Новости за 27.07.2022

Кыргыз расмийлери Орусиянын бийлиги менен кыргызстандык 27 миң мигрантты "кара тизмеден чыгаруу" боюнча сүйлөшүү жүргүзүүдө. Жарандык активист, блогер Адилет Балтабайдын абактагы мөөнөтү узартылды. Өзбекстан Орусиядан жумуш издеген жарандарды этият болууга чакырды.

"Улуу көчмөндөр мурасы" улуттук холдинги өндүрүш көлөмүн көбөйтүү үчүн Кумтөрдүн жанындагы Коёнду жана Борду тилкелери ишке киргизилерин билдирди. Бирок экологдор аталган тилкелерди иштетүүгө тиешелүү мыйзамдар жол бербей турганын, анткени алар экологиялык өзгөчө корголуучу аймактар экенин белгилеп жатышат. Коёнду - Ак-Шыйрак тоосунун түштүк-чыгыш капталында жанаша жаткан үч мөңгү (Коёнду, Сол жана Оң Коёнду) болуп саналат. Ал эми Борду-Төр мөңгүсү - Көөлүү кырка тоосунун түндүк капталында орун алган. Читать дальше...

Иран жыл башынан бери кеминде 251 кишини дарга асты. Укук коргоочулар муну "адамдын өмүрүнө кол салунун иренжиткен фактысы" деп аташты. Ирандагы адам укуктарын коргогон Вашингтондогу уюм жана лондондук Amnesty International уюму биргелешкен докладда реалдуу сан мындан көп болушу мүмкүн деп боолголошот. Алар "өлүм жазасын ишке ашыруу учурлары артып баратат, быйыл 2021-жылы катталган 314 деген сандан ашышы ыктымал”, - деп билдиришти. Маалыматка караганда, үстүбүздөгү жылы өлүмгө тартылган 146 киши адам өлтүрүү үчүн айыпталган... Читать дальше...

Кыргыз Республикасынын эл акыны Вячеслав Шаповалов 75 жашында дүйнө салды. Ал жалпысынан 15 китептин, алты монографиянын жана 300дөн ашык илимий жана публицистикалык макалалардын автору болгон. Акынды белгилүү адабиятчылар жана замандаштары кыргыз маданиятын, адабиятын орус тилдүү аудиторияга жайылтууга зор салым кошконун айтып, эскеришти.

Эмгек, социалдык камсыздоо жана миграция министрлиги эмгек мигранттарынын балдарынын укугун коргоо максатында үймө-үй текшерүү жүргүзүп, натыйжада дээрлик 5,5 миң бала эч кандай туугандык байланышы жок адамдардын колунда жашап жатканын аныктады. Эмгек, социалдык камсыздоо жана миграция министри Кудайберген Базарбаев 25-июлдагы маалымат жыйынында, жергиликтүү бийлик өкүлдөрү менен биргеликте өлкө боюнча 476 681 үйдү текшерип, ата-энеси миграцияда жүргөн жүз миңден ашуун бала аныкталганын айтты. Читать дальше...

Ирактын жана Сириянын түрмөлөрүндө отурган кыргызстандык 200дөй аялдын жана 400дөй баланын тизмеси аныкталганын 27-июлда Бишкекте журналисттердин суроолоруна жооп берип жатып тышкы иштер министри Жээнбек Кулубаев билдирди. Министрдин айтымында, тизмени тактоо иши уланууда, аймактардагы абактарда отургандар тууралуу маалымат алуу оор болгондуктан алардын чыныгы саны көбүрөөк болушу ыктымал. Кулубаев кыргызстандык аялдар менен балдарды мекенине алып келүү боюнча сүйлөшүүлөр жүрүп жатканын, бирок... Читать дальше...

Кыргызстан менен Тажикстандын ортодогу мамлекеттик чек араны делимитациялоо жана демаркациялоо боюнча өкмөттүк делегацияларынын топографиялык жумуш топторунун кезектеги жолугушуусу достук жана өз ара түшүнүшүү манайында өткөнүн бүгүн 27-июлда өмөттүн басма сөз кызматы билдирди.  Жолугушуу 21-26-июлда Баткен шаарында өттү, кийинкиси Тажикстандын аймагында уюштурулмай болду. Эки өлкө ортосундагы былтыркы окуядан бери ортодогу 82 чакырым чек ара тилкеси макулдашылганын 22-июлда “Азаттык” радиосуна... Читать дальше...

Иран өзүндө чыгарылган учак тетиктерин жана башка жабдыктарды Орусияга экспорттойт. Бул тууралуу ирандык бир катар агенттиктери жазып чыгышты. Маалыматка караганда, макулдашууга ислам жумуриятынын Жарандык авиация уюмунун жетекчиси Мохаммад Мохаммади-Бахш жана Орусиянын транспорт министринин орун басарынын ортосунда өткөн жолугушууда жетишилди. Москванын өкүлүнүн аты аталган жок. Тараптар ошондой эле Иран орустардын учактарын ремонттоого жардам берет деп сүйлөшүштү. IRNA жана MEHR агенттиктери маалымдагандай... Читать дальше...

Ошто Орусиянын үч жараны каза болгон жол кырсыгы боюнча соттук-медициналык экспертиза дайындалып, иликтөө иштери жүрүп жатат. Бул тууралуу бүгүн 27-июлда “Азаттык” радиосуна шаардык милициядан билдиришти. Айрым маалымат каражаттары каза болгон үч адам Орусиянын Федералдык коопсуздук кызматынын Чек ара кызматынын аскер кызматкерлери экенин жазып жатышат. Орусиянын Кыргызстандагы элчилиги жана Оштогу Башкы консулдугу бул боюнча расмий маалымат бере элек. Ош шаардык ички иштер башкармалыгынын басма... Читать дальше...

Коронавируска каршы күрөшүү боюнча республикалык штабдын маалыматына караганда, Кыргызстанга коронавируска каршы 6 млн. 168 миң 200 доза вакцина алынды. Былтыр март айында эмдөө өнөктүгү башталгандан бери 3 млн. 571 миң 443 доза вакцина колдонулду, 267 миң дозадан ашыгы жараксыз болуп, азыркы тапта 2 млн. 329 миң 179 доза вакцина калды. Бюджеттин эсебинен жалпы 2 млн. 460 миң дозаны мамлекет сатып алды. Калган вакцина гуманитардык жардам менен келди. Август айында эл аралык COVAX тутумунун алкагында... Читать дальше...

Сары-Челек биочөйрөлүк коругунун болжолдуу 100 гектардай аянтын зыянкеч курт каптап, сейрек кездешчү гүлдөр менен чөптөрдү жок кылып жатат. Курт корукка жакын айылдардын эгин талааларын да каптап, жергиликтүү элдин айласын кетирүүдө.

"Талибандын" (Кыргызстанда тыюу салынган) адам укуктарын "муунткан" кадамдары оогандык кыз-келиндердин өмүрлөрүн талкалап жатат. Ушундай мазмундагы баяндаманы Amnesty International (AI) эл аралык укук коргоо уюму шейшембиде жарыялады. Докладдын авторлору былтыркы сентябрдан быйылкы июнга чейин ооган аялдарынын абалын иликтеп чыгып, 90 аялды жана 11 өспүрүм кызды сөзгө тарткан. Эл аралык коомчулук былтыр бийликти кайрадан басып алган талибдердин өкмөтүн таанууну четке кагып, адам укуктарын урматтоого чакырып келатат. Читать дальше...

13-14-августта Ысык-Көл облусунун Жети-Өгүз районунда Улуу Үркүн окуясын эскерген кезектеги жөө жүрүш болот. Уюштуруучулардын айтымында, жөө жүрүштүн (трекинг) катышуучулары Тосор айылынан беш чакырым аралыктагы Кыргын-Сай деген жерге барып, ошол жердеги 1916-жылдагы кыргындын курмандыктарын эскеришет. Иш-чаранын ачылышына президенттин Ысык-Көлдөгү ыйгарым укуктуу өкүлү, өкмөттүн, Жогорку Кеңештин өкүлдөрү чакырылды. Жүрүштү “Тосор коому”  ушуну менен экинчи жыл уюштуруп жатат. Демилгечилер тарыхчылардын изилдөөлөрүнө таянып билдиришкендей... Читать дальше...

Чехиялык жана германиялык өрт өчүрүүчүлөр жекшембиден бери чек арага жакын жердеги улуттук паркты чалган өрт менен күрөшүп келатышат. Чех аймагында бир нече айыл тургундары, Германияда туристтик лагерлер эвакуацияланды. Жаратылыш кырсыгынан жабыркагандар тууралуу маалымдалган жок. Чехия тарапта өрт 300 гектар аянтка жайылды. Түтүн ал жерден 130 чакырым алыс жайгашкан борбор шаар Прагага чейин жетүүдө. Польша, Словакия жана Италия суу чачыраткан тик учактарын жөнөтүп жардам берип жатышат. Усти... Читать дальше...

Бишкек шаарынын Биринчи Май райондук соту бүгүн, 27-июлда Интернеттеги социалдык түйүндөрдө Адилет Балтабай деген ат менен таанымал блогер жана жарандык активист Адилет Али Мыктыбектин камак мөөнөтүн дагы бир айга узартты. Сот жактоочунун аны үй камагына чыгаруу тууралуу өтүнүчүн канааттандыруудан баш тартты. Блогер 30-июнда милицияга суракка чакырылып, эртеси күнү бир айга камакка алынган. Биринчи Май райондук ички иштер бөлүмү ал Кылмыш-жаза кодексинин 278-беренеси (“Жапырт башаламандык”) боюнча... Читать дальше...

Президент Садыр Жапаров 27-июлда Тажикстандын президенти Эмомали Рахмон менен телефон аркылуу сүйлөштү. Мамлекет башчынын маалымат кызматынын билдиргенине караганда, анда "эки тараптуу жана көп тараптуу кызматташтыкты өнүктүрүүнүн актуалдуу маселелери жана келечеги талкууланды". Мындан тышкары өлкө лидерлери регионалдык кызматташуу темасына да токтолушкан. Жапаров менен Рахмон эки мамлекеттин жана эки элдин ортосундагы ынак коңшулаштыкты, боордоштукту чыңдоого багытталган активдүү саясий диалогду... Читать дальше...

Юстиция министри Аяз Баетов айрым саясатчылар жана аткаминерлердин далилсиз пикирлери эл аралык соттордо Кыргызстанга каршы колдонулуп жатканын билдирди. Бүгүн, 27-июлда министрликтин өткөн жарым жылдагы иши тууралуу маалымат берип жатып Баетов саясатчыларды пикир айтууда этият болууга чакырды. "Себеби алардын айткан пикирлери эл аралык соттук териштирүүлөрдө Кыргызстанга каршы колдонулуп жатат. Маселен, "РусГидро" менен болгон соттук териштирүүдө факты жок айтылган саясатчылардын комментарийлери өзүбүзгө каршы далил катары колдонулду"... Читать дальше...

27-28-июль күндөрү кургак жана ченемден тышкары ысык аба ырайы сакталып калат. Бул тууралуу аба ырайын аныктоочу мамлекеттик ишканадан билдиришти. 28-июлда Кыргыз Республикасынын аймагында түнкүсүн жаан-чачын күтүлбөйт. Күндүз Ысык-Көл облусунун көпчүлүк аймактарында, Чүй, Талас, Ош облустарынын тоолуу райондорунда өткүн өтүп, күн күркүрөйт. Калган аймактарда жаан-чачын күтүлбөйт. Батыштан соккон шамалдын ылдамдыгы секундасына 4-9 метрден, күндүз Ысык-Көл, Нарын облустарынын кээ бир райондорунда 15-20 метрге жетиши күтүлөт. Читать дальше...

Көркөм чыгармачылыктын тажрыйбасы менен теориясынын саналуу адистеринин бири Вячеслав Шаповаловдун дүйнө салышы аны билгендерди кайгыга салды. Акындын чыгармачылыгы акыйкатта да көп тараптуу, кызыктуу эле. Дон боюндагы чакан айыл Вячеслав Иванович Шаповалов кыргыз жерин, маданиятын, көркөм сөзүн чын дилден сүйгөн, аны жаамы дүйнөгө жарыя кылууга колунан келген аракетин жасаган, эки элдин адабий-маданий байланышын үзбөй келаткан өзгөчө бир жан эле. Кыргызстан анын киндик каны тамган мекени, ата журту болчу. Читать дальше...

Милиция кызматкерлери баш болгон бир катар адамдар тарабынан узак убакыт бою зордукталып келген 13 жаштагы кызга байланыштуу териштирүү Бишкектин Свердлов райондук сотунда уланды, бирок, көрсөтмө берүүгө күбө катары чакырылган эксперттер келбегендиктен сот 28-июлга жылдырылды. Ушул эле окуяга байланыштуу дагы бир отурум Бишкектин Биринчи май райондук сотунда бүгүн уланып, ал жерде 13 жаштагы кыз психологдун катышуусунда көрсөтмө берди. Сот мындан аркы соттук жараяндарга кызды катыштырбай турган чечии кабыл алды. Читать дальше...

Быйыл март айында Кочкор районунда курулушу башталган Балыкчы-Кочкор-Кара-Кече темир жолунун үч чакырымы курулду. Бул тууралуу бүгүн өкмөттүн басма сөз жыйынында транспорт жана коммуникация министри Эркинбек Осоев кабарлады. 29-июнда Министрлер кабинетинин төрагасы Акылбек Жапаров парламентте маалымат берип жатып Балыкчы-Кочкор темир жолунун беш чакырымы курулганын, аны толук куруп бүтүрүү үчүн учурда инвестор изделип жатканын айткан. Транспорт жана коммуникация министрлигинин басма сөз катчысы... Читать дальше...

Тышкы иштер министри Жээнбек Кулубаев Орусиянын бийлиги менен ушул тапта кыргызстандык 27 миң мигрантты "кара тизмеден чыгаруу" боюнча сүйлөшүү жүрүп жатканын, жакында миграциялык мунапыс жарыяланарын кабарлады. Бүгүн, 27-июлда өкмөттүн басма сөз жыйынында сүйлөгөн министр Орусия менен Кыргызстандын өкмөттөр аралык иш-аракети, сүйлөшүүлөрү уланып жатканын айтты. "Майда тартип бузуулар, мисалы светофордун кызыл жарыгына өтүп кетүү, же мөөнөтү бүткөн документ менен жүргөн сыяктуу себептер менен... Читать дальше...

Жарандык активист, блогер Адилет Балтабай өзүн күнөөсүз деп эсептейт жана аны бийлик социалдык тармакта айткан жөн гана пикири үчүн аёосуз репрессияга алып жатат деген ойдо. Бул тууралуу блогер бүгүн - 27-июлда бөгөт чарасы каралып жаткан Бишкектин Биринчи май райондук сотуна алып келинген маалда журналисттерге билдирди. Анын колу байланган абалда сотко жеткирилди.  Социалдык тармактарда Адилет Балтабай деген ат менен таанымал блогер Адилет Али Мыктыбек өзүнө коюлган айыптарды саясий буйрук деп кошумчалады. Читать дальше...

Бүгүн, 27-июлда Кыргыз Республикасынын эл акыны, котормочу, адабият таануучу Вячеслав Шаповаловдун сөөгү жерге берилди. Аны менен А.Малдыбаев атындагы опера жана балет театрынын алдындагы коштошуу зыйнатына Министрлер кабинетинин төрагасынын орун басары Эдил Байсалов, Жазуучулар союзунун төрагасы Нурлан Калыбеков, белгилүү адабиятчылар, акындар, жазуучулар, замандаштары, мамлекеттик жана коомдук ишмерлер катышты. Сөз сүйлөгөндөр кыргыз адабияты, анын ичинде котормо тармагы оор жоготууга учураганын айтып... Читать дальше...

Бишкектеги № 61 мектептин директору Юрий Низовскийди өз ордунда калтырууну талап кылган жарандар 27-июлда шаардын Горький багында акция өткөрүштү. Ата-энелер колдоруна "Низовскийдин билим берүүгө кошкон салымы чоң!", "Низовский өз ордунда калсын!", "Низовский менен билимдин туу чокусуна!" деген жазууларды кармап турушат. Жыйынга чогулгандардын пикиринде, эгер Низовский кызматтан кетсе, №61 мектептеги мугалимдер да башка жакка кетип калышы ыктымал. Алар президентке кайрылып, жарлыкты кайра карап чыгууну... Читать дальше...