خپل هغه راپور کې چې د تېرې چهارشنبې په ورځ یې خپور کړی، ویلي، په افغانستان... Читать дальше...

په کراچۍ کې د طالبانو د واک لاندې د قونسلګرۍ مشر سید عبدالجبار د ډېسېمبر پر شپږمه مشال راډیو ته وویل چې یوه ورځ مخکې ۱۱۴ افغانان د کراچۍ له مرکزي او ملیر زندانونو څخه خوشې شول او د چمن له لارې هېواد ته لېږدول شوي دي.

د اسټرالیا د کرکټ شل اوریزې سوداګریزې سیالۍ نن پیل شوې. دا ځل په دې لیګ یوازې دوه افغان لوبغاړي مجیب الرحمن د میلبرن رینېګیډز او اظهارالحق نوید د سیډني سیکسرز لوبډلو لپاره لوبه کوي. په بیګ بیش لیګ کې ۸ لوبډلې ګډون لري چې لومړۍ لوبه یې د برسبن هیټ او میلبرن سټارز لوبډلو ترمنځ پیل شوې ده. دا د بیګ بیش لیګ سیالیو دیارلسم پړاو دی او د تېر کال اتلولي یې پرت سکارچرز لوبډلې ګټلې وه. په پلان کې وه چې راشدخان به هم د ایډلیډسټرایکرز لوبډلې لپاره یو وار بیا ولوبيږ، خو هغه د ملا د عملیاتو له امله سږ کال په دې سیالیو کې ګډون ونکړای شو. Читать дальше...

د کرکټ نړیوالې شورا (ای سي سي) نن د لوبغاړو درجه بندي اعلان کړه چې راشدخان په کې خپل لومړی مقام له لاسه ورکړی دی. د شل اوریزو سیالیو د توپ اچونکو په ډله کې د هندوستان روي بیشنوی په لومړي ځل اول مقام ته رسېدلی دی. هغه د اسټرالیا پر وړاندې په ترسره شوې لوبلړۍ کې ۹ لوبغاړي سوځولي و چې د غوره لوبغاړي جایزه یې هم وګټله. افغان لوبغاړی راشدخان چې اوس مهال د ملا عملیاتو له امله په لندن کې دی، د شل اوریزو توپ اچونکو په درجه بندۍ کې دویم مقام ته لوېدلی دی. د شل اوریزو توپ اچونکو د درجه بندۍ په لسو... Читать дальше...

د افغانستان تر نولسو کلنو د کم عمره ځوانانو ملي لوبډله به د اسیا جام سیالیو په ترڅ کې خپله لومړۍ لوبه سبا له هندوستان سره ترسره کړي. یاده سیالي به د کابل پر وخت سهار ۱۰:۰۰ بجې د دوبۍ په اوول لوبغالي کې پیل شي. افغان کرکټ بورډ ویلي چې لوبډله یې د یادو سیالیو لپاره د ډسمبر میاشتې په ۶مه نېټه اماراتو ته رسېدلې او نن یې خپل تمرینات هم ترسره کړي دي. د اسیا جام سیالیو په ترڅ کې افغانستان په الف ګروپ کې خپله دوه نورې سیالۍ د ډسمبر په ۱۰مه نېټه له نیپال او د ډسمبر په ۱۲مه نېټه له پاکستان سره ترسره کوي.

د افغانستان کرکټ بورډ ادارې ویلي دي چې د روانې ډسمبر میاشتې په وروستۍ اوونۍ کې به له عربي متحده اماراتو سره سیالۍ ترسره کړي. په دې لوبلړۍ کې دوه نا رسمي یو ورځنۍ او درې شل اوریزې سیالۍ شاملې دي. دا سیالۍ به د ډسمبر په ۲۵مه نېټه پيل شي او د نوي زیږدیز کال تر ۲یمې نیټې پورې به دوام وکړي. افغان لوبډله به د ډسمبر په ۲۵مه او ۲۷مه نېټه لومړۍ له اماراتو سره دوه تمریناتي یو ورځنۍ سیالۍ ترسره کړي او بیا به د ډسمبر په ۲۹مه، ۳۱مه او د ۲۰۲۴ زیږدیز کال د جنورۍ په دویمه نېټه درې شل اوریزې سیالي ولوبوي. ... Читать дальше...

د اذربایجان ولسمشر الهام علي یف نن یو فرمان لاسلیک کړ چې پر اساس به یې د دغه هیواد د ولسمشرۍ انتخابات تر خپلې ټاکلې نېټې وړاندې ترسره شي. په دې فرمان کې د اذربایجان د انتخاباتو مرکزي کمیسیون ته امر شوی چې د راتلونکي کال د فبرورۍ په شپږمه انتخاباتو ته تیاری ونیسي. الهام علي یف له ۲۰۰۳ م کال راهیسي، چې د خپل پلار ځای یې ونیوه، واک په لاس کې لري. د ازادۍ راډیو د خبر د مرکز پر اساس، د الهام علي یف په استبدادي حکومت کې د اذربایجان د خلکو سیاسي فعالیتونه او بشري حقونه ځپل شوي دي.

د امریکا په لاس ویګاس ښار کې چارواکو پرون (چهارشنبې) وویل چې د دغه ښار د نوادا پوهنتون په انګړ کې د ډزو په ترڅ کې لږ تر لږه ۳ تنه وژل شوي دي. د لاس ویګاس د پولیسو په وینا، مشکوک حمله کوونکی هم وژل شوی دی. په دې پېښه کې یو تن سخت ټپي شوی دی. د نوادا ایالت چارواکو تراوسه پورې د وژل شویو کسانو نومونه نه دي ښوولی او دا هم لا څرګنده نه ده چې مشکوک حمله کوونکی د پولیسو په ډزو وژل شوی او که یې ځان په خپله وژلی دی.

د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین پرون (چهارشنبې) په ریاض کې د سعودي عربستان له ولیعهد، محمد بن سلمان سره ولیدل. ښاغلي پوتین منځني ختیځ ته د یو ورځیني سفر په لړ کې لومړی ابوظبي ته لاړ او د متحده عربي اماراتو له چارواکو سره یې ولیدل. محمد بن سلمان له ولادیمیر پوتین سره په خبرو کې په منځني ختیځ کې د ثبات د ټینګښت لپاره د سعودي او روسیې پر هڅو او همکارۍ ټینګار وکړ.

د ژغورنې ادارې او حکومتي چارواکو په وینا، اور د ډېسېمبر پر شپږمه مازیګر پینځه بجې ولګېد چې درې ساعته وروسته یې وواژه او د پېښې د لامل معلومولو لپاره یې پلټنې پیل کړې دي.

د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د مرستو د تنظیم د چارو ادارې، اوچا نن وویل، آیسلنډ د افغانستان لپاره د بشري مرستې له بسپنې سره د ۴۰ میلیونه آیسلنډي کرونا مرسته اعلان کړې ده. اوچا همداراز وویل چې آیسلنډ د دې پیسو ترڅنګ له ۲۰۲۰ څخه تراوسه پورې د افغانستان د بشري مرستو بسپنې ته ۱۷۵ میلیون کرونا مرسته کړې ده. تر دې یوه ورځ وړاندې اروپايي اتحادیې د افغانانو په خاطر د ملګرو ملتونو د ماشومانو د ملاتړ ادارې، یونسیف ته د ۲۵ میلیون یورو مرستې اعلان وکړ. دا مرستې په داسې حال کې کېږي چې د ملګرو ملتونو... Читать дальше...