Новости за 25.05.2023

ګڼ شمېر ټکسي چلوونکي وايي، د کار بازار یې سوړ شوی او د خپلو موټرنو د رنګ بدلولو وس نه لري. د طالبانو حکومت موده وړاندې ټکسي چلوونکو ته سپارښتنه وکړه چې خپل موټرونه فیروزه یي او سپین رنګ کړي. له لسیزو راهیسې د کابل د ټکسيانو رنګ ژړ او سپین و.

در میان ناامیدی‌ها و نگرانی‌های دارندگان کیس‌های «اس‌آی وی»، «پی۱» و «پی۲» در خصوص انتقال‌شان از افغانستان به امریکا باز هم یک مژده تازه و امیدبخش از سوی یک مقام امریکایی.

د ننګرهار ولایت نازيانو ولسوالۍ کې يو دوه نيم کلن ماشوم په پوليو يا ګوزڼ اخته شوی، چې په دې سره سږ کال په دې ولايت کې دا درېيمه مثبته پېښه شوه. د ملګروملتونو یونېسف ادارې د پولیو برخې د عامه اړیکو مسؤل سید کمال شاه رسنیو ته په استولي پیغام کې ویلي دي چې، د افغانستان په ختیځه حوزه کې لا هم د نورو مثبتو پېښو او نورو سیمو ته یې د غځېدو امکان شته. هغه ویلي دي، د همدې لپاره په راتلونکې جون میاشت کې په ختیځو ولایتونو کې د پولیو د واکسینو کمپاین پلان شوی دی. په همدې حال کې په ننګرهار کې طالب چارواکو... Читать дальше...

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت وايي، په افغانستان کې یې د بشري مرستو ځینې پرګرامونه د طالبانو د لاس‌وهنې له امله ځنډولي دي. په غور ولایت کې یو شمېر اړمن کسان وايي، له کله نه چې د نادولتي مؤسسو مرستې په دغه ولایت کې بندې شوي له ستونزو ډک ژوند تېروي. د دغه ولایت یو اړمن کس چې نه‌غواړي نوم یې په راپور کې واخیستل شي له ازادي راډیو سره په خبرو کې وویل، له تېرو دوه میاشتو راهیسې یې د نادولتي مؤسسو له‌خوا هیڅ ډول مرسته نه‌ده ترلاسه کړې. نوموړی د یادو مرستو د بېرته پیل غوښتنه کوي. هغه وايي: "موږ هیله... Читать дальше...

د ۲۳ کلنو ځوانانو ترمنځ د فوټبال د اسیايي سیالیو د لارموندنې په پړاو کې به افغانستان له ایران، هانګ کانګ او ازبکستان سره سیالي کوي. د افغانستان فوټبال فدراسیون د خبر پر اساس چې د دې سیالیو د پچه اچونې مراسم نن پنجشنبه د مالیزیا په کولالمپور ښار کې ترسره شول او د افغانستان د ۲۳ کلنو ځوانانو فوټبال لوبډله به په E ګروپ کې سیالي وکړي. دغه سیالۍ به د راتلونکې سپټمبر میاشتې له ۴مې نېټې څخه د همدې میاشتې تر ۱۲مې نېټې پورې ترسره شي او د افغانستان سیالۍ به په ازبکستان کې کېږي. د ویلو ده چې د لارموندنې... Читать дальше...

د دې اوونۍ د "هارون باچا هنري ګړۍ" خپرونې مېلمه د بلوچستان د کوټې يو ځوان سندرغاړی حيدر خلجی دی. نوموړی له ۲۰۱۷ز راهيسې سندرې وايي. د ده په خبره، د موسيقۍ زده کړې هم په کوټه کې له يوه استاده کوي او هڅه يې ده چې د ولسي سندرو ترڅنګ غزل ويل هم زده کړي. خلجۍ زياتوي د هنر موخه يې د پښتو ژبې خدمت او پښتنو ته د سولې او مينې پيغامونه ورکول دي. د نوموړي دا خبرې او ځينې سندرې يې په خپرونه کې اورېدای شئ.

د هندوستان غوره لیګ یا ای‌پي‌اېل د ۲۰۲۳ ز کال سيالۍ هم وروستۍ مرحلې ته رسېدلي دي او یوازې دوه نورې سیالۍ یې پاتې دي. د می میاشتې په ۲۶مه نېټه به ګجرات ټایټانز او ممبي اینډینز په دویم «کوالیفایر» کې ولوبيږي او ګټونکې لوبډله یې پایلوبې ته لار پيدا کړي. ممبي لوبډلې د دې سیاليو په منځ‌لوبه کې لکنو سوپرجاینټز ته په ۸۲ منډو ماتې ورکړه او دې پړاو ته یې لار پیدا کړه. د ګجرات لوبډله که څه هم د نومرو په جدول کې په لومړي مقام وه، خو په لومړي کوالیفایر کې یې چینای سوپرکینګز ته د ۱۵ منډو په تفاوت لوبه وبایلله. Читать дальше...

دفتر هماهنگ کننده امور بشردوستانه سازمان ملل متحد "اوچا" می‌گوید که برای جلوگیری از یک فاجعه بزرگ انسانی در افغانستان در بهار جاری به بیش از ۷۱۷،۴ میلیون دالر بودجه فوری و یک محیط عملیاتی مناسب نیاز است.

روسیې یو نړیوال هوایي نندارتون د نامعلوم وخت په مخه وځنډاوه چې دا په تېرو درې لسیزو کې لومړی ځل دی چې دا نندارتون ځنډېږي. روسي رسنیو نن د روسیې د هوایي صنعت د سرچینو په وینا خبر ورکړ چې د (اېم‌اې‌کې‌اېس) په نوم نړیوال هوایي نندارتون چې ټاکل شوې وه، د جولای له پنځه ویشتمې تر دېرشمې مسکو ته څېرمه د ژوکوفسکي په سیمه کې جوړ شي د امنیتي دلایلو له امله وځنډېده. (اېم‌اې‌کې‌اېس) هغه نړیوال هوایي او فضایي نندارتون دی چې له ۱۹۹۳ کال را په دې خوا په هرو دوو کلونو کې یو ځل پرانیستل کېږي، دا نندارتون حتی د کرونا وبا په وخت کې نه‌و لغوه شوی.

د طالبانو د حکومت د کندهار د امر باالمعروف رئیس خپلو کسانو ته امر کړی چې، په ودونو او د خوښیو په نورو مراسیمو کې ښځو ته د دریا یا چمبې وهلو، سندرو اورېدلو او دغه راز د واده د شپې د نکريزو وړلو دود ته اجازه ور نه‌کړي. دریا یا تمبل وهل په افغاني ټولنه کې له پېړیو راهیسې رواج لري، چې ښځې یې په ودونو، اخترونو، مېلو او د خوښیو په نورو مراسیمو کې وهي. طالبانو تر دې مخکې د ودونو په صالونونو کې هم پر موسیقۍ بندیز لګولی و. په دې اړه د نور تفصيل اورېدو لپاره لاندې غږيز فايل کېکاږئ:

په واکمن پاکستان جمهوري غورځنګ (پي ډي اېم) کې شامل ګوندونه د تحریک انصاف د ناقانونه ګرځولو غوښتنه کوي. د دفاع وزیر تر څرګندونو وروسته پر ټولنيزو شبکو تود بحث پیل شوی او د پي ډي اېم له پلويانو پرته زیاتره کسان پر تحریک انصاف د بندیز د وړاندیز مخالفت کوي.

د ناروې د کډوالو د شورا مشر یان ایګلنډ نن وویل، دا ځل له ډېرو هیلو سره له افغانستانه ځي.   نوموړي د کابل په هوایي ډګر کې ازادي راډیو ته وویل، دا هیلې ده ته ځکه پيدا شوې دي چې، په کندهار او کابل کې د طالبانو چارواکو ده ته ویلي دي، د ښځو د کار او زده‌کړې لپاره به ملي تګ‌لاره ډېر ژر نهایي شي.   ښاغلي ایګلنډ پرون په کندهار کې او نن په کابل کې له طالبانو سره خبرې وکړې.   دی وایي، په کندهار کې له ده سره طالبانو منلې ده چې راتلونکې اوونۍ به ښځو ته په دغه ولایت کې اجازه ورکړي چې کار ته ستنې شي.   ... Читать дальше...

ټاکل شوې ده چې نن د امریکا متحده ایالاتو دفاع وزیر لوېد اسټېن د اوکراین د تماس د دفاعي ډلې غونډه جوړه کړي. د اوکراین د تماس په ډله (یو‌ډي‌سي‌جي) کې هغه په لسګونو هېوادونه شامل دي چې پر اوکراین د روسیې د غیر موجه برید په خاطر د کیف ننګه کوي. د دې غونډې د جوړېدو خبر په داسې وخت کې خپور شوی دی چې د اوکراین ولسمشر ولودیمیر زلنسکي هیله‌من دی چې ایف شپاړس جنګي الوتکې به ژر ورسپارل شي. د امریکا دفاع وزرات نن وویل، د اوکراین د تماس دفاعي ډلې په ان‌لاین غونډه کې به پر دې خبرې وشي چې څرنګه د اوکراین... Читать дальше...

د پاکستان په خیبرپښتونخوا «مير ديره» سيمه کې نن د پولیو واکسین پر یوې ډلې د برید پر مهال درې پولیس ټپيان شوي دي. دې پولیسو د واکسیناتورانو ساتنه کوله. د پولیسو یوه سیمه‌ییز ویاند ظهیر اپریدي د ازادي راډیو مشال څانګې ته وویل، برید کوونکي له برید وروسته تښتېدلي دي. پاکستان او افغانستان د نړۍ هغه دوه هېوادونه دي چې لا هم په‌کې د پولیو یا د ماشومانو د ګوزڼ ناروغي له منځه نه‌ده تللې.

شهباز شریف حکومتي دریځ تکرار کړ چې رېډیو پاکستان او نورو حکومتي او پوځي ودانیو ته زیان رسوونکي به د قانون منګولو ته سپاري. "چې کومو خلکو دا شرمناک کار کړی دی، په هغو او ترهګرو کې هېڅ توپیر نه شته."

د افغانستان په غور ولایت کې په سېلابونو کې شپږ تنه وژل شوي او ۱۰۰ کورونه یې ویجاړ کړي دي. د طالبانو حکومت وايي، د مې ۲۳مې په سېلابونو کې درې تنه په فېروزکوه او درې تنه په پساوند کلي کې وژل شوي دي. د اژانس فرانس پرېس له ویډیو جوړ رپورټ.

په افغانستان کې د طالبانو حکومت پر داسې مهال د لرغونو اثارو د تحفظ ژمنه کړې ده چې په ۱۹۹۰ز لسیزه کې یې د خپلې لومړۍ واکمنۍ پر مهال په بامیانو کې د بودا لویې مجسمې ماتې کړې وې. د طالبانو حکومت د مې پر ۱۸مه د میوزیمونو نړیوالې ورځې په مناسبت غونډه جوړه کړې وه. د اې اېف پي له ویډیو جوړ رپورټ.

د کابل د استقلال روغتون د نسايي او ولادي څانګې ډاکتره یلدا غروب وایي، طبابت یو سپېڅلی مسلک دی او په ډېرې لېوالتیا یې دا مسلک غوره کړی دی. اغلې غروب وايي، له طبابت سره یې لېوالتیا له هغه وخت زیاته شوه، کله چې ډاکټرانو د دې مور د یوې شدیدې تنفسي ناروغۍ وروسته وژغورله. په دې راپور کې مو د یلدا غروب پر ژوند خبرې کړې دي، چې د نوموړې په غږ پیلیږي. د راپور د اورېدو لپاره لاندې غږيز فايل کېکاږئ:

د مې پر نهمه د درغلۍ په یوه قضیه کې د عمران خان د ګرفتارۍ په غبرګون کې په پاکستان کې په قهرجنو مظاهرو کې پر دولتي او شخصي ودانیو حملې وشوې چې تر هغې وروسته د تحریک انصاف ګڼ مخکښه سیاستوالان او سلګونه پلویان نیول شوي دي.

د کوټې محمد شعېب د اسیا د سوکوهنې اتلولي ګټلې خو وايي، غواړي چې د نړۍ اتل شي. دی له تېرو پینځو کلونو راهیسې په اسلام اباد کې اوسي او هلته لوبه کوي. شعېب وايي، د ده زیات وخت د حکومت ملاتړ ترلاسه کولو په هلو ځلو تېرېږي او له وزیرانو او چارواکو سره ګوري. نور په ویډیو کې.

په کراچۍ کې د طالبانو د حکومت کونسل جنرل سيد عبدالجبار مشال راډيو ته ويلي چې د مې پر ۲۴مه يې خوشې شوي ټول کسان په بسونو کې د چمن له لارې افغانستان ته ولېږدول.

د پاکستان حکومت د کراچۍ له بنده ۷۰ افغان بندیان خوشې او افغانستان ته واستول. د نیول شویو افغانانو مدافع وکیلې منیزې کاکړ پرون چهارشنبې د ازادي راډیو مشال څانګې ته وویل چې په دغو بندیانو کې ماشومان هم شامل دي. نوموړې ویلي: "د کراچۍ او د سند ایالت په بېلابېلو جېلونو کې چې کوم افغان کډوال بندیان دي او په دې تور باندې نیول شوي چې دوی قانوني اسناد نه لري، په هغو کې د ماشومانو په شمول اویا بندیان افغانستان ته ډیپورت کړل شول." دې په عین حال کې وویل چې په پاکستان کې لا هم د بې اسنادو افغانانو د نیونو لړۍ دوام لري. Читать дальше...

رویټرز خبري اژانس چین ته د جاسوسۍ په تور د روسیې د یوه علمي مرکز د رییس او د توغندیو د ټکنالوژۍ د دوو متخصصانو د نیولو خبر ورکړ. دې اژانس پرون چهارشنبې د خبرو سرچینو په قول وویل چې نیول شوي کسان چین ته د روسیې د پوځي اسرارو په ورکولو تورن شوي دي. د راپور له مخې، د نظري او عملي میخانیک موسسې رییس ۵۶ کلن الکساندر شیپلیوک او دوه نور متخصصان تورن شوي چې په ۲۰۱۷ م کال کې یې په چین کې د یوه علمي کنفرانس په لړ کې پټ پوځي معلومات چینایانو ته افشا کړي دي. خو هغوی ویلي، د کومو معلوماتو په اړه چې دوی... Читать дальше...

کاناډا او سعودي عربستان له پنځو کلونو وروسته په خپل منځ کې ډیپلوماتیکې اړیکې بیا پیل کړې. سعودي عربستان په ۲۰۱۸ م کال وروسته له دې چې د کاناډا د بهرنیو چارو وزارت په یوه ټویټ کې په سعودي کې د ښځو د حقونو د نیول شویو فعالانو ملاتړ څرګند کړ، د کاناډا سفیر له ریاضه وایست او په کاناډا کې یې خپلې شتمنۍ وپلورلې. د دواړو هېوادونو د باندنیو چارو وزارتونو پرون چهارشنبې په یوه اعلامیه کې وویل چې یو بل ته به نوي سفیران استوي او دا پرېکړه د اسیا پسفیک د اقتصادي همکارۍ سازمان د غونډې په څنډه کې د سعودي عربستان... Читать дальше...

اروپایي ټولنې له افغانستان سره د نږدې سل ټنه دوا او طبي وسایلو د مرستې اعلان وکړ. د افغانستان لپاره د اروپایي ټولنې د سیاسي استازي مرستیالې رافيلا لودیسي پرون په ټویټر کې کابل ته د دې مرستې د رسېدو خبر ورکړ. اغلې لودیسي زیاته کړه چې د هوا له لارې کابل ته د دې بشري مرستو رسېدل له افغانانو سره د اروپایي ټولنې د مرستو ښکاره بېلګه ده او اروپایي ټولنه ژمنه ده چې له افغانانو سره به خپلې مرستې کوي. د۲۰۲۱م کال د اګست له میاشتې راوروسته چې طالبانو کابل نیولی دا د هوا له لارې د اروپایي ټولنې د مرستو اته ویشتمه بسته ده چې افغانستان ته یې استوي.