Новости за 20.04.2023

د ملګرو ملتونو د ماشومانو وجهي صندوق (يونېسف) وايي، په افغانستان او د سوېلي اسیا په نورو هېوادونو کې ۲۹۰ میلیونه کم عمره نجونې ودونو ته اړې شوې دي. د بلخ ولایت اوسېدونکې ۱۵ کلنې مونسې ازادي راډیو ته وویل، چې د کرونا ويروس او پر افغانستان د طالبانو له بیا ځلي واکمنۍ وروسته يې ونه‌شو کولای چې خپلو زده کړو ته دوام ورکړي. نوموړې وايي، پلار يې کروندګر دی او د دوی د لويې کورنۍ لپاره د خوراک او جامو برابرول ورته ستونزمن و، نو په ۱۴ کلنۍ کې يې هغه واده کړه چې په خبره يې د ګډ ژوند په هکله هېڅ نه پوهېده. Читать дальше...

اختر را ورسیده او ګڼ شمیر افغانان یې د لمانځلو ته تیاري نیولې. خو بی وزلي په ټولنه کې خپره ده او ډیر کسان نه شي کولای دغه ورځې هغسې چې غواړي ولمانځي.

د پاکستان خراب اقتصاد په هغه هېواد کې د يتيمانو اختر هم کمرنګه کړی دی. په کراچۍ کې د اېدي يتيم خانې مشران وايي د زياتې ګرانۍ له وجې د خلکو د شيانو اخيستو وس کم شوی او دا ځل په اختر کې له بهره جامې، پيزار او نور شيان نه دي ورغلي.

د سعودي عربستان حکومت نن پنجشنبه اعلان وکړ چې د شوال میاشت لیدل شوې او سبا جمعه د کمکي اختر لومړی ورځ ده. دا خبر د سعودي عربستان دولتي خبري اژانس ورکړی دی. په کویټ او عربي متحده عربي امارات کې هم سبا جمعه اختر دی. د طالبانو د حکومت سترې محکمې د میاشتې لیدو کمېټه دایره کړی خو تر اوسه يې د اختر په اړه کوم رسمي اعلان نه‌دی کړی.

مولانا فضل الرحمان دا څرګندونې په داسې حال کې کړي چې په سپريم کورټ کې د اپرېل پر ۱۹مه د انتخاباتو د قضیې د اورېدنې پرمهال چيف جسټس عمر عطا بنديال د سياسي ګوندونو پر مشرانو غږ کړی وو چې د انتخاباتو د نېټي لپاره دې مذاکرات وکړي او عدالت ته دې حاضر شي.

د دې اوونۍ د "هارون باچا هنري ګړۍ" خپرونې مېلمه سندرغاړی عرفان کمال دی. نوموړی د مردان د طورو کلي او د نومیالي سندرغاړي استاد فضل ربي زوی دی. دی وايي، لومړۍ سندره یې په ۲۰۰۱ز کال کې د پاکستان دولتي راډیو په پېښور څانګه کې ویلې وه. په وروستیو کې د کمال ټپې او چاربیتې خلکو زیاتې خوښې کړې دي. په خپرونه کې د نوموړي د ژوند او هنر په اړه د ده خبرې او ځینې سندرې اورېدای شئ.

د تورخم په غره کې د کمر نړېدو تر پېښې وروسته د ژغورنې او مرستو عملیات پنجشنبه د دریمې ورځې په مخه هم روان وو. په دې پېښه کې باروړونکې لارۍ لاندې شوي چې پکې لږ تر لږه شپږ تنه وژل شوي او اته نور ژوبل دي. فرهاد شینواری په دې اړه تازه جزییات شریکوي

د خیبر ضلعې د تورخم په غره کې د کمر نړېدو تر پېښې وروسته د ژغورنې او مرستو عملیات پر درېیمه ورځ هم روان ول. د ژغورنې او مرستندویه چارو ادارې (رېسکیو ۱۱۲۲) ضلعي چارواکي اشفاق خان د اپرېل پر ۲۰مه مشال راډیو ته ویلي دي چې تر اوسه یې پینځه لاندې شوي مړي ایستلي دي. د چارواکو په خبره، د اپرېل پر ۱۸مه پیشلمي مهال د کمر نړېدو په پېښه کې شپږ تنه وژل شوي او اته ژوبل دي. د پېښې ښکار شوي زیاتره کسان افغان ډرېوران او د هغوی مرستیالان دي. پاکستانیو چارواکو د هغو کسانو د کورنیو غړو ته بې له پاسپورټ او ویزې تورخم ته اوښتو اجازه ورکړې ده. Читать дальше...

د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر بلاول بوټو زرداري د شانګهای همکارۍ سازمان د بهرنیو چارو وزیرانو په غونډه کې د ګډون لپاره هند ته ځي. د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت وياندې ممتاز زهرا بلوڅې نن (د اپرېل پر ۲۰مه) په اسلام اباد کې اوونيزې خبري غونډې ته وويل چې، دا غونډه به د مې پر څلورمه او پنځمه د هند په ګووا ښار کې کېږي او بلاول بوټو به د پاکستان د پلاوي مشري کوي. نوموړې وويل: "د بهرنیو چارو وزیر د شانګهای سازمان په دې غونډه کې د شانګهای د بهرنیو چارو وزیرانو د شورا د اوسني مشر او د هند د بهرنیو چارو د وزیر ډاکتر اس جې شنکر په بلنه ګډون کوي. Читать дальше...

د اپرېل پر ۱۹مه د پيښور په مرکزي زندان کې يو خيريه بنسټ د بنديانو لپاره روژه ماتی جوړ کړی وو. بنديانو د دې عمل ستاينه کړې او ويلي يې دي چې هغوی په زندان کې د يوازيتوب احساس کوي او غواړي چې همدا ډول له خپلو کورنيو سره يو ځای ګډ روژه ماتي او اخترونه وکړي. ویډیويي رپورټ.

وروسته له هغې چې د ملګرو ملتونو د سرمنشي مرستیالې امينې محمد وړمه ورځ په نږدې ورځو کې د افغانستان په اړه د یوې غونډې د جوړولو اعلان وکړ او ویې‌ویل چې په دې غونډه کې به د طالبانو حکومت د رسمیت پېژندلو د شرایطو په اړه هم بحثونه وشي په دې اړه غبرګونونه مخ په ډېرېدو دي. د طالبانو حکومت د ملګرو ملتونو دا پرېکړه ستایلې، خو ګڼو نورو اړخونو، سیاستوالو او د بشري حقونو فعالانو غندلې ده. په جنیوا کې د افغانستان دایمي استازولي وايي، د ملګرو ملتونو لوړپوړي چارواکي باید د دغه سازمان منشور چې په تېرو ۷۵ کلونو... Читать дальше...

په افغانستان کې یو شمېر کورنۍ وایي، ماشومان یې د شيدو او خوراکي توکو د نشتوالي له امله د خوارځواکۍ سره مخ دي. یلدا چې د درېيو ماشومانو مور ده وایي، خپل شپږ میاشتني ماشوم ته د شيدو د چمتو کولو توان نه‌لري نو ځکه یې ماشوم خوارځواکی شوی دی. نوموړې وايي: "یوه وړکۍ لورکۍ مې ناروغه اوخوارځواکې ده، زړه مې ورته ډېر نا ارامه دی، شپږ میاشتنۍ ده، خو پنځه کیلو وزن لري، ډاکتر ته مې ور وړې وه، ویل درملنه ورته پيلوه، یو قلم درمل یې راکړل، دا چې خلاص شي بیا به یې ډاکټر ته وړم." په ورته وخت کې هغه پلار چې... Читать дальше...

دا بېل د سپریم کورټ له چیف جسټس څخه د سو موټو نوټس یا له خپله اړخه د اقدام کولو حق اخلي او دا واک دريو ججانو ته ورکوي.

د زهرو کاروان د مستندونو لړۍ؛ په دې برخه کې مو د هغو ښځو ناوړه شرایطو او د ژوند ترخو تجربو ته کتنه کړې چې په نشو روږدې دي. په افغانستان کې څه باندې درې نیم ملیونه کسان په نشو روږدي دي او د هغو شمېرو له مخې چې دوه کاله وړاندې عامې روغتیا وزارت خپرې کړي، د دغو روږدو کسانو نږدې ۴۰ سلنه‌یې ښځې دي.

د افغانستان د کارګرانو ملي اتحادیه (امکا) ادعا کوي، چې د طالبانو حکومت د اتحادیې شاوخوا ۶۰ جریبه ځمکه په مرکز او ولایتونو کې غصب کړې او له دې لارې عواید ټولوي. عبدالحمید چې د ۹ کسیزې کورنۍ سرپرستي پر غاړه لري او د اتحادیې له کارکوونکو څخه و وایي، د وروستیو څو کلونو کې یې کومه مناسبه دنده نه‌ده تر لاسه کړې اوله ګڼو ستونزو سره لاس اوګرېوان دی. نوموړي ازادي راډیو ته وویل: "هغه معاش مې چې درلوده، خپل ژوند مې ورسره عیار کړی و، خو اوس مې هغه معاش هم له لاسه ورکړی، دا پر ما او زما د کورنۍ په روحيه منفي... Читать дальше...

په پاکستان کې د ګرانۍ زیاتېدو له کبله د کوټې بېوزله خلکو د استعمال شویو جامو دوکانونو ته مخه کړې ده. دوی وايي، د نویو جامو جوړولو وس نه لري نو ځکه د اختر لپاره د کباړ له دوکانه کالي اخلي. ویډيويي رپورټ.

د پاکستان د نفتو / تېلو وزیر وايي، اسلام اباد د پاکستان او روسیې ترمنځ د لاس‌لیک شوي نوي تړون له مخې په تخفیف باندې د خامو تېلو د پېرلو لومړی سفارش استولی دی. مصدق ملک رویټرز خبري اژانس ته پرون وویل، د روسیې د تېلو یوه کښتۍ به د می په میاشت کې د کراچۍ بندر ته ورسیږي. د مصدق په وينا، د دغه تړون له مخې پاکستان يوازې له روسيې څخه خام تېل اخلي او که لومړى تړون له ستونزو پرته ترسره شي، نو تمه ده چې دغه واردات به د ورځې سل زره بېرلو ته ورسېږي.

ډنمارک او هالنډ به په ګډه لیوپرډ2 ډول ۱۴ ټانکونه اوکراین ته ورکړي. دواړو هېوادونو نن په یوه ګډه اعلامیه کې ویلي، دغه ټانکونه له دریم لاس تر پېرلو او ترمیم وروسته د ۲۰۲۴ کال په لومړیو دریو میاشتو کې اوکراین سپارل کېږي. سږ فبرورۍ کې، ډنمارک، جرمني او هالنډ ویلي وو چې دوی به لږ تر لږه ۱۰۰ زاړه لیوپرډ1 ټانکونه له صنعتي ذخیرو راټول او روان او راتلونکی کال به یې اوکراین ته ورکړي.

د تورخم په غره کې د کمر نړېدو تر پېښې وروسته د ژغورنې او مرستو عملیات نن پر درېیمه ورځ هم روان دي. د خیبرپښتونخوا د ژغورنې او مرستندویه چارو ادارې یوه مسوول اشفاق خان نن په سیمه کې د ازادې اروپا مشال راډیو خبریال ته وویل چې، تر اوسه د پنځو کسانو مړي را ایستل شوي. د چارواکو په خبره، د اپرېل پر ۱۸مه پیشلمي مهال د کمر نړېدو په پېښه کې شپږ تنه وژل شوي او اته ژوبل دي. د لواړګي انتظامي مشر ارشاد مومند هم وايي، تر لویو ډبرو او خاورو لاندې یې د جسدونو ایستلو لپاره کرېنونه او نور ماشینونه په کار اچولي دي. Читать дальше...

د ازبکستان محلي رسنیو راپور ورکړی چې دا مرستې د حیرتان بندر له لارې بلخ ولایت ته رسېدلې دي. په مرستو کې ۴۸ ټنه یې اوړه او غنم، نږدې ۱۶ ټنه نباتي غوړي، ۲۴ ټنه بوره او نور خوراکي توکي شامل دي. د افغانستان لپاره د ازبکستان د ولسمشر ځانګړي استازي عصمت الله ایرګاشوف، د طالبانو د اقتصاد وزیر دین محمد حنیف او ځینې نور چارواکي د دغې مرستې د لېږلو په مراسمو کې حاضر وو. يادې مرستې داسې مهال رسیږي چې په افغانستان کې بیا بشري مرستو ته اړتیا ډېره ده او د ملګرو ملتونو د معلوماتو له مخې څه باندې ۲۸ میلیونه افغانان سږکال بشري مرستو ته اړتیا لري.

د لبنان د پلازمېنې بیروت یوه اوسېدونکې وايي، څو کاله مخکې چې یې پرېشانۍ زیاتې شوې نو فکر یې وکړ چې د هنر له لارې ذهني سکون ترلاسه کړي. همدا وه چې هغې د شمعو او ګلدانونو جوړول او سینګارول زده کړل او اوس یې دوکان پرانیستی دی. نور د رویټرز اژانس له ویډیو په جوړ رپورټ کې.

د یمن په پلازمېنې صنعا کې د مرستو د وېش پر مهال ټېل ماټېل کې لږ تر لږه ۷۸ کسان مړه شوي او لسګونه نور ټپیان شوي دي. د جرمني ډي.پي.اې اژانس ویلي چې پېښه پرون چهارشنبه د روژه ماتي پر مهال شوې. دغه اژانس د اوښتې مرګ‌ژوبلې معلومات په سیمه کې د حوثي یاغیانو د یوه روغتیایي چارواکي په حواله خپاره کړي دي. رویټرز اژانس ویلي، سلګونه دغه کسان د صنعا په یوه ښونځي کې راټول شوي وو چې هغوی سره د شاوخوا ۹ ډالرو په ارزښت شوې مرسته ترلاسه کړي. د یمن کورنیو چارو وزارت ویلي، د مرسته وېشونکو دوه مسوولين یې نیولي او پوښتنې ګروېږنې ترې کوي. Читать дальше...

د ملګرو ملتونو د سرمنشي ویاند سټیفن دوجاریک وایي، د طالبانو د حکومت رسمیت پېژندنه د دغه سازمان د غړو هېوادونو صلاحیت دی. دا څرګندونې وروسته تر دې کېږي چې د ملګرو ملتونو د سرمنشي مرستیالې امینې محمد تازه ویلي، دوحه کې د مې په لومړۍ نېټه د طالبانو د رسمیت پېژندنې په پار بحث کېږي. د سرمنشي ویاند سټیفن دوجاریک تېره شپه خبریالانو ته وویل، د امینې محمد هدف دا نه و چې ګواکې د سازمان د غړو هېوادونو له خوښې پرته دې طالبانو ته رسمیت ورکړل شي. نوموړي ويلي: "د رسمیت پېژندنې د موضوع په اړه باید ووایم چې... Читать дальше...

پرون چهارشنبې د سوډان له پلازمېنې خرطوم څخه چې د شاهدانو له قوله مړي په سړکونو کې پراته دي، په زرګونو کسان وتښتېدل. د فرانس پرېس اژانس د راپور له مخې بهرنیو سفارتونو ویلي، له ۲۷۰ زیات ولسي خلک د اردو او د ملېشه‌و ترمنځ نښتو کې وژل شوي دي. دواړو خواو ویلي چې، اوربند بشپړ رعایتوي خو عیني شاهدانو ویلي، هغه وخت چې باید اوربند ټینګ شوی وای، د شپې تر ناوخته پورې په خرطوم کې ډزې روانې وې. پرله‌پسې دوهمه ورځ د بشرپالنې پر اساس وړاندیز شوی اوربند نه‌دی رعایت شوی. فرانس پرېس ویلي، په بریدونو کې بهرني ډیپلوماتان هم په نښه شوي دي. Читать дальше...

د امریکا متحده ایالات د شاوخوا ۳۲۵ ميلیون ډالرو په ارزښت اضافي پوځي مرستې اوکراین ته ورکوي. د فرانس پرېس اژانس د راپور له مخې پنټاګون پرون چهارشنبې وویل، په دغو مرستو کې زیات شمېر د هاوان مرمۍ او مهمات شامل دي. د لوړو تحرکاتو راکټي او توپچي سیسټمونو یا هیمارس، د توغندویو نور ډولونه او د ټانک ضد مهمات هم اوکراین ته د امریکا په پوځي مرستو کې شامل دي. د امریکا وسلې او مهمات مستقیماً د جګړې لومړۍ کرښې ته استول کېږي. دا په داسې حال کې ده چې اوکراین ویلي، د روسي ځواکونو پر ضد حملې ته تیاری نیسي.