Новости за 19.11.2023

د امریکا د متحدو ایالتونو ولسمشر جو بایډن وايي، چې د اسراییل او حماس ډلې ترمنځ له جګړې وروسته باید غزې تړانګه د فلسطیني ادارې له خوا کنټرول شي. د امریکا متحد ایالتونه او اروپايي ټولنه حماس ډله یو تروریستي سازمان ګڼي. بایډن په هغه مقاله کې چې واشنګټن پوسټ ورځپاڼې پرون شنبه خپره کړې ویلي، په داسې حال کې چې د سولې لپاره هڅه کوي غزې تړانګه او لوېدیځه غاړه باید تر یوه واحد جوړښت لاندې او په نهایت کې د فلسطیني ادارې له خوا کنټرول شي. د امریکا ولسمشر دغه راز ویلي، چې د دوو دولتونو د حل لارې په برخه کې خپلو هڅو ته دوام ورکوي. Читать дальше...

د ایران یوه مخکښ سیاستوال پرون شنبه خبرداری ورکړ، چې ایران باید د غزې تړانګې په جګړه کې ښکېل نه شي. غلام علي حداد عادل په تهران کې اعتماد ورځپاڼې ته په خبرو کې ویلي، په ایران کې هغه کسان چې غواړي د غزې په جګړه کې ښکېل شي باید وپوهېږي، چې دا هغه څه دي چې د ده په وینا په خپله د اسراییل رژیم یې غواړي. حداد عادل زیاته کړه، چې په دې جګړه کې د ایران ګډون به د امریکا له متحدو ایالتونو سره د جګړې سبب شي او په داسې جګړه کې به اسراییل په خوندي اړخ کې وي. حداد عادل ته په ایران کې د یوې محافظه کارې ډلې د یوې برخې په سترګه کتل کېږي. Читать дальше...

د جرمني صدراعظم اولف شولڅ له خپل اسراییلي سیال، بنیامین نتنیاهو سره په پرونیو ټلیفوني خبرو کې په غزې تړانګه کې د بشري اوربند غوښتنه وکړه. د جرمني د حکومت مرستیال ویاندې کریستین هوفمن (Christiane Hoffmann) پرون شنبه په برلین کې ویلي، صدراعظم شولڅ په غزې تړانګه کې د خلکو د بشري وضعیت د بهترۍ پر ارزښت ټینګار وکړ. د هغې په وینا، بشري اوربند کولی شي د خلکو د وضعیت په ښه کېدو کې ونډه ولري. د جرمني خبري اژانس د خبر له مخې، په دې ټلیفوني تماس کې شولڅ د اسراییل له خلکو سره د جرمني پر پیوستون هم ټینګار وکړ. Читать дальше...

د کرکټ پنځوس اوریز نړیوال جام پایلوبه د کوربه هندوستان او اسټرالیا ترمنځ پیل شوې ده. اسټرالیا د لوبې پچه ګټلې او توپ اچونه یې غوره کړې ده. سیالي د احمداباد ښار په نریندر مودي لوبغالي کې ترسره کېږي. د هند لپاره لوبډلمشر روحیت شرما او شبمن ګیل لوبه پیل کړه، خو ګیل وسوځید. د دې سیالۍ نندارې ته په لوبغالي کې تر سلو زرو زیات نندارچیان ناست دي.

د هلمند لپاره د طالبانو چارواکي وايي، تېره اوونۍ په څو خپلمنځي شخړو او جنايي پېښو کې ۲ تنه مړه او ۱۳ تنه ژوبل شوي دي. د هلمند لپاره د طالبانو د اطلاعاتو او کلتور رئیس عبدالباري راشد پرون رسنیو ته ویلي، تېره اوونۍ د هلمند په بېلابېلو برخو کې د پنځو ټرافیکي پېښو په نتیجه کې هم ۵ کسان ژوبل شوي دي. د ترافیکي پېښو له امله د درنې مرګ ژوبلې دوام لا هم په افغانستان کې یوه جدي ستونزه ده، چې چارواکي موټر چلوونکي پرې ګرموي.

د افغانستان د ازادو رسنیو د ملاتړ بنسټ یا (نی) وايي د طالبانو تر ولکې لاندې افغانستان کې د ازادو رسنیو وضعیت د خرابۍ خوا ته روان دی. د دغه بنسټ مشر ظریف کریمي پرون ازادۍ راډیو ته وویل په افغانستان کې شا و خوا نیمايي رسنۍ تړل شوي دي. ظریفي زیاته کړه: " له بده مرغه د نورو مواردو تر څنګ تر سیاسي تحولاتو وروسته، هم د رسنیو د کیفیت او هم شمېر د اغېزمنېدو شاهدان یو. د افغانستان شا و خوا ۵۰ فیصده رسنۍ غیرفعاله شوي، د رسنیو ۷۰ فیصده کارکوونکي او خبریالان وزګاره شوي. ځینې مسلکي کادرونه له افغانستانه... Читать дальше...

په کراچۍ کې د افغان کډوالو د نیونو او په زور له پاکستانه د ایستلو ضد یو ځل بیا احتجاج شوی دی. د نومبر ۱۸مې د احتجاج تابیا د افغان کډوالو د مرستو لپاره جوړې کمېټۍ کړې وه چې د ګوندونو غړو، وکیلانو او د بشري حقونو فعالانو هم پکې ګډون وکړ. مظاهرچیانو د پاکستان پر حکومت غږ وکړ چې د افغان کډوالو له نیونو او ایستلو لاس واخلي. د پاکستان حکومت د نومبر له لومړۍ نېټې د بې اسناده افغان کډوالو ایستلو ته دوام ورکړی دی او وایي، دا کار د هېواد امنیت لپاره کوي. تفصیل په ویډیو کې.

د پاکستان سرپرست صدراعظم انوارالحق کاکړ ادعا کوي چې تحریک طالبان پاکستان ډله د منځنۍ اسیا هېوادونو کې نه؛ بلکې د افغانستان په خاوره کې ځای پر ځای ده. کاکړ له جیونیوز ټلویزیون سره مرکه کې ویلي، دا خبره د زغم نه‌ده چې د افغانستان خاوره د پاکستان خلاف کارول کېږي او طالبان یې یوازې ننداره کوي. د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح‌الله مجاهد د پاکستانه د سرپرست صدراعظم د نویو څرګندونو په اړه د ازادي راډیو پوښتنه ځواب نه‌کړه، خو وړاندې یې په ځلونو ازادي راډیو ته ویلي؛ دوی اجازه نه ورکوي چې د افغانستان خاوره د بل هېواد په ضد وکارول شي. Читать дальше...

د هند او اسټرالیا لوبډلې د کرکټ ۵۰ اووره نړیوال جام په پایلوبه کې یو بل ته مخامخ شوې دي.  د نومبر ۱۹مې سیالي د پېښور له وخت سره سم ماسپښین یوه نیمه بجه او د کابل پر وخت یوه بجه پیل شوه چې پچه یې اسټرالیا وګټله او هند ته یې د بیټېنګ (توپوهنې) بلنه ورکړه.  دا لوبه د هند د ګجرات ایالت د احمد اباد په نرېندرا مودي نړیوال لوبغالي کې کېږي چې پکې ۱۳۲،۰۰۰ نندارچیان ځایېدای شي. هغه په نړۍ کې د کرکټ تر ټولو لوی لوبغالی بلل کېږي. هند په نیمه پایلوبه کې نیو زيلینډ ته او اسټرالیا جنوبي افریقا ته ماتې ورکړه او په دې توګه دواړه لوبډلې پایلوبې ته ورسېدې. Читать дальше...

د جاپان د هغه سپی د زوکړې ۱۰۰ کاله پوره شوه چې د وفاداری سېمبول یا علامت بلل کېږي. سيلګر په ټوکيو ښار کې د هوچيکو نومي هغه سپي مجسمې ليدو ته ورځي او ورسره تصويرونه اخلي. د اې اېف پي له ویډیو جوړ رپورټ.

د نومبر ۱۹مه یانې نن د تشناب نړیواله ورځ ده. د کندهار اوسیدونکي د دغې ورځې په مناسبت، په دغه ښار کې د عامه تشنابونو د جوړیدو غوښتنه کوي. د دغه ښار اوسیدونکي وایي د رفع حاجت او اودس کولو لپاره د عامه تشنابونو د کموالي له امله زیات وخت خلک مجبوریږي چې د لویو لارو پر سر خپله ستونزه حل کړي. بلخوا روغتیاپالان وايي،دا چاره د بېلابیلو ناروغیو د رامنځ ته کېدو سبب کیږي. په دې اړه زموږ همکار راپور لري، چې د لاندې لېنک له کېکاږلو سره یې اوریدلی شئ:

په تخار کې د افغان ښځو د اعتراضي غورځنګونو خپلواک ائتلاف ځینو غړو، پرون په یوه اعتراض کې د نیول شویو فعالانو د خوشې کېدو غوښتنه وکړه. دغو ښځو چې شمېر یې ۱۳ ته رسېږي او په یوه سرپټي ځای کې راټول شوې وې، وویل، چې طالبانو په خپله واکمنۍ کې د ښځو په وړاندې خورا سخت ځپونکي اقدامات کړي دي. د هغوی له ډلې یوې خپل پرېکړه لیک ولوست، چې په یوه برخه کې یې راغلي وو: "طالبان د خپل تیاره تاریخ په تکرار سره نه یوازې د بشري حقونو له کرښو اوښتي، بلکې نړۍ ته یې خپل تیاره او له تاوتریخوالي ډک اقدامات اعلان کړي او... Читать дальше...

اخترمحمد تازه له پاکستانه افغانستان ته ستون کړای شوی دی. په دې راپور کې له پاکستانه افغانستان د هغه د ننوتو، ننګرهار کې کډوالو کمپ ته د رسېدو او په لاره کې د هغه د ستونزو په اړه خبرېږئ.

انسټېټیوټ: د امریکا د سولې انسټېټیوټ د افغانستان پر اقتصادي وضعیت یوه تحلیلي لیکنه خپره کړې ده. په دې لیکنه کې راغلي، سره له دې چې په افغانستان کې د ثبات نښې لیدل کېږي، له دې کبله چې بشري مرستې په کمېدو دي، په دې هېواد کې یو وار بیا بحران تازه کېږي. په دې شننه کې وړاندې راغلي، له څه باندې دوو کلونو راهیسې په افغانستان کې طالبان واکمن دي، خو دا هېواد لا هم د نړۍ تر ټولو بې‌وزله هېواد دی او تر نورو بې‌وزلو هېوادونو زیاتو بشري مرستو ته اړتیا لري. په تېر یو کال کې وضعیت تر یوه حده ښه شوی، خو... Читать дальше...

د افغانستان او پاکستان د سوداګرۍ د ګډې خونې یو مسوول وايي، د یوې تګلارې له بشپړولو وروسته به د پاکستان له کراچۍ د افغان سوداګرو د نږدې ۳۵۰۰ را اېسارو کړل شویو کانټینرونو د لېږد بهیر پیلېږي. خان جان الکوزي پرون ناوخته له ازادۍ راډیو سره په خبرو کې وویل، ممکن دا کار څو ورځې وخت ونیسي. الکوزی زیاتوي: "هغه کانټینرونه چې په ممنوعه لیست کې دي، هغه به نه راوځي، هغه کانټینرونه چې په ممنوعه لیست کې دي، هغه به راوځي او د یوه پروسیجر له مخې به د کاروان په شکل راځي. پروسه یې شروع نه ده، یو څو ورځې وخت... Читать дальше...

مصر پرون یکشنبه د غزې تړانګې پر یوه ښوونځي چې ملګرو ملتونو یې ملاتړ کاوه، د اسراییلي ځواکونو حمله په کلکه وغندله. د مصر د بهرنیو چارو وزارت ویلي، دا د فلسطیني وګړو په وړاندې یوه جدي سرغړونه ده. د اردن د بهرنیو چارو وزارت هم دا د اسراییل د وحشتناکې روانې جګړې یو بل مورد ګڼلی دی او په وینا یې له نړیوالو قوانینو ښکاره سرغړونه ده. راپورونه وايي ګڼ کسان پرون شنبه هغه وخت ووژل شول، چې د غزې تړانګې په شمال کې د ملګرو ملتونو پر یوه ښوونځي د توغندي حمله وشوه. د حماس ډلې تر ولکې لاندې د غزې روغتیا... Читать дальше...

د هالنډ حکومت وايي، په هاګ کې د روغتیا نړیوال سازمان یا (WHO) په یوه کنفرانس کې چې د نوامبر له ۶مې تر ۸مې جوړ شوی و، د یوه لوړپوړي طالب چارواکي د ګډون په اړه تحقیقات کوي. د هالنډ روغتیا وزیر ایرنست کیوپرس (Ernst Kuipers) چې د طالبانو د خوړو او درملو ادارې له مشر، عبدالباري عمر سره یې د اخیستل شوي عکس خپرېدل لانجمن شوي پرون په خپله اېکس شبکه (چې پخوا د ټویټر په نوم یادېده) ویلي، دې کنفرانس کې د عبدالباري عمر د ګډون په باب څېړنې روانې دي. ویل شوي، ښاغلي عمر د هاګ د کنفرانس په څنډه کې د جرمني په... Читать дальше...

د افغانستان د خبریالانو مرکز یا (AFJC) وايي، په افغانستان کې پر ازادو رسنیو د طالبانو د حکومت فشارونه زیات شوي دي. دغه مرکز پرون په خپل شپږمیاشتني راپور کې ویلي، په دې موده کې د رسنیو کاري محتوا هم بدله شوې او د خبریالانو د نیولو پېښې هم زیاتې شوې دي. د افغانستان د خبریالانو مرکز په وینا، یوازې په ولایتونو کې نه؛ بلکې په کابل کې هم د ازادو رسنیو عادي بهیر ګډوډ شوی او د ازادو یا هم تحقیقي راپورونو او چېلنجوونکو پروګرامونو جوړول د محدودیتونو له کبله ختم شوي دي. د خبریالانو دغه مرکز وايي پر ازادو... Читать дальше...

د کرکټ د ۲۰۲۳م کال د پنځوسو اوورونو نړیوال جام سیالیو په لړ کې نن یکشنبه کوربه هېواد هند، له اسټرالیا سره پایلوبه کوي. د هند د احمداباد د کرکټ په نړیوال سټوډیوم کې دغه مسابقه نن د کابل پر وخت د ماسپښین پر یوه بجه پیلېږي. په نیمه پایلوبه کې هند وتوانېد نیوزیلنډ ته ماتې ورکړي او اسټرالیا جنوبي افریقا ته. د کرکټ د سږکال د نړیوال جام سیالۍ د اکټوبر میاشتې پر پنځمه په هند کې پیل شوي او د نومبر پر نولسمه ختمېږي. افغانستان د کرکټ د سږکال په نړیوال جام کې څلور مسابقې وګټلې، خو پنځه یې بایلودې.

پرون شنبه سلګونو کسانو په داسې حال کې چې د اوکراین بیرغونه له ځانونو سره لېږدول، عمدتاً د اوکراین په پلازمېنه کییف کې لاریون وکړ او د اوکراین د پوځ په ملاتړ او د اداري فساد خلاف یې شعارونه ورکړل. د ماریا بارباش په نوم یوې لاریونوالې پرون په داسې حال کې چې یو شعار له ځان سره لېږداوه چې پرې لیکلي وو «موږ بې پېلوټه الوتکو ته اړتیا لرو، نه ورزشي سټوډیوم ته» اسوشېټېډ پریس خبري اژانس ته وویل: "ما د اوکراین په څه باندې سلو ښارونو کې لاریونونه تنظیم کړل، چې د اوکراین پوځ ته مو د ډېرو پیسو او د اداري فساد خلاف د اقداماتو غوښتنه وکړه. Читать дальше...

د سوډان پوځ او د چټک ملاتړ ځواکونو په نوم ملېشه وو، پرون یو او بل د خرطوم په جنوب کې د یوه پله په زیانمنولو تورن کړل. د رویټرز خبري اژانس په حواله، د جبل اولیا د اوبو پر بند دغه پل تر حملې وروسته زیانمن شوی، چې دا د سوډان په اووه میاشتنۍ جګړه کې اساسي بنسټونو ته د زیان اوښتو وروستی مورد دی. د دې پله د زیانمنېدو بشپړ څرنګوالی معلوم نه دی، خو په بشپړ ډول زیانمنېدو یې د سېلابونو بهېدو خطر زیات کړی دی. د خرطوم د جنوب په جبل اولیا سیمه کې د وروستیو ورځو جګړه سخته شوې ده، چې له کبله یې په زرګونو کسان بېځایه شوي دي. Читать дальше...