Новости за 01.02.2022

Асанбек Табалдиевдин каада-салт, маданият, турмуш-тиричилик, үй-бүлөлүк мамиле-катнаш тууралуу ой жүгүртүүлөрү окурмандардын кызыгуусун арттырып, кызуу талкууга жем таштачу. Бүгүн биз илимпоздун калеминен чыккан аңгемеси тууралуу кеп кылабыз. Асанбек Табалдиевдин ыктуу табылган сюжети тууралуу кепти баштардан мурда автордун "Сүйүүдөн турмуш жаралат" деген классикалык публицистикасына азыноолок токтолсомбу деп турам. Социализм заманында эркек менен аялдын жеке турмушу жалпыга жарыя болчу эмес. Андай адабияттар дээрлик жок эле. Читать дальше...

Кошмо Штаттардын мамлекеттик катчысы Энтони Блинкен Орусияны Украинага жакын аймактан аскерлерин чыгарып кетүүгө чакырды. 1-февралда Блинкен Орусиянын тышкы иштер министри Сергей Лавров менен телефондон сүйлөшкөндөн кийин Мамлекеттик департамент маалымат таратып, мамлекеттик катчы дагы бир ирет Вашингтон Украинанын аймактык бүтүндүгүн жана эгемендигин колдорун билдирди. «Ал ошондой эле Украинанын аймагына кирүүнүн арты олуттуу кесепеттерге алып келерин белгилеп, Орусияны дипломатиялык жолго түшүүгө чакырды»,-деп жазылган маалыматта. Читать дальше...

Бишкекте аялын көчөдө сабаган кишини милиция жети суткага камакка алып, келинге коргоо ордерин берди. Аялдар менен иш алып барган уюмдар коргоо ордери аялдын коопсуздугун камсыздай албасын, бошонуп чыккандан кийин күйөөсү кайра эле зомбулукка барышы мүмкүн экенин айтууда. Социалдык тармактарда арачалагандарга баш бербей, эркек киши бир аялды жыгылып калганына карабай башка-көзгө тепкилеп, сабаганы тартылган видео тараган. Окуя 30-январда түнгө жуук болгонун, алар жубайлар экенин милиция ырастады. Читать дальше...

Орусиянын Владимир облустук соту камактагы оппозициячыл саясатчы Алексей Навальныйдын "террорчулар" тизмесинен чыгаруу өтүнүчүн четке какты. Жаза аткаруу кызматы билдиргендей, Навальный бул тизмеге "экстремисттик деп таанылган уюм түзгөнү үчүн, административдик мыйзам бузууларга барганы үчүн жана ага каршы экстремизм боюнча кылмыш иши козголгону үчүн" киргизилген. Сотко видеобайланыш аркылуу катышкан Навальный анын ишмердүүлүгүндө "экстремисттик" эч нерсе болбогонун айтты. "Уруулар, эки жүздүүлөр... Читать дальше...

Жогорку Кеңештин комитети иликтөөчү журналист Болот Темировдун иши тууралуу Ички иштер министрлигинин маалыматын укту. Мурдагы премьер-министр Игорь Чудинов Кыргызстан менен Тажикстандын чек арасына байланыштуу протокол боюнча Башкы прокуратурада сурак берип чыкты. “Хьюман Райтс Уотч” эл аралык укук коргоо уюму Казакстандын бийлигин кыйноолорго байланыштуу фактылардын баарын дыкат иликтөөгө жана кармалган активисттерди бошотууга үндөдү.

Журналист Болот Темиров жана анын командасынын ишине байланышкан маселени 1-февралда Жогорку Кеңештин комитети карады. Ал арада "Азаттык” радиосу, OCCRP жана Kloop медиасы Болот Темировдун командасына кандай аңдуулар, шантаж болгону тууралуу биргелешкен иликтөөсүн жарыялады. Журналисттик коомчулуктун өкүлдөрү сөз эркиндигине байланыштуу кайрылуу жолдоду. ИИМ маалыматы Парламенттин Укук тартиби, кылмыштуулук менен күрөшүү жана коррупцияга каршы аракеттенүү боюнча комитети Temirov LIVE каналынын... Читать дальше...

Украинанын президенти Владимир Зеленский калкты тынчтанууга жана биримдикке чакырып, дүйнө лидерлери Орусиянын кол салуусун болтурбоо үчүн бардык чараларды көрүп жатканын билдирди. Ал 1-февралда парламентте сүйлөп жатып "Украинанын тагдырын биздин артыбыздан эч ким чечкен жок" деди. Ошондой эле "Норманд форматындагы" топко кирген мамлекеттердин жыйынында чыңалууну жайгаруу маселесин талкуулашарын кошумчалады. Украина, Орусия, Франция жана Германия кирген бул топтун жыйыны качан өтөрү азырынча белгисиз. Читать дальше...

Нарын шаарынын мэри Жаныш Курбанов кызматтан кетти. Бул тууралуу президенттин расмий сайтында кабарланды. Маалыматка ылайык, Курбанов өзүнүн берген арызынын негизинде кызматтан бошотулган. Жаныш Курбанов Нарын шаарынын мэри болуп эки ай мурун дайындалган. Ал бул кызматка чейин Баткен облусунун Кадамжай районунун акиминин орун басары болуп иштеген. Нарын шаарынын мурдагы мэри Самарбек Болотбеков өткөн жылы сентябрь айында өз арызы менен кызматтан кеткен. Ал Нарын шаарына мэр болуп 2021-жылы июнь айында шайланган. Читать дальше...

Казакстандын бир нече шаарында, анын ичинде Алматы менен Чымкентте 1-февралда ондогон адам нааразылык акциясына чыгып, январь окуялары маалында кармалган жакындарын бошотууну талап кылды. Алардын айрымдары тууганын ооруканага которууну же дарыланууга үйүнө жиберүүнү, себепсиз кармалган жакындарын бошотууну, кыйноону токтотууну, тергөөнү адилеттүү жүргүзүүнү талап кылышты. Алматыда чогулгандарга прокуратура кызматкерлери чыгып, арыз-муңун угушту. Ал эми Чымкентте алар менен прокурорлор башкармалыгынын жетекчиси Нуржан Көлбаев жолугушуп... Читать дальше...

Мурдагы транспорт жана коммуникациялар министри Нурлан Сулайманов Башкы прокуратурага кыргыз-тажик чек арасына байланышкан протоколдон улам суракка чакыртылды. Бул маалыматты башкы көзөмөлдөөчү органдын басма сөз кызматы бышыктап, Сулайманов жүйөлүү себептерден улам суракка келе электигин билдирди. 1-февралда мурдагы премьер-министр Игорь Чудинов аталган иш боюнча сурак бергени маалым болгон. Буга чейин ушул иштин алкагында Жогорку Кеңештин азыркы депутаты, "Бүтүн Кыргызстан" фракциясынын лидери Адахан Мадумаров бир канча жолу сурак берген.

Бишкек шаарындагы Биринчи май райондук прокуратурасы Kaktus.media сайтында кыргыз-тажик чек арасындагы соңку жаңжал тууралуу маалыматка байланыштуу кылмыш ишин козгоду. Көзөмөлдөчү орган тараткан маалыматта "2022-жылдын 27-январында сайттагы макалада Кыргызстандын аскер кызматкерлери тажик тарапка биринчилерден болуп ок атып провокация кылды делген чындыкка дал келбеген маалымат чагылдырылган. Аталган факты боюнча Бишкек шаарынын Биринчи май райондук прокуратурасы тарабынан Кылмыш-жаза кодексинин 407-беренеси (“Согушту пропагандалоо... Читать дальше...

Президент Садыр Жапаровдун Баткендеги өкүлү Абдикарим Алимбаев мамлекеттик чек араларды тактоо кыргыз-тажик өкмөттөр аралык комиссиясынын милдети экенин, талаштуу тилкелерге ушул комиссия гана чекит кое аларын билдирди. Ал "Фейсбуктагы" баракчасына Баткен менен Согд облусунун башчыларынын милдети жаңжалга жол бербөө, чек арадагы кырдаалды курчутпоо жана чек арадагы аймактаржы өнүктүрүүгө аракет кылуу экенин эскертти. "Биз талашты аскердик аракет менен чечүү мүмкүн эмес экенине дагы бир жолу ынандык. Читать дальше...

Таласта 17 жаштагы кыздын жакындары зордуктоо фактысына байланыштуу кылмыш ишин тергөө кечигип жатат деп нааразы. Алар милиция ишти жетиштүү карабай жатканын айтышууда. Укук коргоо органдары мындай дооматтарга макул болбой, иш мыйзам чегинде жүрүп жатканын билдирүүдө. Кызды зордуктоого 20га жакын киши шек саналып жатат. Бакай-Ата районунда зордукталган 17 жаштагы кыздын жакындарынын маалыматына караганда, жабырлануучу кыз 2018-жылдан бери, 15 жашынан тарта зордуктоого кабылган. Бул тууралуу ал кош бойлуу болуп калганда гана билинген. Читать дальше...

Аламүдүн районундагы Васильевка айылына Өзбекстандан жана Тажикстандан көчүп келип жашап жаткан этникалык кыргыздар турак-жай маселеси курчуганы үчүн, жашылдандырууга деп 25 жылдык мөөнөткө берилген жерлерине куруп алган үйлөрүн мыйзамдаштырып берүүнү талап кылышууда. Айыл өкмөт башчысынын айтуусунда жер мунапысынын алкагында бул үйлөргө техникалык паспорт берилери айтылган.

Бул тууралуу "Азаттыкка" Болот Темиров өзү билдирди. Баңгизатка байланыштуу айып коюлган журналист буга чейин заарасынан анализ тапшырып, ал таза чыккан. Бир аптадан ашык убакыт мурун Темиров жана анын командасы Улуттук коопсуздук комитетинин (УКМК) төрагасы Камчыбек Ташиевдин жакын тууганынын аты аталган журналисттик иликтөө жарыялаган. "Эки күндө 37 млн. сомду кантип тапса болот? Садыр Жапаров жана Ташиевдин схемасы" деген темадагы материалда "Кыргыз Петролеум Компани" мамлекеттик ишканасы... Читать дальше...

Жогорку Кеңештеги Укук тартиби, кылмыштуулук менен күрөшүү жана коррупцияга каршы аракеттенүү комитети 1-февралда "Тemirov Live" аттуу Youtube каналынын журналисттеринин ишинин тергелиши тууралуу милициянын, прокуратуранын маалыматын укту. Анда Башкы көзөмөлдөөчү органдын өкүлү Тилек Мурзакулов бул иш көзөмөлдө экенин, айтылган доомат-сындар териштирилип жатканын билдирди. Ички иштер министринин орун басары Эркебек Аширходжаев "журналисттин чөнтөгүнө баңгизатты салып коюшкан" деген маалымат текшерилип... Читать дальше...

АКШ Катар мамлекетине өзгөчө макам берип, НАТОго кирбеген негизги өнөктөштөрүнүн тизмесине кошот. Бул тууралуу Кошмо Штаттардын президенти Жо Байден 31-январда Ак үйдө Катардын лидери, шейх Тамим бин Хамад аль-Танини кабыл алган учурда билдирди. Байден Катарды "жакшы дос, ишенимдүү өнөктөш" деп атап, ага өзгөчө макам берүү убактысы келгенин кошумчалады. Украинанын тегерегиндеги кырдаалга байланыштуу Орусия Европага газ берүүнү токтотуп салса, Евробиримдик көгүлтүр отту Катардан алууну көздөп жатат. Читать дальше...

Президент Садыр Жапаров Мамлекеттик башкаруу академиясына Жусуп Абдрахмановдун ысымын ыйгаруу жөнүндө жарлыкка кол койду. Жарлыкка ылайык, Башкаруу акадмемиясы мындан ары “Президентке караштуу Жусуп Абдрахманов атындагы мамлекеттик башкаруу академиясы” деп аталат. Президенттин алдындагы Башкаруу академиясы 1997-жылы түптөлгөн. Жусуп Абдрахманов 1901-жылы 23-декабрда туулган.  1927-жылы Кыргыз АССРинин Эл комиссаралар кеңешинин төрагасы болуп дайындалат. 1933-жылы сентябрда Абдрахманов кызматтан алынып, партиядан чыгарылган. Читать дальше...

Салман Хандын “Дүйнө мектеби” китеби кыргыз тилине которулду. Бул китеп каалаган адамга, каалаган жеринде дүйнөлүк деңгээлдеги акысыз жеткиликтүү билим берүү феномени жөнүндө. Китептин котормосуна Кыргыз Республикасынын экс-президенти Роза Отунбаева баш сөз жазып, кыргыз тилинде жарык көргөн бул китеп билим алууда калыптанып калган көз карашты түп-тамырынан өзгөртөрүн белгилеген. Надянын окуясы Атактуу агартуучу жана ишкер, 2012-жылы дүйнөдөгү 100 таасирдүү адамдын катарына кирген Салман Хан... Читать дальше...

Жогорку Кеңештеги Укук тартиби, кылмыштуулук менен күрөшүү жана коррупцияга каршы аракеттенүү комитети 1-февралдагы жыйынында машинелердин алдыңкы эшиктериндеги терезелерди акча төлөп караңгылатууга (тонировка) уруксат берүү чаралары камтылган мыйзам долбоорун биринчи окууда карады. Анда бир катар депутаттар караңгылатууга уруксат берүүнүн жол-жобосу, коопсуздук маселелерин айтып сынга алышты. Жыйынтыгында бул маселени күн тартибинен алуу, кийинки жыйында кайра кароо чечими кабыл алынды. Өткөн... Читать дальше...

Ооганстандын башында турган «Талибан» кыймылынын (Кыргызстанда тыюу салынган) Тышкы иштер министрлиги кыргыз-тажик жаңжалында курман болгондор боюнча «өкүнүчүн» билдирип, тараптарды «маселени диалог аркылуу чечүүгө» чакырды. Мындай маалымат «Талибандын» расмий сайтында 31-январда жарыяланды. 24-январда кыргыз-тажик чек арасында болгон куралдуу жаңжалда тажик тараптан эки адам каза болуп, он чакты адам жаракат алган. Ал эми кыргыз тараптан 13 киши жабыркаган. Кагылышуунун тутанышы үчүн эки тарап бири-бирин айыптаган. Читать дальше...

Тажикстандын Москвадагы элчилиги 31-январда билдиргендей, Орусияда 15 жаран калайман мушташка катышты деген шек менен кармалды. Алардын ичинен жети мигрантка административдик иш козголуп, Орусиядан депортацияланганы жатат. Дагы бир тажикстандык бейбаштыкка шектелүүдө. Расмий маалыматтарга караганда, мигранттар Москванын түштүгүндө 29-январга караган түнү мушташка катышкан. Буга чейин тажик мигранттары орус полициясы аларды "атайлап тобу менен кармап жатат" деп арызданышкан. Тажикстандын Орусиядагы... Читать дальше...

Өзбекстандын Самарканд шаарында 60 миң долларга үч жаранды АКШга мыйзамсыз жөнөтүүнү убада кылган 32 жаштагы адам кармалды. Ал ар биринен 20 миңден алып жатканда Коопсуздук кызматынын колуна түшкөнү белгилүү болду. Шектүү Америкага кетүүнү көздөгөндөрдү "Өзбекстан - Орусия - Түркия - Бириккен Араб Эмираттары - Мексика - АКШ" каттамы менен жөнөтүүнү убада кылган. Тергөө маалында кармалган адам кардарларына жолго чыгар алдында ПЧР-тест тапшырып, эсебинде беш миң доллар бар банк картасын алуу тууралуу кеңеш берген. Читать дальше...