Новости за 30.08.2022

Орусиянын айрым аймактарында мигранттарды орус тилин жана мыйзамдарын үйрөткөн адаптациялык борборлорду ачуу демилгеси көтөрүлдү. Улуттар иши боюнча федералдык агенттиктин мындай сунушун орус президенти Владимир Путин колдоп, мигранттарды өлкөгө келе электе эле даярдоо керектигин айтты. Федералдык агенттик Орусияда мигранттардан турган анклавдар пайда болот деп кооптонууда. Бул өлкөдөгү мекендештер утур-утур жаңы талап, чектөөлөр кирип жатканына нааразы. Орус бийлигинин жаңы демилгеси Орусияда... Читать дальше...

Кыргызстан мусулмандарынын дин башкармалыгынын (муфтият) жаңы имаратын курууга коомчулукта «Раим миллион» деген каймана аты бар Райымбек Матраимов башында турган "Исмаил-Ата" фонду демөөрчүлүк кылууда. Бул маалыматты муфтияттын басма сөз кызматы "Азаттыкка" ырастады. Маалыматка караганда, муфтият өзүнүн имаратын ижарага алып отургандыктан, жаңысын куруу үчүн демөөрчүлөргө кайрылган. "Муфтият кеңсени ижарага алып отурат. Ошондуктан жаңы имаратты курууга бир жылдан бери фонддорго, ишкерлерге кайрылып келгенбиз. Читать дальше...

Кыргызстандын эгемендүүлүгү жарыяланган 1991-жылдын 31-августу кыргызстандыктар үчүн катардагы эле күн болчу. Күнүмдүк иши менен алек кыргызстандыктар эгемендүүлүк күн жөнүндө кабарды ар кандай шартта угушту. Айрымдары кандайдыр бир жаңылануунун, өзгөрүүнүн эпкинин сезсе, айрымдар бейкапар эле.

Кыргызстан эгемендигинин 31 жылдыгын белгилеп жатат. Быйылкы майрам дүйнөдө олку-солкулук орун алып, экономика, коопсуздуктун мааниси арткан мезгилге туш келди. «Эксперттер талдайт» программасында эгемен Кыргызстандын көйгөйлөрү, мүмкүнчүлүктөрү жана тобокелчиликтери тууралуу суроолор талкууланды.

Тайвандын аскерлери шейшембиде аралдын айланасында кароо операциясын аткарып жүргөн Кытайдын учкучсуз учуучу учагына эскертүү иретинде ок чыгарды. Бул тууралуу Тайвандын президенти Цай Инвэнь жар салып, Кытай тараптан жасалып жаткан чагымдар чечкиндүү жооп берүү тапшырмасын өзү бергенин айтты. Тайван Куралдуу күчтөрүнүн маалымдашынча, эскерүүдөн кийин дрон Кытайга кайтып кетти. Кытайдын бийлиги бул боюнча комментарий бере элек. Дүйшөмбүдө Кытайдын тышкы иштер министрлиги Тайвандын дрондор боюнча дооматын төгүндөп... Читать дальше...

Бишкекте Кыргызстан менен КМШ өлкөлөрүнүн ардагерлеринин футболдук беттеши өтүп жатат. Өлкөнүн көз карандысыздыгынын 31 жылдыгына карата уюштурулган футболдук беттеш борбор калаадагы Д.Өмүрзаков атындагы стадиондо 30-июлда, кечки саат 20.00дө башталды. Кыргызстандын футбол боюнча ардагерлердин курама командасынын катарында президент Садыр Жапаров, УКМКнын төрагасы Камчыбек Ташиев жана маданият, маалымат, спорт жана жаштар саясаты министри Азамат Жаманкулов дагы бар. Алардан сырткары Владимир Орешин... Читать дальше...

Кыргызстанда мектеп директорлугуна талапкерлердин сынагынын биринчи айлампасы аяктады. 966 мектептин жетекчиси кызматына катышуу үчүн 2000ден ашык талапкер документ тапшырган. Жыйынтыгында 1371 талапкер катышып, алардын 35% гана сынактан өттү. Тестирлөөнүн экинчи айлампасы сентябрдын экинчи жарымында башталат. Айрым адистер бул билим берүү жана илим министрлиги үчүн коңгуроо экенин айтып, директорлорду даярдоо курстарын уюштуруу зарылдыгын айтууда. Бишкек шаарындагы сынак Бишкек шаарында мектеп... Читать дальше...

Мектеп директорлугуна талапкерлердин сынагынын биринчи айлампасы аяктады. 966 мектептин жетекчиси кызматы үчүн 2000ден ашык талапкер документ тапшырган. Жыйынтыгында сынактан алардын 35% гана өттү. Тестирлөөнүн экинчи айлампасы сентябрдын экинчи жарымында башталат.

Өзбекстандын курамына кирген Каракалпакстан Автоном Республикасындагы тополоңдордо кармалган 24 киши күрөө менен камактан үй камагына чыгарылды. Бул тууралуу Өзбекстандын Акыйкатчы институтунун басма сөз кызматы кабарлады. Маалыматта айтылгандай, Өзбекстандын башкы прокуратурасы мындай чечимди “мамлекеттик кепилдиктин негизинде баш аламандыктарды иликтеген комиссиянын мүчөлөрүнүн сунушу жана Каракалпакстандын Жогорку Кеңешинин суроо-талабы” менен кабыл алды. Мындан сырткары “кармалгандар баш аламандыктар... Читать дальше...

Бишкектин Свердлов райондук соту 13 жаштагы секелектин зордукталышы боюнча айыпталуучуларга карата өкүм чыгарып, зордуктоого шектелген эки милиция кызматкери 15, бул ишке катышы бар делген дагы бир адам 10 жылга эркинен ажыратылды. Мындан сырткары ар бир айыпталуучуну жабыркаган тарапка моралдык кенемте катары 100 миң сомдон төлөп берүүнү милдеттендирди. Жабырлануучу тараптын жактоочусу Тимур Султанов сот өкүмүнө макул экенин билдирди. "Биз жабырлануучунун ата-энеси менен кеңешип сүйлөшкөнбүз. Читать дальше...

Ушуну менен кырсыкта төрт өкуучу каза болду. Жандандыруу бөлүмүндө жаткан 15 жаштагы өспүрүмдүн бири 29-август күнү каза тапкан. Жалал-Абадда 15-16 жаштагы үч окуучунун өмүрү кыйылган жол кырсыгынын чоо-жайы иликтенип жатат. Облустук жол кыймылынын коопсуздугун камсыздоо башкармалыгынын маалыматына караганда, окуя 25-августта Кара-Көл шаарында, Ош-Бишкек автожолунда болгон. 16 жаштагы окуучу атасынын Subaru Outback үлгүсүндөгү машинасын айдап баратып жолдун бурулушунда оодарылып кеткен. Анын жанында дагы беш бала бараткан. Читать дальше...

Бишкектин Свердлов райондук соту 13 жаштагы секелектин зордукталышы боюнча айыпталуучуларга карата өкүм чыгарды. Ага ылайык, зордуктоого шектелген эки милиция кызматкери 15, бул ишке катышы бар делген дагы бир адам 10 жылга эркинен ажыратылды. Мындан сырткары ар бир айыпталуучуну жабыркаган тарапка моралдык кенемте катары 100 миң сомдон төлөп берүүнү милдеттендирди. "Биз жабырлануучунун ата-энеси менен кеңешип сүйлөшкөнбүз. Бүгүнкү чыккан өкүмгө нааразы эмеспиз. Бул биз сураган айыптоо беренелеринин... Читать дальше...

Бүгүн, 30-августта Токтогул Сатылганов атындагы Улуттук филармонияда Кыргызстандын эгемендүүлүк күнүнө карата жана Кыргыз Республикасынын эл артисти, төкмө акын Замирбек Үсөнбаевдин 70 жылдыгына арналган XV эл аралык кыргыз-казак төкмө акындарынын айтышынын жарым финалы өтүүдө. Байге фонду үч миллион сомду түзөт. Айтышты Маданият, маалымат, спорт жана жаштар саясаты министрлиги, Улуттук “Манас” театры жана республикалык “Айтыш” коомдук фонду биргеликте уюштурууда. XV ирет өтүп жаткан эл аралык айтышка казакстандык сегиз акын... Читать дальше...

Бүгүн Каракалпакстандагы кандуу окуя учурунда кармалгандардын 24ү үй камагына чыгарылганы кабарланды. Бул чечим "Каракалпакстан Республикасынын Жогорку Кеңешинин талабы боюнча" кабыл алынганы айтылууда. Өзбекстандын Башкы прокуратурасы мындай чечимди "Каракалпакстандагы окуяларды өз алдынча иликтеген комиссия мүчөлөрүнүн сунушу жана Каракалпакстан Республикасынын Жогорку Кеңешинин талабы боюнча" кабыл алганы айтылат. "Алар Каракалпакстанда болуп өткөн окуяларда жасаган аракеттерине өкүнүп жатканы... Читать дальше...

Ооганстандын бийлигин басып алган “Талибан” радикалдык кыймылынын (Кыргызстанда тыюу салынган) өкүлдөрү Өзбекстанга жана Тажикстанга чыгарылып кеткен тик учактарды Кабулга кайтарып берүүнү экинчи жолу талап кылды.   TOLO news басылмасы кабарлагандай, талибдер түзгөн өкмөттү коргоо министри Мухаммед Якуб Мужахид аталган эки мамлекетте МИ-17 тик учактары бар экенин, аны кайрып берүүгө убакыт жеткенин айтты. Ал мунун баары “оогандардын менчиги болуп саналарын” билдирди. “Тик учактарды Ооганстанга... Читать дальше...

Бишкек шаарында мектеп директорлугу үчүн сынакка катышкан 129 талапкердин 62% же 79у босого баллдан өттү. Талапкерлер 61 бош орун үчүн күч сынашкан. Билим берүүнүн сапатын баалоо борборунун жетекчиси Бактыгүл Шамшидинованын "Азаттыкка" айтымында, айрым мектептердин директорлук кызматы үчүн 8-10 талапкер атаандаш болду.  “Бишкек шаары боюнча 61 мектепке 181 талапкер документ тапшырып, анын 49унун документи жарабай калган. Жалпысынан 131 адам сынакка кирүүгө уруксат алып, бирок тестке 129 киши келди”, - деди ал. Читать дальше...

Мирзохалим Каримов - "Даңк” медалынын ээси, кыргыз-тажик жазуучусу, белгилүү котормочу, публицист. Автордун пикири "Азаттыктын" көз карашын чагылдырбайт. Жакында эле Кыргызстандагы динаятчылардын бири аялзатынын каарын келтире турган сөздү айтканын угуп, абдан таң калдым. Ыраспы же жалганбы, айтор "Эт аялдын денеси ачык болгону үчүн кымбаттады" деген имиш.  Эттин кымбатташына чын-чынына келгенде "аялдын денесинин ачык болгону" эмес, исламдагы адал жана арам мыйзамын унутуп койгон эркек бизнесмендер... Читать дальше...

Талас облустук соту аялын өлтүрүүгө айыпталган мурдагы милиция кызматкерин 12 жыл 6 айга эркинен ажыраткан өкүмүн чыгарды. Бул тууралуу аталган соттун басма сөз кызматы "Азаттыкка" билдирди. Маалыматка караганда, Ж.А.К. аттуу жаран Кылмыш-жаза кодексинин 122-беренесине ылайык ("Адам өлтүрүү") күнөөлүү деп табылган. Мүлкү конфискацияланган эмес. Соттолуучу жазасын жалпы режимдеги колонияда өтөйт. 2021-жылы 29-декабрында 30 жаштагы Э.Н. аттуу келин токмок жегенден кийин каза болгону кабарланган. Читать дальше...

Кыргызстан эгемендигин бекемдөө үчүн эң алгач экономикага көңүл бурушу керек. Мындай пикирин «Азаттыкка» маегинде Гарвард университетинин бүтүрүүчүсү, Дүйнөлүк банктын мурдагы кызматкери Умар Шавуров өз маегинде белгилеп, өлкө экономикасынын көйгөйлөрү менен мүмкүнчүлүктөрүн талдады.

Бүгүн, 30-августта Бишкектин Свердлов райондук сотунда 13 жаштагы секелектин зордукталышы боюнча соттук териштирүү уланды. Анда мамлекеттик айыптоочулар кызды зордуктоого шектелген эки милиция кызматкерин 15, бул ишке катышы бар делген мурда соттолгон адамды 13 жылга эркинен ажыратууну сурады. Бул тууралуу кыздын жакындары "Азаттыкка" билдиришти. Сот чечим чыгаруу үчүн кеңешүү бөлмөсүнө кирип кетти. Секелектин зордукталышы боюнча жараян жабык өтүүдө.  2-июлда “Азаттык” милиция кызматкерлери... Читать дальше...

Аскер Сакыбаева - журналист. Бир катар басылмаларда эмгектенген. Соңку кезде эркин медиалар менен кызматташып келет. Автордун пикири "Азаттыктын" көз карашын чагылдырбайт! Жакында Европа Биримдиги каржылаган “Борбордук Азиядагы толеранттуулук жана тынчтык үчүн чек арадагы көп тараптуу диалог” долбоорунун алкагында өткөрүлгөн изилдөө колума тийип калды. Бул долбоор Конрад Аденауэр атындагы фонддун жетекчилигиндеги консорциум жана улуттук өнөктөштөр: Кыргыз Республикасынан БИОМ экологиялык кыймылы... Читать дальше...

Пакистанда июндун башынан берки суу ташкындарынан өлгөндөрдүн саны 1136га жетти. Бул тууралуу өлкөнүн Табият кырсыктары менен күрөшүү боюнча улуттук башкармалыгы (NDMA) бийлиги кабарлады. Мекеме билдиргендей, соңку суткаларда эле 75 киши мерт болду. Алардын 13ү Синд провинциясында куткаруу учурунда кайык аңтарылып кетип, сууга чөгүп өлдү. Расмий аткаминерлер бул жылкы суу ташкындарынын кесепети өлкөдөгү 33 миллион адамга – иш жүзүндө ар бир жетинчи пакистандыкка тийгенин маалымдады. Жалпы миллиондон... Читать дальше...

31-августта түнкүсүн Ысык-Көл облусунун айрым жерлеринде өткүн өтүп, күн күркүрөшү мүмкүн. Калган аймактарда жаан-чачын болбойт. Батыштан соккон шамалдын ылдамдыгы секундасына 4-9 метрге жетет. Абанын температурасы: Чүй облусунда түнкүсүн 11...16, күндүз 27…32; Талас жергесинде түнкүсүн 8...13, күндүз 25…30; Баткен, Ош, Жалал-Абад дубандарында ​түнкүсүн 15…20, күндүз 29…34; Ысык-Көл облусунда түнкүсүн 8...13, күндүз 20...25; Нарын облусунда түнкүсүн 4…9, күндүз 20...25; Бийик тоолордо түнкүсүн -1…-6... Читать дальше...

Таласта дыйкандар чакан чарбактарга ашкабак эгип, андан мол киреше табууда. Ашкабактын данегин Жапонияга экспорттошуп, төө буурчакка караганда түйшүгү аз экенин айтышууда. Дыйкандардын эмгегинен кабарчыбыз кабар алып келди.

Ирактагы шийи имамы Муктад ас-Садрдын тарапкерлеринин Багдаддагы өкмөттүк имараттар жайгашкан "Жашыл зонага" жасаган чабуулу кагылышуулар менен коштолуп, кеминде 23 адам өлдү. AFP, AP жана Reuters баштаган маалымат агенттиктери кабарлады. 29-августтагы тополоңдо 400дөй киши жабыркады. Курмандыктар жана жаракат алгандар мындан да арбын болушу мүмкүндүгү айтылды. Шаарда коменданттык саат киргизилген. Багдад өзү аба каттамдарын убактылуу токтотсот, коңшу Иран Ирак менен чек арасын жапты. Кувейт... Читать дальше...