Новости за 09.05.2023

د پاکستان د مخکیني صدراعظم عمران خان له نیول کېدو وروسته د هغه د پلویانو او د بلوا ضد پولیسو ترمنځ د اخ و ډب راپورونه ورکړل شوي دي. عمران خان نن په اسلام‌اباد هغه مهال ونیول شو چې د فساد د څو تورونو په قضیه کې د سپیناوي لپاره یوې محکمې ته ورغلی و. د عمران خان د تحریک انصاف ګوند یوه جګپوړي مشر فواد چودري نن وویل، مخکینی صدراعظم د اسلام‌اباد د عالي محکمې له ودانۍ د احتساب د ملي ادارې د کارکوونکو له‌خوا د ځانګړیو پولیسو یوه موټر ته واچول شو. چودري د عمران خان نیول کېدل یرغمل کېدو ته ورته بللي دي. Читать дальше...

د پاکستان مخکینی صدراعظم نیول شوی او تمه ده چې نن به د فساد ضد یوې محکې ته حاضر شي. تحریک انصاف ګوند چې عمران خان یې مشري کوي، د چارواکو د دې اقدام پرضد محکمې ته شکایت کړی دی. عمران خان د فساد په څو قضیو کې په لاس لرلو تورن دی.

په لاهور کې د عمران خان پلويان د پاکستاني پوځ کور کمانډر کور ته ننوتلي‌او هلته یې شيان مات کړي دي. دا تر هغه وروسته ده چې د پاکستان پخوانی وزیراعظم او د تحريک انصاف مشر عمران خان نن د مې پر نهمه، په اسلام اباد کې د درغليوو په يوه مقدمه کې ونيول شو. نوموړی دا تورونه ردوي. عمران خان تر دې مخکې پر پوځ تور پورې کړی وو چې پوځ نه غواړي نوموړی په واک کې راشي خو پوځ دا تورونه بې بنیاده بولي. د طاهر جميل په دې ويډيو کې په لاهور کې د تحريک انصاف د پلويانو او پولیسو ترمنځ نښتې ګورئ.

په دې وروستیو کې یو شمېر افغان کډوالو مېرمنو د نړۍ په بېلابېلو هېوادونو کې واړه او لوی کاروبارونه پيل کړي چې ځينو یې نورو افغان مېرمنو ته د کار زمینه هم برابره کړې ده. بشرا فرکېش د تخار ولایت اوسېدونکې ۲۷ کلنه مېرمن ده چې د طالبانو له بیا ځلي واکمنېدو یوه ورځ مخکې له افغانستانه ووتله. نوموړې چې د ادارې، سوداګرۍ او کمپیوټر ساینس په برخه کې دوه لېسانسه لري او اوسمهال له خپل خاوند او زوی سره په امریکا کې ژوند کوي، په دې وروستیو کې یې د زري په نوم د افغاني جامو یوه برانډ جوړ کړی دی. بشرا فرکېش... Читать дальше...

د مې پر نهمه، د رينجرز ځواکونو لخوا د پاکستاني پخواني وزیراعظم او تحريک انصاف مشر عمران خان تر نيول کېدو وروسته د هغه پلويانو مظاهرې پيل کړې دي. احتجاج کونکو د پوځي مرکزونو مخې ته د هغوی په خلاف نعرې ووهلې او د عمران خان د خوشې کولو غوښتنه یې وکړه. عمران خان تور پورې کړی وو چې پوځ نه غواړي هغه بیا په واک کې راشي. پوځ دا تورونه بې بنياده بللي دي. د خیبر پښتونخوا له بېلابېلو ښارونو او اسلام اباد څخه د دې مظاهرو ويډيوګانې عظمت علي شاه، وسيم سجاد، نياز احمد خان، عمران يونس، او ځلاند يوسفزي راليږلي دي. Читать дальше...

د افغانستان د ازادو رسنیو د ملاتړ اداره یا نی وايي، د طالبانو امربالمعروف ادارې په خوست کې د رسنیو څلور کارکوونکي نیولي دي. د افغانستان د ازاد رسنیو د ملاتړې ادارې یا ­­­"نی" مسوول وايي، د طالبانو له‌خوا د رسنیو د څلورو نیولو شویو کارکوونکو د برخلیک په اړه هېڅ معلومات نه‌شته. د نی مسوول ظریف کریمي نن ازادي راډیو سره په خبرو کې وویل، په دې اړه يې د طالبانو اطلاعاتو او فرهنګ وزارت سره تماسونو بې پایلې وو. ظريفي وايي: "پرون په خوست ولایت کې د سیمه‌ییزو رسنیو څلور مسوولان د امر بالمعروف ادارې له‌خوا... Читать дальше...

د طالبانو تر کنټرول لاندې باختر اژانس خبرداری ورکړی چې د داعش د خراسان څانګې مرستیال انجینر عمر د تېرې جمعې په ورځ د طالبانو د استخباراتو په ځانګړو عملیاتو له‌منځه تللی. داسې مهال چې طالبان هر ځل ادعا کوي چې په افغانستان کې یې داعش ډله له‌منځه وړې، خو باختر خبري اژانس نن خبر ورکړی چې په کابل کې د داعش د خراسان څانګې د والي مرستیال انجینر عمر وژل شوی دی. باختر اژانس په خپله ټویټرپاڼه لیکلي، انجینر عمر د تېرې جمعې په ورځ د طالبانو د استخباراتو په ځانګړو عملیاتو کې د کابل د بګرامیو ولسوالۍ، بتخاک څلور لارې کې د شمشاد کوڅې ته نږدې وژل شوی دی. Читать дальше...

ملګري ملتونه وایي، د مې تر اوومې نېټې په اوکراین کې د روسیې له‌خوا د جګړې له پیل راهیسې ۸۷۹۱ ملکي وګړي وژل شوي دي. د ملګرو ملتونو د بشري حقونو د عالي کمېشنیر دفتر نن وویل، په دې موده کې نور ۱۴ زره او ۸۱۵ ملکیان ټپیان شوي دي. د مرګژوبلې نوې شمېرې ښيي چې څه باندې ۷۵ سلنه مړینې په هغو سیمو کې پېښې شوي چې د اوکراین حکومت پرې کنټرول لري. د ملګرو ملتونو د بشري حقونو عالي کمېشنرۍ ویلي، ګومان کوي چې د مرګژوبلې حقیقي شمېرې به له دې ډېرې زیاتې وي، ځکه په ځینو سیمو کې شدیدې جګړې شوي چې د مرګژوبلې په اړه... Читать дальше...

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو سازمان اړوند ادارو کې د طالبانو د حکومت له لوري د ښځو په کار له بندیز وروسته په دې هېواد کې د ملګرو ملتونو سیاسي استازولي وايي، د دوی یو شمېر ښځینه کارکونکې د تګ راتګ له محدودیتونو لکه ځورونې، ګواښونو او توقیف سره مخ شوي. یوناما په افغانستان کې د بشري حقونو د وضعیت په اړه په خپل تازه راپور کې چې د سې شنبې په ورځ خپور شو، د فبرورۍ او اپرېل میاشتو پېښو ته کتنه کړې او ویلي يې دي چې له همدې امله یې خپلو ټولو کارکوونکو ته امر کړی چې لږ تر لږه د ۲۰۲۳ کال د مې تر پنځمې پورې دې دفترونو ته رانه‌شي. Читать дальше...

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو مرستندویه دفتر (يوناما) ويلي چې په دغه هېواد کې د طالبانو لخوا ماورای عدالت قتلونه، د مدني فعالانو نيول او له بشري حقونو سرغړونې روانې دي. يوناما د مې پر نهمه، د فبرورۍ، مارچ او اپريل مياشتو کې په افغانستان کې د شويو پېښو په اساس خپل يو راپور خپور کړی دی. په دې راپور کې پر طالبانو يو ځل بیا غږ شوی چې د بشري حقونو احترام دې وکړي، ښځې دې په غيرسرکاري ادارو کې کار او نجونو ته دې ټولو ښوونځي پرانیزي. ماورای عدالت وژنې او ځورونې د يوناما په راپور کې راغلي چې په افغانستان... Читать дальше...

د چین، پاکستان او طالبانو په ګډه اعلامیه کې د هغو امنیتي ننګونو د مقابلې غوښتنه شوې چې د نړۍ امنیت ګواښي. چین، پاکستان او د طالبانو حکومت د هغو امنیتي ننګونو سره د مقابلې پر اړتیا ټینګار کړی چې د سیمې او نړۍ امنیت ته جدي ګواښ پېښوي او د ټولې سیمې پر ثبات او اقتصادي هوساینې مستقیمه اغېزه کوي. دوی په اسلام‌اباد کې له درې اړخیزې غونډې وروسته چې د مې په ۶مه نېټه یې کړې، تېره شپه په یوه ګډه اعلامیه کې لیکلي، د تحريک طالبان پاکستان، شرقي ترکستان اسلامي غورځنګ او نورو په شمول هيڅ فرد، ډلي او جهت ته... Читать дальше...

القادر ټرسټ د القادر پوهنتون د معياري کولو لپاره جوړ شوی وو او بسپنې پکې راټولېدلې. پر عمران خان تور دی چې د ټرسټ په دې پیسو کې یې درغلي کړې او هغه یې بې ځايه کارولې دي. عمران خان دا تورونه ردوي‌ او په دې اړه مقدمو ته حاضر شوی وو.

د پوهنتون ښوونکي او نور کارکوونکي له تېرو دوو مياشتو راهيسې پر احتجاج ول چې له کبله يې هلته د زدکړو لړۍ په ټپه درېدلې وه.

د پاکستان مخکینی صدراعظم نیول شوی او تمه ده چې نن به د فساد ضد یوې محکمې ته حاضر شي. د پاکستان د تحریک انصاف ګوند چارواکي وايي، د دې ګوند مشر او مخکینی صدراعظم عمران خان د پنجاب ایالت په جیلم ولسوالۍ کې د القادر پوهنتون د بسپنې د پروژې د فساد په قضیه کې د لاس لرلو په تور د پلازمېنې اسلام‌اباد په یوه محکمه کې نیول شوی دی. د دې پوهنتون بنسټ عمران خان، د ده مېرمنې بشری بي بي او د ده دوو نږدې همکارانو ذوالفقار بخاري او بابر اعوان ایښی او د پاکستاني رسنیو د راپور له مخې دوی هم په دې قضیه کې چې په... Читать дальше...

د دویمې نړیوالې جګړې د پای ته رسېدو په ویاړ د پوځي پرېډ مراسم نن د روسیې د پلازمېنې مسکو په سره ډګر کې پیل شول. دا په داسې حال کې ده چې د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین، د اوکراین جګړې ته چې له دویمې نړیوالې جګړې وروسته د اروپا تر ټولو لویه ځمکنۍ جګړه ګڼل کېږي، دوام ورکوي. د پوتین په مشرۍ دا مراسم د پخوانیو کلونو پرتله پیکه ښکارېدل، خو بیاهم د منځنۍ آسیا د څلورو هېوادونو قزاقستان، قرغزستان، تاجکستان او ازبکستان ولسمشران همداراز د ارمنستان ولسمشر د ده ترڅنګ په دې مراسمو کې ولاړ وو. د تېرکال په... Читать дальше...

په کندهار ښار کې د یوه ماین چاودنې درې ماشومان وژلي. په کندهار کې د طالبانو سیمه ییزو چارواکو ازادي راډیو ته تایید کړه چې دا پېښه بېګا ناوخته په پنځمه ناحیه کې شوې ده. د چارواکو په وینا قربانیان دوه ورونه او یوه خور وو چې په یوه تش کور کې یې چې تازه خلک ترې کډه شوي وو چې قنداني ته په ورته ماین لوبي کولې او د چاودنې پرمهال درې واړه وژل شوي. چارواکو نه دي ویلي چې له دې کوره کډه شوي خلک څوک وو او ماین څرنګه هلته ترې پاتې شوی وو.

د اروپايي کمېسیون مشره د اوکراین له ولسمشر سره د خبرو لپاره نن کییف ته ورسېده. اورزلا فان ديرلین پر خپل ټویټر لیکلي، خوشاله ده چې یوځل بیا کییف ته هغه ځای ته رسېدلې ده چې د دوی له ارزښتونو څخه هره ورځ هلته دفاع کېږي. پر اوکراین د روسیې تر یرغل وروسته دا اوکراین ته د مېرمن فان دیرلین پنځم سفر دی. اورزلا فان دیرلین د اوکراین د ولسمشر ولودیمیر زیلینسکي د هغې پرېکړې هرکلی هم کړی چې د مې نهمه د اروپا د ورځې په نوم ونومول شي. دا طرح په ۱۹۵۰کال کې د فرانسې د بهرنیو چارو د وخت وزیر رابرت شومان وړاندې کړې وه.

ملګرو ملتونو په یوه تازه راپور کې ویلي چې په افغانستان کې د دې سازمان د دفترونو ښځینه کارکوونکې ځورول کېږي. دا راپور چې په افغانستان کې د ملګرو ملتونو مرستندوی دفتر یا یوناما نن سهار خپور کړ د فبروري او اپرېل میاشتو ترمنځ موده رانغاړي او په افغانستان کې د بشري حقونو سرغړونو ته ګوته نیسي. په راپور کې یادونه شوې چې د ملګرو ملتونو د دفترونو څو ښځینه کارکوونکې د تګ راتګ پرمهال له ناوړه چلند، ګواښونو، ځورونو او توقیف سره مخامخ شوي. په راپور کې د طالبانو دا اعلان چې د تېرې اپرېل میاشتې په لومړیو... Читать дальше...

په دې وروستیو کې په افغانستان کې د یوټیوب چلونکو فعالیتونه زیات شوي چې دوی د بېلابېلو ویډیو پروګرامونو په لرلو سره پر کور دننه او بهر ګڼ مینه‌وال موندلي. ۲۵ کلن میوند او د هغه ۲۴ کلنه مېرمن رخسار وصیل، له نږدې یوه کال راهیسې د 'شبکه‌ی ما' په نوم یوټیوب چینل جوړ کړی دی. په یوټیوب چینل کې د دوی ویډیوګانې د دوی د ورځني کورني ژوند ډېری برخې ښیې، کوم چې ظاهراً د دوی د لیدونکو د خوښې وړ ګرځي. میوند وصیل په دې اړه ازادي راډيو ته وویل: "موږ ډېری وخت هڅه کوو چې د کورنیو لپاره خپرونې ولرو. د پخلي خپرونې او تفریحي وبلاګونه لرو. Читать дальше...

عمران خان د مې پر نهمه په خپل ويډيويي بيان کې د پوځ مطبوعاتي اداره مخاطبه کړه او ويې ويل چې "يوازې د يوې ادارې عزت کول نه دی پکار، بلکې د قام د هر وګړي عزت کول پکار دی."

د جنوبي وزيرستان عرفان مسید د لوبو په برخه کې ۷۰ نړيوال رېکارډون جوړ کړي دي. نوموړی د ناامنۍ له وجې له بې کوره کېدو وروسته په ډېره اسماعيل خان کې د ميکسډ مارشل ارټ اکېډمي جوړه کړې ده. د هغه زياتره شاګردان هم بې کوره کړل شوې ځوانان دي. د نوموړي شاګردان یې هم له لسو زيات نړيوال ريکارډونه لري. مسید تېره میاشت د پاکستان صدارتي اېوارډ هم واخيست.

ملګرو ملتونو، روغتیایي چارواکو او فعالانو په ټوله نړۍ کې د توبرکلوز يا نري رنځ واکسین پر تولید د پانګونې د زیاتوالي او د دغې ناروغۍ د زیاتېدو پر وړاندې د مبارزې غوښتنه کړې ده. د اسوشېټېډپریس خبري اژانس د راپور له مخې، دغو کسانو پرون په یوه غونډه کې وویل چې د کوېډ۱۹ او د اوکراین او سوډان په څېر شخړو له کبله د توبرکلوز پېښې ډېرې شوي دي. د توبرکلوز د پای ته رسولو یا 'STOP TB' خوځښت اجرایي مدیرې لوسیکا دیتي یو ویلي چې نن سبا توبرکلوز په نړۍ کې تر ټولو لویه عفوني ناروغي ده. د هغې په خبره، دا ناروغي... Читать дальше...

د جرمني یوې غیرانتفاعي موسسې ویلي، د طالبانو له محدودیتونو سره سره په افغانستان کې د مرستو رسونې چارې ته دوام ورکوي. د ډي پي اې اژانس د راپور له مخې د ویلتنګرهیلف په نوم دغې موسسې پرون دوشنبه په یوه اعلامیه کې دا خبره کړې ده. دغې موسسې ویلي، کله چې په تېره دسمبر میاشته کې طالبانو په نادولتي موسسو کې د ښځو پر کار بندیز ولګوه، دوی د لنډمهال لپاره، یعنې د فبرورۍ تر نیمایي پورې خپلې پروژې وځنډولې. دغې موسسې ویلي، له اسلام پلوه چارواکو سره تر خبرو وروسته هوډ لري دا ډاډ ترلاسه کړي چې مرستې محلي ښځو او نجونو ته رسېږي. Читать дальше...

په افغانستان کې د وینې مرکزي بانک وايي، له دوی سره څه باندې ۱۲ زره داسې ماشومان ثبت دي چې په تلاسیميا اخته دي. د دغه بانک رییس ډاکتر محمد ناصر صادق پرون په کابل کې د تلاسیميا د نړیوالې ورځې په مناسبت وویل: "د وينې ملي بانک په ټول هېواد کې دغو ناروغانو ته په يو شمېر مرکزونو کې ٩٦ زره اته سوه څلوروېشت واحده وينه وېشلې ده." ډاکتر صیاد زیاته کړه چې د تلاسیميا ناروغان اوس له یوې لویې ستونزې سره مخ دي، ځکه چې د دوی یوازینۍ درملنه وینه اخیستل دي، خو د وینې اخیستل په بدن کې د اوسپنې اندازه زیاتوي او د کمولو لپاره یې درمل ګران دي. Читать дальше...

د طالبانو د بهرنیو چارو سرپرست وزیر ادعا کوي چې په افغانستان کې هېڅ ترهګرې ډلې نه‌شته. امیرخان متقي دا خبره پرون په اسلام‌اباد کې د یوې پوښتنې په ځواب کې وکړه. نوموړي وويل: "دا ټولې پروپاګاندې دي دا ټول د بدنامۍ هڅې دي. په افغانستان کې نه ترویستي ډلې شته، نه هلته فعالیت کولای شي. نه موږ د فعالیت اجازه ورکوو." متقي داسې وخت دا ادعا کړې چې د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر بلاول بوټو زرداري څه وخت مخکې ویلي وو، په افغانستان کې داعش، ټي‌ټي‌پي یا تحریک طالبان پاکستان، چین ته ګواښ پېښوونکې ډلې او نړۍ... Читать дальше...